Anmelden (DTAQ) DWDS     dlexDB     CLARIN-D

Grimm, Jacob: Deutsche Grammatik. Bd. 2. Göttingen, 1826.

Bild:
<< vorherige Seite

III. consonantische ableitungen. G.
lich (wo nicht assim. im spiel ist) stehen in den frühesten
ahd. quellen -ac und -eic voneinander ab, in den späte-
ren werden beide endungen zu -ec, -ic und die trennung
fällt schwieriger. Aehnliche hindernisse liegen bei den
übrigen dialecten im weg.

goth. aud-ags (beatus); gred-ags (famelicus); man-ags
(multus); mod-ags (iratus); vulth-ags (gloriosus) und ohne
zweifel noch andere genug. --

ahd. durst-ac (sitibundus) Samar. T. 82; ein-ac (unicus,
unigenitus) T. 13, 7, 10. 49, 2. 92, O. der von diesem
worte die schwache form vorzieht, assimiliert ein-egen
(unico) IV. 29, 68. ein-ogo (unicus) II, 3, 98. nach cod. vind.,
und daraus scheinen die tadelhaften formen ein-ego I. 22.
100. ein-ega I. 22, 104. ein-igun I. 22, 92. ein-igo II. 3,
98. nach cod. pal. entsprungen, vgl. ein-ogo (monachus)
jun. 238; keit-ac (gulosus, avidus) jun. 210. hrab. 965a
keit-agei (gula) hymn.; krat-ac (hians) jun. 211. hrab. 965b
967b; kor-ac (miser, aerumnosus) gor-ag O. I. 10, 15. II.
9, 52. vgl. das goth. gaurs (tristis); hant-ac (acer, ama-
rus) doc. 217b; har-ac (lugubris) jun. 212; heil-ac (sanc-
tus); hunkar-ac (esuriens) T. 82; jamar-ac (moestus) O.
IV. 34, 47. V. 23, 65; leid-ac (tristis); loup-ac (srondo-
sus) un-ki-loup-ac (arens) doc. 241b; lust-ac (hilaris); man-
ac (multus) un-man-ac (paucus); mand-ac (alacer) mons.
360; muot-ac (animosus) kann ich nicht belegen, muat-
ikei (animositas) jun. 189. ist assim. f. muatakei; not-ac
(coactus, vinctus) not-ag O. IV. 12, 126. un-not-ag III.
4, 71; ot-ac (dives, locuples) K. 50b T. 4, 7. 23, 1. aot-
ac hrab. 959a od-ag J. 383; pluot-ac (cruentus) hrab. 957a
mons. 407; roß-ac vielleicht roz-ac (plorabundus) O. I.
18, 83. II. 16, 24. V. 5, 40; rust-ac (barbarus) rust-igju
sanc (assim. f. rustagju) volkslieder, mons. 375, das subst.
rustagei (barbaries) doc. 232a, schwerlich nach dem lat.
rusticus, vielleicht f. hrust-ac, vgl. hrustim Hild.; scam-ac
(pudicus) un-scam-ac (infrunitus) jun. 211; ser-ac (ama-
rus) mons. 325. O. IV. 34, 44. V. 9, 44; flaf-ac (somno-
lentus) K. 23b; snew-ac (nivosus) gl. ker.; staud-ac (ne-
morosus) mons. 410; voraht-ac (timidus) jun. 256; vreid-
ac (apostaticus) jun. 184, doch kommt von diesem adj.
die eic-form häufiger vor; vrost-ac (algens) jun. 191;
vuor-ac (cibo repletus, crapulatus) doc. 245a; wen-ac
(miser, pauper, exiguus) entspringt aus wein-ac (deplo-
randus, lugubris) hrab. 962a jun. 213. mons. 410. O. IV,
26, 20. V. 6, 88; wein-ac (vinolentus) gl. ker.; weiß-ac
(sapiens) vora-weiß-ac (praescius) jun. 222. hrab. 971b vgl.

III. conſonantiſche ableitungen. G.
lich (wo nicht aſſim. im ſpiel iſt) ſtehen in den früheſten
ahd. quellen -ac und -îc voneinander ab, in den ſpäte-
ren werden beide endungen zu -ec, -ic und die trennung
fällt ſchwieriger. Aehnliche hinderniſſe liegen bei den
übrigen dialecten im weg.

goth. áud-ags (beatus); grêd-ags (famelicus); man-ags
(multus); môd-ags (iratus); vulþ-ags (glorioſus) und ohne
zweifel noch andere genug. —

ahd. durſt-ac (ſitibundus) Samar. T. 82; ein-ac (unicus,
unigenitus) T. 13, 7, 10. 49, 2. 92, O. der von dieſem
worte die ſchwache form vorzieht, aſſimiliert ein-egen
(unico) IV. 29, 68. ein-ogo (unicus) II, 3, 98. nach cod. vind.,
und daraus ſcheinen die tadelhaften formen ein-ego I. 22.
100. ein-ega I. 22, 104. ein-igun I. 22, 92. ein-igo II. 3,
98. nach cod. pal. entſprungen, vgl. ein-ogo (monachus)
jun. 238; kît-ac (guloſus, avidus) jun. 210. hrab. 965a
kît-agî (gula) hymn.; krât-ac (hians) jun. 211. hrab. 965b
967b; kor-ac (miſer, aerumnoſus) gor-ag O. I. 10, 15. II.
9, 52. vgl. das goth. gaúrs (triſtis); hant-ac (acer, ama-
rus) doc. 217b; har-ac (lugubris) jun. 212; heil-ac (ſanc-
tus); hunkar-ac (eſuriens) T. 82; jâmar-ac (moeſtus) O.
IV. 34, 47. V. 23, 65; leid-ac (triſtis); loup-ac (ſrondo-
ſus) un-ki-loup-ac (arens) doc. 241b; luſt-ac (hilaris); man-
ac (multus) un-man-ac (paucus); mand-ac (alacer) monſ.
360; muot-ac (animoſus) kann ich nicht belegen, muat-
ikî (animoſitas) jun. 189. iſt aſſim. f. muatakî; nôt-ac
(coactus, vinctus) nôt-ag O. IV. 12, 126. un-nôt-ag III.
4, 71; ôt-ac (dives, locuples) K. 50b T. 4, 7. 23, 1. aot-
ac hrab. 959a ôd-ag J. 383; pluot-ac (cruentus) hrab. 957a
monſ. 407; rôƷ-ac vielleicht roz-ac (plorabundus) O. I.
18, 83. II. 16, 24. V. 5, 40; ruſt-ac (barbarus) ruſt-igju
ſanc (aſſim. f. ruſtagju) volkslieder, monſ. 375, das ſubſt.
ruſtagî (barbaries) doc. 232a, ſchwerlich nach dem lat.
ruſticus, vielleicht f. hruſt-ac, vgl. hruſtim Hild.; ſcam-ac
(pudicus) un-ſcam-ac (infrunitus) jun. 211; ſêr-ac (ama-
rus) monſ. 325. O. IV. 34, 44. V. 9, 44; flâf-ac (ſomno-
lentus) K. 23b; ſnêw-ac (nivoſus) gl. ker.; ſtûd-ac (ne-
moroſus) monſ. 410; voraht-ac (timidus) jun. 256; vreid-
ac (apoſtaticus) jun. 184, doch kommt von dieſem adj.
die îc-form häufiger vor; vroſt-ac (algens) jun. 191;
vuor-ac (cibo repletus, crapulatus) doc. 245a; wên-ac
(miſer, pauper, exiguus) entſpringt aus wein-ac (deplo-
randus, lugubris) hrab. 962a jun. 213. monſ. 410. O. IV,
26, 20. V. 6, 88; wîn-ac (vinolentus) gl. ker.; wîƷ-ac
(ſapiens) vora-wîƷ-ac (praeſcius) jun. 222. hrab. 971b vgl.

<TEI>
  <text>
    <body>
      <div n="1">
        <div n="2">
          <div n="3">
            <div n="4">
              <p><pb facs="#f0308" n="290"/><fw place="top" type="header"><hi rendition="#b">III. <hi rendition="#i">con&#x017F;onanti&#x017F;che ableitungen. G.</hi></hi></fw><lb/>
lich (wo nicht a&#x017F;&#x017F;im. im &#x017F;piel i&#x017F;t) &#x017F;tehen in den frühe&#x017F;ten<lb/>
ahd. quellen <hi rendition="#i">-ac</hi> und <hi rendition="#i">-îc</hi> voneinander ab, in den &#x017F;päte-<lb/>
ren werden beide endungen zu <hi rendition="#i">-ec</hi>, <hi rendition="#i">-ic</hi> und die trennung<lb/>
fällt &#x017F;chwieriger. Aehnliche hinderni&#x017F;&#x017F;e liegen bei den<lb/>
übrigen dialecten im weg.</p><lb/>
              <p>goth. áud-ags (beatus); grêd-ags (famelicus); man-ags<lb/>
(multus); môd-ags (iratus); vulþ-ags (glorio&#x017F;us) und ohne<lb/>
zweifel noch andere genug. &#x2014;</p><lb/>
              <p>ahd. dur&#x017F;t-ac (&#x017F;itibundus) Samar. T. 82; ein-ac (unicus,<lb/>
unigenitus) T. 13, 7, 10. 49, 2. 92, O. der von die&#x017F;em<lb/>
worte die &#x017F;chwache form vorzieht, a&#x017F;&#x017F;imiliert ein-egen<lb/>
(unico) IV. 29, 68. ein-ogo (unicus) II, 3, 98. nach cod. vind.,<lb/>
und daraus &#x017F;cheinen die tadelhaften formen ein-ego I. 22.<lb/>
100. ein-ega I. 22, 104. ein-igun I. 22, 92. ein-igo II. 3,<lb/>
98. nach cod. pal. ent&#x017F;prungen, vgl. ein-ogo (monachus)<lb/>
jun. 238; kît-ac (gulo&#x017F;us, avidus) jun. 210. hrab. 965<hi rendition="#sup">a</hi><lb/>
kît-agî (gula) hymn.; krât-ac (hians) jun. 211. hrab. 965<hi rendition="#sup">b</hi><lb/>
967<hi rendition="#sup">b</hi>; kor-ac (mi&#x017F;er, aerumno&#x017F;us) gor-ag O. I. 10, 15. II.<lb/>
9, 52. vgl. das goth. gaúrs (tri&#x017F;tis); hant-ac (acer, ama-<lb/>
rus) doc. 217<hi rendition="#sup">b</hi>; har-ac (lugubris) jun. 212; heil-ac (&#x017F;anc-<lb/>
tus); hunkar-ac (e&#x017F;uriens) T. 82; jâmar-ac (moe&#x017F;tus) O.<lb/>
IV. 34, 47. V. 23, 65; leid-ac (tri&#x017F;tis); loup-ac (&#x017F;rondo-<lb/>
&#x017F;us) un-ki-loup-ac (arens) doc. 241<hi rendition="#sup">b</hi>; lu&#x017F;t-ac (hilaris); man-<lb/>
ac (multus) un-man-ac (paucus); mand-ac (alacer) mon&#x017F;.<lb/>
360; muot-ac (animo&#x017F;us) kann ich nicht belegen, muat-<lb/>
ikî (animo&#x017F;itas) jun. 189. i&#x017F;t a&#x017F;&#x017F;im. f. muatakî; nôt-ac<lb/>
(coactus, vinctus) nôt-ag O. IV. 12, 126. un-nôt-ag III.<lb/>
4, 71; ôt-ac (dives, locuples) K. 50<hi rendition="#sup">b</hi> T. 4, 7. 23, 1. aot-<lb/>
ac hrab. 959<hi rendition="#sup">a</hi> ôd-ag J. 383; pluot-ac (cruentus) hrab. 957<hi rendition="#sup">a</hi><lb/>
mon&#x017F;. 407; rô&#x01B7;-ac vielleicht roz-ac (plorabundus) O. I.<lb/>
18, 83. II. 16, 24. V. 5, 40; ru&#x017F;t-ac (barbarus) ru&#x017F;t-igju<lb/>
&#x017F;anc (a&#x017F;&#x017F;im. f. ru&#x017F;tagju) volkslieder, mon&#x017F;. 375, das &#x017F;ub&#x017F;t.<lb/>
ru&#x017F;tagî (barbaries) doc. 232<hi rendition="#sup">a</hi>, &#x017F;chwerlich nach dem lat.<lb/>
ru&#x017F;ticus, vielleicht f. hru&#x017F;t-ac, vgl. hru&#x017F;tim Hild.; &#x017F;cam-ac<lb/>
(pudicus) un-&#x017F;cam-ac (infrunitus) jun. 211; &#x017F;êr-ac (ama-<lb/>
rus) mon&#x017F;. 325. O. IV. 34, 44. V. 9, 44; flâf-ac (&#x017F;omno-<lb/>
lentus) K. 23<hi rendition="#sup">b</hi>; &#x017F;nêw-ac (nivo&#x017F;us) gl. ker.; &#x017F;tûd-ac (ne-<lb/>
moro&#x017F;us) mon&#x017F;. 410; voraht-ac (timidus) jun. 256; vreid-<lb/>
ac (apo&#x017F;taticus) jun. 184, doch kommt von die&#x017F;em adj.<lb/>
die îc-form häufiger vor; vro&#x017F;t-ac (algens) jun. 191;<lb/>
vuor-ac (cibo repletus, crapulatus) doc. 245<hi rendition="#sup">a</hi>; wên-ac<lb/>
(mi&#x017F;er, pauper, exiguus) ent&#x017F;pringt aus wein-ac (deplo-<lb/>
randus, lugubris) hrab. 962<hi rendition="#sup">a</hi> jun. 213. mon&#x017F;. 410. O. IV,<lb/>
26, 20. V. 6, 88; wîn-ac (vinolentus) gl. ker.; wî&#x01B7;-ac<lb/>
(&#x017F;apiens) vora-wî&#x01B7;-ac (prae&#x017F;cius) jun. 222. hrab. 971<hi rendition="#sup">b</hi> vgl.<lb/></p>
            </div>
          </div>
        </div>
      </div>
    </body>
  </text>
</TEI>
[290/0308] III. conſonantiſche ableitungen. G. lich (wo nicht aſſim. im ſpiel iſt) ſtehen in den früheſten ahd. quellen -ac und -îc voneinander ab, in den ſpäte- ren werden beide endungen zu -ec, -ic und die trennung fällt ſchwieriger. Aehnliche hinderniſſe liegen bei den übrigen dialecten im weg. goth. áud-ags (beatus); grêd-ags (famelicus); man-ags (multus); môd-ags (iratus); vulþ-ags (glorioſus) und ohne zweifel noch andere genug. — ahd. durſt-ac (ſitibundus) Samar. T. 82; ein-ac (unicus, unigenitus) T. 13, 7, 10. 49, 2. 92, O. der von dieſem worte die ſchwache form vorzieht, aſſimiliert ein-egen (unico) IV. 29, 68. ein-ogo (unicus) II, 3, 98. nach cod. vind., und daraus ſcheinen die tadelhaften formen ein-ego I. 22. 100. ein-ega I. 22, 104. ein-igun I. 22, 92. ein-igo II. 3, 98. nach cod. pal. entſprungen, vgl. ein-ogo (monachus) jun. 238; kît-ac (guloſus, avidus) jun. 210. hrab. 965a kît-agî (gula) hymn.; krât-ac (hians) jun. 211. hrab. 965b 967b; kor-ac (miſer, aerumnoſus) gor-ag O. I. 10, 15. II. 9, 52. vgl. das goth. gaúrs (triſtis); hant-ac (acer, ama- rus) doc. 217b; har-ac (lugubris) jun. 212; heil-ac (ſanc- tus); hunkar-ac (eſuriens) T. 82; jâmar-ac (moeſtus) O. IV. 34, 47. V. 23, 65; leid-ac (triſtis); loup-ac (ſrondo- ſus) un-ki-loup-ac (arens) doc. 241b; luſt-ac (hilaris); man- ac (multus) un-man-ac (paucus); mand-ac (alacer) monſ. 360; muot-ac (animoſus) kann ich nicht belegen, muat- ikî (animoſitas) jun. 189. iſt aſſim. f. muatakî; nôt-ac (coactus, vinctus) nôt-ag O. IV. 12, 126. un-nôt-ag III. 4, 71; ôt-ac (dives, locuples) K. 50b T. 4, 7. 23, 1. aot- ac hrab. 959a ôd-ag J. 383; pluot-ac (cruentus) hrab. 957a monſ. 407; rôƷ-ac vielleicht roz-ac (plorabundus) O. I. 18, 83. II. 16, 24. V. 5, 40; ruſt-ac (barbarus) ruſt-igju ſanc (aſſim. f. ruſtagju) volkslieder, monſ. 375, das ſubſt. ruſtagî (barbaries) doc. 232a, ſchwerlich nach dem lat. ruſticus, vielleicht f. hruſt-ac, vgl. hruſtim Hild.; ſcam-ac (pudicus) un-ſcam-ac (infrunitus) jun. 211; ſêr-ac (ama- rus) monſ. 325. O. IV. 34, 44. V. 9, 44; flâf-ac (ſomno- lentus) K. 23b; ſnêw-ac (nivoſus) gl. ker.; ſtûd-ac (ne- moroſus) monſ. 410; voraht-ac (timidus) jun. 256; vreid- ac (apoſtaticus) jun. 184, doch kommt von dieſem adj. die îc-form häufiger vor; vroſt-ac (algens) jun. 191; vuor-ac (cibo repletus, crapulatus) doc. 245a; wên-ac (miſer, pauper, exiguus) entſpringt aus wein-ac (deplo- randus, lugubris) hrab. 962a jun. 213. monſ. 410. O. IV, 26, 20. V. 6, 88; wîn-ac (vinolentus) gl. ker.; wîƷ-ac (ſapiens) vora-wîƷ-ac (praeſcius) jun. 222. hrab. 971b vgl.

Informationen zum Werk

Download dieses Werks

XML (TEI P5) · HTML · Text
TCF (text annotation layer)

Metadaten zum Werk

TEI-Header · CMDI · Dublin Core

Ansichten dieser Seite

Language Resource Switchboard?

Feedback

Sie haben einen Fehler gefunden? Dann können Sie diesen über unsere Qualitätssicherungsplattform DTAQ melden.

Kommentar zur DTA-Ausgabe

Dieses Werk wurde gemäß den DTA-Transkriptionsrichtlinien im Double-Keying-Verfahren von Nicht-Muttersprachlern erfasst und in XML/TEI P5 nach DTA-Basisformat kodiert.




Ansicht auf Standard zurückstellen

URL zu diesem Werk: https://www.deutschestextarchiv.de/grimm_grammatik02_1826
URL zu dieser Seite: https://www.deutschestextarchiv.de/grimm_grammatik02_1826/308
Zitationshilfe: Grimm, Jacob: Deutsche Grammatik. Bd. 2. Göttingen, 1826, S. 290. In: Deutsches Textarchiv <https://www.deutschestextarchiv.de/grimm_grammatik02_1826/308>, abgerufen am 11.05.2024.