Anmelden (DTAQ) DWDS     dlexDB     CLARIN-D

Grimm, Jacob: Deutsche Grammatik. Bd. 1. Göttingen, 1822.

Bild:
<< vorherige Seite

II. alth. starkes adj. erste decl.
bis auf N. herab) endigen diesen casus auf -iu = ju,
welches sich offenbar aus der zweiten decl. eingeschlichen
hat, während sie doch in der starken prima praes. das
richtige -u aushalten, oder in -o verwandeln, nicht
mit dem schw. -ju vermischen. Mehr über dies -ju
bei der zweiten decl. -- 9) dat. sg. masc. neutr. lautet
früher auf -emu, später auf -emo aus, welcher wechsel
die kürze des vocals bestätigt. --

1) folgende einfache adj: akaleiß (studiosus) apah
(perversus) ariup (dirus) al, -lles (omnis) alt (vetus)
arac, arc (tenax) aram, arm (miser) chalt (frigidus)
chluoc (prudens) chranh (debilis) chrump (curvus)
chund (notus) churt, churz (brevis) haft (capax) hald
(vergens) halp (dimidius) halz (claudus) ham, -mmes
(mancus) heil (salvus) heis (raucus) heiß (calidus) hel, -lles
(clarus) her (illustris) hlaut (sonorus) hoh (altus) hol (cavus)
hold (propitius) horsc (celer) hriup (leprosus) huas, -sses
(acer) huel, -lles (procax) hueiß (albus) junc (juvenis)
kah (praeceps) kanz (integer) unkaß (incoenatus) keil
(elatus animo) kelf (superbus) ker (cupidus) kern (pro-
nus) klanz (nitidus) klat (laetus) kleif (obliquus) kram
(iratus) krim, -mmes (ferus) kroß (crassus) kuot (bonus)
lam (claudus) lanc (longus) laß (tardus) leid (exosus) leiht
(levis) liup (gratus) los (liber) nah (vicinus) naß (madidus)
pald (audax) par (nudus) planh (albus) pleih (pallidus)
plint (coecus) plauc? (timidus) preit (latus) praun (fuscns)
queh (vivus) rasc (alacer) reht (rectus) hlautreist (clamo-
sus) rot (ruber) rauh (asper) sarf, scarf (acer) sat (satur)
ser (dolorosus) siht (vadosus) siuh (aeger) scam, -mmes
(brevis) scior (citus) slaf (remissus) sleht (planus) smal (par-
vus) snel, -lles (celer) vramspuot (prosper) stam, -mmes
(balbus) starh, starah (fortis) stum, -mmes (mutus) stur, stiur
(magnus) suarz (niger) suas (privatus) saur (acidus) tiuf (pro-
fundus) tot (mortuus) toup (surdus) traut (dilectus) tump
(mutus) tuerh, tuerah (transversus) veh (multicolor) vlah
(planus) vol, -lles (plenus) vrad (strenuus) vrat (saucius)
vreh (avarus) vruot (prudens) vaul (putris) vuns (promptus)
war (verus) warm, waram (calidus) weih (mollis) sina-
wel, -lles (rotundus) welh (marcidus) werd (dignus)
weih (sacer) weit (amplus) wunt (saucius) wuot (rabidus)
zam (mansuetus) zeiß (tener) und vermuthlich noch ei-
nige; manche verlorene kann man aus den gebliebenen
adv. schließen, z. b. chaum (aeger) kraß (vehemens).
Mit -haft, -hald, -kern, -leih, -los, -luom, -muot,
-sam, -valt, -vol, -wart sind eine menge adj. zus.

II. alth. ſtarkes adj. erſte decl.
bis auf N. herab) endigen dieſen caſus auf -iu = ju,
welches ſich offenbar aus der zweiten decl. eingeſchlichen
hat, während ſie doch in der ſtarken prima praeſ. das
richtige -u aushalten, oder in -o verwandeln, nicht
mit dem ſchw. -ju vermiſchen. Mehr über dies -ju
bei der zweiten decl. — 9) dat. ſg. maſc. neutr. lautet
früher auf -emu, ſpäter auf -emo aus, welcher wechſel
die kürze des vocals beſtätigt. —

1) folgende einfache adj: âkaleiƷ (ſtudioſus) âpah
(perverſus) âriup (dirus) al, -lles (omnis) alt (vetus)
arac, arc (tenax) aram, arm (miſer) chalt (frigidus)
chluoc (prudens) chranh (debilis) chrump (curvus)
chund (notus) churt, churz (brevis) haft (capax) hald
(vergens) halp (dimidius) halz (claudus) ham, -mmes
(mancus) heil (ſalvus) heis (raucus) heiƷ (calidus) hël, -lles
(clarus) hêr (illuſtris) hlût (ſonorus) hôh (altus) hol (cavus)
hold (propitius) horſc (celer) hriup (leproſus) huas, -ſſes
(acer) huël, -lles (procax) huîƷ (albus) junc (juvenis)
kâh (praeceps) kanz (integer) unkâƷ (incoenatus) keil
(elatus animo) këlf (ſuperbus) kër (cupidus) kërn (pro-
nus) klanz (nitidus) klat (laetus) kleif (obliquus) kram
(iratus) krim, -mmes (ferus) krôƷ (craſſus) kuot (bonus)
lam (claudus) lanc (longus) laƷ (tardus) leid (exoſus) lîht
(levis) liup (gratus) lôs (liber) nâh (vicinus) naƷ (madidus)
pald (audax) par (nudus) planh (albus) pleih (pallidus)
plint (coecus) plûc? (timidus) preit (latus) prûn (fuſcns)
quëh (vivus) raſc (alacer) rëht (rectus) hlûtreiſt (clamo-
ſus) rôt (ruber) rûh (aſper) ſarf, ſcarf (acer) ſat (ſatur)
ſêr (doloroſus) ſìht (vadoſus) ſiuh (aeger) ſcam, -mmes
(brevis) ſcior (citus) ſlaf (remiſſus) ſlëht (planus) ſmal (par-
vus) ſnël, -lles (celer) vramſpuot (proſper) ſtam, -mmes
(balbus) ſtarh, ſtarah (fortis) ſtum, -mmes (mutus) ſtur, ſtiur
(magnus) ſuarz (niger) ſuâs (privatus) ſûr (acidus) tiuf (pro-
fundus) tôt (mortuus) toup (ſurdus) trût (dilectus) tump
(mutus) tuërh, tuërah (transverſus) vêh (multicolor) vlah
(planus) vol, -lles (plenus) vrad (ſtrenuus) vrat (ſaucius)
vrëh (avarus) vruot (prudens) vûl (putris) vuns (promptus)
wâr (verus) warm, waram (calidus) weih (mollis) ſina-
wël, -lles (rotundus) wëlh (marcidus) wërd (dignus)
wîh (ſacer) wît (amplus) wunt (ſaucius) wuot (rabidus)
zam (manſuetus) zeiƷ (tener) und vermuthlich noch ei-
nige; manche verlorene kann man aus den gebliebenen
adv. ſchließen, z. b. chûm (aeger) krâƷ (vehemens).
Mit -haft, -hald, -kërn, -lîh, -lôs, -luom, -muot,
-ſam, -valt, -vol, -wart ſind eine menge adj. zuſ.

<TEI>
  <text>
    <body>
      <div n="1">
        <div n="2">
          <div n="3">
            <div n="4">
              <p><pb facs="#f0750" n="724"/><fw place="top" type="header">II. <hi rendition="#i">alth. &#x017F;tarkes adj. er&#x017F;te decl.</hi></fw><lb/>
bis auf N. herab) endigen die&#x017F;en ca&#x017F;us auf <hi rendition="#i">-iu</hi> = <hi rendition="#i">ju</hi>,<lb/>
welches &#x017F;ich offenbar aus der zweiten decl. einge&#x017F;chlichen<lb/>
hat, während &#x017F;ie doch in der &#x017F;tarken prima prae&#x017F;. das<lb/>
richtige -u aushalten, oder in -o verwandeln, nicht<lb/>
mit dem &#x017F;chw. <hi rendition="#i">-ju</hi> vermi&#x017F;chen. Mehr über dies <hi rendition="#i">-ju</hi><lb/>
bei der zweiten decl. &#x2014; 9) dat. &#x017F;g. ma&#x017F;c. neutr. lautet<lb/>
früher auf -emu, &#x017F;päter auf -emo aus, welcher wech&#x017F;el<lb/>
die kürze des vocals be&#x017F;tätigt. &#x2014;</p><lb/>
              <p>1) folgende einfache adj: âkalei&#x01B7; (&#x017F;tudio&#x017F;us) âpah<lb/>
(perver&#x017F;us) âriup (dirus) al, -lles (omnis) alt (vetus)<lb/>
arac, arc (tenax) aram, arm (mi&#x017F;er) chalt (frigidus)<lb/>
chluoc (prudens) chranh (debilis) chrump (curvus)<lb/>
chund (notus) churt, churz (brevis) haft (capax) hald<lb/>
(vergens) halp (dimidius) halz (claudus) ham, -mmes<lb/>
(mancus) heil (&#x017F;alvus) heis (raucus) hei&#x01B7; (calidus) hël, -lles<lb/>
(clarus) hêr (illu&#x017F;tris) hlût (&#x017F;onorus) hôh (altus) hol (cavus)<lb/>
hold (propitius) hor&#x017F;c (celer) hriup (lepro&#x017F;us) huas, -&#x017F;&#x017F;es<lb/>
(acer) huël, -lles (procax) huî&#x01B7; (albus) junc (juvenis)<lb/>
kâh (praeceps) kanz (integer) unkâ&#x01B7; (incoenatus) keil<lb/>
(elatus animo) këlf (&#x017F;uperbus) kër (cupidus) kërn (pro-<lb/>
nus) klanz (nitidus) klat (laetus) kleif (obliquus) kram<lb/>
(iratus) krim, -mmes (ferus) krô&#x01B7; (cra&#x017F;&#x017F;us) kuot (bonus)<lb/>
lam (claudus) lanc (longus) la&#x01B7; (tardus) leid (exo&#x017F;us) lîht<lb/>
(levis) liup (gratus) lôs (liber) nâh (vicinus) na&#x01B7; (madidus)<lb/>
pald (audax) par (nudus) planh (albus) pleih (pallidus)<lb/>
plint (coecus) plûc? (timidus) preit (latus) prûn (fu&#x017F;cns)<lb/>
quëh (vivus) ra&#x017F;c (alacer) rëht (rectus) hlûtrei&#x017F;t (clamo-<lb/>
&#x017F;us) rôt (ruber) rûh (a&#x017F;per) &#x017F;arf, &#x017F;carf (acer) &#x017F;at (&#x017F;atur)<lb/>
&#x017F;êr (doloro&#x017F;us) &#x017F;ìht (vado&#x017F;us) &#x017F;iuh (aeger) &#x017F;cam, -mmes<lb/>
(brevis) &#x017F;cior (citus) &#x017F;laf (remi&#x017F;&#x017F;us) &#x017F;lëht (planus) &#x017F;mal (par-<lb/>
vus) &#x017F;nël, -lles (celer) vram&#x017F;puot (pro&#x017F;per) &#x017F;tam, -mmes<lb/>
(balbus) &#x017F;tarh, &#x017F;tarah (fortis) &#x017F;tum, -mmes (mutus) &#x017F;tur, &#x017F;tiur<lb/>
(magnus) &#x017F;uarz (niger) &#x017F;uâs (privatus) &#x017F;ûr (acidus) tiuf (pro-<lb/>
fundus) tôt (mortuus) toup (&#x017F;urdus) trût (dilectus) tump<lb/>
(mutus) tuërh, tuërah (transver&#x017F;us) vêh (multicolor) vlah<lb/>
(planus) vol, -lles (plenus) vrad (&#x017F;trenuus) vrat (&#x017F;aucius)<lb/>
vrëh (avarus) vruot (prudens) vûl (putris) vuns (promptus)<lb/>
wâr (verus) warm, waram (calidus) weih (mollis) &#x017F;ina-<lb/>
wël, -lles (rotundus) wëlh (marcidus) wërd (dignus)<lb/>
wîh (&#x017F;acer) wît (amplus) wunt (&#x017F;aucius) wuot (rabidus)<lb/>
zam (man&#x017F;uetus) zei&#x01B7; (tener) und vermuthlich noch ei-<lb/>
nige; manche verlorene kann man aus den gebliebenen<lb/>
adv. &#x017F;chließen, z. b. chûm (aeger) krâ&#x01B7; (vehemens).<lb/>
Mit -haft, -hald, -kërn, -lîh, -lôs, -luom, -muot,<lb/>
-&#x017F;am, -valt, -vol, -wart &#x017F;ind eine menge adj. zu&#x017F;.<lb/></p>
            </div>
          </div>
        </div>
      </div>
    </body>
  </text>
</TEI>
[724/0750] II. alth. ſtarkes adj. erſte decl. bis auf N. herab) endigen dieſen caſus auf -iu = ju, welches ſich offenbar aus der zweiten decl. eingeſchlichen hat, während ſie doch in der ſtarken prima praeſ. das richtige -u aushalten, oder in -o verwandeln, nicht mit dem ſchw. -ju vermiſchen. Mehr über dies -ju bei der zweiten decl. — 9) dat. ſg. maſc. neutr. lautet früher auf -emu, ſpäter auf -emo aus, welcher wechſel die kürze des vocals beſtätigt. — 1) folgende einfache adj: âkaleiƷ (ſtudioſus) âpah (perverſus) âriup (dirus) al, -lles (omnis) alt (vetus) arac, arc (tenax) aram, arm (miſer) chalt (frigidus) chluoc (prudens) chranh (debilis) chrump (curvus) chund (notus) churt, churz (brevis) haft (capax) hald (vergens) halp (dimidius) halz (claudus) ham, -mmes (mancus) heil (ſalvus) heis (raucus) heiƷ (calidus) hël, -lles (clarus) hêr (illuſtris) hlût (ſonorus) hôh (altus) hol (cavus) hold (propitius) horſc (celer) hriup (leproſus) huas, -ſſes (acer) huël, -lles (procax) huîƷ (albus) junc (juvenis) kâh (praeceps) kanz (integer) unkâƷ (incoenatus) keil (elatus animo) këlf (ſuperbus) kër (cupidus) kërn (pro- nus) klanz (nitidus) klat (laetus) kleif (obliquus) kram (iratus) krim, -mmes (ferus) krôƷ (craſſus) kuot (bonus) lam (claudus) lanc (longus) laƷ (tardus) leid (exoſus) lîht (levis) liup (gratus) lôs (liber) nâh (vicinus) naƷ (madidus) pald (audax) par (nudus) planh (albus) pleih (pallidus) plint (coecus) plûc? (timidus) preit (latus) prûn (fuſcns) quëh (vivus) raſc (alacer) rëht (rectus) hlûtreiſt (clamo- ſus) rôt (ruber) rûh (aſper) ſarf, ſcarf (acer) ſat (ſatur) ſêr (doloroſus) ſìht (vadoſus) ſiuh (aeger) ſcam, -mmes (brevis) ſcior (citus) ſlaf (remiſſus) ſlëht (planus) ſmal (par- vus) ſnël, -lles (celer) vramſpuot (proſper) ſtam, -mmes (balbus) ſtarh, ſtarah (fortis) ſtum, -mmes (mutus) ſtur, ſtiur (magnus) ſuarz (niger) ſuâs (privatus) ſûr (acidus) tiuf (pro- fundus) tôt (mortuus) toup (ſurdus) trût (dilectus) tump (mutus) tuërh, tuërah (transverſus) vêh (multicolor) vlah (planus) vol, -lles (plenus) vrad (ſtrenuus) vrat (ſaucius) vrëh (avarus) vruot (prudens) vûl (putris) vuns (promptus) wâr (verus) warm, waram (calidus) weih (mollis) ſina- wël, -lles (rotundus) wëlh (marcidus) wërd (dignus) wîh (ſacer) wît (amplus) wunt (ſaucius) wuot (rabidus) zam (manſuetus) zeiƷ (tener) und vermuthlich noch ei- nige; manche verlorene kann man aus den gebliebenen adv. ſchließen, z. b. chûm (aeger) krâƷ (vehemens). Mit -haft, -hald, -kërn, -lîh, -lôs, -luom, -muot, -ſam, -valt, -vol, -wart ſind eine menge adj. zuſ.

Informationen zum Werk

Download dieses Werks

XML (TEI P5) · HTML · Text
TCF (text annotation layer)

Metadaten zum Werk

TEI-Header · CMDI · Dublin Core

Ansichten dieser Seite

Language Resource Switchboard?

Feedback

Sie haben einen Fehler gefunden? Dann können Sie diesen über unsere Qualitätssicherungsplattform DTAQ melden.

Kommentar zur DTA-Ausgabe

Dieses Werk wurde gemäß den DTA-Transkriptionsrichtlinien im Double-Keying-Verfahren von Nicht-Muttersprachlern erfasst und in XML/TEI P5 nach DTA-Basisformat kodiert.




Ansicht auf Standard zurückstellen

URL zu diesem Werk: https://www.deutschestextarchiv.de/grimm_grammatik01_1822
URL zu dieser Seite: https://www.deutschestextarchiv.de/grimm_grammatik01_1822/750
Zitationshilfe: Grimm, Jacob: Deutsche Grammatik. Bd. 1. Göttingen, 1822, S. 724. In: Deutsches Textarchiv <https://www.deutschestextarchiv.de/grimm_grammatik01_1822/750>, abgerufen am 04.06.2024.