Anmelden (DTAQ) DWDS     dlexDB     CLARIN-D

Grimm, Jacob: Deutsche Grammatik. Bd. 2. Göttingen, 1826.

Bild:
<< vorherige Seite

III. consonantische ableitungen. SS.
häufig läßt sich schwer sagen, ob ein fem. -nissei oder
neutr. -nissi gemeint ist *). T. und N. wechseln beider-
lei formen sogar in den nämlichen wörtern, vgl. saubar-
nessei fem. T. 7, 2. 21, 3. unsaubar-nessi neutr. 141. giwiß-
nessei fem. T. 4, 15. giwiß-nessi neutr. 160, 2; ferlor-nissa
fem. N. 48, 1. ferlor-nisse neutr. 10, 2. -- Dies voraus-
geschickt folgen nun belege für die ahd. drei formen,
1) fem. auf -nissa: arauc-nissa (manifestatio) J. 935; drei-
nissa (trinitas) J. 358. 361. 363. K. 30b driu-nissa hymn.
948a; ein-nissa (unitas) J. 367; ki-haltan-nissa (castitas)
jun. 219, versch. von kihalt-nissa (salus) N. 34, 23; hart-
nissa (durities) J. 382; heilac-nissa (sanctificatio) J. 369;
hoh-nissa (celsitas) J. 204; hrein-nissa (mundities) jun. 210;
kihuorvan-nissa (conversio) K. 57a; eital-nissa (desolatio)
J. 381; ker-nissa (devotio K. 35b 36a; kot-nissa (divini-
tas) J. 350. 352 etc.; kiloup-nissa (fides) 7. 406; leid-nissa
(abominatio) jun. 194; kileih-nissa (imago) J. 349. 350. jun.
210. 226; farloran-nissa (dispendium) jun. 179. ferlor-nissa
(interitus) N. 48, 10; lautar-nissa (sinceritas) jun. 192; man-
nisc-nissa (natura humana) J. 386; milt-nissa (misericordia)
J. 898; pauhhan-nissa (nutus) jun. 181; pleid-nissa (gau-
dium) J. 384; reht-nissa (justitia) J. 345. 384; stat-nissa
(status) jun. 227; arsuoh-nissa (experimentum) jun. 174;
toukan-nissa (secretum) jun. 194; int-vanc-nissa (assump-
tio) J. 373. jun. 223; invleisc-nissa (incorporatio) J. 375;
vol-nissa (expletio, plenitudo) K. 34a J. 403; vuntan-nissa
jun. 195; kivuac-nissa (nexus) jun. 215; untarvuor-nissa
(subvectio) jun. 225; war-nissa (veritas) J. 396; irwart-
nissa (corruptio) N. 37, 4; unwerd-nissa (contemptio) J.
383; wuot-nissa (dementia) J. 350. jun. 238. -- 2) fem.
auf -nissei: ahte-nessei (persequutio) T. 22, 15. 75, 2. 106;
churt-nassei (brevitas) exhort.; kidaht-nissei (devotio) jun.
257; ein-nassei (universitas) doc. 249. ein-nussei (contractus)
mons. 375; kihalt-nissei (salvatio) eidschw.; haß-nissei (dam-
natio) jun. 238; ubarhlaup-nissei (?) J. 379; hold-nissei (pla-
catio) doc. 219b; kihor-nussei (auditus); hlaut-nussei (clan-
gor) mons. 327; varlaßan-nissei (dimissio) jun. 212; kaleih-
nassei (habitus) doc. 250. 252, kileih-nissei jun. 234. 252. wea-
leih-nissei (qualitas) K. 51b; piloh-nissei (clausura) jun. 256;
intlohhan-nassei (reseratio) mons. 408; vloran-nussei (dam-
num) mons. 363. 380; michel-nessei (majestas) T. 91. 152;
milt-nassei (beneficium) doc. 250; offan-nussei (revelatio)

*) sonderbarer gen., dat. fem. auf -e (?) statt -ei: saubarnesse
T. 7, 2. 21, 3.
X 2

III. conſonantiſche ableitungen. SS.
häufig läßt ſich ſchwer ſagen, ob ein fem. -niſſî oder
neutr. -niſſi gemeint iſt *). T. und N. wechſeln beider-
lei formen ſogar in den nämlichen wörtern, vgl. ſûbar-
neſſî fem. T. 7, 2. 21, 3. unſûbar-neſſi neutr. 141. giwiƷ-
neſſî fem. T. 4, 15. giwiƷ-neſſi neutr. 160, 2; ferlor-niſſa
fem. N. 48, 1. ferlor-niſſe neutr. 10, 2. — Dies voraus-
geſchickt folgen nun belege für die ahd. drei formen,
1) fem. auf -niſſa: arauc-niſſa (manifeſtatio) J. 935; drî-
niſſa (trinitas) J. 358. 361. 363. K. 30b driu-niſſa hymn.
948a; ein-niſſa (unitas) J. 367; ki-haltan-niſſa (caſtitas)
jun. 219, verſch. von kihalt-niſſa (ſalus) N. 34, 23; hart-
niſſa (durities) J. 382; heilac-niſſa (ſanctificatio) J. 369;
hôh-niſſa (celſitas) J. 204; hrein-niſſa (mundities) jun. 210;
kihuorvan-niſſa (converſio) K. 57a; îtal-niſſa (deſolatio)
J. 381; kër-niſſa (devotio K. 35b 36a; kot-niſſa (divini-
tas) J. 350. 352 etc.; kiloup-niſſa (fides) 7. 406; leid-niſſa
(abominatio) jun. 194; kilîh-niſſa (imago) J. 349. 350. jun.
210. 226; farloran-niſſa (diſpendium) jun. 179. ferlor-niſſa
(interitus) N. 48, 10; lûtar-niſſa (ſinceritas) jun. 192; man-
niſc-niſſa (natura humana) J. 386; milt-niſſa (miſericordia)
J. 898; pauhhan-niſſa (nutus) jun. 181; plîd-niſſa (gau-
dium) J. 384; rëht-niſſa (juſtitia) J. 345. 384; ſtât-niſſa
(ſtatus) jun. 227; arſuoh-niſſa (experimentum) jun. 174;
toukan-niſſa (ſecretum) jun. 194; int-vanc-niſſa (aſſump-
tio) J. 373. jun. 223; invleiſc-niſſa (incorporatio) J. 375;
vol-niſſa (expletio, plenitudo) K. 34a J. 403; vuntan-niſſa
jun. 195; kivuac-niſſa (nexus) jun. 215; untarvuor-niſſa
(ſubvectio) jun. 225; wâr-niſſa (veritas) J. 396; irwart-
niſſa (corruptio) N. 37, 4; unwërd-niſſa (contemptio) J.
383; wuot-niſſa (dementia) J. 350. jun. 238. — 2) fem.
auf -niſſî: ahte-neſſî (perſequutio) T. 22, 15. 75, 2. 106;
churt-naſſî (brevitas) exhort.; kidâht-niſſî (devotio) jun.
257; ein-naſſî (univerſitas) doc. 249. ein-nuſſî (contractus)
monſ. 375; kihalt-niſſî (ſalvatio) eidſchw.; haƷ-niſſî (dam-
natio) jun. 238; ubarhlaup-niſſî (?) J. 379; hold-niſſî (pla-
catio) doc. 219b; kihôr-nuſſî (auditus); hlût-nuſſî (clan-
gor) monſ. 327; varlâƷan-niſſî (dimiſſio) jun. 212; kalîh-
naſſî (habitus) doc. 250. 252, kilîh-niſſî jun. 234. 252. wëa-
lîh-niſſî (qualitas) K. 51b; piloh-niſſî (clauſura) jun. 256;
intlohhan-naſſî (reſeratio) monſ. 408; vloran-nuſſî (dam-
num) monſ. 363. 380; michel-neſſî (majeſtas) T. 91. 152;
milt-naſſî (beneficium) doc. 250; offan-nuſſî (revelatio)

*) ſonderbarer gen., dat. fem. auf -ê (?) ſtatt -î: ſûbarneſſê
T. 7, 2. 21, 3.
X 2
<TEI>
  <text>
    <body>
      <div n="1">
        <div n="2">
          <div n="3">
            <div n="4">
              <p><pb facs="#f0341" n="323"/><fw place="top" type="header"><hi rendition="#b">III. <hi rendition="#i">con&#x017F;onanti&#x017F;che ableitungen. SS.</hi></hi></fw><lb/>
häufig läßt &#x017F;ich &#x017F;chwer &#x017F;agen, ob ein fem. -ni&#x017F;&#x017F;î oder<lb/>
neutr. -ni&#x017F;&#x017F;i gemeint i&#x017F;t <note place="foot" n="*)">&#x017F;onderbarer gen., dat. fem. auf -ê (?) &#x017F;tatt -î: &#x017F;ûbarne&#x017F;&#x017F;ê<lb/>
T. 7, 2. 21, 3.</note>. T. und N. wech&#x017F;eln beider-<lb/>
lei formen &#x017F;ogar in den nämlichen wörtern, vgl. &#x017F;ûbar-<lb/>
ne&#x017F;&#x017F;î fem. T. 7, 2. 21, 3. un&#x017F;ûbar-ne&#x017F;&#x017F;i neutr. 141. giwi&#x01B7;-<lb/>
ne&#x017F;&#x017F;î fem. T. 4, 15. giwi&#x01B7;-ne&#x017F;&#x017F;i neutr. 160, 2; ferlor-ni&#x017F;&#x017F;a<lb/>
fem. N. 48, 1. ferlor-ni&#x017F;&#x017F;e neutr. 10, 2. &#x2014; Dies voraus-<lb/>
ge&#x017F;chickt folgen nun belege für die ahd. drei formen,<lb/>
1) fem. auf <hi rendition="#i">-ni&#x017F;&#x017F;a</hi>: arauc-ni&#x017F;&#x017F;a (manife&#x017F;tatio) J. 935; drî-<lb/>
ni&#x017F;&#x017F;a (trinitas) J. 358. 361. 363. K. 30<hi rendition="#sup">b</hi> driu-ni&#x017F;&#x017F;a hymn.<lb/>
948<hi rendition="#sup">a</hi>; ein-ni&#x017F;&#x017F;a (unitas) J. 367; ki-haltan-ni&#x017F;&#x017F;a (ca&#x017F;titas)<lb/>
jun. 219, ver&#x017F;ch. von kihalt-ni&#x017F;&#x017F;a (&#x017F;alus) N. 34, 23; hart-<lb/>
ni&#x017F;&#x017F;a (durities) J. 382; heilac-ni&#x017F;&#x017F;a (&#x017F;anctificatio) J. 369;<lb/>
hôh-ni&#x017F;&#x017F;a (cel&#x017F;itas) J. 204; hrein-ni&#x017F;&#x017F;a (mundities) jun. 210;<lb/>
kihuorvan-ni&#x017F;&#x017F;a (conver&#x017F;io) K. 57<hi rendition="#sup">a</hi>; îtal-ni&#x017F;&#x017F;a (de&#x017F;olatio)<lb/>
J. 381; kër-ni&#x017F;&#x017F;a (devotio K. 35<hi rendition="#sup">b</hi> 36<hi rendition="#sup">a</hi>; kot-ni&#x017F;&#x017F;a (divini-<lb/>
tas) J. 350. 352 etc.; kiloup-ni&#x017F;&#x017F;a (fides) 7. 406; leid-ni&#x017F;&#x017F;a<lb/>
(abominatio) jun. 194; kilîh-ni&#x017F;&#x017F;a (imago) J. 349. 350. jun.<lb/>
210. 226; farloran-ni&#x017F;&#x017F;a (di&#x017F;pendium) jun. 179. ferlor-ni&#x017F;&#x017F;a<lb/>
(interitus) N. 48, 10; lûtar-ni&#x017F;&#x017F;a (&#x017F;inceritas) jun. 192; man-<lb/>
ni&#x017F;c-ni&#x017F;&#x017F;a (natura humana) J. 386; milt-ni&#x017F;&#x017F;a (mi&#x017F;ericordia)<lb/>
J. 898; pauhhan-ni&#x017F;&#x017F;a (nutus) jun. 181; plîd-ni&#x017F;&#x017F;a (gau-<lb/>
dium) J. 384; rëht-ni&#x017F;&#x017F;a (ju&#x017F;titia) J. 345. 384; &#x017F;tât-ni&#x017F;&#x017F;a<lb/>
(&#x017F;tatus) jun. 227; ar&#x017F;uoh-ni&#x017F;&#x017F;a (experimentum) jun. 174;<lb/>
toukan-ni&#x017F;&#x017F;a (&#x017F;ecretum) jun. 194; int-vanc-ni&#x017F;&#x017F;a (a&#x017F;&#x017F;ump-<lb/>
tio) J. 373. jun. 223; invlei&#x017F;c-ni&#x017F;&#x017F;a (incorporatio) J. 375;<lb/>
vol-ni&#x017F;&#x017F;a (expletio, plenitudo) K. 34<hi rendition="#sup">a</hi> J. 403; vuntan-ni&#x017F;&#x017F;a<lb/>
jun. 195; kivuac-ni&#x017F;&#x017F;a (nexus) jun. 215; untarvuor-ni&#x017F;&#x017F;a<lb/>
(&#x017F;ubvectio) jun. 225; wâr-ni&#x017F;&#x017F;a (veritas) J. 396; irwart-<lb/>
ni&#x017F;&#x017F;a (corruptio) N. 37, 4; unwërd-ni&#x017F;&#x017F;a (contemptio) J.<lb/>
383; wuot-ni&#x017F;&#x017F;a (dementia) J. 350. jun. 238. &#x2014; 2) fem.<lb/>
auf <hi rendition="#i">-ni&#x017F;&#x017F;î:</hi> ahte-ne&#x017F;&#x017F;î (per&#x017F;equutio) T. 22, 15. 75, 2. 106;<lb/>
churt-na&#x017F;&#x017F;î (brevitas) exhort.; kidâht-ni&#x017F;&#x017F;î (devotio) jun.<lb/>
257; ein-na&#x017F;&#x017F;î (univer&#x017F;itas) doc. 249. ein-nu&#x017F;&#x017F;î (contractus)<lb/>
mon&#x017F;. 375; kihalt-ni&#x017F;&#x017F;î (&#x017F;alvatio) eid&#x017F;chw.; ha&#x01B7;-ni&#x017F;&#x017F;î (dam-<lb/>
natio) jun. 238; ubarhlaup-ni&#x017F;&#x017F;î (?) J. 379; hold-ni&#x017F;&#x017F;î (pla-<lb/>
catio) doc. 219<hi rendition="#sup">b</hi>; kihôr-nu&#x017F;&#x017F;î (auditus); hlût-nu&#x017F;&#x017F;î (clan-<lb/>
gor) mon&#x017F;. 327; varlâ&#x01B7;an-ni&#x017F;&#x017F;î (dimi&#x017F;&#x017F;io) jun. 212; kalîh-<lb/>
na&#x017F;&#x017F;î (habitus) doc. 250. 252, kilîh-ni&#x017F;&#x017F;î jun. 234. 252. wëa-<lb/>
lîh-ni&#x017F;&#x017F;î (qualitas) K. 51<hi rendition="#sup">b</hi>; piloh-ni&#x017F;&#x017F;î (clau&#x017F;ura) jun. 256;<lb/>
intlohhan-na&#x017F;&#x017F;î (re&#x017F;eratio) mon&#x017F;. 408; vloran-nu&#x017F;&#x017F;î (dam-<lb/>
num) mon&#x017F;. 363. 380; michel-ne&#x017F;&#x017F;î (maje&#x017F;tas) T. 91. 152;<lb/>
milt-na&#x017F;&#x017F;î (beneficium) doc. 250; offan-nu&#x017F;&#x017F;î (revelatio)<lb/>
<fw place="bottom" type="sig">X 2</fw><lb/></p>
            </div>
          </div>
        </div>
      </div>
    </body>
  </text>
</TEI>
[323/0341] III. conſonantiſche ableitungen. SS. häufig läßt ſich ſchwer ſagen, ob ein fem. -niſſî oder neutr. -niſſi gemeint iſt *). T. und N. wechſeln beider- lei formen ſogar in den nämlichen wörtern, vgl. ſûbar- neſſî fem. T. 7, 2. 21, 3. unſûbar-neſſi neutr. 141. giwiƷ- neſſî fem. T. 4, 15. giwiƷ-neſſi neutr. 160, 2; ferlor-niſſa fem. N. 48, 1. ferlor-niſſe neutr. 10, 2. — Dies voraus- geſchickt folgen nun belege für die ahd. drei formen, 1) fem. auf -niſſa: arauc-niſſa (manifeſtatio) J. 935; drî- niſſa (trinitas) J. 358. 361. 363. K. 30b driu-niſſa hymn. 948a; ein-niſſa (unitas) J. 367; ki-haltan-niſſa (caſtitas) jun. 219, verſch. von kihalt-niſſa (ſalus) N. 34, 23; hart- niſſa (durities) J. 382; heilac-niſſa (ſanctificatio) J. 369; hôh-niſſa (celſitas) J. 204; hrein-niſſa (mundities) jun. 210; kihuorvan-niſſa (converſio) K. 57a; îtal-niſſa (deſolatio) J. 381; kër-niſſa (devotio K. 35b 36a; kot-niſſa (divini- tas) J. 350. 352 etc.; kiloup-niſſa (fides) 7. 406; leid-niſſa (abominatio) jun. 194; kilîh-niſſa (imago) J. 349. 350. jun. 210. 226; farloran-niſſa (diſpendium) jun. 179. ferlor-niſſa (interitus) N. 48, 10; lûtar-niſſa (ſinceritas) jun. 192; man- niſc-niſſa (natura humana) J. 386; milt-niſſa (miſericordia) J. 898; pauhhan-niſſa (nutus) jun. 181; plîd-niſſa (gau- dium) J. 384; rëht-niſſa (juſtitia) J. 345. 384; ſtât-niſſa (ſtatus) jun. 227; arſuoh-niſſa (experimentum) jun. 174; toukan-niſſa (ſecretum) jun. 194; int-vanc-niſſa (aſſump- tio) J. 373. jun. 223; invleiſc-niſſa (incorporatio) J. 375; vol-niſſa (expletio, plenitudo) K. 34a J. 403; vuntan-niſſa jun. 195; kivuac-niſſa (nexus) jun. 215; untarvuor-niſſa (ſubvectio) jun. 225; wâr-niſſa (veritas) J. 396; irwart- niſſa (corruptio) N. 37, 4; unwërd-niſſa (contemptio) J. 383; wuot-niſſa (dementia) J. 350. jun. 238. — 2) fem. auf -niſſî: ahte-neſſî (perſequutio) T. 22, 15. 75, 2. 106; churt-naſſî (brevitas) exhort.; kidâht-niſſî (devotio) jun. 257; ein-naſſî (univerſitas) doc. 249. ein-nuſſî (contractus) monſ. 375; kihalt-niſſî (ſalvatio) eidſchw.; haƷ-niſſî (dam- natio) jun. 238; ubarhlaup-niſſî (?) J. 379; hold-niſſî (pla- catio) doc. 219b; kihôr-nuſſî (auditus); hlût-nuſſî (clan- gor) monſ. 327; varlâƷan-niſſî (dimiſſio) jun. 212; kalîh- naſſî (habitus) doc. 250. 252, kilîh-niſſî jun. 234. 252. wëa- lîh-niſſî (qualitas) K. 51b; piloh-niſſî (clauſura) jun. 256; intlohhan-naſſî (reſeratio) monſ. 408; vloran-nuſſî (dam- num) monſ. 363. 380; michel-neſſî (majeſtas) T. 91. 152; milt-naſſî (beneficium) doc. 250; offan-nuſſî (revelatio) *) ſonderbarer gen., dat. fem. auf -ê (?) ſtatt -î: ſûbarneſſê T. 7, 2. 21, 3. X 2

Informationen zum Werk

Download dieses Werks

XML (TEI P5) · HTML · Text
TCF (text annotation layer)

Metadaten zum Werk

TEI-Header · CMDI · Dublin Core

Ansichten dieser Seite

Language Resource Switchboard?

Feedback

Sie haben einen Fehler gefunden? Dann können Sie diesen über unsere Qualitätssicherungsplattform DTAQ melden.

Kommentar zur DTA-Ausgabe

Dieses Werk wurde gemäß den DTA-Transkriptionsrichtlinien im Double-Keying-Verfahren von Nicht-Muttersprachlern erfasst und in XML/TEI P5 nach DTA-Basisformat kodiert.




Ansicht auf Standard zurückstellen

URL zu diesem Werk: https://www.deutschestextarchiv.de/grimm_grammatik02_1826
URL zu dieser Seite: https://www.deutschestextarchiv.de/grimm_grammatik02_1826/341
Zitationshilfe: Grimm, Jacob: Deutsche Grammatik. Bd. 2. Göttingen, 1826, S. 323. In: Deutsches Textarchiv <https://www.deutschestextarchiv.de/grimm_grammatik02_1826/341>, abgerufen am 12.05.2024.