Anmelden (DTAQ) DWDS     dlexDB     CLARIN-D

Grimm, Jacob: Deutsche Grammatik. Bd. 2. Göttingen, 1826.

Bild:
<< vorherige Seite

III. consonantische ableitungen. NG.
Das n vor -eingr mag sich in verschiedne unorganisch
eingefuhrt haben. -- Mhd. hat die zahl dieser bildungen
abgenommen, gentilitia sind noch: dür-inc; kerl-inc;
luter-inc; vlaem-inc MS. 2, 79b Wilh. 2, 196a; wülv-
inc; sie stehen aber auch als bloße mannsnamen, z. b.
wülv-inc Ottoc. 484b; eis-inc MS. 2, 37a; wirsch-inc livl.
92b etc. Andere subst.: bert-inc (barbatus) Reinh. 971.
Wilh. 3, 427b; gleid-inc MS. 2, 234b; hels-inc (laqueus)
Bon. 57, 92; hael-inc (secretum) Trist. 12700. 13089.
13554. troj. 37a 115b; haer-inc (halec) Geo. 40a; kisel-
inc Mar. 190. troj. 143a; mimm-inc (n. ensis) En. 43c;
mued-inc En. 96b, klage, Barl.; neid-inc (homo invidus)
MS. 2, 234b; pfenn-inc; schill-inc; fliht-inc (compositor)
a. w. 3, 208; snürr-inc (morio) fragm. 41a verschieden
von snuor-rinc Parc. 185c; statt kün-inc die verderbte form
kün-ec. -- Nhd. noch wenigere; außer vielen familienna-
men, wie doer-ing, edl-ing, flemm-ing, henn-ing etc.
finde ich nur: her-ing; keisl-ing; pfenn-ing; schill-ing;
zwill-ing (assim. aus zwinl-ing). -- Mnl. einige, die der
hochd. mundart fehlen: aerm-inc (miser, exsul, peregri-
nus) Stoke 1, 418; con-inc (rex); ouder-inc (senior) ou-
der-inghe (parentes) Maerl. 2, 119. -- Nnl. edel-ing;
har-ing (halex); kon-ing; nestel-ing; penn-ing; scell-
ing. -- Engl. etwa nur farth-ing (quadrans); herr-ing;
k-ing f. kin-ing; shill-ing.

b) -ling,
ahd. der pl. aphtar-linka (extales) mons. 325; kata-linc
(propinquus, affinis) K. 51a 54b hrab. 979a gati-ling O.
I. 22, 41 (alts. gadu-ling); chamar-linc (cubicularius)
N. 40, 14; chunne-linc (proximus) N. 87, 19; huori-linc
(spurius) mons. 323. 379; junki-linc (juvenis); niu-quema-
linc (advena) mons. 368. chome-linc (miser, exsul) N. 38,
13; sceri-linc (cicuta) mons. 414; scußi-linc (palmes)
trev. 15b; silupar-linc (nummus argent.) silabar-ling T. 193,
3; sniti-linc (sarmentum) mons. 367. doc. 245b; sturi-linc
(tyro) mons. 330. flor. 985a; umpi-linc (gyrus, circuitus)
doc. 241a; vausti-linc (muffula, d. i. im mittellat. ein pelz,
den man über die faust zieht) zwetl. 126b doc. 212b;
weisi-linc (philosophus) N. 31, 6; heim-zugi-linc (idiota)
doc. 218b. -- Ags. bäd-ling (homo mollis); cyd-ling
(cognatus); cnäp-ling (adolescens); deor-ling (dilectus);
eord-ling (terricola); foster-ling (alumnus); feordling
(quadrans); fiht-ling (proeliator); gäde-ling (socius, soda-
lis); geong-ling (adolcscens); hästling (captivus); hinder-

III. conſonantiſche ableitungen. NG.
Das n vor -îngr mag ſich in verſchiedne unorganiſch
eingefuhrt haben. — Mhd. hat die zahl dieſer bildungen
abgenommen, gentilitia ſind noch: dür-inc; kerl-inc;
luter-inc; vlæm-inc MS. 2, 79b Wilh. 2, 196a; wülv-
inc; ſie ſtehen aber auch als bloße mannsnamen, z. b.
wülv-inc Ottoc. 484b; îſ-inc MS. 2, 37a; wirſch-inc livl.
92b etc. Andere ſubſt.: bert-inc (barbatus) Reinh. 971.
Wilh. 3, 427b; glîd-inc MS. 2, 234b; helſ-inc (laqueus)
Bon. 57, 92; hæl-inc (ſecretum) Triſt. 12700. 13089.
13554. troj. 37a 115b; hær-inc (halec) Geo. 40a; kiſel-
inc Mar. 190. troj. 143a; mimm-inc (n. enſis) En. 43c;
mued-inc En. 96b, klage, Barl.; nîd-inc (homo invidus)
MS. 2, 234b; pfenn-inc; ſchill-inc; fliht-inc (compoſitor)
a. w. 3, 208; ſnürr-inc (morio) fragm. 41a verſchieden
von ſnuor-rinc Parc. 185c; ſtatt kün-inc die verderbte form
kün-ec. — Nhd. noch wenigere; außer vielen familienna-
men, wie dœr-ing, êdl-ing, flemm-ing, henn-ing etc.
finde ich nur: hêr-ing; kîſl-ing; pfenn-ing; ſchill-ing;
zwill-ing (aſſim. aus zwinl-ing). — Mnl. einige, die der
hochd. mundart fehlen: aerm-inc (miſer, exſul, peregri-
nus) Stoke 1, 418; con-inc (rex); ouder-inc (ſenior) ou-
der-inghe (parentes) Maerl. 2, 119. — Nnl. edel-ing;
har-ing (halex); kon-ing; neſtel-ing; penn-ing; ſcell-
ing. — Engl. etwa nur farth-ing (quadrans); herr-ing;
k-ing f. kin-ing; ſhill-ing.

β) -ling,
ahd. der pl. aphtar-linkâ (extales) monſ. 325; kata-linc
(propinquus, affinis) K. 51a 54b hrab. 979a gati-ling O.
I. 22, 41 (altſ. gadu-ling); chamar-linc (cubicularius)
N. 40, 14; chunne-linc (proximus) N. 87, 19; huori-linc
(ſpurius) monſ. 323. 379; junki-linc (juvenis); niu-quëma-
linc (advena) monſ. 368. chome-linc (miſer, exſul) N. 38,
13; ſcëri-linc (cicuta) monſ. 414; ſcuƷƷi-linc (palmes)
trev. 15b; ſilupar-linc (nummus argent.) ſilabar-ling T. 193,
3; ſniti-linc (ſarmentum) monſ. 367. doc. 245b; ſturi-linc
(tyro) monſ. 330. flor. 985a; umpi-linc (gyrus, circuitus)
doc. 241a; vûſti-linc (muffula, d. i. im mittellat. ein pelz,
den man über die fauſt zieht) zwetl. 126b doc. 212b;
wîſi-linc (philoſophus) N. 31, 6; heim-zugi-linc (idiota)
doc. 218b. — Agſ. bäd-ling (homo mollis); cyð-ling
(cognatus); cnäp-ling (adoleſcens); dëór-ling (dilectus);
ëorð-ling (terricola); fôſter-ling (alumnus); feórðling
(quadrans); fiht-ling (proeliator); gäde-ling (ſocius, ſoda-
lis); gëong-ling (adolcſcens); häſtling (captivus); hinder-

<TEI>
  <text>
    <body>
      <div n="1">
        <div n="2">
          <div n="3">
            <div n="4">
              <p><pb facs="#f0370" n="352"/><fw place="top" type="header"><hi rendition="#b">III. <hi rendition="#i">con&#x017F;onanti&#x017F;che ableitungen. NG.</hi></hi></fw><lb/>
Das n vor -îngr mag &#x017F;ich in ver&#x017F;chiedne unorgani&#x017F;ch<lb/>
eingefuhrt haben. &#x2014; Mhd. hat die zahl die&#x017F;er bildungen<lb/>
abgenommen, gentilitia &#x017F;ind noch: dür-inc; kerl-inc;<lb/>
luter-inc; vlæm-inc MS. 2, 79<hi rendition="#sup">b</hi> Wilh. 2, 196<hi rendition="#sup">a</hi>; wülv-<lb/>
inc; &#x017F;ie &#x017F;tehen aber auch als bloße mannsnamen, z. b.<lb/>
wülv-inc Ottoc. 484<hi rendition="#sup">b</hi>; î&#x017F;-inc MS. 2, 37<hi rendition="#sup">a</hi>; wir&#x017F;ch-inc livl.<lb/>
92<hi rendition="#sup">b</hi> etc. Andere &#x017F;ub&#x017F;t.: bert-inc (barbatus) Reinh. 971.<lb/>
Wilh. 3, 427<hi rendition="#sup">b</hi>; glîd-inc MS. 2, 234<hi rendition="#sup">b</hi>; hel&#x017F;-inc (laqueus)<lb/>
Bon. 57, 92; hæl-inc (&#x017F;ecretum) Tri&#x017F;t. 12700. 13089.<lb/>
13554. troj. 37<hi rendition="#sup">a</hi> 115<hi rendition="#sup">b</hi>; hær-inc (halec) Geo. 40<hi rendition="#sup">a</hi>; ki&#x017F;el-<lb/>
inc Mar. 190. troj. 143<hi rendition="#sup">a</hi>; mimm-inc (n. en&#x017F;is) En. 43<hi rendition="#sup">c</hi>;<lb/>
mued-inc En. 96<hi rendition="#sup">b</hi>, klage, Barl.; nîd-inc (homo invidus)<lb/>
MS. 2, 234<hi rendition="#sup">b</hi>; pfenn-inc; &#x017F;chill-inc; fliht-inc (compo&#x017F;itor)<lb/>
a. w. 3, 208; &#x017F;nürr-inc (morio) fragm. 41<hi rendition="#sup">a</hi> ver&#x017F;chieden<lb/>
von &#x017F;nuor-rinc Parc. 185<hi rendition="#sup">c</hi>; &#x017F;tatt kün-inc die verderbte form<lb/>
kün-ec. &#x2014; Nhd. noch wenigere; außer vielen familienna-<lb/>
men, wie d&#x0153;r-ing, êdl-ing, flemm-ing, henn-ing etc.<lb/>
finde ich nur: hêr-ing; kî&#x017F;l-ing; pfenn-ing; &#x017F;chill-ing;<lb/>
zwill-ing (a&#x017F;&#x017F;im. aus zwinl-ing). &#x2014; Mnl. einige, die der<lb/>
hochd. mundart fehlen: aerm-inc (mi&#x017F;er, ex&#x017F;ul, peregri-<lb/>
nus) Stoke 1, 418; con-inc (rex); ouder-inc (&#x017F;enior) ou-<lb/>
der-inghe (parentes) Maerl. 2, 119. &#x2014; Nnl. edel-ing;<lb/>
har-ing (halex); kon-ing; ne&#x017F;tel-ing; penn-ing; &#x017F;cell-<lb/>
ing. &#x2014; Engl. etwa nur farth-ing (quadrans); herr-ing;<lb/>
k-ing f. kin-ing; &#x017F;hill-ing.</p><lb/>
              <p><hi rendition="#i">&#x03B2;</hi>) <hi rendition="#i">-ling</hi>,<lb/>
ahd. der pl. aphtar-linkâ (extales) mon&#x017F;. 325; kata-linc<lb/>
(propinquus, affinis) K. 51<hi rendition="#sup">a</hi> 54<hi rendition="#sup">b</hi> hrab. 979<hi rendition="#sup">a</hi> gati-ling O.<lb/>
I. 22, 41 (alt&#x017F;. gadu-ling); chamar-linc (cubicularius)<lb/>
N. 40, 14; chunne-linc (proximus) N. 87, 19; huori-linc<lb/>
(&#x017F;purius) mon&#x017F;. 323. 379; junki-linc (juvenis); niu-quëma-<lb/>
linc (advena) mon&#x017F;. 368. chome-linc (mi&#x017F;er, ex&#x017F;ul) N. 38,<lb/>
13; &#x017F;cëri-linc (cicuta) mon&#x017F;. 414; &#x017F;cu&#x01B7;&#x01B7;i-linc (palmes)<lb/>
trev. 15<hi rendition="#sup">b</hi>; &#x017F;ilupar-linc (nummus argent.) &#x017F;ilabar-ling T. 193,<lb/>
3; &#x017F;niti-linc (&#x017F;armentum) mon&#x017F;. 367. doc. 245<hi rendition="#sup">b</hi>; &#x017F;turi-linc<lb/>
(tyro) mon&#x017F;. 330. flor. 985<hi rendition="#sup">a</hi>; umpi-linc (gyrus, circuitus)<lb/>
doc. 241<hi rendition="#sup">a</hi>; vû&#x017F;ti-linc (muffula, d. i. im mittellat. ein pelz,<lb/>
den man über die fau&#x017F;t zieht) zwetl. 126<hi rendition="#sup">b</hi> doc. 212<hi rendition="#sup">b</hi>;<lb/>&#x017F;i-linc (philo&#x017F;ophus) N. 31, 6; heim-zugi-linc (idiota)<lb/>
doc. 218<hi rendition="#sup">b</hi>. &#x2014; Ag&#x017F;. bäd-ling (homo mollis); cyð-ling<lb/>
(cognatus); cnäp-ling (adole&#x017F;cens); dëór-ling (dilectus);<lb/>
ëorð-ling (terricola); fô&#x017F;ter-ling (alumnus); feórðling<lb/>
(quadrans); fiht-ling (proeliator); gäde-ling (&#x017F;ocius, &#x017F;oda-<lb/>
lis); gëong-ling (adolc&#x017F;cens); hä&#x017F;tling (captivus); hinder-<lb/></p>
            </div>
          </div>
        </div>
      </div>
    </body>
  </text>
</TEI>
[352/0370] III. conſonantiſche ableitungen. NG. Das n vor -îngr mag ſich in verſchiedne unorganiſch eingefuhrt haben. — Mhd. hat die zahl dieſer bildungen abgenommen, gentilitia ſind noch: dür-inc; kerl-inc; luter-inc; vlæm-inc MS. 2, 79b Wilh. 2, 196a; wülv- inc; ſie ſtehen aber auch als bloße mannsnamen, z. b. wülv-inc Ottoc. 484b; îſ-inc MS. 2, 37a; wirſch-inc livl. 92b etc. Andere ſubſt.: bert-inc (barbatus) Reinh. 971. Wilh. 3, 427b; glîd-inc MS. 2, 234b; helſ-inc (laqueus) Bon. 57, 92; hæl-inc (ſecretum) Triſt. 12700. 13089. 13554. troj. 37a 115b; hær-inc (halec) Geo. 40a; kiſel- inc Mar. 190. troj. 143a; mimm-inc (n. enſis) En. 43c; mued-inc En. 96b, klage, Barl.; nîd-inc (homo invidus) MS. 2, 234b; pfenn-inc; ſchill-inc; fliht-inc (compoſitor) a. w. 3, 208; ſnürr-inc (morio) fragm. 41a verſchieden von ſnuor-rinc Parc. 185c; ſtatt kün-inc die verderbte form kün-ec. — Nhd. noch wenigere; außer vielen familienna- men, wie dœr-ing, êdl-ing, flemm-ing, henn-ing etc. finde ich nur: hêr-ing; kîſl-ing; pfenn-ing; ſchill-ing; zwill-ing (aſſim. aus zwinl-ing). — Mnl. einige, die der hochd. mundart fehlen: aerm-inc (miſer, exſul, peregri- nus) Stoke 1, 418; con-inc (rex); ouder-inc (ſenior) ou- der-inghe (parentes) Maerl. 2, 119. — Nnl. edel-ing; har-ing (halex); kon-ing; neſtel-ing; penn-ing; ſcell- ing. — Engl. etwa nur farth-ing (quadrans); herr-ing; k-ing f. kin-ing; ſhill-ing. β) -ling, ahd. der pl. aphtar-linkâ (extales) monſ. 325; kata-linc (propinquus, affinis) K. 51a 54b hrab. 979a gati-ling O. I. 22, 41 (altſ. gadu-ling); chamar-linc (cubicularius) N. 40, 14; chunne-linc (proximus) N. 87, 19; huori-linc (ſpurius) monſ. 323. 379; junki-linc (juvenis); niu-quëma- linc (advena) monſ. 368. chome-linc (miſer, exſul) N. 38, 13; ſcëri-linc (cicuta) monſ. 414; ſcuƷƷi-linc (palmes) trev. 15b; ſilupar-linc (nummus argent.) ſilabar-ling T. 193, 3; ſniti-linc (ſarmentum) monſ. 367. doc. 245b; ſturi-linc (tyro) monſ. 330. flor. 985a; umpi-linc (gyrus, circuitus) doc. 241a; vûſti-linc (muffula, d. i. im mittellat. ein pelz, den man über die fauſt zieht) zwetl. 126b doc. 212b; wîſi-linc (philoſophus) N. 31, 6; heim-zugi-linc (idiota) doc. 218b. — Agſ. bäd-ling (homo mollis); cyð-ling (cognatus); cnäp-ling (adoleſcens); dëór-ling (dilectus); ëorð-ling (terricola); fôſter-ling (alumnus); feórðling (quadrans); fiht-ling (proeliator); gäde-ling (ſocius, ſoda- lis); gëong-ling (adolcſcens); häſtling (captivus); hinder-

Informationen zum Werk

Download dieses Werks

XML (TEI P5) · HTML · Text
TCF (text annotation layer)

Metadaten zum Werk

TEI-Header · CMDI · Dublin Core

Ansichten dieser Seite

Language Resource Switchboard?

Feedback

Sie haben einen Fehler gefunden? Dann können Sie diesen über unsere Qualitätssicherungsplattform DTAQ melden.

Kommentar zur DTA-Ausgabe

Dieses Werk wurde gemäß den DTA-Transkriptionsrichtlinien im Double-Keying-Verfahren von Nicht-Muttersprachlern erfasst und in XML/TEI P5 nach DTA-Basisformat kodiert.




Ansicht auf Standard zurückstellen

URL zu diesem Werk: https://www.deutschestextarchiv.de/grimm_grammatik02_1826
URL zu dieser Seite: https://www.deutschestextarchiv.de/grimm_grammatik02_1826/370
Zitationshilfe: Grimm, Jacob: Deutsche Grammatik. Bd. 2. Göttingen, 1826, S. 352. In: Deutsches Textarchiv <https://www.deutschestextarchiv.de/grimm_grammatik02_1826/370>, abgerufen am 11.05.2024.