Anmelden (DTAQ) DWDS     dlexDB     CLARIN-D

Grimm, Jacob: Deutsche Grammatik. Bd. 2. Göttingen, 1826.

Bild:
<< vorherige Seite

III. subst. eigentl. comp. -- subst. mit subst.
cilium) morgen-steorra; monad-adl (morbus menstrualis)
monad-blod (menstrua); nihte-gale (lusc.) niht-genga
(noctivagus) niht-hräfn, -hrämn (nycticorax) niht-rest
(quies nocturna) niht-sang (completorium); sumor-seld
(aula aestiva); uht-gebed (preces matutinae) uht-sang
(cantus antelucanus) uht-thenung (servitium matut.); un-
dern-gereord, undern-mete (prandium) undern-sang
(tertianus cantus); vinter-burna (torrens hiemalis) vin-
ter-feld (mansio hiberna); vuc-then (servus hebdomada-
rius) vuc-thenung (servitium hebd.) -- altn. ar-galli (de-
fectus annonae) ar-goedska (ubertas annonae); dag-blinda
(nyctalopia) dag-ferd (iter unius diei) dag-stiarna (luci-
fer) dag-verdr (prandium); haust-annir (opera autumna-
lia) haust-bod (convivium aut.) haust-vedr (autumnitas);
morgun-dagr (dies crastinus) morgun-giöf (donum nup-
tiale) morgun-rodi (aurora mat.) morgun-stiarna; natt-
bol (hospitium noct.) natt-blinda (hemeralopia) natt-
dögg, natt-fall (roratio nocturna) natt-far (iter nocturn.)
natt-hrafn (nycticorax) natt-verdr (coena); qvöld-rida
(lamia, die nachts ausfährt) qvöld-rodi (aurora vesper-
tina) qvöld-stiarna (hesperus) qvöld-vaka (vigilia); sumar-
blettr (ephelis) sumar-giöf (munus aestivum); vetur-lidi
(ursus, winterschläfer) vetur-seta (hiematio). -- mhd.
abent-maerlein (narratiuncula vespertina) fragm. 21a; mor-
gen-huote (custodia mat.) morgen-sprache (colloquium
mat.) morgen-sterne; nahte-gal, naht-gengel (noctivagus)
naht-selde Nib. naht-var (lamia) Wilh. 1, 82a; sumer-late
troj. 3061. MS. 2, 61a 1, 124b sumer-töckel MS. 2, 67a su-
mer-töcken 2, 59b; tage-dinc, tage-liet, tage-vart, tage-
weide, tage-worhte (operarius diurnus) Oberl. 1620, --
nhd. abend-dämmerung, abend-mal, abend-lied, abend-
roth, abend-sonne; herbst-blaume, herbst-ernte; jahr-markt;
johannis-wurm; morgen-gabe, morgen-lied, morgen-sonne,
morgen-stern, morgen-thau; nacht-herberg, nacht-kleid,
nacht-thau; sommer-fleck, sommer-korn, sommer-haus,
sommer-sproße, sommer-vogel; tag-lied, tag-stern, tag-
lohn; winter-butz (larva hiemalis) Oberl. 2041. winter-
freuden, winter-garten, winter-rock, winter-sat etc.

g) durch ein in für umstände, zustände und cau-
salverhältnisse auflösbare composita scheint die alte
sprache noch nicht zu kennen. Erst aus dem nhd. weiß
ich beispiele zu geben: angst-schrei (schrei in der angst);
bann-forst; blaut-zeuge; gleichnis-rede; gewalt-that (Graff
p. 36.); holz-bedeckung (Graff p. 38.); noth-rauf, not-
schrei; raetsel-sprache.

III. ſubſt. eigentl. comp. — ſubſt. mit ſubſt.
cilium) morgen-ſtëorra; mônað-âdl (morbus menſtrualis)
mônað-blôd (menſtrua); nihte-gale (luſc.) niht-genga
(noctivagus) niht-hräfn, -hrämn (nycticorax) niht-reſt
(quies nocturna) niht-ſang (completorium); ſumor-ſeld
(aula aeſtiva); uht-gebëd (preces matutinae) uht-ſang
(cantus antelucanus) uht-þênung (ſervitium matut.); un-
dërn-gerëord, undërn-mete (prandium) undërn-ſang
(tertianus cantus); vinter-burna (torrens hiemalis) vin-
ter-feld (manſio hiberna); vuc-þên (ſervus hebdomada-
rius) vuc-þênung (ſervitium hebd.) — altn. âr-galli (de-
fectus annonae) âr-gœdſka (ubertas annonae); dag-blinda
(nyctalopia) dag-ferd (iter unius diei) dag-ſtiarna (luci-
fer) dag-vërdr (prandium); hauſt-annir (opera autumna-
lia) hauſt-bod (convivium aut.) hauſt-vëdr (autumnitas);
morgun-dagr (dies craſtinus) morgun-giöf (donum nup-
tiale) morgun-rodi (aurora mat.) morgun-ſtiarna; nâtt-
bôl (hoſpitium noct.) nâtt-blinda (hemeralopia) nâtt-
dögg, nâtt-fall (roratio nocturna) nâtt-far (iter nocturn.)
nâtt-hrafn (nycticorax) nâtt-vërdr (coena); qvöld-rida
(lamia, die nachts ausfährt) qvöld-rodi (aurora veſper-
tina) qvöld-ſtiarna (heſperus) qvöld-vaka (vigilia); ſumar-
blettr (ephelis) ſumar-giöf (munus aeſtivum); vëtur-lidi
(urſus, winterſchläfer) vëtur-ſëta (hiematio). — mhd.
âbent-mærlîn (narratiuncula veſpertina) fragm. 21a; mor-
gen-huote (cuſtodia mat.) morgen-ſprâche (colloquium
mat.) morgen-ſtërne; nahte-gal, naht-gengel (noctivagus)
naht-ſelde Nib. naht-var (lamia) Wilh. 1, 82a; ſumer-late
troj. 3061. MS. 2, 61a 1, 124b ſumer-töckel MS. 2, 67a ſu-
mer-töcken 2, 59b; tage-dinc, tage-liet, tage-vart, tage-
weide, tage-worhte (operarius diurnus) Oberl. 1620, —
nhd. âbend-dämmerung, âbend-mâl, âbend-lied, âbend-
roth, âbend-ſonne; herbſt-blûme, herbſt-ernte; jahr-markt;
johannis-wurm; morgen-gâbe, morgen-lied, morgen-ſonne,
morgen-ſtern, morgen-thau; nacht-herberg, nacht-kleid,
nacht-thau; ſommer-fleck, ſommer-korn, ſommer-haus,
ſommer-ſproße, ſommer-vôgel; tâg-lied, tâg-ſtern, tâg-
lohn; winter-butz (larva hiemalis) Oberl. 2041. winter-
freuden, winter-garten, winter-rock, winter-ſât etc.

γ) durch ein in für umſtände, zuſtände und cau-
ſalverhältniſſe auflösbare compoſita ſcheint die alte
ſprache noch nicht zu kennen. Erſt aus dem nhd. weiß
ich beiſpiele zu geben: angſt-ſchrei (ſchrei in der angſt);
bann-forſt; blût-zeuge; gleichnis-rêde; gewalt-thât (Graff
p. 36.); holz-bedeckung (Graff p. 38.); noth-rûf, nôt-
ſchrei; rætſel-ſprâche.

<TEI>
  <text>
    <body>
      <div n="1">
        <div n="2">
          <div n="3">
            <div n="4">
              <div n="5">
                <p><pb facs="#f0448" n="430"/><fw place="top" type="header"><hi rendition="#b">III. <hi rendition="#i">&#x017F;ub&#x017F;t. eigentl. comp. &#x2014; &#x017F;ub&#x017F;t. mit &#x017F;ub&#x017F;t.</hi></hi></fw><lb/>
cilium) morgen-&#x017F;tëorra; mônað-âdl (morbus men&#x017F;trualis)<lb/>
mônað-blôd (men&#x017F;trua); nihte-gale (lu&#x017F;c.) niht-genga<lb/>
(noctivagus) niht-hräfn, -hrämn (nycticorax) niht-re&#x017F;t<lb/>
(quies nocturna) niht-&#x017F;ang (completorium); &#x017F;umor-&#x017F;eld<lb/>
(aula ae&#x017F;tiva); uht-gebëd (preces matutinae) uht-&#x017F;ang<lb/>
(cantus antelucanus) uht-þênung (&#x017F;ervitium matut.); un-<lb/>
dërn-gerëord, undërn-mete (prandium) undërn-&#x017F;ang<lb/>
(tertianus cantus); vinter-burna (torrens hiemalis) vin-<lb/>
ter-feld (man&#x017F;io hiberna); vuc-þên (&#x017F;ervus hebdomada-<lb/>
rius) vuc-þênung (&#x017F;ervitium hebd.) &#x2014; altn. âr-galli (de-<lb/>
fectus annonae) âr-g&#x0153;d&#x017F;ka (ubertas annonae); dag-blinda<lb/>
(nyctalopia) dag-ferd (iter unius diei) dag-&#x017F;tiarna (luci-<lb/>
fer) dag-vërdr (prandium); hau&#x017F;t-annir (opera autumna-<lb/>
lia) hau&#x017F;t-bod (convivium aut.) hau&#x017F;t-vëdr (autumnitas);<lb/>
morgun-dagr (dies cra&#x017F;tinus) morgun-giöf (donum nup-<lb/>
tiale) morgun-rodi (aurora mat.) morgun-&#x017F;tiarna; nâtt-<lb/>
bôl (ho&#x017F;pitium noct.) nâtt-blinda (hemeralopia) nâtt-<lb/>
dögg, nâtt-fall (roratio nocturna) nâtt-far (iter nocturn.)<lb/>
nâtt-hrafn (nycticorax) nâtt-vërdr (coena); qvöld-rida<lb/>
(lamia, die nachts ausfährt) qvöld-rodi (aurora ve&#x017F;per-<lb/>
tina) qvöld-&#x017F;tiarna (he&#x017F;perus) qvöld-vaka (vigilia); &#x017F;umar-<lb/>
blettr (ephelis) &#x017F;umar-giöf (munus ae&#x017F;tivum); vëtur-lidi<lb/>
(ur&#x017F;us, winter&#x017F;chläfer) vëtur-&#x017F;ëta (hiematio). &#x2014; mhd.<lb/>
âbent-mærlîn (narratiuncula ve&#x017F;pertina) fragm. 21<hi rendition="#sup">a</hi>; mor-<lb/>
gen-huote (cu&#x017F;todia mat.) morgen-&#x017F;prâche (colloquium<lb/>
mat.) morgen-&#x017F;tërne; nahte-gal, naht-gengel (noctivagus)<lb/>
naht-&#x017F;elde Nib. naht-var (lamia) Wilh. 1, 82<hi rendition="#sup">a</hi>; &#x017F;umer-late<lb/>
troj. 3061. MS. 2, 61<hi rendition="#sup">a</hi> 1, 124<hi rendition="#sup">b</hi> &#x017F;umer-töckel MS. 2, 67<hi rendition="#sup">a</hi> &#x017F;u-<lb/>
mer-töcken 2, 59<hi rendition="#sup">b</hi>; tage-dinc, tage-liet, tage-vart, tage-<lb/>
weide, tage-worhte (operarius diurnus) Oberl. 1620, &#x2014;<lb/>
nhd. âbend-dämmerung, âbend-mâl, âbend-lied, âbend-<lb/>
roth, âbend-&#x017F;onne; herb&#x017F;t-blûme, herb&#x017F;t-ernte; jahr-markt;<lb/>
johannis-wurm; morgen-gâbe, morgen-lied, morgen-&#x017F;onne,<lb/>
morgen-&#x017F;tern, morgen-thau; nacht-herberg, nacht-kleid,<lb/>
nacht-thau; &#x017F;ommer-fleck, &#x017F;ommer-korn, &#x017F;ommer-haus,<lb/>
&#x017F;ommer-&#x017F;proße, &#x017F;ommer-vôgel; tâg-lied, tâg-&#x017F;tern, tâg-<lb/>
lohn; winter-butz (larva hiemalis) Oberl. 2041. winter-<lb/>
freuden, winter-garten, winter-rock, winter-&#x017F;ât etc.</p><lb/>
                <p><hi rendition="#i">&#x03B3;</hi>) durch ein <hi rendition="#i">in</hi> für um&#x017F;tände, zu&#x017F;tände und cau-<lb/>
&#x017F;alverhältni&#x017F;&#x017F;e auflösbare compo&#x017F;ita &#x017F;cheint die alte<lb/>
&#x017F;prache noch nicht zu kennen. Er&#x017F;t aus dem nhd. weiß<lb/>
ich bei&#x017F;piele zu geben: ang&#x017F;t-&#x017F;chrei (&#x017F;chrei in der ang&#x017F;t);<lb/>
bann-for&#x017F;t; blût-zeuge; gleichnis-rêde; gewalt-thât (Graff<lb/>
p. 36.); holz-bedeckung (Graff p. 38.); noth-rûf, nôt-<lb/>
&#x017F;chrei; ræt&#x017F;el-&#x017F;prâche.</p><lb/>
              </div>
            </div>
          </div>
        </div>
      </div>
    </body>
  </text>
</TEI>
[430/0448] III. ſubſt. eigentl. comp. — ſubſt. mit ſubſt. cilium) morgen-ſtëorra; mônað-âdl (morbus menſtrualis) mônað-blôd (menſtrua); nihte-gale (luſc.) niht-genga (noctivagus) niht-hräfn, -hrämn (nycticorax) niht-reſt (quies nocturna) niht-ſang (completorium); ſumor-ſeld (aula aeſtiva); uht-gebëd (preces matutinae) uht-ſang (cantus antelucanus) uht-þênung (ſervitium matut.); un- dërn-gerëord, undërn-mete (prandium) undërn-ſang (tertianus cantus); vinter-burna (torrens hiemalis) vin- ter-feld (manſio hiberna); vuc-þên (ſervus hebdomada- rius) vuc-þênung (ſervitium hebd.) — altn. âr-galli (de- fectus annonae) âr-gœdſka (ubertas annonae); dag-blinda (nyctalopia) dag-ferd (iter unius diei) dag-ſtiarna (luci- fer) dag-vërdr (prandium); hauſt-annir (opera autumna- lia) hauſt-bod (convivium aut.) hauſt-vëdr (autumnitas); morgun-dagr (dies craſtinus) morgun-giöf (donum nup- tiale) morgun-rodi (aurora mat.) morgun-ſtiarna; nâtt- bôl (hoſpitium noct.) nâtt-blinda (hemeralopia) nâtt- dögg, nâtt-fall (roratio nocturna) nâtt-far (iter nocturn.) nâtt-hrafn (nycticorax) nâtt-vërdr (coena); qvöld-rida (lamia, die nachts ausfährt) qvöld-rodi (aurora veſper- tina) qvöld-ſtiarna (heſperus) qvöld-vaka (vigilia); ſumar- blettr (ephelis) ſumar-giöf (munus aeſtivum); vëtur-lidi (urſus, winterſchläfer) vëtur-ſëta (hiematio). — mhd. âbent-mærlîn (narratiuncula veſpertina) fragm. 21a; mor- gen-huote (cuſtodia mat.) morgen-ſprâche (colloquium mat.) morgen-ſtërne; nahte-gal, naht-gengel (noctivagus) naht-ſelde Nib. naht-var (lamia) Wilh. 1, 82a; ſumer-late troj. 3061. MS. 2, 61a 1, 124b ſumer-töckel MS. 2, 67a ſu- mer-töcken 2, 59b; tage-dinc, tage-liet, tage-vart, tage- weide, tage-worhte (operarius diurnus) Oberl. 1620, — nhd. âbend-dämmerung, âbend-mâl, âbend-lied, âbend- roth, âbend-ſonne; herbſt-blûme, herbſt-ernte; jahr-markt; johannis-wurm; morgen-gâbe, morgen-lied, morgen-ſonne, morgen-ſtern, morgen-thau; nacht-herberg, nacht-kleid, nacht-thau; ſommer-fleck, ſommer-korn, ſommer-haus, ſommer-ſproße, ſommer-vôgel; tâg-lied, tâg-ſtern, tâg- lohn; winter-butz (larva hiemalis) Oberl. 2041. winter- freuden, winter-garten, winter-rock, winter-ſât etc. γ) durch ein in für umſtände, zuſtände und cau- ſalverhältniſſe auflösbare compoſita ſcheint die alte ſprache noch nicht zu kennen. Erſt aus dem nhd. weiß ich beiſpiele zu geben: angſt-ſchrei (ſchrei in der angſt); bann-forſt; blût-zeuge; gleichnis-rêde; gewalt-thât (Graff p. 36.); holz-bedeckung (Graff p. 38.); noth-rûf, nôt- ſchrei; rætſel-ſprâche.

Informationen zum Werk

Download dieses Werks

XML (TEI P5) · HTML · Text
TCF (text annotation layer)

Metadaten zum Werk

TEI-Header · CMDI · Dublin Core

Ansichten dieser Seite

Language Resource Switchboard?

Feedback

Sie haben einen Fehler gefunden? Dann können Sie diesen über unsere Qualitätssicherungsplattform DTAQ melden.

Kommentar zur DTA-Ausgabe

Dieses Werk wurde gemäß den DTA-Transkriptionsrichtlinien im Double-Keying-Verfahren von Nicht-Muttersprachlern erfasst und in XML/TEI P5 nach DTA-Basisformat kodiert.




Ansicht auf Standard zurückstellen

URL zu diesem Werk: https://www.deutschestextarchiv.de/grimm_grammatik02_1826
URL zu dieser Seite: https://www.deutschestextarchiv.de/grimm_grammatik02_1826/448
Zitationshilfe: Grimm, Jacob: Deutsche Grammatik. Bd. 2. Göttingen, 1826, S. 430. In: Deutsches Textarchiv <https://www.deutschestextarchiv.de/grimm_grammatik02_1826/448>, abgerufen am 12.05.2024.