Anmelden (DTAQ) DWDS     dlexDB     CLARIN-D

Grimm, Jacob: Deutsche Grammatik. Bd. 2. Göttingen, 1826.

Bild:
<< vorherige Seite

III. laut u. ablaut. verlorne starke verba.
rührt. -- nr. 564. gilan, gal, gelun, gulans (flavere)?
alth. elo, mhd. gel, nhd. gelb (flavus) mhd. gilwe (fla-
vor); galle (bilis, a colore f. galja); altn. gulr, schwed.
gul (flavus) goth. gulth, alth. kolt, altn. gull (aurum, a
flavedine) *). --

[im, am, em, um] nr. 565. simam, sam, semun, su-
mans (jungere)? O. IV. 20, 11. gi-semon?; goth. sama,
altn. samr (similis, aequalis, idem) in compos. altn. -samr,
alth. -sam [analog dem-leikr, -likr, -leih] alth. saman,
ags. samod (una) alth. samanon (congregare) altn. semja
(componere, moderari); alth. samo (semen, origo) vgl.
nr. 183. laik, nr. 415. ursprung; da jenes-samr ags. mit
drittem ablaut-sum heißt, darf wohl das goth. sums,
ags. sum (quidam) verglichen werden, gewagter sumar
(aestas)? im lat. simul, similis, semen etc. dieselbe wurzel. --
nr. 566. himan, ham, hemun, humans (tegere, involvere)?
goth. himins, altn. himinn, alth. himil (coelum, tegmen) **)
himelzi (laquear); altn. hams (cutis) hamr ags. hama
(exuviae) alth. hemidi (indusium) altn. hamaz (transfor-
mari, exuere cutem) hemja (cicurare) hem (exuviae)
hemill (custodia); ags. haeman (coire, nubere) haemed (coi-
tus, nuptiae) vgl. liugan nr. 263. -- nr. 567. thriman,
thram, thremun, thrumans? altn. thrimil (tuber) thremr
(limen) mhd. dremel (vectis, trabs); mhd. drum (extre-
mitas) drümen (finire, nhd. zertrümmern) [scheint dem
lat. -tremus wie das folg. frum dem primus verwandt,
vgl. cap. VII.] -- nr. 568. friman, fram, fremun, fru-
mans (promovere, aptum esse)? altn. framr (liber, au-
dax) frama (edocere) frami (profectus) framar (praeterea)
goth. fram (ultra) alth. vram (ultra, longius) vremjan
(praestare, perficere) goth. framathis, alth. vremidi (alieni-
gena, e longinquo veniens); goth. frums (initium) fruma
(primus) altn. frum (primitiae) fromr (richtiger fromr)
alth. vrum (probus, idoneus) vruma (commodum) vrum-
jan, vrumman (exercere, urgere). --

[in, an, en, un] nr. 569. vinan, van, venun, vu-
nans? alth. wini, ags. vine, altn. vinr (amicus, fidus, fide-
lis) goth. vinja (pascuum) nhd. wonne und weide; altn.
van (defectus) vanan, vönun (diminutio) goth. van-vi-

*) vgl. slav. shelt (flavus) sheltsch (fel) zlato (aurum) litth.
geltas, geltonas (flavus) lat. gilvus.
**) vgl. slav. nebo mit lat. nuhes; litth. dengti (tegere) dan-
galas (tegumen) dangus (coelum); die edda nennt den himmel:
helm, haus der erde, gestirne etc.

III. laut u. ablaut. verlorne ſtarke verba.
rührt. — nr. 564. gilan, gal, gêlun, gulans (flavere)?
alth. ëlo, mhd. gël, nhd. gelb (flavus) mhd. gilwe (fla-
vor); galle (bilis, a colore f. galja); altn. gulr, ſchwed.
gul (flavus) goth. gulþ, alth. kolt, altn. gull (aurum, a
flavedine) *). —

[ïm, am, êm, um] nr. 565. ſimam, ſam, ſêmun, ſu-
mans (jungere)? O. IV. 20, 11. gi-ſëmôn?; goth. ſama,
altn. ſamr (ſimilis, aequalis, idem) in compoſ. altn. -ſamr,
alth. -ſam [analog dem-leikr, -likr, -lîh] alth. ſaman,
agſ. ſamod (unâ) alth. ſamanôn (congregare) altn. ſemja
(componere, moderari); alth. ſâmo (ſemen, origo) vgl.
nr. 183. laik, nr. 415. urſprung; da jenes-ſamr agſ. mit
drittem ablaut-ſum heißt, darf wohl das goth. ſums,
agſ. ſum (quidam) verglichen werden, gewagter ſumar
(aeſtas)? im lat. ſimul, ſimilis, ſemen etc. dieſelbe wurzel. —
nr. 566. himan, ham, hêmun, humans (tegere, involvere)?
goth. himins, altn. himinn, alth. himil (coelum, tegmen) **)
himelzi (laquear); altn. hams (cutis) hamr agſ. hama
(exuviae) alth. hemidi (induſium) altn. hamaz (transfor-
mari, exuere cutem) hemja (cicurare) hem (exuviae)
hemill (cuſtodia); agſ. hæman (coire, nubere) hæmed (coi-
tus, nuptiae) vgl. liugan nr. 263. — nr. 567. þriman,
þram, þrêmun, þrumans? altn. þrimil (tuber) þrëmr
(limen) mhd. drëmel (vectis, trabs); mhd. drum (extre-
mitas) drümen (finire, nhd. zertrümmern) [ſcheint dem
lat. -tremus wie das folg. frum dem primus verwandt,
vgl. cap. VII.] — nr. 568. friman, fram, frêmun, fru-
mans (promovere, aptum eſſe)? altn. framr (liber, au-
dax) frama (edocere) frami (profectus) framar (praeterea)
goth. fram (ultra) alth. vram (ultra, longius) vremjan
(praeſtare, perficere) goth. framaþis, alth. vremidi (alieni-
gena, e longinquo veniens); goth. frums (initium) fruma
(primus) altn. frum (primitiae) frômr (richtiger fromr)
alth. vrum (probus, idoneus) vruma (commodum) vrum-
jan, vrumman (exercere, urgere). —

[ïn, an, ên, un] nr. 569. vinan, van, vênun, vu-
nans? alth. wini, agſ. vine, altn. vinr (amicus, fidus, fide-
lis) goth. vinja (paſcuum) nhd. wonne und weide; altn.
van (defectus) vanan, vönun (diminutio) goth. van-vi-

*) vgl. ſlav. ſhelt (flavus) ſheltſch (fel) zlato (aurum) litth.
geltas, geltonas (flavus) lat. gilvus.
**) vgl. ſlav. nebo mit lat. nuhes; litth. dengti (tegere) dan-
galas (tegumen) dangus (coelum); die edda nennt den himmel:
helm, haus der erde, geſtirne etc.
<TEI>
  <text>
    <body>
      <div n="1">
        <div n="2">
          <div n="3">
            <p><pb facs="#f0073" n="55"/><fw place="top" type="header"><hi rendition="#b">III. <hi rendition="#i">laut u. ablaut. verlorne &#x017F;tarke verba.</hi></hi></fw><lb/>
rührt. &#x2014; nr. 564. gilan, gal, gêlun, gulans (flavere)?<lb/>
alth. ëlo, mhd. gël, nhd. gelb (flavus) mhd. gilwe (fla-<lb/>
vor); galle (bilis, a colore f. galja); altn. gulr, &#x017F;chwed.<lb/>
gul (flavus) goth. gulþ, alth. kolt, altn. gull (aurum, a<lb/>
flavedine) <note place="foot" n="*)">vgl. &#x017F;lav. &#x017F;helt (flavus) &#x017F;helt&#x017F;ch (fel) zlato (aurum) litth.<lb/>
geltas, geltonas (flavus) lat. gilvus.</note>. &#x2014;</p><lb/>
            <p>[<hi rendition="#i">ïm</hi>, <hi rendition="#i">am</hi>, <hi rendition="#i">êm</hi>, <hi rendition="#i">um</hi>] nr. 565. &#x017F;imam, &#x017F;am, &#x017F;êmun, &#x017F;u-<lb/>
mans (jungere)? O. IV. 20, 11. gi-&#x017F;ëmôn?; goth. &#x017F;ama,<lb/>
altn. &#x017F;amr (&#x017F;imilis, aequalis, idem) in compo&#x017F;. altn. -&#x017F;amr,<lb/>
alth. -&#x017F;am [analog dem-leikr, -likr, -lîh] alth. &#x017F;aman,<lb/>
ag&#x017F;. &#x017F;amod (unâ) alth. &#x017F;amanôn (congregare) altn. &#x017F;emja<lb/>
(componere, moderari); alth. &#x017F;âmo (&#x017F;emen, origo) vgl.<lb/>
nr. 183. laik, nr. 415. ur&#x017F;prung; da jenes-&#x017F;amr ag&#x017F;. mit<lb/>
drittem ablaut-&#x017F;um heißt, darf wohl das goth. &#x017F;ums,<lb/>
ag&#x017F;. &#x017F;um (quidam) verglichen werden, gewagter &#x017F;umar<lb/>
(ae&#x017F;tas)? im lat. &#x017F;imul, &#x017F;imilis, &#x017F;emen etc. die&#x017F;elbe wurzel. &#x2014;<lb/>
nr. 566. himan, ham, hêmun, humans (tegere, involvere)?<lb/>
goth. himins, altn. himinn, alth. himil (coelum, tegmen) <note place="foot" n="**)">vgl. &#x017F;lav. nebo mit lat. nuhes; litth. dengti (tegere) dan-<lb/>
galas (tegumen) dangus (coelum); die edda nennt den himmel:<lb/>
helm, haus der erde, ge&#x017F;tirne etc.</note><lb/>
himelzi (laquear); altn. hams (cutis) hamr ag&#x017F;. hama<lb/>
(exuviae) alth. hemidi (indu&#x017F;ium) altn. hamaz (transfor-<lb/>
mari, exuere cutem) hemja (cicurare) hem (exuviae)<lb/>
hemill (cu&#x017F;todia); ag&#x017F;. hæman (coire, nubere) hæmed (coi-<lb/>
tus, nuptiae) vgl. liugan nr. 263. &#x2014; nr. 567. þriman,<lb/>
þram, þrêmun, þrumans? altn. þrimil (tuber) þrëmr<lb/>
(limen) mhd. drëmel (vectis, trabs); mhd. drum (extre-<lb/>
mitas) drümen (finire, nhd. zertrümmern) [&#x017F;cheint dem<lb/>
lat. -tremus wie das folg. frum dem primus verwandt,<lb/>
vgl. cap. VII.] &#x2014; nr. 568. friman, fram, frêmun, fru-<lb/>
mans (promovere, aptum e&#x017F;&#x017F;e)? altn. framr (liber, au-<lb/>
dax) frama (edocere) frami (profectus) framar (praeterea)<lb/>
goth. fram (ultra) alth. vram (ultra, longius) vremjan<lb/>
(prae&#x017F;tare, perficere) goth. framaþis, alth. vremidi (alieni-<lb/>
gena, e longinquo veniens); goth. frums (initium) fruma<lb/>
(primus) altn. frum (primitiae) frômr (richtiger fromr)<lb/>
alth. vrum (probus, idoneus) vruma (commodum) vrum-<lb/>
jan, vrumman (exercere, urgere). &#x2014;</p><lb/>
            <p>[<hi rendition="#i">ïn</hi>, <hi rendition="#i">an</hi>, <hi rendition="#i">ên</hi>, <hi rendition="#i">un</hi>] nr. 569. vinan, van, vênun, vu-<lb/>
nans? alth. wini, ag&#x017F;. vine, altn. vinr (amicus, fidus, fide-<lb/>
lis) goth. vinja (pa&#x017F;cuum) nhd. wonne und weide; altn.<lb/>
van (defectus) vanan, vönun (diminutio) goth. van-vi-<lb/></p>
          </div>
        </div>
      </div>
    </body>
  </text>
</TEI>
[55/0073] III. laut u. ablaut. verlorne ſtarke verba. rührt. — nr. 564. gilan, gal, gêlun, gulans (flavere)? alth. ëlo, mhd. gël, nhd. gelb (flavus) mhd. gilwe (fla- vor); galle (bilis, a colore f. galja); altn. gulr, ſchwed. gul (flavus) goth. gulþ, alth. kolt, altn. gull (aurum, a flavedine) *). — [ïm, am, êm, um] nr. 565. ſimam, ſam, ſêmun, ſu- mans (jungere)? O. IV. 20, 11. gi-ſëmôn?; goth. ſama, altn. ſamr (ſimilis, aequalis, idem) in compoſ. altn. -ſamr, alth. -ſam [analog dem-leikr, -likr, -lîh] alth. ſaman, agſ. ſamod (unâ) alth. ſamanôn (congregare) altn. ſemja (componere, moderari); alth. ſâmo (ſemen, origo) vgl. nr. 183. laik, nr. 415. urſprung; da jenes-ſamr agſ. mit drittem ablaut-ſum heißt, darf wohl das goth. ſums, agſ. ſum (quidam) verglichen werden, gewagter ſumar (aeſtas)? im lat. ſimul, ſimilis, ſemen etc. dieſelbe wurzel. — nr. 566. himan, ham, hêmun, humans (tegere, involvere)? goth. himins, altn. himinn, alth. himil (coelum, tegmen) **) himelzi (laquear); altn. hams (cutis) hamr agſ. hama (exuviae) alth. hemidi (induſium) altn. hamaz (transfor- mari, exuere cutem) hemja (cicurare) hem (exuviae) hemill (cuſtodia); agſ. hæman (coire, nubere) hæmed (coi- tus, nuptiae) vgl. liugan nr. 263. — nr. 567. þriman, þram, þrêmun, þrumans? altn. þrimil (tuber) þrëmr (limen) mhd. drëmel (vectis, trabs); mhd. drum (extre- mitas) drümen (finire, nhd. zertrümmern) [ſcheint dem lat. -tremus wie das folg. frum dem primus verwandt, vgl. cap. VII.] — nr. 568. friman, fram, frêmun, fru- mans (promovere, aptum eſſe)? altn. framr (liber, au- dax) frama (edocere) frami (profectus) framar (praeterea) goth. fram (ultra) alth. vram (ultra, longius) vremjan (praeſtare, perficere) goth. framaþis, alth. vremidi (alieni- gena, e longinquo veniens); goth. frums (initium) fruma (primus) altn. frum (primitiae) frômr (richtiger fromr) alth. vrum (probus, idoneus) vruma (commodum) vrum- jan, vrumman (exercere, urgere). — [ïn, an, ên, un] nr. 569. vinan, van, vênun, vu- nans? alth. wini, agſ. vine, altn. vinr (amicus, fidus, fide- lis) goth. vinja (paſcuum) nhd. wonne und weide; altn. van (defectus) vanan, vönun (diminutio) goth. van-vi- *) vgl. ſlav. ſhelt (flavus) ſheltſch (fel) zlato (aurum) litth. geltas, geltonas (flavus) lat. gilvus. **) vgl. ſlav. nebo mit lat. nuhes; litth. dengti (tegere) dan- galas (tegumen) dangus (coelum); die edda nennt den himmel: helm, haus der erde, geſtirne etc.

Informationen zum Werk

Download dieses Werks

XML (TEI P5) · HTML · Text
TCF (text annotation layer)

Metadaten zum Werk

TEI-Header · CMDI · Dublin Core

Ansichten dieser Seite

Language Resource Switchboard?

Feedback

Sie haben einen Fehler gefunden? Dann können Sie diesen über unsere Qualitätssicherungsplattform DTAQ melden.

Kommentar zur DTA-Ausgabe

Dieses Werk wurde gemäß den DTA-Transkriptionsrichtlinien im Double-Keying-Verfahren von Nicht-Muttersprachlern erfasst und in XML/TEI P5 nach DTA-Basisformat kodiert.




Ansicht auf Standard zurückstellen

URL zu diesem Werk: https://www.deutschestextarchiv.de/grimm_grammatik02_1826
URL zu dieser Seite: https://www.deutschestextarchiv.de/grimm_grammatik02_1826/73
Zitationshilfe: Grimm, Jacob: Deutsche Grammatik. Bd. 2. Göttingen, 1826, S. 55. In: Deutsches Textarchiv <https://www.deutschestextarchiv.de/grimm_grammatik02_1826/73>, abgerufen am 03.05.2024.