Anmelden (DTAQ) DWDS     dlexDB     CLARIN-D

Mascov, Johann Jakob: Geschichte der Teutschen. Bd. 1. Leipzig, 1726.

Bild:
<< vorherige Seite

Achtes Buch. Stifftung des Gothischen,
findet, von was für einer Nation er eygentlich gewesen, noch was für einen
Weg er genommen: ja auch die Erzehlungen selbst in einigen Umständen, gantz
wieder einander lauffen. orosivs 4 und avgvstinvs 5, die dieses Krie-
ges am ausführlichsten gedencken, und zwar beyde zu diesen Zeiten, aber aus-
ser Jtalien, gelebet, nennen ihn regem Gothorum. Ferner sehen wir aus
der Lebens-Beschreibung des heiligen Ambrosii, die pavlinvs aufgesetzet,

daß
[Beginn Spaltensatz] nicht Stich. Es haben ihm zwar einige helffen wol-
len, und gemeynet, man müsse an statt Istrum, Ar-
num
lesen; aber solche Verbesserung würde sich zum
übrigen Text nicht schicken.
4 orosivs L. VII. c. 37. n. 3. handelt hie-
von am weitläufftigsten: Radagaysus omnium an-
tiquorum praesentiumque hostium longe immanis-
simus, repentino impetu totam inundauit Itali-
am: nam, fuisse in populo eius plus quam ducenta
millia Gothorum, ferunt. Hic supra hanc incre-
dibilem multitudinem, indomitamque uirtutem,
paganus & Scytha erat. Qui,
(ut mos est bar-
baris huiusmodi generis
) omnem Romani ge-
neris sanguinem diis suis propinare deuouerat.
Hoc igitur Romanis arcibus imminente, sit omni-
um paganorum in urbe concursus: hostem esse,
cum utique uirium copia, tum maxime praesidio
deorum potentem: urbem autem ideo destitutam,
& mature perituram, quia deos & sacra perdi-
derit. Magnis querelis ubique agitur; & conti-
nuo de repetendis sacris, celebrandisque, tracta-
tnr. Feruent tota urbe blasphemiae: uulgo no-
men Christi, tanquam lues aliqua praesentium
temporum, probris ingrauatur. Itaque ineffabili
iudicio dei factum est, uti, quoniam in permixto
populo piis gratia, impiis poena debebatur, opor-
tebatque permitti hostes;
(qui insuadibilem in plu-
rimis, & contradicentem ciuitatem seuerioribus
solito flagris coarguerent, non tamen eos, qui indi-
screte, euectos intemperata caede delerent,
) duo tunc
populi Gothorum, cum duobus potentissimis regibus
suis per Romanas prouincias baccharentur: quo-
rum unus Christianus, propiorque Romano, &

(ut res docuit) timore dei mitis in caede, alius
paganus, barbarus, & uere Scytha, qui non tan-
tum gloriam aut praedam, in quantum inexsatu-
rabili crudelitate ipsam caedem amaret in caede:
& hic iam receptus sinu Italiae, Romam e proxi-
mo frementem terrore quassabat. Itaque, si huic
ultionis potestas permitteretur, quem Romani ob
hoc praecipue timendum arbitrabantur, quia fa-
uorem deorum sacrisiciorum obsequiis inuitaret, &
immoderatior caedes sine fructu emendationis ar-
sisset, & error nouissimus peior priore creuisset:
quandoquidem in pagani & idololatriae manus
incidisse, non solum paganis residuis de instau-
[Spaltenumbruch] rando cultu idolorum esset indubitata persuasio,
sed etiam Christianis periculosa confusio, cum &
hi terrerentur praeiudicio, & illi confirmarentur
exemplo. Quumobrem iustus dispensator humani
generis, deus, perire paganum hostem uoluit, &
Christianum praeualere permisit, ut pagani bla-
sphemantesque Romani, & illo confunderentur
perdito, & hoc punirentur immisso: maxime, cum
imperatoris Honorii admiranda in rege continen-
tia, & sanctissima fides, non parum diuinae mi-
sericordiae mereretur. Conceduntur quidem ad-
uersus immanissimum illum hostem Rhadagaysum,
aliorum hostium, cum copiis suis inclinati ad au-
xilium animi. Adsunt Huldin & Sarus, Hunno-
rum & Gothorum duces, praesidio Romanorum.
Sed non sinit deus rem potentiae suae, uirtutem
hominum, & maxime hostium uideri. Conterri-
tum diuinitus Rhadagaysum in Fesulanos montes
cogit: eiusque
(secundum eos qui parcissime refe-
runt
) ducenta millia hominum, inopum consilii
& cibi, in arido & aspero montis iugo, urgente
undique timore, concludit: agminaque, quibus
dudum angusta uidebatur Italia, latendi spe in
unum ac paruum uerticem trudit. Quid multis
morer? Non disposita in bellum acies fuit, non
furor timorque incerta pugnae praetulit: non cae-
des acta, non sanguis effusus est; non postremo

(quod felicitatis loco deputari solet) damna pu-
gnae euentu compensata uictoriae: edentibus, bi-
bentibus, ludentibusque nostris, tanti illi, tam-
que immanes hostes, esurientes, & sitientes, lan-
guentesque confecti sunt. Parum hoc est, nisi ca-
ptum, ac catenatum, & subiugatum sciant, quem
timuere Romani: illumque idololatram suum, cu-
ius sacrisicia se magis pertimescere, quam arma
fingebant, sine proelio uictum ac uinctum sub iugo
catenisque despiciant. Igitur rex Rhadagaysus,
solus spem fugae sumens, clam suos deseruit, atque
in nostros incidit; a quibus captus, ac paulisper
retentus, deinde interfectus est. Tanta uero mul-
titudo captiuorum Gothorum fuisse fertur, ut ui-
lissimarum pecudum modo, singulis aureis passim
greges hominum uenderentur. Sed nihil superesse
deus de eodem populo siuit. Nam illico cunctis, qui
emebantur, morientibus, quod improbi emptores
eorum non impenderunt turpiter pretiis, expen-
derunt misericorditer sepulturis. Igitur ingrata

[Ende Spaltensatz]
Roma
5

Achtes Buch. Stifftung des Gothiſchen,
findet, von was fuͤr einer Nation er eygentlich geweſen, noch was fuͤr einen
Weg er genommen: ja auch die Erzehlungen ſelbſt in einigen Umſtaͤnden, gantz
wieder einander lauffen. orosivs 4 und avgvstinvs 5, die dieſes Krie-
ges am ausfuͤhrlichſten gedencken, und zwar beyde zu dieſen Zeiten, aber auſ-
ſer Jtalien, gelebet, nennen ihn regem Gothorum. Ferner ſehen wir aus
der Lebens-Beſchreibung des heiligen Ambroſii, die pavlinvs aufgeſetzet,

daß
[Beginn Spaltensatz] nicht Stich. Es haben ihm zwar einige helffen wol-
len, und gemeynet, man muͤſſe an ſtatt Iſtrum, Ar-
num
leſen; aber ſolche Verbeſſerung wuͤrde ſich zum
uͤbrigen Text nicht ſchicken.
4 orosivs L. VII. c. 37. n. 3. handelt hie-
von am weitlaͤufftigſten: Radagayſus omnium an-
tiquorum praeſentiumque hoſtium longe immanis-
ſimus, repentino impetu totam inundauit Itali-
am: nam, fuiſſe in populo eius plus quam ducenta
millia Gothorum, ferunt. Hic ſupra hanc incre-
dibilem multitudinem, indomitamque uirtutem,
paganus & Scytha erat. Qui,
(ut mos eſt bar-
baris huiusmodi generis
) omnem Romani ge-
neris ſanguinem diis ſuis propinare deuouerat.
Hoc igitur Romanis arcibus imminente, ſit omni-
um paganorum in urbe concurſus: hoſtem eſſe,
cum utique uirium copia, tum maxime praeſidio
deorum potentem: urbem autem ideo deſtitutam,
& mature perituram, quia deos & ſacra perdi-
derit. Magnis querelis ubique agitur; & conti-
nuo de repetendis ſacris, celebrandisque, tracta-
tnr. Feruent tota urbe blaſphemiae: uulgo no-
men Chriſti, tanquam lues aliqua praeſentium
temporum, probris ingrauatur. Itaque ineffabili
iudicio dei factum eſt, uti, quoniam in permixto
populo piis gratia, impiis poena debebatur, opor-
tebatque permitti hoſtes;
(qui inſuadibilem in plu-
rimis, & contradicentem ciuitatem ſeuerioribus
ſolito flagris coarguerent, non tamen eos, qui indi-
ſcrete, euectos intemperata caede delerent,
) duo tunc
populi Gothorum, cum duobus potentiſſimis regibus
ſuis per Romanas prouincias baccharentur: quo-
rum unus Chriſtianus, propiorque Romano, &

(ut res docuit) timore dei mitis in caede, alius
paganus, barbarus, & uere Scytha, qui non tan-
tum gloriam aut praedam, in quantum inexſatu-
rabili crudelitate ipſam caedem amaret in caede:
& hic iam receptus ſinu Italiae, Romam e proxi-
mo frementem terrore quaſſabat. Itaque, ſi huic
ultionis poteſtas permitteretur, quem Romani ob
hoc praecipue timendum arbitrabantur, quia fa-
uorem deorum ſacriſiciorum obſequiis inuitaret, &
immoderatior caedes ſine fructu emendationis ar-
ſiſſet, & error nouiſſimus peior priore creuiſſet:
quandoquidem in pagani & idololatriae manus
incidiſſe, non ſolum paganis reſiduis de inſtau-
[Spaltenumbruch] rando cultu idolorum eſſet indubitata perſuaſio,
ſed etiam Chriſtianis periculoſa confuſio, cum &
hi terrerentur praeiudicio, & illi confirmarentur
exemplo. Quumobrem iuſtus diſpenſator humani
generis, deus, perire paganum hoſtem uoluit, &
Chriſtianum praeualere permiſit, ut pagani bla-
ſphemantesque Romani, & illo confunderentur
perdito, & hoc punirentur immiſſo: maxime, cum
imperatoris Honorii admiranda in rege continen-
tia, & ſanctiſſima fides, non parum diuinae mi-
ſericordiae mereretur. Conceduntur quidem ad-
uerſus immaniſſimum illum hoſtem Rhadagayſum,
aliorum hoſtium, cum copiis ſuis inclinati ad au-
xilium animi. Adſunt Huldin & Sarus, Hunno-
rum & Gothorum duces, praeſidio Romanorum.
Sed non ſinit deus rem potentiae ſuae, uirtutem
hominum, & maxime hoſtium uideri. Conterri-
tum diuinitus Rhadagayſum in Feſulanos montes
cogit: eiusque
(ſecundum eos qui parciſſime refe-
runt
) ducenta millia hominum, inopum conſilii
& cibi, in arido & aſpero montis iugo, urgente
undique timore, concludit: agminaque, quibus
dudum anguſta uidebatur Italia, latendi ſpe in
unum ac paruum uerticem trudit. Quid multis
morer? Non diſpoſita in bellum acies fuit, non
furor timorque incerta pugnae praetulit: non cae-
des acta, non ſanguis effuſus eſt; non poſtremo

(quod felicitatis loco deputari ſolet) damna pu-
gnae euentu compenſata uictoriae: edentibus, bi-
bentibus, ludentibusque noſtris, tanti illi, tam-
que immanes hoſtes, eſurientes, & ſitientes, lan-
guentesque confecti ſunt. Parum hoc eſt, niſi ca-
ptum, ac catenatum, & ſubiugatum ſciant, quem
timuere Romani: illumque idololatram ſuum, cu-
ius ſacriſicia ſe magis pertimeſcere, quam arma
fingebant, ſine proelio uictum ac uinctum ſub iugo
catenisque deſpiciant. Igitur rex Rhadagayſus,
ſolus ſpem fugae ſumens, clam ſuos deſeruit, atque
in noſtros incidit; a quibus captus, ac pauliſper
retentus, deinde interfectus eſt. Tanta uero mul-
titudo captiuorum Gothorum fuiſſe fertur, ut ui-
liſſimarum pecudum modo, ſingulis aureis paſſim
greges hominum uenderentur. Sed nihil ſupereſſe
deus de eodem populo ſiuit. Nam illico cunctis, qui
emebantur, morientibus, quod improbi emptores
eorum non impenderunt turpiter pretiis, expen-
derunt miſericorditer ſepulturis. Igitur ingrata

[Ende Spaltensatz]
Roma
5
<TEI>
  <text>
    <body>
      <div n="1">
        <div n="2">
          <p><pb facs="#f0378" n="344"/><fw place="top" type="header"><hi rendition="#b">Achtes Buch. Stifftung des Gothi&#x017F;chen,</hi></fw><lb/>
findet, von was fu&#x0364;r einer Nation er eygentlich gewe&#x017F;en, noch was fu&#x0364;r einen<lb/>
Weg er genommen: ja auch die Erzehlungen &#x017F;elb&#x017F;t in einigen Um&#x017F;ta&#x0364;nden, gantz<lb/>
wieder einander lauffen. <hi rendition="#aq"><hi rendition="#g"><hi rendition="#k">orosivs</hi></hi></hi> <note xml:id="FN378_04_01" next="#FN378_04_02" place="foot" n="4"><hi rendition="#aq"><hi rendition="#g"><hi rendition="#k">orosivs</hi></hi> L. VII. c. 37. n.</hi> 3. handelt hie-<lb/>
von am weitla&#x0364;ufftig&#x017F;ten: <hi rendition="#aq"><hi rendition="#i">Radagay&#x017F;us omnium an-<lb/>
tiquorum prae&#x017F;entiumque ho&#x017F;tium longe immanis-<lb/>
&#x017F;imus, repentino impetu totam inundauit Itali-<lb/>
am: nam, fui&#x017F;&#x017F;e in populo eius plus quam ducenta<lb/>
millia Gothorum, ferunt. Hic &#x017F;upra hanc incre-<lb/>
dibilem multitudinem, indomitamque uirtutem,<lb/>
paganus &amp; Scytha erat. Qui,</hi> (<hi rendition="#i">ut mos e&#x017F;t bar-<lb/>
baris huiusmodi generis</hi>) <hi rendition="#i">omnem Romani ge-<lb/>
neris &#x017F;anguinem diis &#x017F;uis propinare deuouerat.<lb/>
Hoc igitur Romanis arcibus imminente, &#x017F;it omni-<lb/>
um paganorum in urbe concur&#x017F;us: ho&#x017F;tem e&#x017F;&#x017F;e,<lb/>
cum utique uirium copia, tum maxime prae&#x017F;idio<lb/>
deorum potentem: urbem autem ideo de&#x017F;titutam,<lb/>
&amp; mature perituram, quia deos &amp; &#x017F;acra perdi-<lb/>
derit. Magnis querelis ubique agitur; &amp; conti-<lb/>
nuo de repetendis &#x017F;acris, celebrandisque, tracta-<lb/>
tnr. Feruent tota urbe bla&#x017F;phemiae: uulgo no-<lb/>
men Chri&#x017F;ti, tanquam lues aliqua prae&#x017F;entium<lb/>
temporum, probris ingrauatur. Itaque ineffabili<lb/>
iudicio dei factum e&#x017F;t, uti, quoniam in permixto<lb/>
populo piis gratia, impiis poena debebatur, opor-<lb/>
tebatque permitti ho&#x017F;tes;</hi> (<hi rendition="#i">qui in&#x017F;uadibilem in plu-<lb/>
rimis, &amp; contradicentem ciuitatem &#x017F;euerioribus<lb/>
&#x017F;olito flagris coarguerent, non tamen eos, qui indi-<lb/>
&#x017F;crete, euectos intemperata caede delerent,</hi>) <hi rendition="#i">duo tunc<lb/>
populi Gothorum, cum duobus potenti&#x017F;&#x017F;imis regibus<lb/>
&#x017F;uis per Romanas prouincias baccharentur: quo-<lb/>
rum unus Chri&#x017F;tianus, propiorque Romano, &amp;</hi><lb/>
(<hi rendition="#i">ut res docuit</hi>) <hi rendition="#i">timore dei mitis in caede, alius<lb/>
paganus, barbarus, &amp; uere Scytha, qui non tan-<lb/>
tum gloriam aut praedam, in quantum inex&#x017F;atu-<lb/>
rabili crudelitate ip&#x017F;am caedem amaret in caede:<lb/>
&amp; hic iam receptus &#x017F;inu Italiae, Romam e proxi-<lb/>
mo frementem terrore qua&#x017F;&#x017F;abat. Itaque, &#x017F;i huic<lb/>
ultionis pote&#x017F;tas permitteretur, quem Romani ob<lb/>
hoc praecipue timendum arbitrabantur, quia fa-<lb/>
uorem deorum &#x017F;acri&#x017F;iciorum ob&#x017F;equiis inuitaret, &amp;<lb/>
immoderatior caedes &#x017F;ine fructu emendationis ar-<lb/>
&#x017F;i&#x017F;&#x017F;et, &amp; error noui&#x017F;&#x017F;imus peior priore creui&#x017F;&#x017F;et:<lb/>
quandoquidem in pagani &amp; idololatriae manus<lb/>
incidi&#x017F;&#x017F;e, non &#x017F;olum paganis re&#x017F;iduis de in&#x017F;tau-<lb/><cb/>
rando cultu idolorum e&#x017F;&#x017F;et indubitata per&#x017F;ua&#x017F;io,<lb/>
&#x017F;ed etiam Chri&#x017F;tianis periculo&#x017F;a confu&#x017F;io, cum &amp;<lb/>
hi terrerentur praeiudicio, &amp; illi confirmarentur<lb/>
exemplo. Quumobrem iu&#x017F;tus di&#x017F;pen&#x017F;ator humani<lb/>
generis, deus, perire paganum ho&#x017F;tem uoluit, &amp;<lb/>
Chri&#x017F;tianum praeualere permi&#x017F;it, ut pagani bla-<lb/>
&#x017F;phemantesque Romani, &amp; illo confunderentur<lb/>
perdito, &amp; hoc punirentur immi&#x017F;&#x017F;o: maxime, cum<lb/>
imperatoris Honorii admiranda in rege continen-<lb/>
tia, &amp; &#x017F;ancti&#x017F;&#x017F;ima fides, non parum diuinae mi-<lb/>
&#x017F;ericordiae mereretur. Conceduntur quidem ad-<lb/>
uer&#x017F;us immani&#x017F;&#x017F;imum illum ho&#x017F;tem Rhadagay&#x017F;um,<lb/>
aliorum ho&#x017F;tium, cum copiis &#x017F;uis inclinati ad au-<lb/>
xilium animi. Ad&#x017F;unt Huldin &amp; Sarus, Hunno-<lb/>
rum &amp; Gothorum duces, prae&#x017F;idio Romanorum.<lb/>
Sed non &#x017F;init deus rem potentiae &#x017F;uae, uirtutem<lb/>
hominum, &amp; maxime ho&#x017F;tium uideri. Conterri-<lb/>
tum diuinitus Rhadagay&#x017F;um in Fe&#x017F;ulanos montes<lb/>
cogit: eiusque</hi> (<hi rendition="#i">&#x017F;ecundum eos qui parci&#x017F;&#x017F;ime refe-<lb/>
runt</hi>) <hi rendition="#i">ducenta millia hominum, inopum con&#x017F;ilii<lb/>
&amp; cibi, in arido &amp; a&#x017F;pero montis iugo, urgente<lb/>
undique timore, concludit: agminaque, quibus<lb/>
dudum angu&#x017F;ta uidebatur Italia, latendi &#x017F;pe in<lb/>
unum ac paruum uerticem trudit. Quid multis<lb/>
morer? Non di&#x017F;po&#x017F;ita in bellum acies fuit, non<lb/>
furor timorque incerta pugnae praetulit: non cae-<lb/>
des acta, non &#x017F;anguis effu&#x017F;us e&#x017F;t; non po&#x017F;tremo</hi><lb/>
(<hi rendition="#i">quod felicitatis loco deputari &#x017F;olet</hi>) <hi rendition="#i">damna pu-<lb/>
gnae euentu compen&#x017F;ata uictoriae: edentibus, bi-<lb/>
bentibus, ludentibusque no&#x017F;tris, tanti illi, tam-<lb/>
que immanes ho&#x017F;tes, e&#x017F;urientes, &amp; &#x017F;itientes, lan-<lb/>
guentesque confecti &#x017F;unt. Parum hoc e&#x017F;t, ni&#x017F;i ca-<lb/>
ptum, ac catenatum, &amp; &#x017F;ubiugatum &#x017F;ciant, quem<lb/>
timuere Romani: illumque idololatram &#x017F;uum, cu-<lb/>
ius &#x017F;acri&#x017F;icia &#x017F;e magis pertime&#x017F;cere, quam arma<lb/>
fingebant, &#x017F;ine proelio uictum ac uinctum &#x017F;ub iugo<lb/>
catenisque de&#x017F;piciant. Igitur rex Rhadagay&#x017F;us,<lb/>
&#x017F;olus &#x017F;pem fugae &#x017F;umens, clam &#x017F;uos de&#x017F;eruit, atque<lb/>
in no&#x017F;tros incidit; a quibus captus, ac pauli&#x017F;per<lb/>
retentus, deinde interfectus e&#x017F;t. Tanta uero mul-<lb/>
titudo captiuorum Gothorum fui&#x017F;&#x017F;e fertur, ut ui-<lb/>
li&#x017F;&#x017F;imarum pecudum modo, &#x017F;ingulis aureis pa&#x017F;&#x017F;im<lb/>
greges hominum uenderentur. Sed nihil &#x017F;upere&#x017F;&#x017F;e<lb/>
deus de eodem populo &#x017F;iuit. Nam illico cunctis, qui<lb/>
emebantur, morientibus, quod improbi emptores<lb/>
eorum non impenderunt turpiter pretiis, expen-<lb/>
derunt mi&#x017F;ericorditer &#x017F;epulturis. Igitur ingrata</hi></hi><lb/>
<fw place="bottom" type="catch"><hi rendition="#aq"><hi rendition="#i">Roma</hi></hi></fw><cb type="end"/>
</note> und <hi rendition="#aq"><hi rendition="#g"><hi rendition="#k">avgvstinvs</hi></hi></hi> <note xml:id="FN378_05_01" next="#FN378_05_02" place="foot" n="5"/><note type="editorial">Der Fußnotentext befindet sich auf der nächsten Seite.</note>, die die&#x017F;es Krie-<lb/>
ges am ausfu&#x0364;hrlich&#x017F;ten gedencken, und zwar beyde zu die&#x017F;en Zeiten, aber au&#x017F;-<lb/>
&#x017F;er Jtalien, gelebet, nennen ihn <hi rendition="#aq">regem Gothorum.</hi> Ferner &#x017F;ehen wir aus<lb/>
der Lebens-Be&#x017F;chreibung des heiligen <hi rendition="#aq">Ambro&#x017F;ii,</hi> die <hi rendition="#aq"><hi rendition="#g"><hi rendition="#k">pavlinvs</hi></hi></hi> aufge&#x017F;etzet,<lb/>
<fw place="bottom" type="catch">daß</fw><lb/><note xml:id="FN377_03_02" prev="#FN377_03_01" place="foot" n="3"><cb type="start"/>
nicht Stich. Es haben ihm zwar einige helffen wol-<lb/>
len, und gemeynet, man mu&#x0364;&#x017F;&#x017F;e an &#x017F;tatt <hi rendition="#aq"><hi rendition="#i">I&#x017F;trum,</hi> Ar-<lb/>
num</hi> le&#x017F;en; aber &#x017F;olche Verbe&#x017F;&#x017F;erung wu&#x0364;rde &#x017F;ich zum<lb/>
u&#x0364;brigen Text nicht &#x017F;chicken.<note type="editorial">Es handelt sich um eine fortlaufende Fußnote, deren Text auf der vorherigen Seite beginnt. Im Druck ist die Fußnotenfortsetzung an erster Stelle auf dieser Seite aufgelistet.</note></note><lb/></p>
        </div>
      </div>
    </body>
  </text>
</TEI>
[344/0378] Achtes Buch. Stifftung des Gothiſchen, findet, von was fuͤr einer Nation er eygentlich geweſen, noch was fuͤr einen Weg er genommen: ja auch die Erzehlungen ſelbſt in einigen Umſtaͤnden, gantz wieder einander lauffen. orosivs 4 und avgvstinvs 5, die dieſes Krie- ges am ausfuͤhrlichſten gedencken, und zwar beyde zu dieſen Zeiten, aber auſ- ſer Jtalien, gelebet, nennen ihn regem Gothorum. Ferner ſehen wir aus der Lebens-Beſchreibung des heiligen Ambroſii, die pavlinvs aufgeſetzet, daß 3 4 orosivs L. VII. c. 37. n. 3. handelt hie- von am weitlaͤufftigſten: Radagayſus omnium an- tiquorum praeſentiumque hoſtium longe immanis- ſimus, repentino impetu totam inundauit Itali- am: nam, fuiſſe in populo eius plus quam ducenta millia Gothorum, ferunt. Hic ſupra hanc incre- dibilem multitudinem, indomitamque uirtutem, paganus & Scytha erat. Qui, (ut mos eſt bar- baris huiusmodi generis) omnem Romani ge- neris ſanguinem diis ſuis propinare deuouerat. Hoc igitur Romanis arcibus imminente, ſit omni- um paganorum in urbe concurſus: hoſtem eſſe, cum utique uirium copia, tum maxime praeſidio deorum potentem: urbem autem ideo deſtitutam, & mature perituram, quia deos & ſacra perdi- derit. Magnis querelis ubique agitur; & conti- nuo de repetendis ſacris, celebrandisque, tracta- tnr. Feruent tota urbe blaſphemiae: uulgo no- men Chriſti, tanquam lues aliqua praeſentium temporum, probris ingrauatur. Itaque ineffabili iudicio dei factum eſt, uti, quoniam in permixto populo piis gratia, impiis poena debebatur, opor- tebatque permitti hoſtes; (qui inſuadibilem in plu- rimis, & contradicentem ciuitatem ſeuerioribus ſolito flagris coarguerent, non tamen eos, qui indi- ſcrete, euectos intemperata caede delerent,) duo tunc populi Gothorum, cum duobus potentiſſimis regibus ſuis per Romanas prouincias baccharentur: quo- rum unus Chriſtianus, propiorque Romano, & (ut res docuit) timore dei mitis in caede, alius paganus, barbarus, & uere Scytha, qui non tan- tum gloriam aut praedam, in quantum inexſatu- rabili crudelitate ipſam caedem amaret in caede: & hic iam receptus ſinu Italiae, Romam e proxi- mo frementem terrore quaſſabat. Itaque, ſi huic ultionis poteſtas permitteretur, quem Romani ob hoc praecipue timendum arbitrabantur, quia fa- uorem deorum ſacriſiciorum obſequiis inuitaret, & immoderatior caedes ſine fructu emendationis ar- ſiſſet, & error nouiſſimus peior priore creuiſſet: quandoquidem in pagani & idololatriae manus incidiſſe, non ſolum paganis reſiduis de inſtau- rando cultu idolorum eſſet indubitata perſuaſio, ſed etiam Chriſtianis periculoſa confuſio, cum & hi terrerentur praeiudicio, & illi confirmarentur exemplo. Quumobrem iuſtus diſpenſator humani generis, deus, perire paganum hoſtem uoluit, & Chriſtianum praeualere permiſit, ut pagani bla- ſphemantesque Romani, & illo confunderentur perdito, & hoc punirentur immiſſo: maxime, cum imperatoris Honorii admiranda in rege continen- tia, & ſanctiſſima fides, non parum diuinae mi- ſericordiae mereretur. Conceduntur quidem ad- uerſus immaniſſimum illum hoſtem Rhadagayſum, aliorum hoſtium, cum copiis ſuis inclinati ad au- xilium animi. Adſunt Huldin & Sarus, Hunno- rum & Gothorum duces, praeſidio Romanorum. Sed non ſinit deus rem potentiae ſuae, uirtutem hominum, & maxime hoſtium uideri. Conterri- tum diuinitus Rhadagayſum in Feſulanos montes cogit: eiusque (ſecundum eos qui parciſſime refe- runt) ducenta millia hominum, inopum conſilii & cibi, in arido & aſpero montis iugo, urgente undique timore, concludit: agminaque, quibus dudum anguſta uidebatur Italia, latendi ſpe in unum ac paruum uerticem trudit. Quid multis morer? Non diſpoſita in bellum acies fuit, non furor timorque incerta pugnae praetulit: non cae- des acta, non ſanguis effuſus eſt; non poſtremo (quod felicitatis loco deputari ſolet) damna pu- gnae euentu compenſata uictoriae: edentibus, bi- bentibus, ludentibusque noſtris, tanti illi, tam- que immanes hoſtes, eſurientes, & ſitientes, lan- guentesque confecti ſunt. Parum hoc eſt, niſi ca- ptum, ac catenatum, & ſubiugatum ſciant, quem timuere Romani: illumque idololatram ſuum, cu- ius ſacriſicia ſe magis pertimeſcere, quam arma fingebant, ſine proelio uictum ac uinctum ſub iugo catenisque deſpiciant. Igitur rex Rhadagayſus, ſolus ſpem fugae ſumens, clam ſuos deſeruit, atque in noſtros incidit; a quibus captus, ac pauliſper retentus, deinde interfectus eſt. Tanta uero mul- titudo captiuorum Gothorum fuiſſe fertur, ut ui- liſſimarum pecudum modo, ſingulis aureis paſſim greges hominum uenderentur. Sed nihil ſupereſſe deus de eodem populo ſiuit. Nam illico cunctis, qui emebantur, morientibus, quod improbi emptores eorum non impenderunt turpiter pretiis, expen- derunt miſericorditer ſepulturis. Igitur ingrata Roma 5 3 nicht Stich. Es haben ihm zwar einige helffen wol- len, und gemeynet, man muͤſſe an ſtatt Iſtrum, Ar- num leſen; aber ſolche Verbeſſerung wuͤrde ſich zum uͤbrigen Text nicht ſchicken.

Suche im Werk

Hilfe

Informationen zum Werk

Download dieses Werks

XML (TEI P5) · HTML · Text
TCF (text annotation layer)
XML (TEI P5 inkl. att.linguistic)

Metadaten zum Werk

TEI-Header · CMDI · Dublin Core

Ansichten dieser Seite

Voyant Tools ?

Language Resource Switchboard?

Feedback

Sie haben einen Fehler gefunden? Dann können Sie diesen über unsere Qualitätssicherungsplattform DTAQ melden.

Kommentar zur DTA-Ausgabe

Ergänzungsvorschlag vom DWB [mehr]

Dieses Werk wurde gemäß den DTA-Transkriptionsrichtlinien im Double-Keying-Verfahren von Nicht-Muttersprachlern erfasst und in XML/TEI P5 nach DTA-Basisformat kodiert.




Ansicht auf Standard zurückstellen

URL zu diesem Werk: https://www.deutschestextarchiv.de/mascov_geschichte01_1726
URL zu dieser Seite: https://www.deutschestextarchiv.de/mascov_geschichte01_1726/378
Zitationshilfe: Mascov, Johann Jakob: Geschichte der Teutschen. Bd. 1. Leipzig, 1726, S. 344. In: Deutsches Textarchiv <https://www.deutschestextarchiv.de/mascov_geschichte01_1726/378>, abgerufen am 16.07.2024.