Anmelden (DTAQ) DWDS     dlexDB     CLARIN-D

Grimm, Jacob: Deutsche Grammatik. Bd. 2. Göttingen, 1826.

Bild:
<< vorherige Seite
III. consonantische ableitungen. L.

ags. ang-ol; ap-ul? aus apulder (malus) zu schließen,
sonst steht ap-el; capit-ul, capit-ol; crad-ol (cunae); gaf-ul,
gaf-ol (vectigal); gic-ul, gic-el (stiria); sad-ul (eph.);
sag-ol (fustis); stap-ul (fulcrum); stad-ul, stad-ol (basis). --

altn. bögg-ull (fasciculus); deig-ull (situla fusoria);
dig-ull (catinus); diöf-ull (diabolus); deing-ull (stiria);
drös-ull (equus); heig-ull (herba quaedam); hök-ull (tho-
rax); hörg-ull (extremitas); jök-ull (stiria); mönd-ull (axis
rotae); mött-uli (pallium); öck-ull (talus); röd-ull (sol)
beßer wohl raud-ull; söd-ull (eph.); skög-ull (prominentia);
skök-ull (temo); stöd-ull (stabulum); stöck-ull (balaena);
stöp-ull (columna); stud-ull (columna); svirg-ull (redimicu-
lum capitis); tig-ull (argilla lapidea); thin-ull (expanditor);
thöng-ull (fucus); virg-ull (laqueus); vönd-ull (manipulus). --

mhd. ang-el; apf-el; geb-el MS. 2, 2b Geo. 43a;
krang-el (labor, molestia) mehrm. im Reinfr.; mang-el;
pfell-el; sat-el; snab-el; tiuv-el. --

nhd. [ang-el ist weiblich] apf-el; geib-el; mang-el;
satt-el; schuab-el; teuf-el.

b) starke feminina,
wenige wörter, mit sicherheit nur ahd. reg-ula (canon)
mons. 358. O. I. 1, 70., mhd. reg-ele? doch reimt im
Tit. regel: segel; vielleicht noch einige thier- und pflan-
zennamen, deren starke decl. ich nicht beweisen kann, die
ich aber auch oben bei der al-form hierher genommen
habe: waht-ula (coturnix) mons. 412.; cherv-ola (cere-
folium) wirceb. 980b; quen-ula (satureja) mons. 414.;
suert-ula (gladiolus) ibid. -- altn. skög-ul (nympha bellica).

g) starke neutra; die altn. mög-l (murmur) snör-l
(ronchus) setzen ein volleres mög-ul, snör-ul voraus. --
neutr. auf -ul oder -uli? scheint auch das schon s. 112.
bemerkte mitt-uli (liciatorium) jun. 212. --

d) schwache masc.; das goth. aipist-ula; mag-ula
(puer) dem ein altn. mög-li entsprechen würde, es gibt
aber einige andere altn. hierher gehörige formen, die
eigennamen fiöt-li und sör-li (ahd. feß-ulo, sar-ulo?)
außerdem kapit-uli (curia). Ahd. sit-ulo (titulus) pl. tit-
ulon? vgl. mons. 376. 378. wo tit-alun.

e) schwache feminina: ahd. chug-ula (cucullus) hrab.
963a; scind-ula (assis) flor. 983b; sport-ula (fiscella) lind.
995a; stacch-ula (cuspis) zwetl. 118b; hant-tab-ula (pu-
gillaris) doc. 217b; torc-ula (prelum) mons. 383. wo der
dat. torc-alaun; vid-ula (barbyton) O. V. 23, 395.; --
Altn. fid-la; mhd. vid-ele; gug-ele (cucullus); tav-el

III. conſonantiſche ableitungen. L.

agſ. ang-ol; ap-ul? aus apulder (malus) zu ſchließen,
ſonſt ſteht ap-el; capit-ul, capit-ol; crad-ol (cunae); gaf-ul,
gaf-ol (vectigal); gic-ul, gic-el (ſtiria); ſad-ul (eph.);
ſag-ol (fuſtis); ſtap-ul (fulcrum); ſtað-ul, ſtað-ol (baſis). —

altn. bögg-ull (faſciculus); deig-ull (ſitula fuſoria);
dig-ull (catinus); diöf-ull (diabolus); dîng-ull (ſtiria);
dröſ-ull (equus); heig-ull (herba quaedam); hök-ull (tho-
rax); hörg-ull (extremitas); jök-ull (ſtiria); mönd-ull (axis
rotae); mött-uli (pallium); öck-ull (talus); röd-ull (ſol)
beßer wohl raud-ull; ſöd-ull (eph.); ſkög-ull (prominentia);
ſkök-ull (temo); ſtöð-ull (ſtabulum); ſtöck-ull (balaena);
ſtöp-ull (columna); ſtuð-ull (columna); ſvirg-ull (redimicu-
lum capitis); tig-ull (argilla lapidea); þin-ull (expanditor);
þöng-ull (fucus); virg-ull (laqueus); vönd-ull (manipulus). —

mhd. ang-el; apf-el; gëb-el MS. 2, 2b Geo. 43a;
krang-el (labor, moleſtia) mehrm. im Reinfr.; mang-el;
pfëll-el; ſat-el; ſnab-el; tiuv-el. —

nhd. [ang-el iſt weiblich] apf-el; gîb-el; mang-el;
ſatt-el; ſchuâb-el; teuf-el.

β) ſtarke feminina,
wenige wörter, mit ſicherheit nur ahd. rëg-ula (canon)
monſ. 358. O. I. 1, 70., mhd. rëg-ele? doch reimt im
Tit. rëgel: ſëgel; vielleicht noch einige thier- und pflan-
zennamen, deren ſtarke decl. ich nicht beweiſen kann, die
ich aber auch oben bei der al-form hierher genommen
habe: waht-ula (coturnix) monſ. 412.; chërv-ola (cere-
folium) wirceb. 980b; quën-ula (ſatureja) monſ. 414.;
ſuërt-ula (gladiolus) ibid. — altn. ſkög-ul (nympha bellica).

γ) ſtarke neutra; die altn. mög-l (murmur) ſnör-l
(ronchus) ſetzen ein volleres mög-ul, ſnör-ul voraus. —
neutr. auf -ul oder -uli? ſcheint auch das ſchon ſ. 112.
bemerkte mitt-uli (liciatorium) jun. 212. —

δ) ſchwache maſc.; das goth. aípiſt-ula; mag-ula
(puer) dem ein altn. mög-li entſprechen würde, es gibt
aber einige andere altn. hierher gehörige formen, die
eigennamen fiöt-li und ſör-li (ahd. fëƷ-ulo, ſar-ulo?)
außerdem kapit-uli (curia). Ahd. ſit-ulo (titulus) pl. tit-
ulon? vgl. monſ. 376. 378. wo tit-alun.

ε) ſchwache feminina: ahd. chug-ula (cucullus) hrab.
963a; ſcind-ula (aſſis) flor. 983b; ſport-ula (fiſcella) lind.
995a; ſtacch-ula (cuſpis) zwetl. 118b; hant-tab-ula (pu-
gillaris) doc. 217b; torc-ula (prelum) monſ. 383. wo der
dat. torc-alûn; vid-ula (barbyton) O. V. 23, 395.; —
Altn. fid-la; mhd. vid-ele; gug-ele (cucullus); tâv-el

<TEI>
  <text>
    <body>
      <div n="1">
        <div n="2">
          <div n="3">
            <div n="4">
              <pb facs="#f0135" n="117"/>
              <fw place="top" type="header"> <hi rendition="#b">III. <hi rendition="#i">con&#x017F;onanti&#x017F;che ableitungen. L.</hi></hi> </fw><lb/>
              <p>ag&#x017F;. ang-ol; ap-ul? aus apulder (malus) zu &#x017F;chließen,<lb/>
&#x017F;on&#x017F;t &#x017F;teht ap-el; capit-ul, capit-ol; crad-ol (cunae); gaf-ul,<lb/>
gaf-ol (vectigal); gic-ul, gic-el (&#x017F;tiria); &#x017F;ad-ul (eph.);<lb/>
&#x017F;ag-ol (fu&#x017F;tis); &#x017F;tap-ul (fulcrum); &#x017F;tað-ul, &#x017F;tað-ol (ba&#x017F;is). &#x2014;</p><lb/>
              <p>altn. bögg-ull (fa&#x017F;ciculus); deig-ull (&#x017F;itula fu&#x017F;oria);<lb/>
dig-ull (catinus); diöf-ull (diabolus); dîng-ull (&#x017F;tiria);<lb/>
drö&#x017F;-ull (equus); heig-ull (herba quaedam); hök-ull (tho-<lb/>
rax); hörg-ull (extremitas); jök-ull (&#x017F;tiria); mönd-ull (axis<lb/>
rotae); mött-uli (pallium); öck-ull (talus); röd-ull (&#x017F;ol)<lb/>
beßer wohl raud-ull; &#x017F;öd-ull (eph.); &#x017F;kög-ull (prominentia);<lb/>
&#x017F;kök-ull (temo); &#x017F;töð-ull (&#x017F;tabulum); &#x017F;töck-ull (balaena);<lb/>
&#x017F;töp-ull (columna); &#x017F;tuð-ull (columna); &#x017F;virg-ull (redimicu-<lb/>
lum capitis); tig-ull (argilla lapidea); þin-ull (expanditor);<lb/>
þöng-ull (fucus); virg-ull (laqueus); vönd-ull (manipulus). &#x2014;</p><lb/>
              <p>mhd. ang-el; apf-el; gëb-el MS. 2, 2<hi rendition="#sup">b</hi> Geo. 43<hi rendition="#sup">a</hi>;<lb/>
krang-el (labor, mole&#x017F;tia) mehrm. im Reinfr.; mang-el;<lb/>
pfëll-el; &#x017F;at-el; &#x017F;nab-el; tiuv-el. &#x2014;</p><lb/>
              <p>nhd. [ang-el i&#x017F;t weiblich] apf-el; gîb-el; mang-el;<lb/>
&#x017F;att-el; &#x017F;chuâb-el; teuf-el.</p><lb/>
              <p><hi rendition="#i">&#x03B2;</hi>) <hi rendition="#i">&#x017F;tarke feminina</hi>,<lb/>
wenige wörter, mit &#x017F;icherheit nur ahd. rëg-ula (canon)<lb/>
mon&#x017F;. 358. O. I. 1, 70., mhd. rëg-ele? doch reimt im<lb/>
Tit. rëgel: &#x017F;ëgel; vielleicht noch einige thier- und pflan-<lb/>
zennamen, deren &#x017F;tarke decl. ich nicht bewei&#x017F;en kann, die<lb/>
ich aber auch oben bei der al-form hierher genommen<lb/>
habe: waht-ula (coturnix) mon&#x017F;. 412.; chërv-ola (cere-<lb/>
folium) wirceb. 980<hi rendition="#sup">b</hi>; quën-ula (&#x017F;atureja) mon&#x017F;. 414.;<lb/>
&#x017F;uërt-ula (gladiolus) ibid. &#x2014; altn. &#x017F;kög-ul (nympha bellica).</p><lb/>
              <p><hi rendition="#i">&#x03B3;</hi>) <hi rendition="#i">&#x017F;tarke neutra;</hi> die altn. mög-l (murmur) &#x017F;nör-l<lb/>
(ronchus) &#x017F;etzen ein volleres mög-ul, &#x017F;nör-ul voraus. &#x2014;<lb/>
neutr. auf -ul oder -uli? &#x017F;cheint auch das &#x017F;chon &#x017F;. 112.<lb/>
bemerkte mitt-uli (liciatorium) jun. 212. &#x2014;</p><lb/>
              <p><hi rendition="#i">&#x03B4;</hi>) <hi rendition="#i">&#x017F;chwache ma&#x017F;c.;</hi> das goth. aípi&#x017F;t-ula; mag-ula<lb/>
(puer) dem ein altn. mög-li ent&#x017F;prechen würde, es gibt<lb/>
aber einige andere altn. hierher gehörige formen, die<lb/>
eigennamen fiöt-li und &#x017F;ör-li (ahd. fë&#x01B7;-ulo, &#x017F;ar-ulo?)<lb/>
außerdem kapit-uli (curia). Ahd. &#x017F;it-ulo (titulus) pl. tit-<lb/>
ulon? vgl. mon&#x017F;. 376. 378. wo tit-alun.</p><lb/>
              <p><hi rendition="#i">&#x03B5;</hi>) <hi rendition="#i">&#x017F;chwache feminina:</hi> ahd. chug-ula (cucullus) hrab.<lb/>
963<hi rendition="#sup">a</hi>; &#x017F;cind-ula (a&#x017F;&#x017F;is) flor. 983<hi rendition="#sup">b</hi>; &#x017F;port-ula (fi&#x017F;cella) lind.<lb/>
995<hi rendition="#sup">a</hi>; &#x017F;tacch-ula (cu&#x017F;pis) zwetl. 118<hi rendition="#sup">b</hi>; hant-tab-ula (pu-<lb/>
gillaris) doc. 217<hi rendition="#sup">b</hi>; torc-ula (prelum) mon&#x017F;. 383. wo der<lb/>
dat. torc-alûn; vid-ula (barbyton) O. V. 23, 395.; &#x2014;<lb/>
Altn. fid-la; mhd. vid-ele; gug-ele (cucullus); tâv-el<lb/></p>
            </div>
          </div>
        </div>
      </div>
    </body>
  </text>
</TEI>
[117/0135] III. conſonantiſche ableitungen. L. agſ. ang-ol; ap-ul? aus apulder (malus) zu ſchließen, ſonſt ſteht ap-el; capit-ul, capit-ol; crad-ol (cunae); gaf-ul, gaf-ol (vectigal); gic-ul, gic-el (ſtiria); ſad-ul (eph.); ſag-ol (fuſtis); ſtap-ul (fulcrum); ſtað-ul, ſtað-ol (baſis). — altn. bögg-ull (faſciculus); deig-ull (ſitula fuſoria); dig-ull (catinus); diöf-ull (diabolus); dîng-ull (ſtiria); dröſ-ull (equus); heig-ull (herba quaedam); hök-ull (tho- rax); hörg-ull (extremitas); jök-ull (ſtiria); mönd-ull (axis rotae); mött-uli (pallium); öck-ull (talus); röd-ull (ſol) beßer wohl raud-ull; ſöd-ull (eph.); ſkög-ull (prominentia); ſkök-ull (temo); ſtöð-ull (ſtabulum); ſtöck-ull (balaena); ſtöp-ull (columna); ſtuð-ull (columna); ſvirg-ull (redimicu- lum capitis); tig-ull (argilla lapidea); þin-ull (expanditor); þöng-ull (fucus); virg-ull (laqueus); vönd-ull (manipulus). — mhd. ang-el; apf-el; gëb-el MS. 2, 2b Geo. 43a; krang-el (labor, moleſtia) mehrm. im Reinfr.; mang-el; pfëll-el; ſat-el; ſnab-el; tiuv-el. — nhd. [ang-el iſt weiblich] apf-el; gîb-el; mang-el; ſatt-el; ſchuâb-el; teuf-el. β) ſtarke feminina, wenige wörter, mit ſicherheit nur ahd. rëg-ula (canon) monſ. 358. O. I. 1, 70., mhd. rëg-ele? doch reimt im Tit. rëgel: ſëgel; vielleicht noch einige thier- und pflan- zennamen, deren ſtarke decl. ich nicht beweiſen kann, die ich aber auch oben bei der al-form hierher genommen habe: waht-ula (coturnix) monſ. 412.; chërv-ola (cere- folium) wirceb. 980b; quën-ula (ſatureja) monſ. 414.; ſuërt-ula (gladiolus) ibid. — altn. ſkög-ul (nympha bellica). γ) ſtarke neutra; die altn. mög-l (murmur) ſnör-l (ronchus) ſetzen ein volleres mög-ul, ſnör-ul voraus. — neutr. auf -ul oder -uli? ſcheint auch das ſchon ſ. 112. bemerkte mitt-uli (liciatorium) jun. 212. — δ) ſchwache maſc.; das goth. aípiſt-ula; mag-ula (puer) dem ein altn. mög-li entſprechen würde, es gibt aber einige andere altn. hierher gehörige formen, die eigennamen fiöt-li und ſör-li (ahd. fëƷ-ulo, ſar-ulo?) außerdem kapit-uli (curia). Ahd. ſit-ulo (titulus) pl. tit- ulon? vgl. monſ. 376. 378. wo tit-alun. ε) ſchwache feminina: ahd. chug-ula (cucullus) hrab. 963a; ſcind-ula (aſſis) flor. 983b; ſport-ula (fiſcella) lind. 995a; ſtacch-ula (cuſpis) zwetl. 118b; hant-tab-ula (pu- gillaris) doc. 217b; torc-ula (prelum) monſ. 383. wo der dat. torc-alûn; vid-ula (barbyton) O. V. 23, 395.; — Altn. fid-la; mhd. vid-ele; gug-ele (cucullus); tâv-el

Informationen zum Werk

Download dieses Werks

XML (TEI P5) · HTML · Text
TCF (text annotation layer)

Metadaten zum Werk

TEI-Header · CMDI · Dublin Core

Ansichten dieser Seite

Language Resource Switchboard?

Feedback

Sie haben einen Fehler gefunden? Dann können Sie diesen über unsere Qualitätssicherungsplattform DTAQ melden.

Kommentar zur DTA-Ausgabe

Dieses Werk wurde gemäß den DTA-Transkriptionsrichtlinien im Double-Keying-Verfahren von Nicht-Muttersprachlern erfasst und in XML/TEI P5 nach DTA-Basisformat kodiert.




Ansicht auf Standard zurückstellen

URL zu diesem Werk: https://www.deutschestextarchiv.de/grimm_grammatik02_1826
URL zu dieser Seite: https://www.deutschestextarchiv.de/grimm_grammatik02_1826/135
Zitationshilfe: Grimm, Jacob: Deutsche Grammatik. Bd. 2. Göttingen, 1826, S. 117. In: Deutsches Textarchiv <https://www.deutschestextarchiv.de/grimm_grammatik02_1826/135>, abgerufen am 02.05.2024.