Anmelden (DTAQ) DWDS     dlexDB     CLARIN-D

Dannhauer, Johann Conrad: Catechismus-Milch. Bd. 9. Straßburg, 1672.

Bild:
<< vorherige Seite

Die Neunte
mehr übrig geweßt/ als ein Becher voll Frantzösischen Weins/ seyen sie
angestanden/ was zu thun/ etliche haben gewolt/ man solle beym Wort
der Einsatzung Christi bleiben: etliche/ Christus habe sich nach Lands
Art accommodirt/ wäre Er in Jndia geweßt/ würde Er ihnen wol ihren
Wurtzel-Tranck oder Bier nicht versagt haben.

Nec amplius nobis (verba sunt Lerii, histor. Brasil. p. 69) offendiculo esset, coe-
nam celebrantibus, ab eo tempore noctu eo inscio celebrabamus. Et quo-
niam in postrema illis terris Coenae celebratione, nobis ex vino illo, quod ex
Gallia advectum fuerat, cyathus tantum superfuit, cumque aliunde habere
minime possemus, exorta fuit quaestio inter nos, utrum scilicet, vino defici-
ente, posset alio potus genere celebrari. Quidam praeter caeteros Scripturae
locos hunc etiam afferentes, quo Christus in coena instituenda, post gratia-
rum actionem Apostolis expreße testatus est, se non amplius ex vineae fructu
bibiturum esse,
censebant, deficiente vino, satius fore abstinere a signo, quam
illud ipsum mutare. Alii contra asserebant, cum Christus in Judaea versa-
retur, eum mentionem usitati potus fecisse: credi vero par esse, si inter Bar-
baros versatus fuisset, non modo Americanam cerevisiam; verum etiam fari-
nam ex radicibus, qua illi pro pane utuntur, coenae Sacramento adhibiturum
fuisse. Ac proinde concludebant, ut, quemadmodum signa panis ac vini
mutare nollent, quamdiu ea praesto esse possent: ita minime dubitaturos,
pane ac vino deficientibus, coenam celebrare, iis rebus adhibitis, quae ad vi-
tam hominum fulciendam, panis ac vini locum usumque obtinerent. Et
quamvis plerique in postremam sententiam inclinabant, quia tanta rerum
penuria non fuit, quaestio illa remansit sub judice.

Der Papst Innocentius VIII. dispensirte hierin vor Zeiten/ als Volate-
ranus
bezeugt/ l. 7. Geograph. p. 159. den Norwegen/ weil bey ihnen kein
Wein wachset/ und so er anders woher gebracht wird/ nicht bleibet/ son-
dern zu Essig wird. Da doch keine einige plaga mundi und Theil der
Erden/
in welchem so grosser Wein-Mangel/ daß man nicht gnugsam zu
diesem heiligen Gebrauch haben könte/ massen nicht nur Norwegen/ son-
dern auch das noch weiter entlegene Jßland bezeuget. Beza stimmet mit
ein Epist. 2. ad Tilium. Ubi panis vel vini nullus est usus, vel nulla cer-
to tempore copia, num coena Domini nulla celebrabitur? imo rite
celebrabitur, si quod panis vel vini vicem, vel ex usu communi, vel pro
temporis ratione supplet, panis aut vini loco adhibeatur. Haec enim
mens fuit Christi, cum panem & vinum ad haec mysteria deligeret, ut
propositis earum rerum signis, quibus corpus nostrum alitur, veram
alimoniam spiritualem, velut ob oculos repraesentaret. Itaque a
Christi sententia nihil aberrat, qui nullo prorsus novandi studio pro
pane & vino substituat, quae etsi non parem, similem tamen alimoniae

analo-

Die Neunte
mehr uͤbrig geweßt/ als ein Becher voll Frantzoͤſiſchen Weins/ ſeyen ſie
angeſtanden/ was zu thun/ etliche haben gewolt/ man ſolle beym Wort
der Einſatzung Chriſti bleiben: etliche/ Chriſtus habe ſich nach Lands
Art accommodirt/ waͤre Er in Jndia geweßt/ wuͤrde Er ihnen wol ihren
Wurtzel-Tranck oder Bier nicht verſagt haben.

Nec amplius nobis (verba ſunt Lerii, hiſtor. Braſil. p. 69) offendiculo eſſet, cœ-
nam celebrantibus, ab eo tempore noctu eo inſcio celebrabamus. Et quo-
niam in poſtrema illis terris Cœnæ celebratione, nobis ex vino illo, quod ex
Gallia advectum fuerat, cyathus tantùm ſuperfuit, cumque aliunde habere
minimè poſſemus, exorta fuit quæſtio inter nos, utrum ſcilicet, vino defici-
ente, poſſet alio potus genere celebrari. Quidam præter cæteros Scripturæ
locos hunc etiam afferentes, quo Chriſtus in cœna inſtituenda, poſt gratia-
rum actionem Apoſtolis expreßè teſtatus eſt, ſe non amplius ex vineæ fructu
bibiturum eſſe,
cenſebant, deficiente vino, ſatius fore abſtinere à ſigno, quàm
illud ipſum mutare. Alii contrà aſſerebant, cum Chriſtus in Judæa verſa-
retur, eum mentionem uſitati potus feciſſe: credi verò par eſſe, ſi inter Bar-
baros verſatus fuiſſet, non modò Americanam cereviſiam; verùm etiam fari-
nam ex radicibus, quâ illi pro pane utuntur, cœnæ Sacramento adhibiturum
fuiſſe. Ac proinde concludebant, ut, quemadmodum ſigna panis ac vini
mutare nollent, quamdiu ea præſtò eſſe poſſent: ita minimè dubitaturos,
pane ac vino deficientibus, cœnam celebrare, iis rebus adhibitis, quæ ad vi-
tam hominum fulciendam, panis ac vini locum uſumque obtinerent. Et
quamvis plerique in poſtremam ſententiam inclinabant, quia tanta rerum
penuria non fuit, quæſtio illa remanſit ſub judice.

Der Papſt Innocentius VIII. diſpenſirte hierin vor Zeiten/ als Volate-
ranus
bezeugt/ l. 7. Geograph. p. 159. den Norwegen/ weil bey ihnen kein
Wein wachſet/ und ſo er anders woher gebracht wird/ nicht bleibet/ ſon-
dern zu Eſſig wird. Da doch keine einige plaga mundi und Theil der
Erden/
in welchem ſo groſſer Wein-Mangel/ daß man nicht gnugſam zu
dieſem heiligen Gebrauch haben koͤnte/ maſſen nicht nur Norwegen/ ſon-
dern auch das noch weiter entlegene Jßland bezeuget. Beza ſtimmet mit
ein Epiſt. 2. ad Tilium. Ubi panis vel vini nullus eſt uſus, vel nulla cer-
to tempore copia, num cœna Domini nulla celebrabitur? imò ritè
celebrabitur, ſi quod panis vel vini vicem, vel ex uſu communi, vel pro
temporis ratione ſupplet, panis aut vini loco adhibeatur. Hæc enim
mens fuit Chriſti, cum panem & vinum ad hæc myſteria deligeret, ut
propoſitis earum rerum ſignis, quibus corpus noſtrum alitur, veram
alimoniam ſpiritualem, velut ob oculos repræſentaret. Itaque à
Chriſti ſententia nihil aberrat, qui nullo prorſus novandi ſtudio pro
pane & vino ſubſtituat, quæ etſi non parem, ſimilem tamen alimoniæ

analo-
<TEI>
  <text>
    <body>
      <div n="1">
        <p><pb facs="#f0270" n="250"/><fw place="top" type="header"><hi rendition="#b">Die Neunte</hi></fw><lb/>
mehr u&#x0364;brig geweßt/ als ein Becher voll Frantzo&#x0364;&#x017F;i&#x017F;chen Weins/ &#x017F;eyen &#x017F;ie<lb/>
ange&#x017F;tanden/ was zu thun/ etliche haben gewolt/ man &#x017F;olle beym Wort<lb/>
der Ein&#x017F;atzung Chri&#x017F;ti bleiben: etliche/ Chri&#x017F;tus habe &#x017F;ich nach Lands<lb/>
Art <hi rendition="#aq">accommod</hi>irt/ wa&#x0364;re Er in Jndia geweßt/ wu&#x0364;rde Er ihnen wol ihren<lb/>
Wurtzel-Tranck oder Bier nicht ver&#x017F;agt haben.</p><lb/>
        <cit>
          <quote> <hi rendition="#aq">Nec amplius nobis (verba &#x017F;unt Lerii, hi&#x017F;tor. Bra&#x017F;il. p. 69) offendiculo e&#x017F;&#x017F;et, c&#x0153;-<lb/>
nam celebrantibus, ab eo tempore noctu eo in&#x017F;cio celebrabamus. Et quo-<lb/>
niam in po&#x017F;trema illis terris C&#x0153;næ celebratione, nobis ex vino illo, quod ex<lb/>
Gallia advectum fuerat, cyathus tantùm &#x017F;uperfuit, cumque aliunde habere<lb/>
minimè po&#x017F;&#x017F;emus, exorta fuit quæ&#x017F;tio inter nos, utrum &#x017F;cilicet, vino defici-<lb/>
ente, po&#x017F;&#x017F;et alio potus genere celebrari. Quidam præter cæteros Scripturæ<lb/>
locos hunc etiam afferentes, quo Chri&#x017F;tus in c&#x0153;na in&#x017F;tituenda, po&#x017F;t gratia-<lb/>
rum actionem Apo&#x017F;tolis expreßè te&#x017F;tatus e&#x017F;t, <hi rendition="#i">&#x017F;e non amplius ex vineæ fructu<lb/>
bibiturum e&#x017F;&#x017F;e,</hi> cen&#x017F;ebant, deficiente vino, &#x017F;atius fore ab&#x017F;tinere à &#x017F;igno, quàm<lb/>
illud ip&#x017F;um mutare. Alii contrà a&#x017F;&#x017F;erebant, cum Chri&#x017F;tus in Judæa ver&#x017F;a-<lb/>
retur, eum mentionem u&#x017F;itati potus feci&#x017F;&#x017F;e: credi verò par e&#x017F;&#x017F;e, &#x017F;i inter Bar-<lb/>
baros ver&#x017F;atus fui&#x017F;&#x017F;et, non modò Americanam cerevi&#x017F;iam; verùm etiam fari-<lb/>
nam ex radicibus, quâ illi pro pane utuntur, c&#x0153;næ Sacramento adhibiturum<lb/>
fui&#x017F;&#x017F;e. Ac proinde concludebant, ut, quemadmodum &#x017F;igna panis ac vini<lb/>
mutare nollent, quamdiu ea præ&#x017F;tò e&#x017F;&#x017F;e po&#x017F;&#x017F;ent: ita minimè dubitaturos,<lb/>
pane ac vino deficientibus, c&#x0153;nam celebrare, iis rebus adhibitis, quæ ad vi-<lb/>
tam hominum fulciendam, panis ac vini locum u&#x017F;umque obtinerent. Et<lb/>
quamvis plerique in po&#x017F;tremam &#x017F;ententiam inclinabant, quia tanta rerum<lb/>
penuria non fuit, quæ&#x017F;tio illa reman&#x017F;it &#x017F;ub judice.</hi> </quote>
          <bibl/>
        </cit><lb/>
        <p>Der Pap&#x017F;t <hi rendition="#aq">Innocentius VIII. di&#x017F;pen&#x017F;ir</hi>te hierin vor Zeiten/ als <hi rendition="#aq">Volate-<lb/>
ranus</hi> bezeugt/ <hi rendition="#aq">l. 7. Geograph. p.</hi> 159. den Norwegen/ weil bey ihnen kein<lb/>
Wein wach&#x017F;et/ und &#x017F;o er anders woher gebracht wird/ nicht bleibet/ &#x017F;on-<lb/>
dern zu E&#x017F;&#x017F;ig wird. Da doch keine einige <hi rendition="#aq">plaga mundi</hi> und <hi rendition="#fr">Theil der<lb/>
Erden/</hi> in welchem &#x017F;o gro&#x017F;&#x017F;er Wein-Mangel/ daß man nicht gnug&#x017F;am zu<lb/>
die&#x017F;em heiligen Gebrauch haben ko&#x0364;nte/ ma&#x017F;&#x017F;en nicht nur Norwegen/ &#x017F;on-<lb/>
dern auch das noch weiter entlegene Jßland bezeuget. <hi rendition="#aq">Beza</hi> &#x017F;timmet mit<lb/>
ein <hi rendition="#aq">Epi&#x017F;t. 2. ad Tilium. Ubi panis vel vini nullus e&#x017F;t u&#x017F;us, vel nulla cer-<lb/>
to tempore copia, num c&#x0153;na Domini nulla celebrabitur? imò ritè<lb/>
celebrabitur, &#x017F;i quod panis vel vini vicem, vel ex u&#x017F;u communi, vel pro<lb/>
temporis ratione &#x017F;upplet, panis aut vini loco adhibeatur. Hæc enim<lb/>
mens fuit Chri&#x017F;ti, cum panem &amp; vinum ad hæc my&#x017F;teria deligeret, ut<lb/>
propo&#x017F;itis earum rerum &#x017F;ignis, quibus corpus no&#x017F;trum alitur, veram<lb/>
alimoniam &#x017F;piritualem, velut ob oculos repræ&#x017F;entaret. Itaque à<lb/>
Chri&#x017F;ti &#x017F;ententia nihil aberrat, qui nullo pror&#x017F;us novandi &#x017F;tudio pro<lb/>
pane &amp; vino &#x017F;ub&#x017F;tituat, quæ et&#x017F;i non parem, &#x017F;imilem tamen alimoniæ</hi><lb/>
<fw place="bottom" type="catch"><hi rendition="#aq">analo-</hi></fw><lb/></p>
      </div>
    </body>
  </text>
</TEI>
[250/0270] Die Neunte mehr uͤbrig geweßt/ als ein Becher voll Frantzoͤſiſchen Weins/ ſeyen ſie angeſtanden/ was zu thun/ etliche haben gewolt/ man ſolle beym Wort der Einſatzung Chriſti bleiben: etliche/ Chriſtus habe ſich nach Lands Art accommodirt/ waͤre Er in Jndia geweßt/ wuͤrde Er ihnen wol ihren Wurtzel-Tranck oder Bier nicht verſagt haben. Nec amplius nobis (verba ſunt Lerii, hiſtor. Braſil. p. 69) offendiculo eſſet, cœ- nam celebrantibus, ab eo tempore noctu eo inſcio celebrabamus. Et quo- niam in poſtrema illis terris Cœnæ celebratione, nobis ex vino illo, quod ex Gallia advectum fuerat, cyathus tantùm ſuperfuit, cumque aliunde habere minimè poſſemus, exorta fuit quæſtio inter nos, utrum ſcilicet, vino defici- ente, poſſet alio potus genere celebrari. Quidam præter cæteros Scripturæ locos hunc etiam afferentes, quo Chriſtus in cœna inſtituenda, poſt gratia- rum actionem Apoſtolis expreßè teſtatus eſt, ſe non amplius ex vineæ fructu bibiturum eſſe, cenſebant, deficiente vino, ſatius fore abſtinere à ſigno, quàm illud ipſum mutare. Alii contrà aſſerebant, cum Chriſtus in Judæa verſa- retur, eum mentionem uſitati potus feciſſe: credi verò par eſſe, ſi inter Bar- baros verſatus fuiſſet, non modò Americanam cereviſiam; verùm etiam fari- nam ex radicibus, quâ illi pro pane utuntur, cœnæ Sacramento adhibiturum fuiſſe. Ac proinde concludebant, ut, quemadmodum ſigna panis ac vini mutare nollent, quamdiu ea præſtò eſſe poſſent: ita minimè dubitaturos, pane ac vino deficientibus, cœnam celebrare, iis rebus adhibitis, quæ ad vi- tam hominum fulciendam, panis ac vini locum uſumque obtinerent. Et quamvis plerique in poſtremam ſententiam inclinabant, quia tanta rerum penuria non fuit, quæſtio illa remanſit ſub judice. Der Papſt Innocentius VIII. diſpenſirte hierin vor Zeiten/ als Volate- ranus bezeugt/ l. 7. Geograph. p. 159. den Norwegen/ weil bey ihnen kein Wein wachſet/ und ſo er anders woher gebracht wird/ nicht bleibet/ ſon- dern zu Eſſig wird. Da doch keine einige plaga mundi und Theil der Erden/ in welchem ſo groſſer Wein-Mangel/ daß man nicht gnugſam zu dieſem heiligen Gebrauch haben koͤnte/ maſſen nicht nur Norwegen/ ſon- dern auch das noch weiter entlegene Jßland bezeuget. Beza ſtimmet mit ein Epiſt. 2. ad Tilium. Ubi panis vel vini nullus eſt uſus, vel nulla cer- to tempore copia, num cœna Domini nulla celebrabitur? imò ritè celebrabitur, ſi quod panis vel vini vicem, vel ex uſu communi, vel pro temporis ratione ſupplet, panis aut vini loco adhibeatur. Hæc enim mens fuit Chriſti, cum panem & vinum ad hæc myſteria deligeret, ut propoſitis earum rerum ſignis, quibus corpus noſtrum alitur, veram alimoniam ſpiritualem, velut ob oculos repræſentaret. Itaque à Chriſti ſententia nihil aberrat, qui nullo prorſus novandi ſtudio pro pane & vino ſubſtituat, quæ etſi non parem, ſimilem tamen alimoniæ analo-

Suche im Werk

Hilfe

Informationen zum Werk

Download dieses Werks

XML (TEI P5) · HTML · Text
TCF (text annotation layer)
TCF (tokenisiert, serialisiert, lemmatisiert, normalisiert)
XML (TEI P5 inkl. att.linguistic)

Metadaten zum Werk

TEI-Header · CMDI · Dublin Core

Ansichten dieser Seite

Voyant Tools ?

Language Resource Switchboard?

Feedback

Sie haben einen Fehler gefunden? Dann können Sie diesen über unsere Qualitätssicherungsplattform DTAQ melden.

Kommentar zur DTA-Ausgabe

Dieses Werk wurde gemäß den DTA-Transkriptionsrichtlinien im Double-Keying-Verfahren von Nicht-Muttersprachlern erfasst und in XML/TEI P5 nach DTA-Basisformat kodiert.




Ansicht auf Standard zurückstellen

URL zu diesem Werk: https://www.deutschestextarchiv.de/dannhauer_catechismus09_1672
URL zu dieser Seite: https://www.deutschestextarchiv.de/dannhauer_catechismus09_1672/270
Zitationshilfe: Dannhauer, Johann Conrad: Catechismus-Milch. Bd. 9. Straßburg, 1672, S. 250. In: Deutsches Textarchiv <https://www.deutschestextarchiv.de/dannhauer_catechismus09_1672/270>, abgerufen am 16.06.2024.