Anmelden (DTAQ) DWDS     dlexDB     CLARIN-D

Mascov, Johann Jakob: Geschichte der Teutschen. Bd. 1. Leipzig, 1726.

Bild:
<< vorherige Seite

bis zu Ende der mit IVLIANO geführten Kriege.
zur Zeit der Hunnischen Einbrüche, mit in den Verfall des Gothischen Reichs
verwickelt worden. Zu des Kaisers Iustiniani Zeiten kommen sie wieder in der
Historie vor, bey welcher Gelegenheit procopivs eine umständliche Beschrei-
bung von ihnen machet, und nachhero haben sie endlich ein berühmtes Königreich
gestifftet. iornandes meldet ferner, Ermanaricus habe die Aestier über-
wunden 5, so einen grossen Theil der Küsten an der Ost-See inne hatten, und
schon von tacito, 6 wegen der Sammlung des Börnsteins, durch welche
diese Küsten den Griechen und Römern zuerst bekannt worden 7, gerühmet wer-

den
[Beginn Spaltensatz] barbaris seruatur eadem, fuitque olim constituta.
Vnum enim deum fulguris effectorem, dominum
buius uniuersitatis solum agnoscunt, eique boues, &
cuiusque generis hostias immolant. Fatum minime
norunt, nedum illi in mortales aliquam uim attri-
buant: at cum sibi uel morbo correptis, uel proelium
ineuntibus, iam mortem admotam uident, deo uo-
uent, si euaserint, continuo uictimam pro saluo
capite mactaturos: elapsi periculo, quod promisere,
sacrisicant, eaque hostia uitam sibi redemptam cre-
dunt. Praeterea fluuios colunt, & nymphas, &
alia quaedam numina, quibus omnibus operantur,
& inter sacrisicia coniecturas faciunt diuinationum.
In tuguriis habitant uilibus, & rare sparsis, atque
habitationis locum subinde mutant. Cum pugnam
inuadunt, multi pedibus tendunt in hostem, scutula,
spiculaque gestantes manibus. Loricam non indu-
unt: quidam nec subuculam habent, nec pallium,
sed cum femoralibus tantum, ad uirilia usque aptis,
hosti se offerunt ad certamen. Vna est utriusque
lingua admodum barbara, nec forma corporis inter
se differunt. Sunt enim proceri omnes, ac robu-
stissimi. Colorem nec summe candidum habet cutis,
nec flauum coma, neque is plane in nigrum desicit,
at subrufus est, & quidem omnibus. Vitam aeque,
ut Massagetae, uictu arido, incultoque tolerant,
toti, sicut illi, sordibus & illuuie semper obsiti. In-
genium ipsis nec malignum, nec fraudulentum, &
cum simplicitate mores Hunnicos in multis retinent.
Nomen etiam quondam Sclauenis, Antisque unum
erat; utrosque enim appellauit Sporos antiquitas,
ob id, opinor, quia
(sporaden) h. e. sparsim, &
rare positis tabernaculis regionem obtinent, quo sit,
ut magnum occupent spatium. Et uero ulterioris
ripae Istri partem maximam habent.
5 iornandes l. c. Aestiorum quoque simi-
liter nationem, qui longissimae ripae oceani Germa-
nici in sident, idem ipse prudentia, uirtute subegit,
omnibusque SCYTHIAE & GERMA-
NIAE
nationibus, ac si propriis laboribus im-
perauit.
6 Von den Aestiis sagt tacit. de M. G. c. 45.
Ergo iam dextro Sueuici maris litore Aestyorum
gentes alluuntur
: quibus ritus habitusque Sueuorum,
[Spaltenumbruch] lingua Britannicae propior. Matrem deaum uene-
rantur, insigne superstitionis, formas aprorum
gestant. Id pro armis omniumque tutela, securum
deae cultorem etiam inter hostes praestat. Rarus
ferri, frequens fustium usus. Frumenta caeteros-
que fructus patientius, quam pro solita Germanorum
inertia laborant. Sed & mare scrutantur, ac soli
omnium succinum, quod ipsi glesum uocant, inter
uada atque in ipso littore legunt. Nec quae natu-
ra, quaeue ratie gignat, ut barbaris, quaesitum
compertumue. Diu quin etiam inter caetera ejecta-
menta maris jacebat, donec luxuria nostra dedit
nomen. Ipsis in nullo usu, rude legitur; informe
perfertur
; pretiumque mirantes accipiunt. Succum
tamen arborum intelligas: quia terrena quaedam
atque etiam uolucria animalia plerumque interlu-
cent, quae implicita humore, mox durescente ma-
teria, cluduntur. Foecundiora igitur nemora
lucosque, sicut orientis secretis, ubi thura balsama-
que sudantur, ita occidentis insulis terrisque inesse
crediderim, quae uicini solis radiis expressa, atque
liquentia in proximum mare labuntur, ac ui tem-
pestatum in aduersa litora exundant. Si naturam
succini admoto igne tentes
; in modum tedae accen-
ditur, alitque flammam pinguem & olentem: mox
ut in picem resinamue lentescit.
7 herodotvs gedencket des Börnsteins L.
III. c. 15. De extremitatibus Europae, quod pro
comperto referam, non habeo, neque enim assentior,
fluuium quendam esse Eridanum a barbaris uocita-
tum, qui subit mare ad septentrionem spectans,
unde electrum uenire narratur. &c.
Und dio-
dorvs sicvlvs
L. V. p. 302. E regione
Scythiae supra Galliam in oceano insula iacet, quam
Basileam uocitant: in hanc succinum large a flu-
ctibus exspuitur, alias nusquam in orbe terrarum
se exhibens.
Und ferner: Succinum in insula cuius
iam facta mentio est, colligitur, & ab incolis in
aduersam traiicitur continentem, per quam porro
in haec usque loca transfertur.
pytheas mas-
siliensis
hat gleichfalls den Börnstein gekannt,
immassen plinivs L. XXXVII. c. 2 aus ihm
anführet: Pytheas Guttonibus, Germaniae genti,
accoli aestuarium oceani affirmat, Mentonomon

[Ende Spaltensatz]
nomine,
H h 2

bis zu Ende der mit IVLIANO gefuͤhrten Kriege.
zur Zeit der Hunniſchen Einbruͤche, mit in den Verfall des Gothiſchen Reichs
verwickelt worden. Zu des Kaiſers Iuſtiniani Zeiten kommen ſie wieder in der
Hiſtorie vor, bey welcher Gelegenheit procopivs eine umſtaͤndliche Beſchrei-
bung von ihnen machet, und nachhero haben ſie endlich ein beruͤhmtes Koͤnigreich
geſtifftet. iornandes meldet ferner, Ermanaricus habe die Aeſtier uͤber-
wunden 5, ſo einen groſſen Theil der Kuͤſten an der Oſt-See inne hatten, und
ſchon von tacito, 6 wegen der Sammlung des Boͤrnſteins, durch welche
dieſe Kuͤſten den Griechen und Roͤmern zuerſt bekannt worden 7, geruͤhmet wer-

den
[Beginn Spaltensatz] barbaris ſeruatur eadem, fuitque olim conſtituta.
Vnum enim deum fulguris effectorem, dominum
buius uniuerſitatis ſolum agnoſcunt, eique boues, &
cuiusque generis hoſtias immolant. Fatum minime
norunt, nedum illi in mortales aliquam uim attri-
buant: at cum ſibi uel morbo correptis, uel proelium
ineuntibus, iam mortem admotam uident, deo uo-
uent, ſi euaſerint, continuo uictimam pro ſaluo
capite mactaturos: elapſi periculo, quod promiſere,
ſacriſicant, eaque hoſtia uitam ſibi redemptam cre-
dunt. Praeterea fluuios colunt, & nymphas, &
alia quaedam numina, quibus omnibus operantur,
& inter ſacriſicia coniecturas faciunt diuinationum.
In tuguriis habitant uilibus, & rare ſparſis, atque
habitationis locum ſubinde mutant. Cum pugnam
inuadunt, multi pedibus tendunt in hoſtem, ſcutula,
ſpiculaque geſtantes manibus. Loricam non indu-
unt: quidam nec ſubuculam habent, nec pallium,
ſed cum femoralibus tantum, ad uirilia usque aptis,
hoſti ſe offerunt ad certamen. Vna eſt utriuſque
lingua admodum barbara, nec forma corporis inter
ſe differunt. Sunt enim proceri omnes, ac robu-
ſtiſſimi. Colorem nec ſumme candidum habet cutis,
nec flauum coma, neque is plane in nigrum deſicit,
at ſubrufus eſt, & quidem omnibus. Vitam aeque,
ut Maſſagetae, uictu arido, incultoque tolerant,
toti, ſicut illi, ſordibus & illuuie ſemper obſiti. In-
genium ipſis nec malignum, nec fraudulentum, &
cum ſimplicitate mores Hunnicos in multis retinent.
Nomen etiam quondam Sclauenis, Antisque unum
erat; utrosque enim appellauit Sporos antiquitas,
ob id, opinor, quia
(σπορὰδην) h. e. ſparſim, &
rare poſitis tabernaculis regionem obtinent, quo ſit,
ut magnum occupent ſpatium. Et uero ulterioris
ripae Iſtri partem maximam habent.
5 iornandes l. c. Aeſtiorum quoque ſimi-
liter nationem, qui longiſſimae ripae oceani Germa-
nici in ſident, idem ipſe prudentia, uirtute ſubegit,
omnibusque SCYTHIAE & GERMA-
NIAE
nationibus, ac ſi propriis laboribus im-
perauit.
6 Von den Aeſtiis ſagt tacit. de M. G. c. 45.
Ergo iam dextro Sueuici maris litore Aeſtyorum
gentes alluuntur
: quibus ritus habitusque Sueuorum,
[Spaltenumbruch] lingua Britannicae propior. Matrem deûm uene-
rantur, inſigne ſuperſtitionis, formas aprorum
geſtant. Id pro armis omniumque tutela, ſecurum
deae cultorem etiam inter hoſtes praeſtat. Rarus
ferri, frequens fuſtium uſus. Frumenta caeteros-
que fructus patientius, quam pro ſolita Germanorum
inertia laborant. Sed & mare ſcrutantur, ac ſoli
omnium ſuccinum, quod ipſi gleſum uocant, inter
uada atque in ipſo littore legunt. Nec quae natu-
ra, quaeue ratie gignat, ut barbaris, quaeſitum
compertumue. Diu quin etiam inter caetera ejecta-
menta maris jacebat, donec luxuria noſtra dedit
nomen. Ipſis in nullo uſu, rude legitur; informe
perfertur
; pretiumque mirantes accipiunt. Succum
tamen arborum intelligas: quia terrena quaedam
atque etiam uolucria animalia plerumque interlu-
cent, quae implicita humore, mox dureſcente ma-
teria, cluduntur. Foecundiora igitur nemora
lucosque, ſicut orientis ſecretis, ubi thura balſama-
que ſudantur, ita occidentis inſulis terrisque ineſſe
crediderim, quae uicini ſolis radiis expreſſa, atque
liquentia in proximum mare labuntur, ac ui tem-
peſtatum in aduerſa litora exundant. Si naturam
ſuccini admoto igne tentes
; in modum tedae accen-
ditur, alitque flammam pinguem & olentem: mox
ut in picem reſinamue lenteſcit.
7 herodotvs gedencket des Boͤrnſteins L.
III. c. 15. De extremitatibus Europae, quod pro
comperto referam, non habeo, neque enim aſſentior,
fluuium quendam eſſe Eridanum a barbaris uocita-
tum, qui ſubit mare ad ſeptentrionem ſpectans,
unde electrum uenire narratur. &c.
Und dio-
dorvs sicvlvs
L. V. p. 302. E regione
Scythiae ſupra Galliam in oceano inſula iacet, quam
Baſileam uocitant: in hanc ſuccinum large a flu-
ctibus exſpuitur, alias nusquam in orbe terrarum
ſe exhibens.
Und ferner: Succinum in inſula cuius
iam facta mentio eſt, colligitur, & ab incolis in
aduerſam traiicitur continentem, per quam porro
in haec usque loca transfertur.
pytheas mas-
siliensis
hat gleichfalls den Boͤrnſtein gekannt,
immaſſen plinivs L. XXXVII. c. 2 aus ihm
anfuͤhret: Pytheas Guttonibus, Germaniae genti,
accoli aeſtuarium oceani affirmat, Mentonomon

[Ende Spaltensatz]
nomine,
H h 2
<TEI>
  <text>
    <body>
      <div n="1">
        <div n="2">
          <p><pb facs="#f0277" n="243"/><fw place="top" type="header"><hi rendition="#b">bis zu Ende der mit <hi rendition="#aq"><hi rendition="#g">IVLIANO</hi></hi> gefu&#x0364;hrten Kriege.</hi></fw><lb/>
zur Zeit der Hunni&#x017F;chen Einbru&#x0364;che, mit in den Verfall des Gothi&#x017F;chen Reichs<lb/>
verwickelt worden. Zu des Kai&#x017F;ers <hi rendition="#aq">Iu&#x017F;tiniani</hi> Zeiten kommen &#x017F;ie wieder in der<lb/>
Hi&#x017F;torie vor, bey welcher Gelegenheit <hi rendition="#aq"><hi rendition="#g"><hi rendition="#k">procopivs</hi></hi></hi> eine um&#x017F;ta&#x0364;ndliche Be&#x017F;chrei-<lb/>
bung von ihnen machet, und nachhero haben &#x017F;ie endlich ein beru&#x0364;hmtes Ko&#x0364;nigreich<lb/>
ge&#x017F;tifftet. <hi rendition="#aq"><hi rendition="#g"><hi rendition="#k">iornandes</hi></hi></hi> meldet ferner, <hi rendition="#aq">Ermanaricus</hi> habe die Ae&#x017F;tier u&#x0364;ber-<lb/>
wunden <note place="foot" n="5"><hi rendition="#aq"><hi rendition="#g"><hi rendition="#k">iornandes</hi></hi> l. c. <hi rendition="#i">Ae&#x017F;tiorum quoque &#x017F;imi-<lb/>
liter nationem, qui longi&#x017F;&#x017F;imae ripae oceani Germa-<lb/>
nici in &#x017F;ident, idem ip&#x017F;e prudentia, uirtute &#x017F;ubegit,<lb/>
omnibusque <hi rendition="#g">SCYTHIAE &amp; GERMA-<lb/>
NIAE</hi> nationibus, ac &#x017F;i propriis laboribus im-<lb/>
perauit.</hi></hi></note>, &#x017F;o einen gro&#x017F;&#x017F;en Theil der Ku&#x0364;&#x017F;ten an der O&#x017F;t-See inne hatten, und<lb/>
&#x017F;chon von <hi rendition="#aq"><hi rendition="#g"><hi rendition="#k">tacito,</hi></hi></hi> <note place="foot" n="6">Von den <hi rendition="#aq">Ae&#x017F;tiis</hi> &#x017F;agt <hi rendition="#aq"><hi rendition="#g"><hi rendition="#k">tacit.</hi></hi> de M. G. c. 45.<lb/><hi rendition="#i">Ergo iam dextro Sueuici maris litore Ae&#x017F;tyorum<lb/>
gentes alluuntur</hi>: <hi rendition="#i">quibus ritus habitusque Sueuorum,<lb/><cb/>
lingua Britannicae propior. Matrem deûm uene-<lb/>
rantur, in&#x017F;igne &#x017F;uper&#x017F;titionis, formas aprorum<lb/>
ge&#x017F;tant. Id pro armis omniumque tutela, &#x017F;ecurum<lb/>
deae cultorem etiam inter ho&#x017F;tes prae&#x017F;tat. Rarus<lb/>
ferri, frequens fu&#x017F;tium u&#x017F;us. Frumenta caeteros-<lb/>
que fructus patientius, quam pro &#x017F;olita Germanorum<lb/>
inertia laborant. Sed &amp; mare &#x017F;crutantur, ac &#x017F;oli<lb/>
omnium &#x017F;uccinum, quod ip&#x017F;i gle&#x017F;um uocant, inter<lb/>
uada atque in ip&#x017F;o littore legunt. Nec quae natu-<lb/>
ra, quaeue ratie gignat, ut barbaris, quae&#x017F;itum<lb/>
compertumue. Diu quin etiam inter caetera ejecta-<lb/>
menta maris jacebat, donec luxuria no&#x017F;tra dedit<lb/>
nomen. Ip&#x017F;is in nullo u&#x017F;u, rude legitur; informe<lb/>
perfertur</hi>; <hi rendition="#i">pretiumque mirantes accipiunt. Succum<lb/>
tamen arborum intelligas: quia terrena quaedam<lb/>
atque etiam uolucria animalia plerumque interlu-<lb/>
cent, quae implicita humore, mox dure&#x017F;cente ma-<lb/>
teria, cluduntur. Foecundiora igitur nemora<lb/>
lucosque, &#x017F;icut orientis &#x017F;ecretis, ubi thura bal&#x017F;ama-<lb/>
que &#x017F;udantur, ita occidentis in&#x017F;ulis terrisque ine&#x017F;&#x017F;e<lb/>
crediderim, quae uicini &#x017F;olis radiis expre&#x017F;&#x017F;a, atque<lb/>
liquentia in proximum mare labuntur, ac ui tem-<lb/>
pe&#x017F;tatum in aduer&#x017F;a litora exundant. Si naturam<lb/>
&#x017F;uccini admoto igne tentes</hi>; <hi rendition="#i">in modum tedae accen-<lb/>
ditur, alitque flammam pinguem &amp; olentem: mox<lb/>
ut in picem re&#x017F;inamue lente&#x017F;cit.</hi></hi></note> wegen der Sammlung des Bo&#x0364;rn&#x017F;teins, durch welche<lb/>
die&#x017F;e Ku&#x0364;&#x017F;ten den Griechen und Ro&#x0364;mern zuer&#x017F;t bekannt worden <note xml:id="FN277_07_01" next="#FN277_07_02" place="foot" n="7"><hi rendition="#aq"><hi rendition="#g"><hi rendition="#k">herodotvs</hi></hi></hi> gedencket des Bo&#x0364;rn&#x017F;teins <hi rendition="#aq">L.<lb/>
III. c. 15. <hi rendition="#i">De extremitatibus Europae, quod pro<lb/>
comperto referam, non habeo, neque enim a&#x017F;&#x017F;entior,<lb/>
fluuium quendam e&#x017F;&#x017F;e Eridanum a barbaris uocita-<lb/>
tum, qui &#x017F;ubit mare ad &#x017F;eptentrionem &#x017F;pectans,<lb/>
unde electrum uenire narratur. &amp;c.</hi></hi> Und <hi rendition="#aq"><hi rendition="#g"><hi rendition="#k">dio-<lb/>
dorvs sicvlvs</hi></hi> L. V. p. 302. <hi rendition="#i">E regione<lb/>
Scythiae &#x017F;upra Galliam in oceano in&#x017F;ula iacet, quam<lb/>
Ba&#x017F;ileam uocitant: in hanc &#x017F;uccinum large a flu-<lb/>
ctibus ex&#x017F;puitur, alias nusquam in orbe terrarum<lb/>
&#x017F;e exhibens.</hi></hi> Und ferner: <hi rendition="#aq"><hi rendition="#i">Succinum in in&#x017F;ula cuius<lb/>
iam facta mentio e&#x017F;t, colligitur, &amp; ab incolis in<lb/>
aduer&#x017F;am traiicitur continentem, per quam porro<lb/>
in haec usque loca transfertur.</hi><hi rendition="#g"><hi rendition="#k">pytheas mas-<lb/>
siliensis</hi></hi></hi> hat gleichfalls den Bo&#x0364;rn&#x017F;tein gekannt,<lb/>
imma&#x017F;&#x017F;en <hi rendition="#aq"><hi rendition="#g"><hi rendition="#k">plinivs</hi></hi> L. XXXVII. c.</hi> 2 aus ihm<lb/>
anfu&#x0364;hret: <hi rendition="#aq"><hi rendition="#i">Pytheas Guttonibus, Germaniae genti,<lb/>
accoli ae&#x017F;tuarium oceani affirmat, Mentonomon</hi></hi><lb/>
<fw place="bottom" type="catch"><hi rendition="#aq"><hi rendition="#i">nomine,</hi></hi></fw><lb/>
<fw place="bottom" type="sig">H h 2</fw><lb/><cb type="end"/>
</note>, geru&#x0364;hmet wer-<lb/>
<fw place="bottom" type="catch">den</fw><lb/><note xml:id="FN276_04_02" prev="#FN276_04_01" place="foot" n="4"><cb type="start"/><hi rendition="#aq"><hi rendition="#i">barbaris &#x017F;eruatur eadem, fuitque olim con&#x017F;tituta.<lb/>
Vnum enim deum fulguris effectorem, dominum<lb/>
buius uniuer&#x017F;itatis &#x017F;olum agno&#x017F;cunt, eique boues, &amp;<lb/>
cuiusque generis ho&#x017F;tias immolant. Fatum minime<lb/>
norunt, nedum illi in mortales aliquam uim attri-<lb/>
buant: at cum &#x017F;ibi uel morbo correptis, uel proelium<lb/>
ineuntibus, iam mortem admotam uident, deo uo-<lb/>
uent, &#x017F;i eua&#x017F;erint, continuo uictimam pro &#x017F;aluo<lb/>
capite mactaturos: elap&#x017F;i periculo, quod promi&#x017F;ere,<lb/>
&#x017F;acri&#x017F;icant, eaque ho&#x017F;tia uitam &#x017F;ibi redemptam cre-<lb/>
dunt. Praeterea fluuios colunt, &amp; nymphas, &amp;<lb/>
alia quaedam numina, quibus omnibus operantur,<lb/>
&amp; inter &#x017F;acri&#x017F;icia coniecturas faciunt diuinationum.<lb/>
In tuguriis habitant uilibus, &amp; rare &#x017F;par&#x017F;is, atque<lb/>
habitationis locum &#x017F;ubinde mutant. Cum pugnam<lb/>
inuadunt, multi pedibus tendunt in ho&#x017F;tem, &#x017F;cutula,<lb/>
&#x017F;piculaque ge&#x017F;tantes manibus. Loricam non indu-<lb/>
unt: quidam nec &#x017F;ubuculam habent, nec pallium,<lb/>
&#x017F;ed cum femoralibus tantum, ad uirilia usque aptis,<lb/>
ho&#x017F;ti &#x017F;e offerunt ad certamen. Vna e&#x017F;t utriu&#x017F;que<lb/>
lingua admodum barbara, nec forma corporis inter<lb/>
&#x017F;e differunt. Sunt enim proceri omnes, ac robu-<lb/>
&#x017F;ti&#x017F;&#x017F;imi. Colorem nec &#x017F;umme candidum habet cutis,<lb/>
nec flauum coma, neque is plane in nigrum de&#x017F;icit,<lb/>
at &#x017F;ubrufus e&#x017F;t, &amp; quidem omnibus. Vitam aeque,<lb/>
ut Ma&#x017F;&#x017F;agetae, uictu arido, incultoque tolerant,<lb/>
toti, &#x017F;icut illi, &#x017F;ordibus &amp; illuuie &#x017F;emper ob&#x017F;iti. In-<lb/>
genium ip&#x017F;is nec malignum, nec fraudulentum, &amp;<lb/>
cum &#x017F;implicitate mores Hunnicos in multis retinent.<lb/>
Nomen etiam quondam Sclauenis, Antisque unum<lb/>
erat; utrosque enim appellauit Sporos antiquitas,<lb/>
ob id, opinor, quia</hi></hi> (&#x03C3;&#x03C0;&#x03BF;&#x03C1;&#x1F70;&#x03B4;&#x03B7;&#x03BD;) <hi rendition="#aq"><hi rendition="#i">h. e. &#x017F;par&#x017F;im, &amp;<lb/>
rare po&#x017F;itis tabernaculis regionem obtinent, quo &#x017F;it,<lb/>
ut magnum occupent &#x017F;patium. Et uero ulterioris<lb/>
ripae I&#x017F;tri partem maximam habent.</hi></hi><note type="editorial">Es handelt sich um eine fortlaufende Fußnote, deren Text auf der vorherigen Seite beginnt. Im Druck ist die Fußnotenfortsetzung an erster Stelle auf dieser Seite aufgelistet.</note></note><lb/></p>
        </div>
      </div>
    </body>
  </text>
</TEI>
[243/0277] bis zu Ende der mit IVLIANO gefuͤhrten Kriege. zur Zeit der Hunniſchen Einbruͤche, mit in den Verfall des Gothiſchen Reichs verwickelt worden. Zu des Kaiſers Iuſtiniani Zeiten kommen ſie wieder in der Hiſtorie vor, bey welcher Gelegenheit procopivs eine umſtaͤndliche Beſchrei- bung von ihnen machet, und nachhero haben ſie endlich ein beruͤhmtes Koͤnigreich geſtifftet. iornandes meldet ferner, Ermanaricus habe die Aeſtier uͤber- wunden 5, ſo einen groſſen Theil der Kuͤſten an der Oſt-See inne hatten, und ſchon von tacito, 6 wegen der Sammlung des Boͤrnſteins, durch welche dieſe Kuͤſten den Griechen und Roͤmern zuerſt bekannt worden 7, geruͤhmet wer- den 4 5 iornandes l. c. Aeſtiorum quoque ſimi- liter nationem, qui longiſſimae ripae oceani Germa- nici in ſident, idem ipſe prudentia, uirtute ſubegit, omnibusque SCYTHIAE & GERMA- NIAE nationibus, ac ſi propriis laboribus im- perauit. 6 Von den Aeſtiis ſagt tacit. de M. G. c. 45. Ergo iam dextro Sueuici maris litore Aeſtyorum gentes alluuntur: quibus ritus habitusque Sueuorum, lingua Britannicae propior. Matrem deûm uene- rantur, inſigne ſuperſtitionis, formas aprorum geſtant. Id pro armis omniumque tutela, ſecurum deae cultorem etiam inter hoſtes praeſtat. Rarus ferri, frequens fuſtium uſus. Frumenta caeteros- que fructus patientius, quam pro ſolita Germanorum inertia laborant. Sed & mare ſcrutantur, ac ſoli omnium ſuccinum, quod ipſi gleſum uocant, inter uada atque in ipſo littore legunt. Nec quae natu- ra, quaeue ratie gignat, ut barbaris, quaeſitum compertumue. Diu quin etiam inter caetera ejecta- menta maris jacebat, donec luxuria noſtra dedit nomen. Ipſis in nullo uſu, rude legitur; informe perfertur; pretiumque mirantes accipiunt. Succum tamen arborum intelligas: quia terrena quaedam atque etiam uolucria animalia plerumque interlu- cent, quae implicita humore, mox dureſcente ma- teria, cluduntur. Foecundiora igitur nemora lucosque, ſicut orientis ſecretis, ubi thura balſama- que ſudantur, ita occidentis inſulis terrisque ineſſe crediderim, quae uicini ſolis radiis expreſſa, atque liquentia in proximum mare labuntur, ac ui tem- peſtatum in aduerſa litora exundant. Si naturam ſuccini admoto igne tentes; in modum tedae accen- ditur, alitque flammam pinguem & olentem: mox ut in picem reſinamue lenteſcit. 7 herodotvs gedencket des Boͤrnſteins L. III. c. 15. De extremitatibus Europae, quod pro comperto referam, non habeo, neque enim aſſentior, fluuium quendam eſſe Eridanum a barbaris uocita- tum, qui ſubit mare ad ſeptentrionem ſpectans, unde electrum uenire narratur. &c. Und dio- dorvs sicvlvs L. V. p. 302. E regione Scythiae ſupra Galliam in oceano inſula iacet, quam Baſileam uocitant: in hanc ſuccinum large a flu- ctibus exſpuitur, alias nusquam in orbe terrarum ſe exhibens. Und ferner: Succinum in inſula cuius iam facta mentio eſt, colligitur, & ab incolis in aduerſam traiicitur continentem, per quam porro in haec usque loca transfertur. pytheas mas- siliensis hat gleichfalls den Boͤrnſtein gekannt, immaſſen plinivs L. XXXVII. c. 2 aus ihm anfuͤhret: Pytheas Guttonibus, Germaniae genti, accoli aeſtuarium oceani affirmat, Mentonomon nomine, 4 barbaris ſeruatur eadem, fuitque olim conſtituta. Vnum enim deum fulguris effectorem, dominum buius uniuerſitatis ſolum agnoſcunt, eique boues, & cuiusque generis hoſtias immolant. Fatum minime norunt, nedum illi in mortales aliquam uim attri- buant: at cum ſibi uel morbo correptis, uel proelium ineuntibus, iam mortem admotam uident, deo uo- uent, ſi euaſerint, continuo uictimam pro ſaluo capite mactaturos: elapſi periculo, quod promiſere, ſacriſicant, eaque hoſtia uitam ſibi redemptam cre- dunt. Praeterea fluuios colunt, & nymphas, & alia quaedam numina, quibus omnibus operantur, & inter ſacriſicia coniecturas faciunt diuinationum. In tuguriis habitant uilibus, & rare ſparſis, atque habitationis locum ſubinde mutant. Cum pugnam inuadunt, multi pedibus tendunt in hoſtem, ſcutula, ſpiculaque geſtantes manibus. Loricam non indu- unt: quidam nec ſubuculam habent, nec pallium, ſed cum femoralibus tantum, ad uirilia usque aptis, hoſti ſe offerunt ad certamen. Vna eſt utriuſque lingua admodum barbara, nec forma corporis inter ſe differunt. Sunt enim proceri omnes, ac robu- ſtiſſimi. Colorem nec ſumme candidum habet cutis, nec flauum coma, neque is plane in nigrum deſicit, at ſubrufus eſt, & quidem omnibus. Vitam aeque, ut Maſſagetae, uictu arido, incultoque tolerant, toti, ſicut illi, ſordibus & illuuie ſemper obſiti. In- genium ipſis nec malignum, nec fraudulentum, & cum ſimplicitate mores Hunnicos in multis retinent. Nomen etiam quondam Sclauenis, Antisque unum erat; utrosque enim appellauit Sporos antiquitas, ob id, opinor, quia (σπορὰδην) h. e. ſparſim, & rare poſitis tabernaculis regionem obtinent, quo ſit, ut magnum occupent ſpatium. Et uero ulterioris ripae Iſtri partem maximam habent. H h 2

Suche im Werk

Hilfe

Informationen zum Werk

Download dieses Werks

XML (TEI P5) · HTML · Text
TCF (text annotation layer)
XML (TEI P5 inkl. att.linguistic)

Metadaten zum Werk

TEI-Header · CMDI · Dublin Core

Ansichten dieser Seite

Voyant Tools ?

Language Resource Switchboard?

Feedback

Sie haben einen Fehler gefunden? Dann können Sie diesen über unsere Qualitätssicherungsplattform DTAQ melden.

Kommentar zur DTA-Ausgabe

Ergänzungsvorschlag vom DWB [mehr]

Dieses Werk wurde gemäß den DTA-Transkriptionsrichtlinien im Double-Keying-Verfahren von Nicht-Muttersprachlern erfasst und in XML/TEI P5 nach DTA-Basisformat kodiert.




Ansicht auf Standard zurückstellen

URL zu diesem Werk: https://www.deutschestextarchiv.de/mascov_geschichte01_1726
URL zu dieser Seite: https://www.deutschestextarchiv.de/mascov_geschichte01_1726/277
Zitationshilfe: Mascov, Johann Jakob: Geschichte der Teutschen. Bd. 1. Leipzig, 1726, S. 243. In: Deutsches Textarchiv <https://www.deutschestextarchiv.de/mascov_geschichte01_1726/277>, abgerufen am 16.07.2024.