Anmelden (DTAQ) DWDS     dlexDB     CLARIN-D

Grimm, Jacob: Deutsche Grammatik. Bd. 2. Göttingen, 1826.

Bild:
<< vorherige Seite

III. subst. eigentl. comp. -- subst. mit subst.
kommt -scepe vor: veiant-scepe Barl. 1, 378. -- nhd.
-schaft (fem.): bauer-sch. bot-sch. brüder-sch. (falsch f.
brauder-sch.) bürger-sch. buhl-sch. diener-sch. dorf-sch.
feind-sch. freund-sch. graf-sch. heiden-sch. herr-sch. (nur
in der bedeutung von imperium, dominatio) jünger-sch.
land-sch. mann-sch. (copiae) meister-sch. vormund-sch.
nachbar-sch. priester-sch. ritter-sch. gesell-sch. sipp-sch.
vater-sch. gevatter-sch. vetter-sch. wirt-sch. u. a. m. Un-
organisch sind jauden-sch. leiden-sch. und dergl. -- nnl.
-schap, in der regel weiblich: bod-schap, broeder-sch.
mat-sch. ridder-sch. vriend-sch.; doch gelten verschiedne
für neutra als: burger-schap, land-sch. mag-sch. genot-
sch. priester-sch. zwager-sch. -- auch beim schwed. und
dän. -skap, -skab hat sich das neutr. eingeschlichen, z. b.
land-skap, säll-sk. bud-skab, land-sk. sel-sk. ven-sk. (ami-
citia); einzelne werden unneutral gesetzt. -- engl. ship:
friend-ship, lady-sh. lord-sh. etc. einigen hat der gebrauch
-skip, -scape gegeben: land-skip, land-scape.

skalks (famulus): ahd. ampaht-scalh, chouf-scalh jun.
203. und die n. pr. engil-scalh, gota-scalh (nhd. engel-
schall, gott-schalk); marah-sc. findet sich nicht, nur das
entstellte mari-sc. flor. 983b mhd. mar-schalch, nhd. mar-
schall (wie mar-stall, mar-burg.) -- alts. hildi-scalc. --
ags. ambiht-scealc Jud. 10. Cädm. 41. beor-sc. Beov. 95.
freodo-sc. Cädm. 54. helie-sc. Cädm. 94.

skara? (ordo, agmen): ahd. haram-scara mons. 346.
zelt-scara (acies) W. 6, 3, 9. -- ags. folc-sceare Beov. 8.
Cädm. 41. 60. gud-sc. Beov. 93. hearm-sc. Cädm. 11. in-
vit-sc. Beov. 185 leod-sc. Cädm. 7. -- mhd. hal-schar f.
hals-sch. cod. pal. 361, 31b fragm. bell. 18a harn-schar,
hove-sch. troj. 65c. -- nhd. pflug-schar?

skards? (segmen): ahd. lidi-scart (mutilatio membri)
lex alem. 60. bajuv. 3, 1. vgl. das adj. lida-scart (mur-
cus? mutilus) mons. 378. -- ags. heado-sceard Beov. 210.
mägen-sceard, Aethelst. -- mhd. ist kein helm-schart Bit.
53b 65b 124a rinc-sch. kl. 15. 80. Bit. 38b schilt-sch. Bit.
131a anzunehmen, sondern schart das adj. (vgl. Bit. 90a
96b 108a. b.

skatts (numus): ahd. feri-scaz (naulum) jun. 191. mons.
344. zwetl. 127a lindenbr. 998a frono-scaz N. Boeth. 65. 127.
miet-scaz T. 222, 2. zins-sc. T. 93. -- alts. silubar-scatt (argen-
teus). -- ags. gis-sceatt (donum?) Beov. 31. med-sc. savel-
sc. -- mhd. houbet-schatz troj. 33c kouf-schatz Wh. 2, 201a
gemahel-schatz Marl. 89. 95. Geo. 46b mehel-schatz Parc.
106b slege-schatz Oberl. 1509. (ver-schatz finde ich nicht

III. ſubſt. eigentl. comp. — ſubſt. mit ſubſt.
kommt -ſcepe vor: vîant-ſcepe Barl. 1, 378. — nhd.
-ſchaft (fem.): bauer-ſch. bôt-ſch. brüder-ſch. (falſch f.
brûder-ſch.) bürger-ſch. buhl-ſch. diener-ſch. dorf-ſch.
feind-ſch. freund-ſch. grâf-ſch. heiden-ſch. herr-ſch. (nur
in der bedeutung von imperium, dominatio) jünger-ſch.
land-ſch. mann-ſch. (copiae) meiſter-ſch. vormund-ſch.
nachbar-ſch. prieſter-ſch. ritter-ſch. geſell-ſch. ſipp-ſch.
vâter-ſch. gevatter-ſch. vetter-ſch. wirt-ſch. u. a. m. Un-
organiſch ſind jûden-ſch. leiden-ſch. und dergl. — nnl.
-ſchap, in der regel weiblich: bôd-ſchap, broeder-ſch.
mât-ſch. ridder-ſch. vriend-ſch.; doch gelten verſchiedne
für neutra als: burger-ſchap, land-ſch. mâg-ſch. genôt-
ſch. prieſter-ſch. zwager-ſch. — auch beim ſchwed. und
dän. -ſkap, -ſkab hat ſich das neutr. eingeſchlichen, z. b.
land-ſkap, ſäll-ſk. bud-ſkab, land-ſk. ſel-ſk. ven-ſk. (ami-
citia); einzelne werden unneutral geſetzt. — engl. ſhip:
friend-ſhip, lady-ſh. lord-ſh. etc. einigen hat der gebrauch
-ſkip, -ſcape gegeben: land-ſkip, land-ſcape.

ſkalks (famulus): ahd. ampaht-ſcalh, chouf-ſcalh jun.
203. und die n. pr. engil-ſcalh, gota-ſcalh (nhd. engel-
ſchall, gott-ſchalk); marah-ſc. findet ſich nicht, nur das
entſtellte mari-ſc. flor. 983b mhd. mar-ſchalch, nhd. mar-
ſchall (wie mar-ſtall, mar-burg.) — altſ. hildi-ſcalc. —
agſ. ambiht-ſcealc Jud. 10. Cädm. 41. bëór-ſc. Beov. 95.
frëóðo-ſc. Cädm. 54. helie-ſc. Cädm. 94.

ſkara? (ordo, agmen): ahd. haram-ſcara monſ. 346.
zëlt-ſcara (acies) W. 6, 3, 9. — agſ. folc-ſcëare Beov. 8.
Cädm. 41. 60. guð-ſc. Beov. 93. hëarm-ſc. Cädm. 11. in-
vit-ſc. Beov. 185 lëód-ſc. Cädm. 7. — mhd. hal-ſchar f.
hals-ſch. cod. pal. 361, 31b fragm. bell. 18a harn-ſchar,
hove-ſch. troj. 65c. — nhd. pflug-ſchâr?

ſkards? (ſegmen): ahd. lidi-ſcart (mutilatio membri)
lex alem. 60. bajuv. 3, 1. vgl. das adj. lida-ſcart (mur-
cus? mutilus) monſ. 378. — agſ. hëaðo-ſcëard Beov. 210.
mägen-ſcëard, Aethelſt. — mhd. iſt kein hëlm-ſchart Bit.
53b 65b 124a rinc-ſch. kl. 15. 80. Bit. 38b ſchilt-ſch. Bit.
131a anzunehmen, ſondern ſchart das adj. (vgl. Bit. 90a
96b 108a. b.

ſkatts (numus): ahd. feri-ſcaz (naulum) jun. 191. monſ.
344. zwetl. 127a lindenbr. 998a frôno-ſcaz N. Boeth. 65. 127.
miet-ſcaz T. 222, 2. zins-ſc. T. 93. — altſ. ſilubar-ſcatt (argen-
teus). — agſ. giſ-ſcëatt (donum?) Beov. 31. mêd-ſc. ſâvel-
ſc. — mhd. houbet-ſchatz troj. 33c kouf-ſchatz Wh. 2, 201a
gemahel-ſchatz Marl. 89. 95. Geo. 46b mehel-ſchatz Parc.
106b ſlege-ſchatz Oberl. 1509. (ver-ſchatz finde ich nicht

<TEI>
  <text>
    <body>
      <div n="1">
        <div n="2">
          <div n="3">
            <div n="4">
              <div n="5">
                <div n="6">
                  <p><pb facs="#f0540" n="522"/><fw place="top" type="header"><hi rendition="#b">III. <hi rendition="#i">&#x017F;ub&#x017F;t. eigentl. comp. &#x2014; &#x017F;ub&#x017F;t. mit &#x017F;ub&#x017F;t.</hi></hi></fw><lb/>
kommt <hi rendition="#i">-&#x017F;cepe</hi> vor: vîant-&#x017F;cepe Barl. 1, 378. &#x2014; nhd.<lb/><hi rendition="#i">-&#x017F;chaft</hi> (fem.): bauer-&#x017F;ch. bôt-&#x017F;ch. brüder-&#x017F;ch. (fal&#x017F;ch f.<lb/>
brûder-&#x017F;ch.) bürger-&#x017F;ch. buhl-&#x017F;ch. diener-&#x017F;ch. dorf-&#x017F;ch.<lb/>
feind-&#x017F;ch. freund-&#x017F;ch. grâf-&#x017F;ch. heiden-&#x017F;ch. herr-&#x017F;ch. (nur<lb/>
in der bedeutung von imperium, dominatio) jünger-&#x017F;ch.<lb/>
land-&#x017F;ch. mann-&#x017F;ch. (copiae) mei&#x017F;ter-&#x017F;ch. vormund-&#x017F;ch.<lb/>
nachbar-&#x017F;ch. prie&#x017F;ter-&#x017F;ch. ritter-&#x017F;ch. ge&#x017F;ell-&#x017F;ch. &#x017F;ipp-&#x017F;ch.<lb/>
vâter-&#x017F;ch. gevatter-&#x017F;ch. vetter-&#x017F;ch. wirt-&#x017F;ch. u. a. m. Un-<lb/>
organi&#x017F;ch &#x017F;ind jûden-&#x017F;ch. leiden-&#x017F;ch. und dergl. &#x2014; nnl.<lb/><hi rendition="#i">-&#x017F;chap</hi>, in der regel weiblich: bôd-&#x017F;chap, broeder-&#x017F;ch.<lb/>
mât-&#x017F;ch. ridder-&#x017F;ch. vriend-&#x017F;ch.; doch gelten ver&#x017F;chiedne<lb/>
für neutra als: burger-&#x017F;chap, land-&#x017F;ch. mâg-&#x017F;ch. genôt-<lb/>
&#x017F;ch. prie&#x017F;ter-&#x017F;ch. zwager-&#x017F;ch. &#x2014; auch beim &#x017F;chwed. und<lb/>
dän. <hi rendition="#i">-&#x017F;kap</hi>, <hi rendition="#i">-&#x017F;kab</hi> hat &#x017F;ich das neutr. einge&#x017F;chlichen, z. b.<lb/>
land-&#x017F;kap, &#x017F;äll-&#x017F;k. bud-&#x017F;kab, land-&#x017F;k. &#x017F;el-&#x017F;k. ven-&#x017F;k. (ami-<lb/>
citia); einzelne werden unneutral ge&#x017F;etzt. &#x2014; engl. <hi rendition="#i">&#x017F;hip:</hi><lb/>
friend-&#x017F;hip, lady-&#x017F;h. lord-&#x017F;h. etc. einigen hat der gebrauch<lb/><hi rendition="#i">-&#x017F;kip</hi>, <hi rendition="#i">-&#x017F;cape</hi> gegeben: land-&#x017F;kip, land-&#x017F;cape.</p><lb/>
                  <p><hi rendition="#i">&#x017F;kalks</hi> (famulus): ahd. ampaht-&#x017F;calh, chouf-&#x017F;calh jun.<lb/>
203. und die n. pr. engil-&#x017F;calh, gota-&#x017F;calh (nhd. engel-<lb/>
&#x017F;chall, gott-&#x017F;chalk); marah-&#x017F;c. findet &#x017F;ich nicht, nur das<lb/>
ent&#x017F;tellte mari-&#x017F;c. flor. 983<hi rendition="#sup">b</hi> mhd. mar-&#x017F;chalch, nhd. mar-<lb/>
&#x017F;chall (wie mar-&#x017F;tall, mar-burg.) &#x2014; alt&#x017F;. hildi-&#x017F;calc. &#x2014;<lb/>
ag&#x017F;. ambiht-&#x017F;cealc Jud. 10. Cädm. 41. bëór-&#x017F;c. Beov. 95.<lb/>
frëóðo-&#x017F;c. Cädm. 54. helie-&#x017F;c. Cädm. 94.</p><lb/>
                  <p><hi rendition="#i">&#x017F;kara?</hi> (ordo, agmen): ahd. haram-&#x017F;cara mon&#x017F;. 346.<lb/>
zëlt-&#x017F;cara (acies) W. 6, 3, 9. &#x2014; ag&#x017F;. folc-&#x017F;cëare Beov. 8.<lb/>
Cädm. 41. 60. guð-&#x017F;c. Beov. 93. hëarm-&#x017F;c. Cädm. 11. in-<lb/>
vit-&#x017F;c. Beov. 185 lëód-&#x017F;c. Cädm. 7. &#x2014; mhd. hal-&#x017F;char f.<lb/>
hals-&#x017F;ch. cod. pal. 361, 31<hi rendition="#sup">b</hi> fragm. bell. 18<hi rendition="#sup">a</hi> harn-&#x017F;char,<lb/>
hove-&#x017F;ch. troj. 65<hi rendition="#sup">c</hi>. &#x2014; nhd. pflug-&#x017F;châr?</p><lb/>
                  <p><hi rendition="#i">&#x017F;kards?</hi> (&#x017F;egmen): ahd. lidi-&#x017F;cart (mutilatio membri)<lb/>
lex alem. 60. bajuv. 3, 1. vgl. das adj. lida-&#x017F;cart (mur-<lb/>
cus? mutilus) mon&#x017F;. 378. &#x2014; ag&#x017F;. hëaðo-&#x017F;cëard Beov. 210.<lb/>
mägen-&#x017F;cëard, Aethel&#x017F;t. &#x2014; mhd. i&#x017F;t kein hëlm-&#x017F;chart Bit.<lb/>
53<hi rendition="#sup">b</hi> 65<hi rendition="#sup">b</hi> 124<hi rendition="#sup">a</hi> rinc-&#x017F;ch. kl. 15. 80. Bit. 38<hi rendition="#sup">b</hi> &#x017F;chilt-&#x017F;ch. Bit.<lb/>
131<hi rendition="#sup">a</hi> anzunehmen, &#x017F;ondern &#x017F;chart das adj. (vgl. Bit. 90<hi rendition="#sup">a</hi><lb/>
96<hi rendition="#sup">b</hi> 108<hi rendition="#sup">a. b.</hi></p><lb/>
                  <p><hi rendition="#i">&#x017F;katts</hi> (numus): ahd. feri-&#x017F;caz (naulum) jun. 191. mon&#x017F;.<lb/>
344. zwetl. 127<hi rendition="#sup">a</hi> lindenbr. 998<hi rendition="#sup">a</hi> frôno-&#x017F;caz N. Boeth. 65. 127.<lb/>
miet-&#x017F;caz T. 222, 2. zins-&#x017F;c. T. 93. &#x2014; alt&#x017F;. &#x017F;ilubar-&#x017F;catt (argen-<lb/>
teus). &#x2014; ag&#x017F;. gi&#x017F;-&#x017F;cëatt (donum?) Beov. 31. mêd-&#x017F;c. &#x017F;âvel-<lb/>
&#x017F;c. &#x2014; mhd. houbet-&#x017F;chatz troj. 33<hi rendition="#sup">c</hi> kouf-&#x017F;chatz Wh. 2, 201<hi rendition="#sup">a</hi><lb/>
gemahel-&#x017F;chatz Marl. 89. 95. Geo. 46<hi rendition="#sup">b</hi> mehel-&#x017F;chatz Parc.<lb/>
106<hi rendition="#sup">b</hi> &#x017F;lege-&#x017F;chatz Oberl. 1509. (ver-&#x017F;chatz finde ich nicht<lb/></p>
                </div>
              </div>
            </div>
          </div>
        </div>
      </div>
    </body>
  </text>
</TEI>
[522/0540] III. ſubſt. eigentl. comp. — ſubſt. mit ſubſt. kommt -ſcepe vor: vîant-ſcepe Barl. 1, 378. — nhd. -ſchaft (fem.): bauer-ſch. bôt-ſch. brüder-ſch. (falſch f. brûder-ſch.) bürger-ſch. buhl-ſch. diener-ſch. dorf-ſch. feind-ſch. freund-ſch. grâf-ſch. heiden-ſch. herr-ſch. (nur in der bedeutung von imperium, dominatio) jünger-ſch. land-ſch. mann-ſch. (copiae) meiſter-ſch. vormund-ſch. nachbar-ſch. prieſter-ſch. ritter-ſch. geſell-ſch. ſipp-ſch. vâter-ſch. gevatter-ſch. vetter-ſch. wirt-ſch. u. a. m. Un- organiſch ſind jûden-ſch. leiden-ſch. und dergl. — nnl. -ſchap, in der regel weiblich: bôd-ſchap, broeder-ſch. mât-ſch. ridder-ſch. vriend-ſch.; doch gelten verſchiedne für neutra als: burger-ſchap, land-ſch. mâg-ſch. genôt- ſch. prieſter-ſch. zwager-ſch. — auch beim ſchwed. und dän. -ſkap, -ſkab hat ſich das neutr. eingeſchlichen, z. b. land-ſkap, ſäll-ſk. bud-ſkab, land-ſk. ſel-ſk. ven-ſk. (ami- citia); einzelne werden unneutral geſetzt. — engl. ſhip: friend-ſhip, lady-ſh. lord-ſh. etc. einigen hat der gebrauch -ſkip, -ſcape gegeben: land-ſkip, land-ſcape. ſkalks (famulus): ahd. ampaht-ſcalh, chouf-ſcalh jun. 203. und die n. pr. engil-ſcalh, gota-ſcalh (nhd. engel- ſchall, gott-ſchalk); marah-ſc. findet ſich nicht, nur das entſtellte mari-ſc. flor. 983b mhd. mar-ſchalch, nhd. mar- ſchall (wie mar-ſtall, mar-burg.) — altſ. hildi-ſcalc. — agſ. ambiht-ſcealc Jud. 10. Cädm. 41. bëór-ſc. Beov. 95. frëóðo-ſc. Cädm. 54. helie-ſc. Cädm. 94. ſkara? (ordo, agmen): ahd. haram-ſcara monſ. 346. zëlt-ſcara (acies) W. 6, 3, 9. — agſ. folc-ſcëare Beov. 8. Cädm. 41. 60. guð-ſc. Beov. 93. hëarm-ſc. Cädm. 11. in- vit-ſc. Beov. 185 lëód-ſc. Cädm. 7. — mhd. hal-ſchar f. hals-ſch. cod. pal. 361, 31b fragm. bell. 18a harn-ſchar, hove-ſch. troj. 65c. — nhd. pflug-ſchâr? ſkards? (ſegmen): ahd. lidi-ſcart (mutilatio membri) lex alem. 60. bajuv. 3, 1. vgl. das adj. lida-ſcart (mur- cus? mutilus) monſ. 378. — agſ. hëaðo-ſcëard Beov. 210. mägen-ſcëard, Aethelſt. — mhd. iſt kein hëlm-ſchart Bit. 53b 65b 124a rinc-ſch. kl. 15. 80. Bit. 38b ſchilt-ſch. Bit. 131a anzunehmen, ſondern ſchart das adj. (vgl. Bit. 90a 96b 108a. b. ſkatts (numus): ahd. feri-ſcaz (naulum) jun. 191. monſ. 344. zwetl. 127a lindenbr. 998a frôno-ſcaz N. Boeth. 65. 127. miet-ſcaz T. 222, 2. zins-ſc. T. 93. — altſ. ſilubar-ſcatt (argen- teus). — agſ. giſ-ſcëatt (donum?) Beov. 31. mêd-ſc. ſâvel- ſc. — mhd. houbet-ſchatz troj. 33c kouf-ſchatz Wh. 2, 201a gemahel-ſchatz Marl. 89. 95. Geo. 46b mehel-ſchatz Parc. 106b ſlege-ſchatz Oberl. 1509. (ver-ſchatz finde ich nicht

Informationen zum Werk

Download dieses Werks

XML (TEI P5) · HTML · Text
TCF (text annotation layer)

Metadaten zum Werk

TEI-Header · CMDI · Dublin Core

Ansichten dieser Seite

Language Resource Switchboard?

Feedback

Sie haben einen Fehler gefunden? Dann können Sie diesen über unsere Qualitätssicherungsplattform DTAQ melden.

Kommentar zur DTA-Ausgabe

Dieses Werk wurde gemäß den DTA-Transkriptionsrichtlinien im Double-Keying-Verfahren von Nicht-Muttersprachlern erfasst und in XML/TEI P5 nach DTA-Basisformat kodiert.




Ansicht auf Standard zurückstellen

URL zu diesem Werk: https://www.deutschestextarchiv.de/grimm_grammatik02_1826
URL zu dieser Seite: https://www.deutschestextarchiv.de/grimm_grammatik02_1826/540
Zitationshilfe: Grimm, Jacob: Deutsche Grammatik. Bd. 2. Göttingen, 1826, S. 522. In: Deutsches Textarchiv <https://www.deutschestextarchiv.de/grimm_grammatik02_1826/540>, abgerufen am 24.05.2024.