Anmelden (DTAQ) DWDS     dlexDB     CLARIN-D

Arnold, Gottfried: Unpartheyische Kirchen- und Ketzer-Historie. Bd. 2 (T. 3/4). Frankfurt (Main), 1700.

Bild:
<< vorherige Seite

Abraham von Franckenberg/ und Johanne Theodoro von Tschesch.
[Spaltenumbruch] Jahr
MDC.
biß
MDCC.
etiam ut miracula edat. Math. XVII. 20. Luc.
XVII. 6. Quapropter nemo ad fidem cogen-
dus venit, neque ad articulos disputabiliter pro
opinione humana confictos, cum semper quid
mundani secum offerant, & propriae glo-
riae aut potentiae DEum secum inclusum fove-
ant. Spiritus ubi vult, spirat, ait Christus
ipse Joh.
3.

Von der
rechten
barbarey.

10. Auff solche art redet er auch offte von der
Sophistischen Theologie/ als in der vorrede über
die 7. oration p. 447. da er die worte Erasmi
aus seiner Moria anführet/ und in der 8. orati-
on p.
545. allwo er aus Luthero auch sehr nach-
denckliche reden hievon gebrauchet/ und dann
in dem Epilogo, woselbst er auff den einwurff/
daß bey verlassung der schul-gelehrsamkeit eine
barbarey zu besorgen sey/ gar artig antwortet:
Der sey vielmehr ein rechter Barbar/
der seine
terminos mitten aus dem Hei-
denthum/ ja aus dem steinigten
Arabia
herhole/ und damit das wort GOttes
wider dessen befehl/ beurtheile/ und al-
so den glauben entheilige.
Wie er auch
ferner von der streit- und disputir-sucht der fal-
schen Theologen erinnert/ daß sie alle einen
abscheulichen Pabst im hertzen trügen/
und dennoch nur wider den zu Rom
dis-
putirt
en. Klaget dabey/ daß die zeiten offen-
barlich vorhanden wären/ von denen Paulus
2. Tim. IV.
3. 4. geweissaget hätte.

11. Jn dem Breviario I. 4. Quaest. 16. p. 589.
beantwortet er diese frage: welches der rech-
te feind der kirchen und wahren religion

Von dem
ketzerma-
chen.
sey? folgender massen: Uti errorum pleni
sunt multi Theologi; ita quoque heic admo-
dum vehementes in suis inveniuntur opinioni-
bus, quas non sine pervicacitate summa defen-
dere saepius conantur. Unde tam perversa au-
ditur passim condemnatio temeraria, ut ipsos
nil pudoris capiat: sic mutuosse inter se com-
miniscuntur haereticos damnabiles & execra-
biles, ipsi non raro execrabilissimi in suis per-
versitatibus. Sic alii duplices faciunt hostes
Ecclesiae, externos & internos. Externos vo-
Iunt Judaeos & Mahumetistas: Internos, Jesu-
itas & Anabaptistas. Itaque hinc etiam dupli-
cem faciunt Ecclesiae defensionem, qua obliga-
tus teneatur Magistratus, ut non tantum vis,
fraudes & turbae ab ea arceantur; sed multo ma-
gis internis obviam eat hostibus, alias suum of-
ficium neglexisse cum clamant. Sic tubae se-
ditionum clangunt; interim non respiciunt ad
Christum ignorantes semetipsos. Hostis enim
Ecclesiae proprie est Anti-Christus 1. Joh. II.

Und dem
rechten
Antichrist.
18. 22. 43. & 2. Joh. I. 7. Christus & Anti-
Christus mutuo sibi opponuntur contradicto-
rie. At quis est ille Anti-Christus? Nonne
qui Christum negat? ut ait Johannes. Quis
igitur non erit Anti-Christus? Etenim omnes,
qui Spiritu mundi sequuntur, non sunt Christi,
sed filii mundi, qui vivunt in carne & secundum
carnem ambulant, ut ait D. Paulus, quare omnes
qui non vivunt in Regno DEI, qui non sunt
renati, sed explere appetitum diaboli cupi-
unt, in avaritia, in superbia, in odio, in invi-
dia, in mendacio, in calumniis, & in quovis
genere malitiarum, & in ira; illi vere sunt ho-
stes Ecclesiae, & Anti-Christum in Babylone
sua & amore meretricis Babylonicae repraesen-
[Spaltenumbruch] tant; necnon haereticorum sunt antesignani
Jahr
MDC.
biß
MDCC.

ipsi; quia illi Christum denuo secum cruci affi-
gunt, & se ejus salvationi subducunt, patrem-
que mendaciorum sequuntur; Joh. VIII. Imo
ipse Christus suas satis detegit hostes, Matth.
XII. 30. quando dicit; qui non est mecum,
contra me est. Et qui non colligit mecum,
dispergit. Id est, qui non vivit in Christo, &
sancto ejus imitamine, Anti-christum se statim
ipso prodir facto, quem quisque tamen tam sto-
lide cupit persequi in aliis, se ipsum maxime
convellens, & condemnans. Pessimi omnium
autem sunt hostes, qui Christum sub specie
Christi persequuntur & se in angelos lucis
transformant, Matth. 24. Marc. 13. Luc. 21. &c.
Hi enim peccatum in Spiritum S. semper com-
mittunt. Math. XII.
32. 33.

12. Und eben also hat er auch von der gem i-Von der
Heidni-
schen Phi-
losophi
e.

nen Philosophie durchgehends nach dem|sinn
Lutheri selbsten geschrieben/ dessen worte er
überall anführet/ und das unbeschreibliche ver-
derbniß der vernunfft/ und ihrer tochter der fal-
schen Heidnischen weißheit beklaget. Wie
unter andern aus denen orationibus, die er auff
der Helmstädtischen Universität öffentlich ge-
halten/ wie auch aus der Synopsi p.
35. 37. 139. biß 143. und anders wo zu sehen/
da er insonderheit auch aus Luthero, Aristote-
lem
einen eingefleischten teuffel/ item Nar-
ristotelem
nennet/ aus dessen Kirchen-Postill
über den 2. Advent und das fest der H. drey Kö-
nige. Am allermeisten aber ist der anfang der
Psychologiae p. 482. biß zu ende sehr merck wür-
dig/ welchen er bey gelegenheit des in der histo-
rie beschriebenen streits von der Philosophie aus
bewährte Auctorib verfertiget/ namentlich aus
Agrippa, Luthero und andern dergleichen unver-
werfflichen Scribenten. Gleichwie er auch sonstenVon der
Heidni-
schen au-
toribus.

insgemein/ von dene Heidnischen Auctorib' die
in den schulten tractiret werden/ seine gedancken
also eröffnet in Synopsi p. 20. Annon igitur
competat Christianis, ut ab Ethnicis suam ad-
discant sapientiam? Non certe ea ratione hoc
nos decet, id velut usus modernus expetit, cum
non tantum nobis indignum sit: sed etiam cor-
ruptiones & seductiones meras nobis & remo-
ras ea in omni pietatis cursu vitae procreet.
Etenim quomodo illi nobis veritatis semitas
monstrent, qui ipsi nec vitam nec modum ad
veram sapientiam noscunt, sed semper in anxi-
is suis dubitationibus haesitant & fluctuant per-
petim, medicinam & solatium sibi ibi quaeren-
tes, ubi nec finem nec fundum inveniant. Imo
potissimum etiam hoc est, quod ipse Jehovah
nos mandato suo expresso ad verbum suum non
tantum allegatos voluerit; sed quoque mone-
at, ne misceamur cum Ethnicis. Si opificium
hujus artificis nos rite putamus, ceu conscien-
tiae nostrae aeternum inscriptum hoc haeret,
omnino nos oportet jussa nostri capessere Do-
mini, quae ame[fremdsprachliches Material - Zeichen fehlt]a[fremdsprachliches Material - 2 Zeichen fehlen]ota plane, & immutabilia
perpetim manent.

13. Hiernächst hat er auch den zustand desVom
weltlichen
regiment.

gemeinen wesens sowol bey Obrigkeiten als Un-
terthanen treulich an tag geleget/ und sehr heil-
same vorschläge zur besserung bey getragen/ und
dieses desto weitläufftiger und gründlicher/ je
näher es seine profession dißfals gewesen. Hie
von sind alle seine Juristischen und Politischen

bücher
A. K. H. Dritter Theil. M 2

Abraham von Franckenberg/ und Johanne Theodoro von Tſcheſch.
[Spaltenumbruch] Jahr
MDC.
biß
MDCC.
etiam ut miracula edat. Math. XVII. 20. Luc.
XVII. 6. Quapropter nemo ad fidem cogen-
dus venit, neque ad articulos diſputabiliter pro
opinione humana confictos, cum ſemper quid
mundani ſecum offerant, & propriæ glo-
riæ aut potentiæ DEum ſecum incluſum fove-
ant. Spiritus ubi vult, ſpirat, ait Chriſtus
ipſe Joh.
3.

Von der
rechten
barbarey.

10. Auff ſolche art redet er auch offte von der
Sophiſtiſchen Theologie/ als in der voꝛrede uͤbeꝛ
die 7. oration p. 447. da er die worte Eraſmi
aus ſeiner Moria anfuͤhret/ und in der 8. orati-
on p.
545. allwo er aus Luthero auch ſehr nach-
denckliche reden hievon gebrauchet/ und dann
in dem Epilogo, woſelbſt er auff den einwurff/
daß bey verlaſſung der ſchul-gelehrſamkeit eine
barbarey zu beſorgen ſey/ gar artig antwortet:
Der ſey vielmehr ein rechter Barbar/
der ſeine
terminos mitten aus dem Hei-
denthum/ ja aus dem ſteinigten
Arabia
herhole/ und damit das wort GOttes
wider deſſen befehl/ beurtheile/ und al-
ſo den glauben entheilige.
Wie er auch
ferner von der ſtreit- und diſputir-ſucht der fal-
ſchen Theologen erinnert/ daß ſie alle einen
abſcheulichen Pabſt im hertzen truͤgen/
und dennoch nur wider den zu Rom
diſ-
putirt
en. Klaget dabey/ daß die zeiten offen-
barlich vorhanden waͤren/ von denen Paulus
2. Tim. IV.
3. 4. geweiſſaget haͤtte.

11. Jn dem Breviario I. 4. Quæſt. 16. p. 589.
beantwortet er dieſe frage: welches der rech-
te feind der kirchen und wahren religion

Von dem
ketzerma-
chen.
ſey? folgender maſſen: Uti errorum pleni
ſunt multi Theologi; ita quoque heic admo-
dum vehementes in ſuis inveniuntur opinioni-
bus, quas non ſine pervicacitate ſumma defen-
dere ſæpius conantur. Unde tam perverſa au-
ditur paſſim condemnatio temeraria, ut ipſos
nil pudoris capiat: ſic mutuosſe inter ſe com-
miniſcuntur hæreticos damnabiles & execra-
biles, ipſi non raro execrabiliſſimi in ſuis per-
verſitatibus. Sic alii duplices faciunt hoſtes
Eccleſiæ, externos & internos. Externos vo-
Iunt Judæos & Mahumetiſtas: Internos, Jeſu-
itas & Anabaptiſtas. Itaque hinc etiam dupli-
cem faciunt Eccleſiæ defenſionem, qua obliga-
tus teneatur Magiſtratus, ut non tantum vis,
fraudes & turbæ ab ea arceantur; ſed multo ma-
gis internis obviam eat hoſtibus, aliàs ſuum of-
ficium neglexiſſe cum clamant. Sic tubæ ſe-
ditionum clangunt; interim non reſpiciunt ad
Chriſtum ignorantes ſemetipſos. Hoſtis enim
Eccleſiæ propriè eſt Anti-Chriſtus 1. Joh. II.

Und dem
rechten
Antichriſt.
18. 22. 43. & 2. Joh. I. 7. Chriſtus & Anti-
Chriſtus mutuo ſibi opponuntur contradicto-
rie. At quis eſt ille Anti-Chriſtus? Nonne
qui Chriſtum negat? ut ait Johannes. Quis
igitur non erit Anti-Chriſtus? Etenim omnes,
qui Spiritũ mundi ſequuntur, non ſunt Chriſti,
ſed filii mundi, qui vivunt in carne & ſecundum
carnem ambulant, ut ait D. Paulus, quare omnes
qui non vivunt in Regno DEI, qui non ſunt
renati, ſed explere appetitum diaboli cupi-
unt, in avaritia, in ſuperbia, in odio, in invi-
dia, in mendacio, in calumniis, & in quovis
genere malitiarum, & in ira; illi verè ſunt ho-
ſtes Eccleſiæ, & Anti-Chriſtum in Babylone
ſua & amore meretricis Babylonicæ repræſen-
[Spaltenumbruch] tant; necnon hæreticorum ſunt anteſignani
Jahr
MDC.
biß
MDCC.

ipſi; quia illi Chriſtum denuo ſecum cruci affi-
gunt, & ſe ejus ſalvationi ſubducunt, patrem-
que mendaciorum ſequuntur; Joh. VIII. Imo
ipſe Chriſtus ſuas ſatis detegit hoſtes, Matth.
XII. 30. quando dicit; qui non eſt mecum,
contra me eſt. Et qui non colligit mecum,
diſpergit. Id eſt, qui non vivit in Chriſto, &
ſancto ejus imitamine, Anti-chriſtum ſe ſtatim
ipſo prodir facto, quem quisque tamen tam ſto-
lide cupit perſequi in aliis, ſe ipſum maxime
convellens, & condemnans. Peſſimi omnium
autem ſunt hoſtes, qui Chriſtum ſub ſpecie
Chriſti perſequuntur & ſe in angelos lucis
transformant, Matth. 24. Marc. 13. Luc. 21. &c.
Hi enim peccatum in Spiritum S. ſemper com-
mittunt. Math. XII.
32. 33.

12. Und eben alſo hat er auch von der gem i-Von der
Heidni-
ſchen Phi-
loſophi
e.

nen Philoſophie durchgehends nach dem|ſinn
Lutheri ſelbſten geſchrieben/ deſſen worte er
uͤberall anfuͤhret/ und das unbeſchreibliche ver-
derbniß der vernunfft/ und ihrer tochter der fal-
ſchen Heidniſchen weißheit beklaget. Wie
unter andern aus denen orationibus, die er auff
der Helmſtaͤdtiſchen Univerſitaͤt oͤffentlich ge-
halten/ wie auch aus der Synopſi p.
35. 37. 139. biß 143. und anders wo zu ſehen/
da er inſonderheit auch aus Luthero, Ariſtote-
lem
einen eingefleiſchten teuffel/ item Nar-
riſtotelem
nennet/ aus deſſen Kirchen-Poſtill
uͤber den 2. Advent und das feſt der H. drey Koͤ-
nige. Am allermeiſten aber iſt der anfang der
Pſychologiæ p. 482. biß zu ende ſehr merck wuͤr-
dig/ welchen er bey gelegenheit des in der hiſto-
rie beſchriebenen ſtreits von der Philoſophie aus
bewaͤhrtē Auctorib verfeꝛtiget/ namentlich aus
Agrippa, Luthero uñ andern dergleichen unver-
weꝛfflichen Scribenten. Gleichwie er auch ſonſtenVon der
Heidni-
ſchen au-
toribus.

insgemein/ von denē Heidniſchen Auctorib’ die
in den ſchulten tractiret werden/ ſeine gedancken
alſo eroͤffnet in Synopſi p. 20. Annon igitur
competat Chriſtianis, ut ab Ethnicis ſuam ad-
diſcant ſapientiam? Non certe ea ratione hoc
nos decet, id velut uſus modernus expetit, cum
non tantum nobis indignum ſit: ſed etiam cor-
ruptiones & ſeductiones meras nobis & remo-
ras ea in omni pietatis curſu vitæ procreet.
Etenim quomodo illi nobis veritatis ſemitas
monſtrent, qui ipſi nec vitam nec modum ad
veram ſapientiam noſcunt, ſed ſemper in anxi-
is ſuis dubitationibus hæſitant & fluctuant per-
petim, medicinam & ſolatium ſibi ibi quæren-
tes, ubi nec finem nec fundum inveniant. Imo
potiſſimum etiam hoc eſt, quod ipſe Jehovah
nos mandato ſuo expreſſo ad verbum ſuum non
tantum allegatos voluerit; ſed quoque mone-
at, ne miſceamur cum Ethnicis. Si opificium
hujus artificis nos ritè putamus, ceu conſcien-
tiæ noſtræ æternum inſcriptum hoc hæret,
omnino nos oportet juſſa noſtri capeſſere Do-
mini, quæ ἀμε[fremdsprachliches Material – Zeichen fehlt]ἀ[fremdsprachliches Material – 2 Zeichen fehlen]οτα plane, & immutabilia
perpetim manent.

13. Hiernaͤchſt hat er auch den zuſtand desVom
weltlichen
regiment.

gemeinen weſens ſowol bey Obrigkeiten als Un-
terthanen treulich an tag geleget/ und ſehr heil-
ſame vorſchlaͤge zur beſſerung bey getragen/ und
dieſes deſto weitlaͤufftiger und gruͤndlicher/ je
naͤher es ſeine profeſſion dißfals geweſen. Hie
von ſind alle ſeine Juriſtiſchen und Politiſchen

buͤcher
A. K. H. Dritter Theil. M 2
<TEI>
  <text>
    <body>
      <div n="1">
        <div n="2">
          <p><pb facs="#f0103" n="91"/><fw place="top" type="header">Abraham von Franckenberg/ und <hi rendition="#aq">Johanne Theodoro</hi> von T&#x017F;che&#x017F;ch.</fw><lb/><cb/><note place="left">Jahr<lb/><hi rendition="#aq">MDC.</hi><lb/>
biß<lb/><hi rendition="#aq">MDCC.</hi></note><hi rendition="#aq">etiam ut miracula edat. Math. XVII. 20. Luc.<lb/>
XVII. 6. Quapropter nemo ad fidem cogen-<lb/>
dus venit, neque ad articulos di&#x017F;putabiliter pro<lb/>
opinione humana confictos, cum &#x017F;emper quid<lb/>
mundani &#x017F;ecum offerant, &amp; propriæ glo-<lb/>
riæ aut potentiæ DEum &#x017F;ecum inclu&#x017F;um fove-<lb/>
ant. Spiritus ubi vult, &#x017F;pirat, ait Chri&#x017F;tus<lb/>
ip&#x017F;e Joh.</hi> 3.</p><lb/>
          <note place="left">Von der<lb/>
rechten<lb/>
barbarey.</note>
          <p>10. Auff &#x017F;olche art redet er auch offte von der<lb/><hi rendition="#aq">Sophi&#x017F;ti</hi>&#x017F;chen <hi rendition="#aq">Theologi</hi>e/ als in der vo&#xA75B;rede u&#x0364;be&#xA75B;<lb/>
die 7. <hi rendition="#aq">oration p.</hi> 447. da er die worte <hi rendition="#aq">Era&#x017F;mi</hi><lb/>
aus &#x017F;einer <hi rendition="#aq">Moria</hi> anfu&#x0364;hret/ und in der 8. <hi rendition="#aq">orati-<lb/>
on p.</hi> 545. allwo er aus Luthero auch &#x017F;ehr nach-<lb/>
denckliche reden hievon gebrauchet/ und dann<lb/>
in dem <hi rendition="#aq">Epilogo,</hi> wo&#x017F;elb&#x017F;t er auff den einwurff/<lb/>
daß bey verla&#x017F;&#x017F;ung der &#x017F;chul-gelehr&#x017F;amkeit eine<lb/>
barbarey zu be&#x017F;orgen &#x017F;ey/ gar artig antwortet:<lb/><hi rendition="#fr">Der &#x017F;ey vielmehr ein rechter Barbar/<lb/>
der &#x017F;eine</hi> <hi rendition="#aq">terminos</hi> <hi rendition="#fr">mitten aus dem Hei-<lb/>
denthum/ ja aus dem &#x017F;teinigten</hi> <hi rendition="#aq">Arabia</hi><lb/><hi rendition="#fr">herhole/ und damit das wort GOttes<lb/>
wider de&#x017F;&#x017F;en befehl/ beurtheile/ und al-<lb/>
&#x017F;o den glauben entheilige.</hi> Wie er auch<lb/>
ferner von der &#x017F;treit- und <hi rendition="#aq">di&#x017F;puti</hi>r-&#x017F;ucht der fal-<lb/>
&#x017F;chen <hi rendition="#aq">Theolog</hi>en erinnert/ <hi rendition="#fr">daß &#x017F;ie alle einen<lb/>
ab&#x017F;cheulichen Pab&#x017F;t im hertzen tru&#x0364;gen/<lb/>
und dennoch nur wider den zu Rom</hi> <hi rendition="#aq">di&#x017F;-<lb/>
putirt</hi><hi rendition="#fr">en.</hi> Klaget dabey/ daß die zeiten offen-<lb/>
barlich vorhanden wa&#x0364;ren/ von denen <hi rendition="#aq">Paulus<lb/>
2. Tim. IV.</hi> 3. 4. gewei&#x017F;&#x017F;aget ha&#x0364;tte.</p><lb/>
          <p>11. Jn dem <hi rendition="#aq">Breviario I. 4. Quæ&#x017F;t. 16. p.</hi> 589.<lb/>
beantwortet er die&#x017F;e frage: <hi rendition="#fr">welches der rech-<lb/>
te feind der kirchen und wahren religion</hi><lb/><note place="left">Von dem<lb/>
ketzerma-<lb/>
chen.</note><hi rendition="#fr">&#x017F;ey?</hi> folgender ma&#x017F;&#x017F;en: <hi rendition="#aq">Uti errorum pleni<lb/>
&#x017F;unt multi Theologi; ita quoque heic admo-<lb/>
dum vehementes in &#x017F;uis inveniuntur opinioni-<lb/>
bus, quas non &#x017F;ine pervicacitate &#x017F;umma defen-<lb/>
dere &#x017F;æpius conantur. Unde tam perver&#x017F;a au-<lb/>
ditur pa&#x017F;&#x017F;im condemnatio temeraria, ut ip&#x017F;os<lb/>
nil pudoris capiat: &#x017F;ic mutuos&#x017F;e inter &#x017F;e com-<lb/>
mini&#x017F;cuntur hæreticos damnabiles &amp; execra-<lb/>
biles, ip&#x017F;i non raro execrabili&#x017F;&#x017F;imi in &#x017F;uis per-<lb/>
ver&#x017F;itatibus. Sic alii duplices faciunt ho&#x017F;tes<lb/>
Eccle&#x017F;iæ, externos &amp; internos. Externos vo-<lb/>
Iunt Judæos &amp; Mahumeti&#x017F;tas: Internos, Je&#x017F;u-<lb/>
itas &amp; Anabapti&#x017F;tas. Itaque hinc etiam dupli-<lb/>
cem faciunt Eccle&#x017F;iæ defen&#x017F;ionem, qua obliga-<lb/>
tus teneatur Magi&#x017F;tratus, ut non tantum vis,<lb/>
fraudes &amp; turbæ ab ea arceantur; &#x017F;ed multo ma-<lb/>
gis internis obviam eat ho&#x017F;tibus, aliàs &#x017F;uum of-<lb/>
ficium neglexi&#x017F;&#x017F;e cum clamant. Sic tubæ &#x017F;e-<lb/>
ditionum clangunt; interim non re&#x017F;piciunt ad<lb/>
Chri&#x017F;tum ignorantes &#x017F;emetip&#x017F;os. Ho&#x017F;tis enim<lb/>
Eccle&#x017F;iæ propriè e&#x017F;t Anti-Chri&#x017F;tus 1. Joh. II.</hi><lb/><note place="left">Und dem<lb/>
rechten<lb/>
Antichri&#x017F;t.</note>18. 22. 43. <hi rendition="#aq">&amp; 2. Joh. I. 7. Chri&#x017F;tus &amp; Anti-<lb/>
Chri&#x017F;tus mutuo &#x017F;ibi opponuntur contradicto-<lb/>
rie. At quis e&#x017F;t ille Anti-Chri&#x017F;tus? Nonne<lb/>
qui Chri&#x017F;tum negat? ut ait Johannes. Quis<lb/>
igitur non erit Anti-Chri&#x017F;tus? Etenim omnes,<lb/>
qui Spirit&#x0169; mundi &#x017F;equuntur, non &#x017F;unt Chri&#x017F;ti,<lb/>
&#x017F;ed filii mundi, qui vivunt in carne &amp; &#x017F;ecundum<lb/>
carnem ambulant, ut ait D. Paulus, quare omnes<lb/>
qui non vivunt in Regno <hi rendition="#g">DEI,</hi> qui non &#x017F;unt<lb/>
renati, &#x017F;ed explere appetitum diaboli cupi-<lb/>
unt, in avaritia, in &#x017F;uperbia, in odio, in invi-<lb/>
dia, in mendacio, in calumniis, &amp; in quovis<lb/>
genere malitiarum, &amp; in ira; illi verè &#x017F;unt ho-<lb/>
&#x017F;tes Eccle&#x017F;iæ, &amp; Anti-Chri&#x017F;tum in Babylone<lb/>
&#x017F;ua &amp; amore meretricis Babylonicæ repræ&#x017F;en-<lb/><cb/>
tant; necnon hæreticorum &#x017F;unt ante&#x017F;ignani</hi><note place="right">Jahr<lb/><hi rendition="#aq">MDC.</hi><lb/>
biß<lb/><hi rendition="#aq">MDCC.</hi></note><lb/><hi rendition="#aq">ip&#x017F;i; quia illi Chri&#x017F;tum denuo &#x017F;ecum cruci affi-<lb/>
gunt, &amp; &#x017F;e ejus &#x017F;alvationi &#x017F;ubducunt, patrem-<lb/>
que mendaciorum &#x017F;equuntur; Joh. VIII. Imo<lb/>
ip&#x017F;e Chri&#x017F;tus &#x017F;uas &#x017F;atis detegit ho&#x017F;tes, Matth.<lb/>
XII. 30. quando dicit; qui non e&#x017F;t mecum,<lb/>
contra me e&#x017F;t. Et qui non colligit mecum,<lb/>
di&#x017F;pergit. Id e&#x017F;t, qui non vivit in Chri&#x017F;to, &amp;<lb/>
&#x017F;ancto ejus imitamine, Anti-chri&#x017F;tum &#x017F;e &#x017F;tatim<lb/>
ip&#x017F;o prodir facto, quem quisque tamen tam &#x017F;to-<lb/>
lide cupit per&#x017F;equi in aliis, &#x017F;e ip&#x017F;um maxime<lb/>
convellens, &amp; condemnans. Pe&#x017F;&#x017F;imi omnium<lb/>
autem &#x017F;unt ho&#x017F;tes, qui Chri&#x017F;tum &#x017F;ub &#x017F;pecie<lb/>
Chri&#x017F;ti per&#x017F;equuntur &amp; &#x017F;e in angelos lucis<lb/>
transformant, Matth. 24. Marc. 13. Luc. 21. &amp;c.<lb/>
Hi enim peccatum in Spiritum S. &#x017F;emper com-<lb/>
mittunt. Math. XII.</hi> 32. 33.</p><lb/>
          <p>12. Und eben al&#x017F;o hat er auch von der gem i-<note place="right">Von der<lb/>
Heidni-<lb/>
&#x017F;chen <hi rendition="#aq">Phi-<lb/>
lo&#x017F;ophi</hi>e.</note><lb/>
nen <hi rendition="#aq">Philo&#x017F;ophie</hi> durchgehends nach dem|&#x017F;inn<lb/><hi rendition="#aq">Lutheri</hi> &#x017F;elb&#x017F;ten ge&#x017F;chrieben/ de&#x017F;&#x017F;en worte er<lb/>
u&#x0364;berall anfu&#x0364;hret/ und das unbe&#x017F;chreibliche ver-<lb/>
derbniß der vernunfft/ und ihrer tochter der fal-<lb/>
&#x017F;chen Heidni&#x017F;chen weißheit beklaget. Wie<lb/>
unter andern aus denen <hi rendition="#aq">orationibus,</hi> die er auff<lb/>
der Helm&#x017F;ta&#x0364;dti&#x017F;chen <hi rendition="#aq">Univer&#x017F;it</hi>a&#x0364;t o&#x0364;ffentlich ge-<lb/>
halten/ wie auch aus der <hi rendition="#aq">Synop&#x017F;i p.</hi><lb/>
35. 37. 139. biß 143. und anders wo zu &#x017F;ehen/<lb/>
da er in&#x017F;onderheit auch aus <hi rendition="#aq">Luthero, Ari&#x017F;tote-<lb/>
lem</hi> <hi rendition="#fr">einen eingeflei&#x017F;chten teuffel/</hi> <hi rendition="#aq">item Nar-<lb/>
ri&#x017F;totelem</hi> nennet/ aus de&#x017F;&#x017F;en Kirchen-Po&#x017F;till<lb/>
u&#x0364;ber den 2. Advent und das fe&#x017F;t der H. drey Ko&#x0364;-<lb/>
nige. Am allermei&#x017F;ten aber i&#x017F;t der anfang der<lb/><hi rendition="#aq">P&#x017F;ychologiæ p.</hi> 482. biß zu ende &#x017F;ehr merck wu&#x0364;r-<lb/>
dig/ welchen er bey gelegenheit des in der hi&#x017F;to-<lb/>
rie be&#x017F;chriebenen &#x017F;treits von der <hi rendition="#aq">Philo&#x017F;ophie</hi> aus<lb/>
bewa&#x0364;hrt&#x0113; <hi rendition="#aq">Auctorib</hi> verfe&#xA75B;tiget/ namentlich aus<lb/><hi rendition="#aq">Agrippa, Luthero</hi> un&#x0303; andern dergleichen unver-<lb/>
we&#xA75B;fflichen <hi rendition="#aq">Scribent</hi>en. Gleichwie er auch &#x017F;on&#x017F;ten<note place="right">Von der<lb/>
Heidni-<lb/>
&#x017F;chen <hi rendition="#aq">au-<lb/>
toribus.</hi></note><lb/>
insgemein/ von den&#x0113; Heidni&#x017F;chen <hi rendition="#aq">Auctorib&#x2019;</hi> die<lb/>
in den &#x017F;chulten <hi rendition="#aq">tracti</hi>ret werden/ &#x017F;eine gedancken<lb/>
al&#x017F;o ero&#x0364;ffnet <hi rendition="#aq">in Synop&#x017F;i p. 20. Annon igitur<lb/>
competat Chri&#x017F;tianis, ut ab Ethnicis &#x017F;uam ad-<lb/>
di&#x017F;cant &#x017F;apientiam? Non certe ea ratione hoc<lb/>
nos decet, id velut u&#x017F;us modernus expetit, cum<lb/>
non tantum nobis indignum &#x017F;it: &#x017F;ed etiam cor-<lb/>
ruptiones &amp; &#x017F;eductiones meras nobis &amp; remo-<lb/>
ras ea in omni pietatis cur&#x017F;u vitæ procreet.<lb/>
Etenim quomodo illi nobis veritatis &#x017F;emitas<lb/>
mon&#x017F;trent, qui ip&#x017F;i nec vitam nec modum ad<lb/>
veram &#x017F;apientiam no&#x017F;cunt, &#x017F;ed &#x017F;emper in anxi-<lb/>
is &#x017F;uis dubitationibus hæ&#x017F;itant &amp; fluctuant per-<lb/>
petim, medicinam &amp; &#x017F;olatium &#x017F;ibi ibi quæren-<lb/>
tes, ubi nec finem nec fundum inveniant. Imo<lb/>
poti&#x017F;&#x017F;imum etiam hoc e&#x017F;t, quod ip&#x017F;e Jehovah<lb/>
nos mandato &#x017F;uo expre&#x017F;&#x017F;o ad verbum &#x017F;uum non<lb/>
tantum allegatos voluerit; &#x017F;ed quoque mone-<lb/>
at, ne mi&#x017F;ceamur cum Ethnicis. Si opificium<lb/>
hujus artificis nos ritè putamus, ceu con&#x017F;cien-<lb/>
tiæ no&#x017F;træ æternum in&#x017F;criptum hoc hæret,<lb/>
omnino nos oportet ju&#x017F;&#x017F;a no&#x017F;tri cape&#x017F;&#x017F;ere Do-<lb/>
mini, quæ &#x03B1;&#x0313;&#x03BC;&#x03B5;<gap reason="fm" unit="chars"/>&#x03B1;&#x0313;<gap reason="fm" unit="chars" quantity="2"/>&#x03BF;&#x03C4;&#x03B1; plane, &amp; immutabilia<lb/>
perpetim manent.</hi></p><lb/>
          <p>13. Hierna&#x0364;ch&#x017F;t hat er auch den zu&#x017F;tand des<note place="right">Vom<lb/>
weltlichen<lb/>
regiment.</note><lb/>
gemeinen we&#x017F;ens &#x017F;owol bey Obrigkeiten als Un-<lb/>
terthanen treulich an tag geleget/ und &#x017F;ehr heil-<lb/>
&#x017F;ame vor&#x017F;chla&#x0364;ge zur be&#x017F;&#x017F;erung bey getragen/ und<lb/>
die&#x017F;es de&#x017F;to weitla&#x0364;ufftiger und gru&#x0364;ndlicher/ je<lb/>
na&#x0364;her es &#x017F;eine <hi rendition="#aq">profe&#x017F;&#x017F;ion</hi> dißfals gewe&#x017F;en. Hie<lb/>
von &#x017F;ind alle &#x017F;eine <hi rendition="#aq">Juri&#x017F;ti</hi>&#x017F;chen und Politi&#x017F;chen<lb/>
<fw place="bottom" type="sig"><hi rendition="#fr">A. K. H. Dritter Theil. M</hi> 2</fw><fw place="bottom" type="catch">bu&#x0364;cher</fw><lb/></p>
        </div>
      </div>
    </body>
  </text>
</TEI>
[91/0103] Abraham von Franckenberg/ und Johanne Theodoro von Tſcheſch. etiam ut miracula edat. Math. XVII. 20. Luc. XVII. 6. Quapropter nemo ad fidem cogen- dus venit, neque ad articulos diſputabiliter pro opinione humana confictos, cum ſemper quid mundani ſecum offerant, & propriæ glo- riæ aut potentiæ DEum ſecum incluſum fove- ant. Spiritus ubi vult, ſpirat, ait Chriſtus ipſe Joh. 3. Jahr MDC. biß MDCC. 10. Auff ſolche art redet er auch offte von der Sophiſtiſchen Theologie/ als in der voꝛrede uͤbeꝛ die 7. oration p. 447. da er die worte Eraſmi aus ſeiner Moria anfuͤhret/ und in der 8. orati- on p. 545. allwo er aus Luthero auch ſehr nach- denckliche reden hievon gebrauchet/ und dann in dem Epilogo, woſelbſt er auff den einwurff/ daß bey verlaſſung der ſchul-gelehrſamkeit eine barbarey zu beſorgen ſey/ gar artig antwortet: Der ſey vielmehr ein rechter Barbar/ der ſeine terminos mitten aus dem Hei- denthum/ ja aus dem ſteinigten Arabia herhole/ und damit das wort GOttes wider deſſen befehl/ beurtheile/ und al- ſo den glauben entheilige. Wie er auch ferner von der ſtreit- und diſputir-ſucht der fal- ſchen Theologen erinnert/ daß ſie alle einen abſcheulichen Pabſt im hertzen truͤgen/ und dennoch nur wider den zu Rom diſ- putirten. Klaget dabey/ daß die zeiten offen- barlich vorhanden waͤren/ von denen Paulus 2. Tim. IV. 3. 4. geweiſſaget haͤtte. 11. Jn dem Breviario I. 4. Quæſt. 16. p. 589. beantwortet er dieſe frage: welches der rech- te feind der kirchen und wahren religion ſey? folgender maſſen: Uti errorum pleni ſunt multi Theologi; ita quoque heic admo- dum vehementes in ſuis inveniuntur opinioni- bus, quas non ſine pervicacitate ſumma defen- dere ſæpius conantur. Unde tam perverſa au- ditur paſſim condemnatio temeraria, ut ipſos nil pudoris capiat: ſic mutuosſe inter ſe com- miniſcuntur hæreticos damnabiles & execra- biles, ipſi non raro execrabiliſſimi in ſuis per- verſitatibus. Sic alii duplices faciunt hoſtes Eccleſiæ, externos & internos. Externos vo- Iunt Judæos & Mahumetiſtas: Internos, Jeſu- itas & Anabaptiſtas. Itaque hinc etiam dupli- cem faciunt Eccleſiæ defenſionem, qua obliga- tus teneatur Magiſtratus, ut non tantum vis, fraudes & turbæ ab ea arceantur; ſed multo ma- gis internis obviam eat hoſtibus, aliàs ſuum of- ficium neglexiſſe cum clamant. Sic tubæ ſe- ditionum clangunt; interim non reſpiciunt ad Chriſtum ignorantes ſemetipſos. Hoſtis enim Eccleſiæ propriè eſt Anti-Chriſtus 1. Joh. II. 18. 22. 43. & 2. Joh. I. 7. Chriſtus & Anti- Chriſtus mutuo ſibi opponuntur contradicto- rie. At quis eſt ille Anti-Chriſtus? Nonne qui Chriſtum negat? ut ait Johannes. Quis igitur non erit Anti-Chriſtus? Etenim omnes, qui Spiritũ mundi ſequuntur, non ſunt Chriſti, ſed filii mundi, qui vivunt in carne & ſecundum carnem ambulant, ut ait D. Paulus, quare omnes qui non vivunt in Regno DEI, qui non ſunt renati, ſed explere appetitum diaboli cupi- unt, in avaritia, in ſuperbia, in odio, in invi- dia, in mendacio, in calumniis, & in quovis genere malitiarum, & in ira; illi verè ſunt ho- ſtes Eccleſiæ, & Anti-Chriſtum in Babylone ſua & amore meretricis Babylonicæ repræſen- tant; necnon hæreticorum ſunt anteſignani ipſi; quia illi Chriſtum denuo ſecum cruci affi- gunt, & ſe ejus ſalvationi ſubducunt, patrem- que mendaciorum ſequuntur; Joh. VIII. Imo ipſe Chriſtus ſuas ſatis detegit hoſtes, Matth. XII. 30. quando dicit; qui non eſt mecum, contra me eſt. Et qui non colligit mecum, diſpergit. Id eſt, qui non vivit in Chriſto, & ſancto ejus imitamine, Anti-chriſtum ſe ſtatim ipſo prodir facto, quem quisque tamen tam ſto- lide cupit perſequi in aliis, ſe ipſum maxime convellens, & condemnans. Peſſimi omnium autem ſunt hoſtes, qui Chriſtum ſub ſpecie Chriſti perſequuntur & ſe in angelos lucis transformant, Matth. 24. Marc. 13. Luc. 21. &c. Hi enim peccatum in Spiritum S. ſemper com- mittunt. Math. XII. 32. 33. Von dem ketzerma- chen. Und dem rechten Antichriſt. Jahr MDC. biß MDCC. 12. Und eben alſo hat er auch von der gem i- nen Philoſophie durchgehends nach dem|ſinn Lutheri ſelbſten geſchrieben/ deſſen worte er uͤberall anfuͤhret/ und das unbeſchreibliche ver- derbniß der vernunfft/ und ihrer tochter der fal- ſchen Heidniſchen weißheit beklaget. Wie unter andern aus denen orationibus, die er auff der Helmſtaͤdtiſchen Univerſitaͤt oͤffentlich ge- halten/ wie auch aus der Synopſi p. 35. 37. 139. biß 143. und anders wo zu ſehen/ da er inſonderheit auch aus Luthero, Ariſtote- lem einen eingefleiſchten teuffel/ item Nar- riſtotelem nennet/ aus deſſen Kirchen-Poſtill uͤber den 2. Advent und das feſt der H. drey Koͤ- nige. Am allermeiſten aber iſt der anfang der Pſychologiæ p. 482. biß zu ende ſehr merck wuͤr- dig/ welchen er bey gelegenheit des in der hiſto- rie beſchriebenen ſtreits von der Philoſophie aus bewaͤhrtē Auctorib verfeꝛtiget/ namentlich aus Agrippa, Luthero uñ andern dergleichen unver- weꝛfflichen Scribenten. Gleichwie er auch ſonſten insgemein/ von denē Heidniſchen Auctorib’ die in den ſchulten tractiret werden/ ſeine gedancken alſo eroͤffnet in Synopſi p. 20. Annon igitur competat Chriſtianis, ut ab Ethnicis ſuam ad- diſcant ſapientiam? Non certe ea ratione hoc nos decet, id velut uſus modernus expetit, cum non tantum nobis indignum ſit: ſed etiam cor- ruptiones & ſeductiones meras nobis & remo- ras ea in omni pietatis curſu vitæ procreet. Etenim quomodo illi nobis veritatis ſemitas monſtrent, qui ipſi nec vitam nec modum ad veram ſapientiam noſcunt, ſed ſemper in anxi- is ſuis dubitationibus hæſitant & fluctuant per- petim, medicinam & ſolatium ſibi ibi quæren- tes, ubi nec finem nec fundum inveniant. Imo potiſſimum etiam hoc eſt, quod ipſe Jehovah nos mandato ſuo expreſſo ad verbum ſuum non tantum allegatos voluerit; ſed quoque mone- at, ne miſceamur cum Ethnicis. Si opificium hujus artificis nos ritè putamus, ceu conſcien- tiæ noſtræ æternum inſcriptum hoc hæret, omnino nos oportet juſſa noſtri capeſſere Do- mini, quæ ἀμε_ ἀ__οτα plane, & immutabilia perpetim manent. Von der Heidni- ſchen Phi- loſophie. Von der Heidni- ſchen au- toribus. 13. Hiernaͤchſt hat er auch den zuſtand des gemeinen weſens ſowol bey Obrigkeiten als Un- terthanen treulich an tag geleget/ und ſehr heil- ſame vorſchlaͤge zur beſſerung bey getragen/ und dieſes deſto weitlaͤufftiger und gruͤndlicher/ je naͤher es ſeine profeſſion dißfals geweſen. Hie von ſind alle ſeine Juriſtiſchen und Politiſchen buͤcher Vom weltlichen regiment. A. K. H. Dritter Theil. M 2

Suche im Werk

Hilfe

Informationen zum Werk

Download dieses Werks

XML (TEI P5) · HTML · Text
TCF (text annotation layer)
TCF (tokenisiert, serialisiert, lemmatisiert, normalisiert)
XML (TEI P5 inkl. att.linguistic)

Metadaten zum Werk

TEI-Header · CMDI · Dublin Core

Ansichten dieser Seite

Voyant Tools ?

Language Resource Switchboard?

Feedback

Sie haben einen Fehler gefunden? Dann können Sie diesen über unsere Qualitätssicherungsplattform DTAQ melden.

Kommentar zur DTA-Ausgabe

Dieses Werk wurde gemäß den DTA-Transkriptionsrichtlinien im Double-Keying-Verfahren von Nicht-Muttersprachlern erfasst und in XML/TEI P5 nach DTA-Basisformat kodiert.




Ansicht auf Standard zurückstellen

URL zu diesem Werk: https://www.deutschestextarchiv.de/arnold_ketzerhistorie02_1700
URL zu dieser Seite: https://www.deutschestextarchiv.de/arnold_ketzerhistorie02_1700/103
Zitationshilfe: Arnold, Gottfried: Unpartheyische Kirchen- und Ketzer-Historie. Bd. 2 (T. 3/4). Frankfurt (Main), 1700, S. 91. In: Deutsches Textarchiv <https://www.deutschestextarchiv.de/arnold_ketzerhistorie02_1700/103>, abgerufen am 03.05.2024.