Anmelden (DTAQ) DWDS     dlexDB     CLARIN-D

Grimm, Jacob: Deutsche Grammatik. Bd. 2. Göttingen, 1826.

Bild:
<< vorherige Seite

III. subst. eigentl. comp. -- subst. mit subst.
T. 84; feder-bette N. glase-vaß W. 8, 6; ags. gold-fät;
eiren-bend; altn. gull-men (torques aureus); iarn-spadi
(ligo ferreus) iarn-völr (baculus ferr.); mhd. golt-faß
Parc. 57a; helfen-bein Parc. 56a; nhd. eisen-stange; feder-
bett; gold-schnalle; leder-schuh; stahl-degen; stein-haus
und viele ähnliche, die erst später häufig geworden sind.
Denn die alte sprache bedient sich lieber des materiellen
adj. (oben s. 176 -- 179.); sie zieht z. b. thaurneina vipja
Ulf. Marc. 15, 17. thaurneins vaips Joh. 19, 5. thurneiner
ring O. IV. 22, 42. durneinu corona W. 3, 11. etc. dem
compositum vor.

4) [ruhiges an]

a) raumverhältnis, goth. figgra-gulth (ring am fin-
ger); fotu-bandi (seßel am fuß); vielleicht viga-deina oder
deino (tribulus, weg-distel) Matth. 7, 16, dessen zweites wort
unbekannt ist. Ahd. ahsal-pein (humerale) ker. 119; chinni-
pahho, chinni-pein (maxilla); erd-hewe (foenum terrae) N.
71, 16. erd-marcha hrab. 963b erd-ring O. I. 1, 189. N. 97, 9.
erd-waso J. 367; fuoß-suht (podagra); grasa-wurm
(eruca) zwetl. 120b; hals-pouc (torques) jun. 190; helli-
porta, helli-tur; himil-zeihhan hymn. 948. himil-zunkal
(sidus) hrab. 974b; hofa-man (aulicus) hofa-stat flor. 984a;
hosa-nestila mons. 319; lant-marcha hrab. 963b; muole-
stein trev. 61b; or-rinc (inauris) mons. 332. 348; burg-
wahtel (excubitor) W. 3, 1; repa-plat (folium vitis) flor.
985b; sant-werf (syrtes) hrab. 974b (wo fehlerhaft sentis)
ker. 142. 247; spera-scaft hrab. 972a; straß-puruc (ar-
gentoratum); wege-breita (plantago) trev. 18a. -- ags.
ear-hring (inauris) ear-loccas (antiae); earm-beag (ar-
milla) earm-scanca (os brachii); eord-rest (cubatio humi)
eord-veall (agger); fot-adl (podagra) fot-cosp (pedica);
heals-mene (monile); heofon-tungel (sidus); land-saeta
(colonus); sand-geveorp (syrtes); stream-veall (ripa);
veg-braede (plantago) veg-färeld (iter). -- altn. arm-
band, arm-spöng (armilla); fot-leggr (tibia); gras-lidr
(geniculum, culmus); hals-bein (claviculae) hals-kedia
(monile); hialm-fiödr (crista galeae); hiarn-skal (cranium);
himin-teikn (prodigium coeleste) himin-taungl (astra);
iard-vegr (crusta-soli); land-seti (praedii conductor); sand-
eyri (sabuletum); veg-ferd (iter). -- mhd. ahsel-bein
troj. 23b; helm-vaß Nib.; himel-wagen troj. 139b hirne-
schal troj. 30b; kinne- bein Wigal.; klobe-wurst MS. 2,
194b; mül-stein troj. 46c; ort-stein meist. Alex. 144a; rein-
vranken (franci rhenani) kl. 281; schilt-rieme, -veßel;

III. ſubſt. eigentl. comp. — ſubſt. mit ſubſt.
T. 84; fëder-bette N. glaſe-vaƷ W. 8, 6; agſ. gold-fät;
îren-bend; altn. gull-men (torques aureus); iarn-ſpadi
(ligo ferreus) iarn-völr (baculus ferr.); mhd. golt-faƷ
Parc. 57a; hëlfen-bein Parc. 56a; nhd. eiſen-ſtange; fêder-
bett; gold-ſchnalle; lêder-ſchuh; ſtahl-dêgen; ſtein-haus
und viele ähnliche, die erſt ſpäter häufig geworden ſind.
Denn die alte ſprache bedient ſich lieber des materiellen
adj. (oben ſ. 176 — 179.); ſie zieht z. b. þaúrneina vipja
Ulf. Marc. 15, 17. þaúrneins váips Joh. 19, 5. thurnînêr
ring O. IV. 22, 42. durnînu corona W. 3, 11. etc. dem
compoſitum vor.

4) [ruhiges an]

α) raumverhältnis, goth. figgra-gulþ (ring am fin-
ger); fôtu-bandi (ſeßel am fuß); vielleicht viga-deina oder
deinô (tribulus, weg-diſtel) Matth. 7, 16, deſſen zweites wort
unbekannt iſt. Ahd. ahſal-pein (humerale) ker. 119; chinni-
pahho, chinni-pein (maxilla); ërd-hewe (foenum terrae) N.
71, 16. ërd-marcha hrab. 963b ërd-ring O. I. 1, 189. N. 97, 9.
ërd-waſo J. 367; fuoƷ-ſuht (podagra); graſa-wurm
(eruca) zwetl. 120b; hals-pouc (torques) jun. 190; helli-
porta, helli-tur; himil-zeihhan hymn. 948. himil-zunkal
(ſidus) hrab. 974b; hofa-man (aulicus) hofa-ſtat flor. 984a;
hoſa-neſtila monſ. 319; lant-marcha hrab. 963b; muole-
ſtein trev. 61b; ôr-rinc (inauris) monſ. 332. 348; burg-
wahtel (excubitor) W. 3, 1; rëpa-plat (folium vitis) flor.
985b; ſant-wërf (ſyrtes) hrab. 974b (wo fehlerhaft ſentis)
ker. 142. 247; ſpëra-ſcaft hrab. 972a; ſtrâƷ-puruc (ar-
gentoratum); wëge-breita (plantago) trev. 18a. — agſ.
eár-hring (inauris) eár-loccas (antiae); ëarm-beág (ar-
milla) ëarm-ſcanca (os brachii); ëorð-reſt (cubatio humi)
ëorð-vëall (agger); fôt-âdl (podagra) fôt-coſp (pedica);
hëals-mene (monile); hëofon-tungel (ſidus); land-ſæta
(colonus); ſand-gevëorp (ſyrtes); ſtreám-vëall (ripa);
vëg-bræde (plantago) vëg-färeld (iter). — altn. arm-
band, arm-ſpöng (armilla); fôt-lëggr (tibia); gras-lidr
(geniculum, culmus); hals-bein (claviculae) hals-kedia
(monile); hiâlm-fiödr (criſta galeae); hiarn-ſkal (cranium);
himin-teikn (prodigium coeleſte) himin-tûngl (aſtra);
iard-vëgr (cruſta-ſoli); land-ſeti (praedii conductor); ſand-
eyri (ſabuletum); vëg-ferd (iter). — mhd. ahſel-bein
troj. 23b; hëlm-vaƷ Nib.; himel-wagen troj. 139b hirne-
ſchal troj. 30b; kinne- bein Wigal.; klobe-wurſt MS. 2,
194b; mül-ſtein troj. 46c; ort-ſtein meiſt. Alex. 144a; rîn-
vranken (franci rhenani) kl. 281; ſchilt-rieme, -vëƷƷel;

<TEI>
  <text>
    <body>
      <div n="1">
        <div n="2">
          <div n="3">
            <div n="4">
              <div n="5">
                <p><pb facs="#f0450" n="432"/><fw place="top" type="header"><hi rendition="#b">III. <hi rendition="#i">&#x017F;ub&#x017F;t. eigentl. comp. &#x2014; &#x017F;ub&#x017F;t. mit &#x017F;ub&#x017F;t.</hi></hi></fw><lb/>
T. 84; fëder-bette N. gla&#x017F;e-va&#x01B7; W. 8, 6; ag&#x017F;. gold-fät;<lb/>
îren-bend; altn. gull-men (torques aureus); iarn-&#x017F;padi<lb/>
(ligo ferreus) iarn-völr (baculus ferr.); mhd. golt-fa&#x01B7;<lb/>
Parc. 57<hi rendition="#sup">a</hi>; hëlfen-bein Parc. 56<hi rendition="#sup">a</hi>; nhd. ei&#x017F;en-&#x017F;tange; fêder-<lb/>
bett; gold-&#x017F;chnalle; lêder-&#x017F;chuh; &#x017F;tahl-dêgen; &#x017F;tein-haus<lb/>
und viele ähnliche, die er&#x017F;t &#x017F;päter häufig geworden &#x017F;ind.<lb/>
Denn die alte &#x017F;prache bedient &#x017F;ich lieber des materiellen<lb/>
adj. (oben &#x017F;. 176 &#x2014; 179.); &#x017F;ie zieht z. b. þaúrneina vipja<lb/>
Ulf. Marc. 15, 17. þaúrneins váips Joh. 19, 5. thurnînêr<lb/>
ring O. IV. 22, 42. durnînu corona W. 3, 11. etc. dem<lb/>
compo&#x017F;itum vor.</p><lb/>
                <p>4) [ruhiges <hi rendition="#i">an</hi>]</p><lb/>
                <p><hi rendition="#i">&#x03B1;</hi>) <hi rendition="#i">raumverhältnis</hi>, goth. figgra-gulþ (ring am fin-<lb/>
ger); fôtu-bandi (&#x017F;eßel am fuß); vielleicht viga-deina oder<lb/>
deinô (tribulus, weg-di&#x017F;tel) Matth. 7, 16, de&#x017F;&#x017F;en zweites wort<lb/>
unbekannt i&#x017F;t. Ahd. ah&#x017F;al-pein (humerale) ker. 119; chinni-<lb/>
pahho, chinni-pein (maxilla); ërd-hewe (foenum terrae) N.<lb/>
71, 16. ërd-marcha hrab. 963<hi rendition="#sup">b</hi> ërd-ring O. I. 1, 189. N. 97, 9.<lb/>
ërd-wa&#x017F;o J. 367; fuo&#x01B7;-&#x017F;uht (podagra); gra&#x017F;a-wurm<lb/>
(eruca) zwetl. 120<hi rendition="#sup">b</hi>; hals-pouc (torques) jun. 190; helli-<lb/>
porta, helli-tur; himil-zeihhan hymn. 948. himil-zunkal<lb/>
(&#x017F;idus) hrab. 974<hi rendition="#sup">b</hi>; hofa-man (aulicus) hofa-&#x017F;tat flor. 984<hi rendition="#sup">a</hi>;<lb/>
ho&#x017F;a-ne&#x017F;tila mon&#x017F;. 319; lant-marcha hrab. 963<hi rendition="#sup">b</hi>; muole-<lb/>
&#x017F;tein trev. 61<hi rendition="#sup">b</hi>; ôr-rinc (inauris) mon&#x017F;. 332. 348; burg-<lb/>
wahtel (excubitor) W. 3, 1; rëpa-plat (folium vitis) flor.<lb/>
985<hi rendition="#sup">b</hi>; &#x017F;ant-wërf (&#x017F;yrtes) hrab. 974<hi rendition="#sup">b</hi> (wo fehlerhaft &#x017F;entis)<lb/>
ker. 142. 247; &#x017F;përa-&#x017F;caft hrab. 972<hi rendition="#sup">a</hi>; &#x017F;trâ&#x01B7;-puruc (ar-<lb/>
gentoratum); wëge-breita (plantago) trev. 18<hi rendition="#sup">a</hi>. &#x2014; ag&#x017F;.<lb/>
eár-hring (inauris) eár-loccas (antiae); ëarm-beág (ar-<lb/>
milla) ëarm-&#x017F;canca (os brachii); ëorð-re&#x017F;t (cubatio humi)<lb/>
ëorð-vëall (agger); fôt-âdl (podagra) fôt-co&#x017F;p (pedica);<lb/>
hëals-mene (monile); hëofon-tungel (&#x017F;idus); land-&#x017F;æta<lb/>
(colonus); &#x017F;and-gevëorp (&#x017F;yrtes); &#x017F;treám-vëall (ripa);<lb/>
vëg-bræde (plantago) vëg-färeld (iter). &#x2014; altn. arm-<lb/>
band, arm-&#x017F;pöng (armilla); fôt-lëggr (tibia); gras-lidr<lb/>
(geniculum, culmus); hals-bein (claviculae) hals-kedia<lb/>
(monile); hiâlm-fiödr (cri&#x017F;ta galeae); hiarn-&#x017F;kal (cranium);<lb/>
himin-teikn (prodigium coele&#x017F;te) himin-tûngl (a&#x017F;tra);<lb/>
iard-vëgr (cru&#x017F;ta-&#x017F;oli); land-&#x017F;eti (praedii conductor); &#x017F;and-<lb/>
eyri (&#x017F;abuletum); vëg-ferd (iter). &#x2014; mhd. ah&#x017F;el-bein<lb/>
troj. 23<hi rendition="#sup">b</hi>; hëlm-va&#x01B7; Nib.; himel-wagen troj. 139<hi rendition="#sup">b</hi> hirne-<lb/>
&#x017F;chal troj. 30<hi rendition="#sup">b</hi>; kinne- bein Wigal.; klobe-wur&#x017F;t MS. 2,<lb/>
194<hi rendition="#sup">b</hi>; mül-&#x017F;tein troj. 46<hi rendition="#sup">c</hi>; ort-&#x017F;tein mei&#x017F;t. Alex. 144<hi rendition="#sup">a</hi>; rîn-<lb/>
vranken (franci rhenani) kl. 281; &#x017F;chilt-rieme, -vë&#x01B7;&#x01B7;el;<lb/></p>
              </div>
            </div>
          </div>
        </div>
      </div>
    </body>
  </text>
</TEI>
[432/0450] III. ſubſt. eigentl. comp. — ſubſt. mit ſubſt. T. 84; fëder-bette N. glaſe-vaƷ W. 8, 6; agſ. gold-fät; îren-bend; altn. gull-men (torques aureus); iarn-ſpadi (ligo ferreus) iarn-völr (baculus ferr.); mhd. golt-faƷ Parc. 57a; hëlfen-bein Parc. 56a; nhd. eiſen-ſtange; fêder- bett; gold-ſchnalle; lêder-ſchuh; ſtahl-dêgen; ſtein-haus und viele ähnliche, die erſt ſpäter häufig geworden ſind. Denn die alte ſprache bedient ſich lieber des materiellen adj. (oben ſ. 176 — 179.); ſie zieht z. b. þaúrneina vipja Ulf. Marc. 15, 17. þaúrneins váips Joh. 19, 5. thurnînêr ring O. IV. 22, 42. durnînu corona W. 3, 11. etc. dem compoſitum vor. 4) [ruhiges an] α) raumverhältnis, goth. figgra-gulþ (ring am fin- ger); fôtu-bandi (ſeßel am fuß); vielleicht viga-deina oder deinô (tribulus, weg-diſtel) Matth. 7, 16, deſſen zweites wort unbekannt iſt. Ahd. ahſal-pein (humerale) ker. 119; chinni- pahho, chinni-pein (maxilla); ërd-hewe (foenum terrae) N. 71, 16. ërd-marcha hrab. 963b ërd-ring O. I. 1, 189. N. 97, 9. ërd-waſo J. 367; fuoƷ-ſuht (podagra); graſa-wurm (eruca) zwetl. 120b; hals-pouc (torques) jun. 190; helli- porta, helli-tur; himil-zeihhan hymn. 948. himil-zunkal (ſidus) hrab. 974b; hofa-man (aulicus) hofa-ſtat flor. 984a; hoſa-neſtila monſ. 319; lant-marcha hrab. 963b; muole- ſtein trev. 61b; ôr-rinc (inauris) monſ. 332. 348; burg- wahtel (excubitor) W. 3, 1; rëpa-plat (folium vitis) flor. 985b; ſant-wërf (ſyrtes) hrab. 974b (wo fehlerhaft ſentis) ker. 142. 247; ſpëra-ſcaft hrab. 972a; ſtrâƷ-puruc (ar- gentoratum); wëge-breita (plantago) trev. 18a. — agſ. eár-hring (inauris) eár-loccas (antiae); ëarm-beág (ar- milla) ëarm-ſcanca (os brachii); ëorð-reſt (cubatio humi) ëorð-vëall (agger); fôt-âdl (podagra) fôt-coſp (pedica); hëals-mene (monile); hëofon-tungel (ſidus); land-ſæta (colonus); ſand-gevëorp (ſyrtes); ſtreám-vëall (ripa); vëg-bræde (plantago) vëg-färeld (iter). — altn. arm- band, arm-ſpöng (armilla); fôt-lëggr (tibia); gras-lidr (geniculum, culmus); hals-bein (claviculae) hals-kedia (monile); hiâlm-fiödr (criſta galeae); hiarn-ſkal (cranium); himin-teikn (prodigium coeleſte) himin-tûngl (aſtra); iard-vëgr (cruſta-ſoli); land-ſeti (praedii conductor); ſand- eyri (ſabuletum); vëg-ferd (iter). — mhd. ahſel-bein troj. 23b; hëlm-vaƷ Nib.; himel-wagen troj. 139b hirne- ſchal troj. 30b; kinne- bein Wigal.; klobe-wurſt MS. 2, 194b; mül-ſtein troj. 46c; ort-ſtein meiſt. Alex. 144a; rîn- vranken (franci rhenani) kl. 281; ſchilt-rieme, -vëƷƷel;

Informationen zum Werk

Download dieses Werks

XML (TEI P5) · HTML · Text
TCF (text annotation layer)

Metadaten zum Werk

TEI-Header · CMDI · Dublin Core

Ansichten dieser Seite

Language Resource Switchboard?

Feedback

Sie haben einen Fehler gefunden? Dann können Sie diesen über unsere Qualitätssicherungsplattform DTAQ melden.

Kommentar zur DTA-Ausgabe

Dieses Werk wurde gemäß den DTA-Transkriptionsrichtlinien im Double-Keying-Verfahren von Nicht-Muttersprachlern erfasst und in XML/TEI P5 nach DTA-Basisformat kodiert.




Ansicht auf Standard zurückstellen

URL zu diesem Werk: https://www.deutschestextarchiv.de/grimm_grammatik02_1826
URL zu dieser Seite: https://www.deutschestextarchiv.de/grimm_grammatik02_1826/450
Zitationshilfe: Grimm, Jacob: Deutsche Grammatik. Bd. 2. Göttingen, 1826, S. 432. In: Deutsches Textarchiv <https://www.deutschestextarchiv.de/grimm_grammatik02_1826/450>, abgerufen am 12.05.2024.