Anmelden (DTAQ) DWDS     dlexDB     CLARIN-D

Grimm, Jacob: Deutsche Grammatik. Bd. 2. Göttingen, 1826.

Bild:
<< vorherige Seite

III. partikelcomp. -- trennb. part. mit verb.
inkagan-kan (ingressus) K. 56b ingagan-sprochan mons.
378; fora-qhuetan jun. 244. fora-sezit jun. 244. fora-seaf-
fot (praedeftinatus) jun. 246. fore-sewen (praevisus) N.
Bth. 252; fram-prungan hrab. 972a; furi-prungan hrab.
972b. furi-worfan jun. 216. furi-zimprit hrab. 971a furi-
sloppot jun. 216. fure-gurtet N. 92, 1; auß-kan (egressus)
hrab. 962a; auf-qhueman (exortus) hrab. 962a; zua-prun-
gan jun. 194. zua-qhueman jun. 247. Es ist wahr, unter
diesen beispielen finden sich gerade participia, die im all-
gemeinen, auch wo keine partikel vorausgeht, des gi-
unbefähigt oder doch oft entblößt erscheinen (s. 846.847.),
namentlich: kepan, litan, queman, praht, prungan, fun-
tan, wortan; bei einigen andern könnte analogie gangba-
rer, eigentlicher compositionen (it-poran, alt-quetan) ge-
wirkt haben. Nur reichen diese gründe nicht hin.

3) in directer rede stehet zwar

a) nach mhd. und nhd. weise die partikel oft hinter
dem verbo: gurtun sih iro suert ana Hild. wizi theh imo
ana sar O. I. 16, 49. liget ana N. Bth. 32. cheiuset taß
pilde ana Bth. 253. fieng sei sus ana Bth. 42. ne gat nieht
ana Bth. 76. ist iu ana? trifet tih ana? Bth. 78. waß la-
ßest tau dih ana? Bth. 79. treget ana Bth. 83. wartest tau
ana Bth. 90; warun sume aß T. 102. meistar ist aß T.
135; fuor thana (freilich: secessit inde) T. 69, 8. gieng
thana (abiit) T. 213, 2. fuar tho druhtein thanana O. II,
15, 1; quam thara T. 180, 2. quam tho thara O. IV. 3,
2. breitta sina wat thar O. IV. 4, 54; eineß peitet hina,
andereß peitet hara N. Bth. 75. tiz feret ouh hina N.
Bth. 65; fuar er tho in thia worolt in O. I. 23, 17. gat
iß tih ieht in? N. Bth. 19; liafun miti O. I. 22, 31. ne-
ferest tu iro danne mite na? N. Bth. 46; wurfun nidar
O. IV. 5, 55. to snifta nider daß gezuahte N. Bth. 10;
dhea angila stuondun dhemu oba J. 368; dhar eßssant
samant (comedent) J. 405; laßet fore N. Bth. 65; chame
wola vure N. Bth. 25; in seinen dagon was iß fram O. I.
15, 18. ni quam mein zeit so fram O. II. 8, 35. zellent sie
uns filu fram O. I. 3, 5; arliudit auph gardea J. 402.
huob her gundfanon auf Ludw. arstuont siu tho auf T. 48,
3. arstantenti auf T, 40, 3. giengun auf T. 71, 3. hevet sei
auf N. Bth. 47; scowota tho umbi T. 60, 7. ter treibet siu
umbe N. Bth. 12; quimit her gisund auß Ludw. niges
thau thanan auß T. 27, 3. tho leitta her sie auß T. 244, 1.
zihiau giengut ir auß? T. 64, 4. gieng tho auß T. 71, 1.
194, 1. nam iß auß T. 185, 2. giang auß O. I. 4, 149. IV.
6, 5. wurfun auß O. IV. 6, 19. fie laßet ter auß N. Bth.

III. partikelcomp. — trennb. part. mit verb.
inkagan-kân (ingreſſus) K. 56b ingagan-ſprochan monſ.
378; fora-qhuëtan jun. 244. fora-ſezit jun. 244. fora-ſeaf-
fôt (praedeftinatus) jun. 246. fore-ſëwen (praeviſus) N.
Bth. 252; fram-prungan hrab. 972a; furi-prungan hrab.
972b. furi-worfan jun. 216. furi-zimprit hrab. 971a furi-
ſloppôt jun. 216. fure-gurtet N. 92, 1; ûƷ-kân (egreſſus)
hrab. 962a; ûf-qhuëman (exortus) hrab. 962a; zua-prun-
gan jun. 194. zua-qhuëman jun. 247. Es iſt wahr, unter
dieſen beiſpielen finden ſich gerade participia, die im all-
gemeinen, auch wo keine partikel vorausgeht, des gi-
unbefähigt oder doch oft entblößt erſcheinen (ſ. 846.847.),
namentlich: këpan, litan, quëman, prâht, prungan, fun-
tan, wortan; bei einigen andern könnte analogie gangba-
rer, eigentlicher compoſitionen (it-poran, alt-quëtan) ge-
wirkt haben. Nur reichen dieſe gründe nicht hin.

3) in directer rede ſtehet zwar

α) nach mhd. und nhd. weiſe die partikel oft hinter
dem verbo: gurtun ſih iro ſuërt ana Hild. wizi thêh imo
ana ſâr O. I. 16, 49. liget ana N. Bth. 32. chîuſet taƷ
pilde ana Bth. 253. fieng ſî ſuſ ana Bth. 42. ne gât nieht
ana Bth. 76. iſt iu ana? trifet tih ana? Bth. 78. waƷ lâ-
Ʒeſt tû dih ana? Bth. 79. treget ana Bth. 83. wartêſt tû
ana Bth. 90; wârun ſumê aƷ T. 102. meiſtar iſt aƷ T.
135; fuor thana (freilich: ſeceſſit inde) T. 69, 8. gieng
thana (abiit) T. 213, 2. fuar thô druhtîn thanana O. II,
15, 1; quam thara T. 180, 2. quam thô thara O. IV. 3,
2. breitta ſina wât thâr O. IV. 4, 54; eineƷ peitet hina,
andereƷ peitet hara N. Bth. 75. tiz feret ouh hina N.
Bth. 65; fuar ër thô in thia worolt in O. I. 23, 17. gât
iƷ tih ieht in? N. Bth. 19; liafun miti O. I. 22, 31. ne-
fereſt tu iro danne mite na? N. Bth. 46; wurfun nidar
O. IV. 5, 55. tô ſnifta nider daƷ gezuâhte N. Bth. 10;
dhëa angilâ ſtuondun dhemu oba J. 368; dhâr eƷſſant
ſamant (comedent) J. 405; lâƷet fore N. Bth. 65; châme
wola vure N. Bth. 25; in ſînên dagon was iƷ fram O. I.
15, 18. ni quam mîn zît ſô fram O. II. 8, 35. zellent ſie
uns filu fram O. I. 3, 5; arliudit ûph gardëa J. 402.
huob hër gundfanon ûf Ludw. arſtuont ſiu thô ûf T. 48,
3. arſtantenti ûf T, 40, 3. giengun ûf T. 71, 3. hevet ſî
ûf N. Bth. 47; ſcowota thô umbi T. 60, 7. tër trîbet ſiu
umbe N. Bth. 12; quimit hër giſund ûƷ Ludw. nigês
thû thanan ûƷ T. 27, 3. thô leitta hër ſie ûƷ T. 244, 1.
zihiû giengut ir ûƷ? T. 64, 4. gieng thô ûƷ T. 71, 1.
194, 1. nam iƷ ûƷ T. 185, 2. giang ûƷ O. I. 4, 149. IV.
6, 5. wurfun ûƷ O. IV. 6, 19. fie lâƷet tër ûƷ N. Bth.

<TEI>
  <text>
    <body>
      <div n="1">
        <div n="2">
          <div n="3">
            <div n="4">
              <div n="5">
                <p><pb facs="#f0907" n="889"/><fw place="top" type="header"><hi rendition="#b">III. <hi rendition="#i">partikelcomp. &#x2014; trennb. part. mit verb.</hi></hi></fw><lb/>
inkagan-kân (ingre&#x017F;&#x017F;us) K. 56<hi rendition="#sup">b</hi> ingagan-&#x017F;prochan mon&#x017F;.<lb/>
378; fora-qhuëtan jun. 244. fora-&#x017F;ezit jun. 244. fora-&#x017F;eaf-<lb/>
fôt (praedeftinatus) jun. 246. fore-&#x017F;ëwen (praevi&#x017F;us) N.<lb/>
Bth. 252; fram-prungan hrab. 972<hi rendition="#sup">a</hi>; furi-prungan hrab.<lb/>
972<hi rendition="#sup">b</hi>. furi-worfan jun. 216. furi-zimprit hrab. 971<hi rendition="#sup">a</hi> furi-<lb/>
&#x017F;loppôt jun. 216. fure-gurtet N. 92, 1; û&#x01B7;-kân (egre&#x017F;&#x017F;us)<lb/>
hrab. 962<hi rendition="#sup">a</hi>; ûf-qhuëman (exortus) hrab. 962<hi rendition="#sup">a</hi>; zua-prun-<lb/>
gan jun. 194. zua-qhuëman jun. 247. Es i&#x017F;t wahr, unter<lb/>
die&#x017F;en bei&#x017F;pielen finden &#x017F;ich gerade participia, die im all-<lb/>
gemeinen, auch wo keine partikel vorausgeht, des gi-<lb/>
unbefähigt oder doch oft entblößt er&#x017F;cheinen (&#x017F;. 846.847.),<lb/>
namentlich: këpan, litan, quëman, prâht, prungan, fun-<lb/>
tan, wortan; bei einigen andern könnte analogie gangba-<lb/>
rer, eigentlicher compo&#x017F;itionen (it-poran, alt-quëtan) ge-<lb/>
wirkt haben. Nur reichen die&#x017F;e gründe nicht hin.</p><lb/>
                <p>3) in <hi rendition="#i">directer</hi> rede &#x017F;tehet zwar</p><lb/>
                <p><hi rendition="#i">&#x03B1;</hi>) nach mhd. und nhd. wei&#x017F;e die partikel oft hinter<lb/>
dem verbo: gurtun &#x017F;ih iro &#x017F;uërt ana Hild. wizi thêh imo<lb/>
ana &#x017F;âr O. I. 16, 49. liget ana N. Bth. 32. chîu&#x017F;et ta&#x01B7;<lb/>
pilde ana Bth. 253. fieng &#x017F;î &#x017F;u&#x017F; ana Bth. 42. ne gât nieht<lb/>
ana Bth. 76. i&#x017F;t iu ana? trifet tih ana? Bth. 78. wa&#x01B7; lâ-<lb/>
&#x01B7;e&#x017F;t tû dih ana? Bth. 79. treget ana Bth. 83. wartê&#x017F;t tû<lb/>
ana Bth. 90; wârun &#x017F;umê a&#x01B7; T. 102. mei&#x017F;tar i&#x017F;t a&#x01B7; T.<lb/>
135; fuor thana (freilich: &#x017F;ece&#x017F;&#x017F;it inde) T. 69, 8. gieng<lb/>
thana (abiit) T. 213, 2. fuar thô druhtîn thanana O. II,<lb/>
15, 1; quam thara T. 180, 2. quam thô thara O. IV. 3,<lb/>
2. breitta &#x017F;ina wât thâr O. IV. 4, 54; eine&#x01B7; peitet hina,<lb/>
andere&#x01B7; peitet hara N. Bth. 75. tiz feret ouh hina N.<lb/>
Bth. 65; fuar ër thô in thia worolt in O. I. 23, 17. gât<lb/>
i&#x01B7; tih ieht in? N. Bth. 19; liafun miti O. I. 22, 31. ne-<lb/>
fere&#x017F;t tu iro danne mite na? N. Bth. 46; wurfun nidar<lb/>
O. IV. 5, 55. tô &#x017F;nifta nider da&#x01B7; gezuâhte N. Bth. 10;<lb/>
dhëa angilâ &#x017F;tuondun dhemu oba J. 368; dhâr e&#x01B7;&#x017F;&#x017F;ant<lb/>
&#x017F;amant (comedent) J. 405; lâ&#x01B7;et fore N. Bth. 65; châme<lb/>
wola vure N. Bth. 25; in &#x017F;înên dagon was i&#x01B7; fram O. I.<lb/>
15, 18. ni quam mîn zît &#x017F;ô fram O. II. 8, 35. zellent &#x017F;ie<lb/>
uns filu fram O. I. 3, 5; arliudit ûph gardëa J. 402.<lb/>
huob hër gundfanon ûf Ludw. ar&#x017F;tuont &#x017F;iu thô ûf T. 48,<lb/>
3. ar&#x017F;tantenti ûf T, 40, 3. giengun ûf T. 71, 3. hevet &#x017F;î<lb/>
ûf N. Bth. 47; &#x017F;cowota thô umbi T. 60, 7. tër trîbet &#x017F;iu<lb/>
umbe N. Bth. 12; quimit hër gi&#x017F;und û&#x01B7; Ludw. nigês<lb/>
thû thanan û&#x01B7; T. 27, 3. thô leitta hër &#x017F;ie û&#x01B7; T. 244, 1.<lb/>
zihiû giengut ir û&#x01B7;? T. 64, 4. gieng thô û&#x01B7; T. 71, 1.<lb/>
194, 1. nam i&#x01B7; û&#x01B7; T. 185, 2. giang û&#x01B7; O. I. 4, 149. IV.<lb/>
6, 5. wurfun û&#x01B7; O. IV. 6, 19. fie lâ&#x01B7;et tër û&#x01B7; N. Bth.<lb/></p>
              </div>
            </div>
          </div>
        </div>
      </div>
    </body>
  </text>
</TEI>
[889/0907] III. partikelcomp. — trennb. part. mit verb. inkagan-kân (ingreſſus) K. 56b ingagan-ſprochan monſ. 378; fora-qhuëtan jun. 244. fora-ſezit jun. 244. fora-ſeaf- fôt (praedeftinatus) jun. 246. fore-ſëwen (praeviſus) N. Bth. 252; fram-prungan hrab. 972a; furi-prungan hrab. 972b. furi-worfan jun. 216. furi-zimprit hrab. 971a furi- ſloppôt jun. 216. fure-gurtet N. 92, 1; ûƷ-kân (egreſſus) hrab. 962a; ûf-qhuëman (exortus) hrab. 962a; zua-prun- gan jun. 194. zua-qhuëman jun. 247. Es iſt wahr, unter dieſen beiſpielen finden ſich gerade participia, die im all- gemeinen, auch wo keine partikel vorausgeht, des gi- unbefähigt oder doch oft entblößt erſcheinen (ſ. 846.847.), namentlich: këpan, litan, quëman, prâht, prungan, fun- tan, wortan; bei einigen andern könnte analogie gangba- rer, eigentlicher compoſitionen (it-poran, alt-quëtan) ge- wirkt haben. Nur reichen dieſe gründe nicht hin. 3) in directer rede ſtehet zwar α) nach mhd. und nhd. weiſe die partikel oft hinter dem verbo: gurtun ſih iro ſuërt ana Hild. wizi thêh imo ana ſâr O. I. 16, 49. liget ana N. Bth. 32. chîuſet taƷ pilde ana Bth. 253. fieng ſî ſuſ ana Bth. 42. ne gât nieht ana Bth. 76. iſt iu ana? trifet tih ana? Bth. 78. waƷ lâ- Ʒeſt tû dih ana? Bth. 79. treget ana Bth. 83. wartêſt tû ana Bth. 90; wârun ſumê aƷ T. 102. meiſtar iſt aƷ T. 135; fuor thana (freilich: ſeceſſit inde) T. 69, 8. gieng thana (abiit) T. 213, 2. fuar thô druhtîn thanana O. II, 15, 1; quam thara T. 180, 2. quam thô thara O. IV. 3, 2. breitta ſina wât thâr O. IV. 4, 54; eineƷ peitet hina, andereƷ peitet hara N. Bth. 75. tiz feret ouh hina N. Bth. 65; fuar ër thô in thia worolt in O. I. 23, 17. gât iƷ tih ieht in? N. Bth. 19; liafun miti O. I. 22, 31. ne- fereſt tu iro danne mite na? N. Bth. 46; wurfun nidar O. IV. 5, 55. tô ſnifta nider daƷ gezuâhte N. Bth. 10; dhëa angilâ ſtuondun dhemu oba J. 368; dhâr eƷſſant ſamant (comedent) J. 405; lâƷet fore N. Bth. 65; châme wola vure N. Bth. 25; in ſînên dagon was iƷ fram O. I. 15, 18. ni quam mîn zît ſô fram O. II. 8, 35. zellent ſie uns filu fram O. I. 3, 5; arliudit ûph gardëa J. 402. huob hër gundfanon ûf Ludw. arſtuont ſiu thô ûf T. 48, 3. arſtantenti ûf T, 40, 3. giengun ûf T. 71, 3. hevet ſî ûf N. Bth. 47; ſcowota thô umbi T. 60, 7. tër trîbet ſiu umbe N. Bth. 12; quimit hër giſund ûƷ Ludw. nigês thû thanan ûƷ T. 27, 3. thô leitta hër ſie ûƷ T. 244, 1. zihiû giengut ir ûƷ? T. 64, 4. gieng thô ûƷ T. 71, 1. 194, 1. nam iƷ ûƷ T. 185, 2. giang ûƷ O. I. 4, 149. IV. 6, 5. wurfun ûƷ O. IV. 6, 19. fie lâƷet tër ûƷ N. Bth.

Informationen zum Werk

Download dieses Werks

XML (TEI P5) · HTML · Text
TCF (text annotation layer)

Metadaten zum Werk

TEI-Header · CMDI · Dublin Core

Ansichten dieser Seite

Language Resource Switchboard?

Feedback

Sie haben einen Fehler gefunden? Dann können Sie diesen über unsere Qualitätssicherungsplattform DTAQ melden.

Kommentar zur DTA-Ausgabe

Dieses Werk wurde gemäß den DTA-Transkriptionsrichtlinien im Double-Keying-Verfahren von Nicht-Muttersprachlern erfasst und in XML/TEI P5 nach DTA-Basisformat kodiert.




Ansicht auf Standard zurückstellen

URL zu diesem Werk: https://www.deutschestextarchiv.de/grimm_grammatik02_1826
URL zu dieser Seite: https://www.deutschestextarchiv.de/grimm_grammatik02_1826/907
Zitationshilfe: Grimm, Jacob: Deutsche Grammatik. Bd. 2. Göttingen, 1826, S. 889. In: Deutsches Textarchiv <https://www.deutschestextarchiv.de/grimm_grammatik02_1826/907>, abgerufen am 19.05.2024.