Anmelden (DTAQ) DWDS     dlexDB     CLARIN-D

Grimm, Jacob: Deutsche Grammatik. Bd. 2. Göttingen, 1826.

Bild:
<< vorherige Seite

III. subst. eigentl. comp. -- subst. mit subst.
En. 8a 45a; snabel-weide MS. 2, 179a; strich-weide Trist.
13491; vogel-weide MS. 1, 101a; wege-weide (iter) Trist. 8102.

vaurd (verbum): ahd. skelt-wort (convitia) jun. 186.
mhd. gelf-wort Orlenz 349. -- ags. beot-vord (minae)
Beov. 187. gilp-v. (arrogantia) Beov. 53. Cädm. 6. gnorn-
v. (moestitia) Cädm. 19. lyge-v. (mendacium) Cädm. 17.
90. medel-v. (verba concepta) Beov. 20. sorh-v. Cädm.
19. thryd-v. Beov. 80. -- altn. seltner mit -ord: gias-ord
(conjugium) leg-ord (fama stupri) lof-ord (votum) met-
ord (dignitas); häufiger mit -yrdi: hak-yrdi (procacitas)
hat-yrdi (sannae) heipt-yrdi (saeva dicta) kreingil-yrdi
(ambages) etc.

vaurms (vermis): ahd. dou-wurm (serpedo) blas. 69a
trev. 13a grase-w. (eruea) ibid. lindenbr. 994b holz-w. (te-
redo) ibid. hunt-w. jun. 271. lint-w. (jaculus) trev. 12b
lindenbr. 996b regen-w. (lumbricus) ibid. flor. 996b ruoß-
w. (rubicer?) ibid. satil-w. (stellio) flor. 990a goteweppe-
w. (bombyx) flor. 986b. -- altn. eitr-ormr (coluber)
högg-ormr (scorpius) dän. hug-orm, tre-ormr (teredo). --
mhd. lint-wurm Mar. 6. En. 23a vgl. oben -drache.

vaurstv (opus) ahd. werah: taga-w. zwetl. 119b. --
alts. firin-werk, men-giwerk. -- ags. däg-veorc Cädm.
66. ellen-v. Beov. 74. 111. 235. gud-gev. Beov. 75. 135.
hand-gev. Cädm. 6. 12. heado-v. Beov. 214. land-g. Beov.
72. niht-v. Beov. 64. nid-gev. Beov. 53. orleg-v. Cädm.
44. sulh-gev. (aratio) Cädm. 25. threa-v. Cädm. 18. --
nhd. hand-werk, pelz-w. rauch-w. spiel-w. tage-w.

vaurstvja (opifex): ahd. eitar-wurho (veneficus) jun.
255. leim-wurhto (figulus) T. 193, 5. stein-wurho (lapi-
darius) mons. 357. vgl. oben s. 206, 210. -- ags. beadu-
veorca (bellator) Aethelst. sigor-veorca (victor (Cädm.
69. später -vyrhta: hrof-vyrhta (tignarius) mord-v. (ho-
micida) nyd-v. (operarius coactus) umiht-v. (malefactor)
scip-v. (naupegus) stan-v. (latomus) tigel-v. (figulus)
treov-v. (lignarius) veal-v. (caementarius) vägen-v. (car-
pentarius) u. a. m. -- mhd. list-wurke Barl. und weltchr.
-- nhd. hand-werker, leid-werker (Stald. 2, 165.) tag-
werker. -- engl. cart-wright, ship-wr. wain-wr. -- In
ahd. und altn. mannsnamen kommt auch, wiewohl selten,
ein stark-sormiges werh, verkr, vor: megin-werh (mein-
wercus) und bölverkr (palo-werh?).

vaurts (radix, herba): hiermit sind viele kräuternamen
z. b. ahd. bein-wurz, giht-w. grint-w. hasel-w. hiruß-w.
haus-w. stabe-w. etc. componiert, vgl. trev. 18. 19. und
stanch-w. W. 4, 10.

III. ſubſt. eigentl. comp. — ſubſt. mit ſubſt.
En. 8a 45a; ſnabel-weide MS. 2, 179a; ſtrich-weide Triſt.
13491; vogel-weide MS. 1, 101a; wëge-weide (iter) Triſt. 8102.

vaúrd (verbum): ahd. ſkëlt-wort (convitia) jun. 186.
mhd. gëlf-wort Orlenz 349. — agſ. bëót-vord (minae)
Beov. 187. gilp-v. (arrogantia) Beov. 53. Cädm. 6. gnorn-
v. (moeſtitia) Cädm. 19. lyge-v. (mendacium) Cädm. 17.
90. meðel-v. (verba concepta) Beov. 20. ſorh-v. Cädm.
19. þryð-v. Beov. 80. — altn. ſeltner mit -ord: giaſ-ord
(conjugium) lëg-ord (fama ſtupri) lof-ord (votum) mët-
ord (dignitas); häufiger mit -yrdi: hâk-yrdi (procacitas)
hât-yrdi (ſannae) heipt-yrdi (ſaeva dicta) krîngil-yrdi
(ambages) etc.

vaúrms (vermis): ahd. dou-wurm (ſerpedo) blaſ. 69a
trev. 13a graſe-w. (eruea) ibid. lindenbr. 994b holz-w. (te-
redo) ibid. hunt-w. jun. 271. lint-w. (jaculus) trev. 12b
lindenbr. 996b rëgen-w. (lumbricus) ibid. flor. 996b ruoƷ-
w. (rubicer?) ibid. ſatil-w. (ſtellio) flor. 990a goteweppe-
w. (bombyx) flor. 986b. — altn. eitr-ormr (coluber)
högg-ormr (ſcorpius) dän. hug-orm, trê-ormr (teredo). —
mhd. lint-wurm Mar. 6. En. 23a vgl. oben -drache.

vaúrſtv (opus) ahd. wërah: taga-w. zwetl. 119b. —
altſ. firin-wërk, mên-giwërk. — agſ. däg-vëorc Cädm.
66. ellen-v. Beov. 74. 111. 235. guð-gev. Beov. 75. 135.
hand-gev. Cädm. 6. 12. hëaðo-v. Beov. 214. land-g. Beov.
72. niht-v. Beov. 64. nið-gev. Beov. 53. orleg-v. Cädm.
44. ſulh-gev. (aratio) Cädm. 25. þreá-v. Cädm. 18. —
nhd. hand-werk, pelz-w. rauch-w. ſpiel-w. tage-w.

vaúrſtvja (opifex): ahd. eitar-wurho (veneficus) jun.
255. leim-wurhto (figulus) T. 193, 5. ſtein-wurho (lapi-
darius) monſ. 357. vgl. oben ſ. 206, 210. — agſ. bëadu-
veorca (bellator) Aethelſt. ſigor-vëorca (victor (Cädm.
69. ſpäter -vyrhta: hrof-vyrhta (tignarius) morð-v. (ho-
micida) nŷd-v. (operarius coactus) umiht-v. (malefactor)
ſcip-v. (naupegus) ſtân-v. (latomus) tigel-v. (figulus)
treóv-v. (lignarius) vëal-v. (caementarius) vägen-v. (car-
pentarius) u. a. m. — mhd. liſt-wurke Barl. und weltchr.
— nhd. hand-werker, leid-werker (Stald. 2, 165.) tag-
werker. — engl. cart-wright, ſhip-wr. wain-wr. — In
ahd. und altn. mannsnamen kommt auch, wiewohl ſelten,
ein ſtark-ſormiges wërh, vërkr, vor: megin-wërh (mein-
wercus) und bölvërkr (palo-wërh?).

vaúrts (radix, herba): hiermit ſind viele kräuternamen
z. b. ahd. bein-wurz, giht-w. grint-w. haſel-w. hiruƷ-w.
hûs-w. ſtabe-w. etc. componiert, vgl. trev. 18. 19. und
ſtanch-w. W. 4, 10.

<TEI>
  <text>
    <body>
      <div n="1">
        <div n="2">
          <div n="3">
            <div n="4">
              <div n="5">
                <div n="6">
                  <p><pb facs="#f0553" n="535"/><fw place="top" type="header"><hi rendition="#b">III. <hi rendition="#i">&#x017F;ub&#x017F;t. eigentl. comp. &#x2014; &#x017F;ub&#x017F;t. mit &#x017F;ub&#x017F;t.</hi></hi></fw><lb/>
En. 8<hi rendition="#sup">a</hi> 45<hi rendition="#sup">a</hi>; &#x017F;nabel-weide MS. 2, 179<hi rendition="#sup">a</hi>; &#x017F;trich-weide Tri&#x017F;t.<lb/>
13491; vogel-weide MS. 1, 101<hi rendition="#sup">a</hi>; wëge-weide (iter) Tri&#x017F;t. 8102.</p><lb/>
                  <p><hi rendition="#i">vaúrd</hi> (verbum): ahd. &#x017F;këlt-wort (convitia) jun. 186.<lb/>
mhd. gëlf-wort Orlenz 349. &#x2014; ag&#x017F;. bëót-vord (minae)<lb/>
Beov. 187. gilp-v. (arrogantia) Beov. 53. Cädm. 6. gnorn-<lb/>
v. (moe&#x017F;titia) Cädm. 19. lyge-v. (mendacium) Cädm. 17.<lb/>
90. meðel-v. (verba concepta) Beov. 20. &#x017F;orh-v. Cädm.<lb/>
19. þryð-v. Beov. 80. &#x2014; altn. &#x017F;eltner mit <hi rendition="#i">-ord</hi>: gia&#x017F;-ord<lb/>
(conjugium) lëg-ord (fama &#x017F;tupri) lof-ord (votum) mët-<lb/>
ord (dignitas); häufiger mit <hi rendition="#i">-yrdi:</hi> hâk-yrdi (procacitas)<lb/>
hât-yrdi (&#x017F;annae) heipt-yrdi (&#x017F;aeva dicta) krîngil-yrdi<lb/>
(ambages) etc.</p><lb/>
                  <p><hi rendition="#i">vaúrms</hi> (vermis): ahd. dou-wurm (&#x017F;erpedo) bla&#x017F;. 69<hi rendition="#sup">a</hi><lb/>
trev. 13<hi rendition="#sup">a</hi> gra&#x017F;e-w. (eruea) ibid. lindenbr. 994<hi rendition="#sup">b</hi> holz-w. (te-<lb/>
redo) ibid. hunt-w. jun. 271. lint-w. (jaculus) trev. 12<hi rendition="#sup">b</hi><lb/>
lindenbr. 996<hi rendition="#sup">b</hi> rëgen-w. (lumbricus) ibid. flor. 996<hi rendition="#sup">b</hi> ruo&#x01B7;-<lb/>
w. (rubicer?) ibid. &#x017F;atil-w. (&#x017F;tellio) flor. 990<hi rendition="#sup">a</hi> goteweppe-<lb/>
w. (bombyx) flor. 986<hi rendition="#sup">b</hi>. &#x2014; altn. eitr-ormr (coluber)<lb/>
högg-ormr (&#x017F;corpius) dän. hug-orm, trê-ormr (teredo). &#x2014;<lb/>
mhd. lint-wurm Mar. 6. En. 23<hi rendition="#sup">a</hi> vgl. oben -drache.</p><lb/>
                  <p><hi rendition="#i">vaúr&#x017F;tv</hi> (opus) ahd. wërah: taga-w. zwetl. 119<hi rendition="#sup">b</hi>. &#x2014;<lb/>
alt&#x017F;. firin-wërk, mên-giwërk. &#x2014; ag&#x017F;. däg-vëorc Cädm.<lb/>
66. ellen-v. Beov. 74. 111. 235. guð-gev. Beov. 75. 135.<lb/>
hand-gev. Cädm. 6. 12. hëaðo-v. Beov. 214. land-g. Beov.<lb/>
72. niht-v. Beov. 64. nið-gev. Beov. 53. orleg-v. Cädm.<lb/>
44. &#x017F;ulh-gev. (aratio) Cädm. 25. þreá-v. Cädm. 18. &#x2014;<lb/>
nhd. hand-werk, pelz-w. rauch-w. &#x017F;piel-w. tage-w.</p><lb/>
                  <p><hi rendition="#i">vaúr&#x017F;tvja</hi> (opifex): ahd. eitar-wurho (veneficus) jun.<lb/>
255. leim-wurhto (figulus) T. 193, 5. &#x017F;tein-wurho (lapi-<lb/>
darius) mon&#x017F;. 357. vgl. oben &#x017F;. 206, 210. &#x2014; ag&#x017F;. bëadu-<lb/>
veorca (bellator) Aethel&#x017F;t. &#x017F;igor-vëorca (victor (Cädm.<lb/>
69. &#x017F;päter -vyrhta: hrof-vyrhta (tignarius) morð-v. (ho-<lb/>
micida) n&#x0177;d-v. (operarius coactus) umiht-v. (malefactor)<lb/>
&#x017F;cip-v. (naupegus) &#x017F;tân-v. (latomus) tigel-v. (figulus)<lb/>
treóv-v. (lignarius) vëal-v. (caementarius) vägen-v. (car-<lb/>
pentarius) u. a. m. &#x2014; mhd. li&#x017F;t-wurke Barl. und weltchr.<lb/>
&#x2014; nhd. hand-werker, leid-werker (Stald. 2, 165.) tag-<lb/>
werker. &#x2014; engl. cart-wright, &#x017F;hip-wr. wain-wr. &#x2014; In<lb/>
ahd. und altn. mannsnamen kommt auch, wiewohl &#x017F;elten,<lb/>
ein &#x017F;tark-&#x017F;ormiges wërh, vërkr, vor: megin-wërh (mein-<lb/>
wercus) und bölvërkr (palo-wërh?).</p><lb/>
                  <p><hi rendition="#i">vaúrts</hi> (radix, herba): hiermit &#x017F;ind viele kräuternamen<lb/>
z. b. ahd. bein-wurz, giht-w. grint-w. ha&#x017F;el-w. hiru&#x01B7;-w.<lb/>
hûs-w. &#x017F;tabe-w. etc. componiert, vgl. trev. 18. 19. und<lb/>
&#x017F;tanch-w. W. 4, 10.</p><lb/>
                </div>
              </div>
            </div>
          </div>
        </div>
      </div>
    </body>
  </text>
</TEI>
[535/0553] III. ſubſt. eigentl. comp. — ſubſt. mit ſubſt. En. 8a 45a; ſnabel-weide MS. 2, 179a; ſtrich-weide Triſt. 13491; vogel-weide MS. 1, 101a; wëge-weide (iter) Triſt. 8102. vaúrd (verbum): ahd. ſkëlt-wort (convitia) jun. 186. mhd. gëlf-wort Orlenz 349. — agſ. bëót-vord (minae) Beov. 187. gilp-v. (arrogantia) Beov. 53. Cädm. 6. gnorn- v. (moeſtitia) Cädm. 19. lyge-v. (mendacium) Cädm. 17. 90. meðel-v. (verba concepta) Beov. 20. ſorh-v. Cädm. 19. þryð-v. Beov. 80. — altn. ſeltner mit -ord: giaſ-ord (conjugium) lëg-ord (fama ſtupri) lof-ord (votum) mët- ord (dignitas); häufiger mit -yrdi: hâk-yrdi (procacitas) hât-yrdi (ſannae) heipt-yrdi (ſaeva dicta) krîngil-yrdi (ambages) etc. vaúrms (vermis): ahd. dou-wurm (ſerpedo) blaſ. 69a trev. 13a graſe-w. (eruea) ibid. lindenbr. 994b holz-w. (te- redo) ibid. hunt-w. jun. 271. lint-w. (jaculus) trev. 12b lindenbr. 996b rëgen-w. (lumbricus) ibid. flor. 996b ruoƷ- w. (rubicer?) ibid. ſatil-w. (ſtellio) flor. 990a goteweppe- w. (bombyx) flor. 986b. — altn. eitr-ormr (coluber) högg-ormr (ſcorpius) dän. hug-orm, trê-ormr (teredo). — mhd. lint-wurm Mar. 6. En. 23a vgl. oben -drache. vaúrſtv (opus) ahd. wërah: taga-w. zwetl. 119b. — altſ. firin-wërk, mên-giwërk. — agſ. däg-vëorc Cädm. 66. ellen-v. Beov. 74. 111. 235. guð-gev. Beov. 75. 135. hand-gev. Cädm. 6. 12. hëaðo-v. Beov. 214. land-g. Beov. 72. niht-v. Beov. 64. nið-gev. Beov. 53. orleg-v. Cädm. 44. ſulh-gev. (aratio) Cädm. 25. þreá-v. Cädm. 18. — nhd. hand-werk, pelz-w. rauch-w. ſpiel-w. tage-w. vaúrſtvja (opifex): ahd. eitar-wurho (veneficus) jun. 255. leim-wurhto (figulus) T. 193, 5. ſtein-wurho (lapi- darius) monſ. 357. vgl. oben ſ. 206, 210. — agſ. bëadu- veorca (bellator) Aethelſt. ſigor-vëorca (victor (Cädm. 69. ſpäter -vyrhta: hrof-vyrhta (tignarius) morð-v. (ho- micida) nŷd-v. (operarius coactus) umiht-v. (malefactor) ſcip-v. (naupegus) ſtân-v. (latomus) tigel-v. (figulus) treóv-v. (lignarius) vëal-v. (caementarius) vägen-v. (car- pentarius) u. a. m. — mhd. liſt-wurke Barl. und weltchr. — nhd. hand-werker, leid-werker (Stald. 2, 165.) tag- werker. — engl. cart-wright, ſhip-wr. wain-wr. — In ahd. und altn. mannsnamen kommt auch, wiewohl ſelten, ein ſtark-ſormiges wërh, vërkr, vor: megin-wërh (mein- wercus) und bölvërkr (palo-wërh?). vaúrts (radix, herba): hiermit ſind viele kräuternamen z. b. ahd. bein-wurz, giht-w. grint-w. haſel-w. hiruƷ-w. hûs-w. ſtabe-w. etc. componiert, vgl. trev. 18. 19. und ſtanch-w. W. 4, 10.

Informationen zum Werk

Download dieses Werks

XML (TEI P5) · HTML · Text
TCF (text annotation layer)

Metadaten zum Werk

TEI-Header · CMDI · Dublin Core

Ansichten dieser Seite

Language Resource Switchboard?

Feedback

Sie haben einen Fehler gefunden? Dann können Sie diesen über unsere Qualitätssicherungsplattform DTAQ melden.

Kommentar zur DTA-Ausgabe

Dieses Werk wurde gemäß den DTA-Transkriptionsrichtlinien im Double-Keying-Verfahren von Nicht-Muttersprachlern erfasst und in XML/TEI P5 nach DTA-Basisformat kodiert.




Ansicht auf Standard zurückstellen

URL zu diesem Werk: https://www.deutschestextarchiv.de/grimm_grammatik02_1826
URL zu dieser Seite: https://www.deutschestextarchiv.de/grimm_grammatik02_1826/553
Zitationshilfe: Grimm, Jacob: Deutsche Grammatik. Bd. 2. Göttingen, 1826, S. 535. In: Deutsches Textarchiv <https://www.deutschestextarchiv.de/grimm_grammatik02_1826/553>, abgerufen am 25.05.2024.