Anmelden (DTAQ) DWDS     dlexDB     CLARIN-D

Happel, Eberhard Werner: Der Academische Roman. Ulm, 1690.

Bild:
<< vorherige Seite

Deß Academischen
Cum & Sacri Romani celsitudo Imperii, diversarum Natio-
num, moribus, vita, & idiomate distinctarum, leges habeat, &
gubernacula moderari, dignum est, & cunctorum sapientum ju-
dicio censetur expediens, quod Electorcs, Principes, ipsius Im-
perii columnae, & latera, diversorum idiomatum, & linguarum
differentiis instruantur, ut plures intelligant, & intelligantur a
pluribus, qui plurimorum necessitatibus revelandis, Caesareae
sublimitati assistant, in partem solicitudinis constituti. Qua-
propter statuimus, ut Illustrium Principum, puta, Regis Bohe-
miae, Comitis Palatini, Ducis Saxoniae & Marchionis Bran-
denburgensis, Electorum filii, vel haeredes & successores, cum
verisimiliter Teuronicum Idioma, sibi naturaliter inditum, sci-
re praesumantur, & ab infantia didicisse, incipiendo a septimo
aetatis suae anno, in Germanica, Italica & Sclavica linguis in-
struantur, ita quod infra 14. aetatis annum existant in talibus,
juxta datam a DEO sibi gratiam, eruditi, cum illud non solum
utile, imo ex causis praemissis summe necessarium habeatur, eo
quod illae linguae, ut plurimum ad usum, & utilitatem Sacri Im-
perii, frequentari sint solitae, & in his ardua ipsius Imperii nego-
tia ventilentur.

Hunc autem proficiendi modum in praemissis posuimus
observandum, vel relinquetur optioni in filios, si quos habuerint,
seu proximos, quos in principatibus sibi credunt verisimiliter
successuros, eosque ad loca dirigant, in quibus de hujusmodi pos-
sint linguis edoceri, vel in propriis domibus paedagogos in-
structores, & pueros consocios, in his peritos, eis adjungant,
quorum conversatione pariter & Doctrina, in linguis ipsis va-
leant erudiri.

Wann aber deß Heil. Römis. Reichs Hochwürdigkeit von
mancherley Nation, die an Sitten/ Leben und Sprachen unter-
schieden seynd/ ihr Gesetz und Regiment zu mässigen hat/ so ist
mit aller weisen Leuten Rath/ geschätzt und geacht ziemlich zu
seyn/ daß die Chur-Fürsten deß Reichs/ die seyn sollen Säuten
und Aufhaltnüß mancherley Sprachen und Zungen/ Unter-
scheidnüß zu unterweisen/ daß sie verstehen/ und von Männiglich
verstanden werden/ die von mancher Nothdürfftigkeit wegen
fürbringen/ Käyserl. Würdigkeit beystehen/ und zum Theil der
Sorgfältigkeit gesetzt sind. Darum gebieten Wir/ und setzen/
daß der Durchleuch[t]igen Fürsten und Herren/ der Königen zu
Böheim/ der Pfaltz-Grafen bey Rhein/ der Hertzogen von Sach-
sen/ der Marggrafen von Brandenburg/ Chur-Fürsten Söhne/

oder

Deß Academiſchen
Cùm & Sacri Romani celſitudo Imperii, diverſarum Natio-
num, moribus, vita, & idiomate diſtinctarum, leges habeat, &
gubernacula moderari, dignum eſt, & cunctorum ſapientum ju-
dicio cenſetur expediens, quod Electorcs, Principes, ipſius Im-
perii columnæ, & latera, diverſorum idiomatum, & linguarum
differentiis inſtruantur, ut plures intelligant, & intelligantur à
pluribus, qui plurimorum neceſſitatibus revelandis, Cæſareæ
ſublimitati aſſiſtant, in partem ſolicitudinis conſtituti. Qua-
propter ſtatuimus, ut Illuſtrium Principum, puta, Regis Bohe-
miæ, Comitis Palatini, Ducis Saxoniæ & Marchionis Bran-
denburgenſis, Electorum filii, vel hæredes & ſucceſſores, cum
veriſimiliter Teuronicum Idioma, ſibi naturaliter inditum, ſci-
re præſumantur, & ab infantiâ didiciſſe, incipiendo à ſeptimo
ætatis ſuæ anno, in Germanica, Italica & Sclavica linguis in-
ſtruantur, ita quod infra 14. ætatis annum exiſtant in talibus,
juxta datam à DEO ſibi gratiam, eruditi, cum illud non ſolum
utile, imò ex cauſis præmiſſis ſummè neceſſarium habeatur, eo
quod illæ linguæ, ut plurimum ad uſum, & utilitatem Sacri Im-
perii, frequentari ſint ſolitæ, & in his ardua ipſius Imperii nego-
tia ventilentur.

Hunc autem proficiendi modum in præmiſſis poſuimus
obſervandum, vel relinquetur optioni in filios, ſi quos habuerint,
ſeu proximos, quos in principatibus ſibi credunt veriſimiliter
ſucceſſuros, eosque ad loca dirigant, in quibus de hujusmodi poſ-
ſint linguis edoceri, vel in propriis domibus pædagogos in-
ſtructores, & pueros conſocios, in his peritos, eis adjungant,
quorum converſatione pariter & Doctrina, in linguis ipſis va-
leant erudiri.

Wann aber deß Heil. Roͤmiſ. Reichs Hochwuͤrdigkeit von
mancherley Nation, die an Sitten/ Leben und Sprachen unter-
ſchieden ſeynd/ ihr Geſetz und Regiment zu maͤſſigen hat/ ſo iſt
mit aller weiſen Leuten Rath/ geſchaͤtzt und geacht ziemlich zu
ſeyn/ daß die Chur-Fuͤrſten deß Reichs/ die ſeyn ſollen Saͤuten
und Aufhaltnuͤß mancherley Sprachen und Zungen/ Unter-
ſcheidnuͤß zu unterweiſen/ daß ſie verſtehen/ und von Maͤnniglich
verſtanden werden/ die von mancher Nothduͤrfftigkeit wegen
fuͤrbringen/ Kaͤyſerl. Wuͤrdigkeit beyſtehen/ und zum Theil der
Sorgfaͤltigkeit geſetzt ſind. Darum gebieten Wir/ und ſetzen/
daß der Durchleuch[t]igen Fuͤrſten und Herren/ der Koͤnigen zu
Boͤheim/ der Pfaltz-Grafen bey Rhein/ der Hertzogen von Sach-
ſen/ der Marggrafen von Brandenburg/ Chur-Fuͤrſten Soͤhne/

oder
<TEI>
  <text>
    <body>
      <div n="1">
        <div n="2">
          <p>
            <pb facs="#f0470" n="456"/>
            <fw place="top" type="header"> <hi rendition="#b">Deß <hi rendition="#aq">Academi</hi>&#x017F;chen</hi> </fw><lb/> <hi rendition="#aq">Cùm &amp; Sacri Romani cel&#x017F;itudo Imperii, diver&#x017F;arum Natio-<lb/>
num, moribus, vita, &amp; idiomate di&#x017F;tinctarum, leges habeat, &amp;<lb/>
gubernacula moderari, dignum e&#x017F;t, &amp; cunctorum &#x017F;apientum ju-<lb/>
dicio cen&#x017F;etur expediens, quod Electorcs, Principes, ip&#x017F;ius Im-<lb/>
perii columnæ, &amp; latera, diver&#x017F;orum idiomatum, &amp; linguarum<lb/>
differentiis in&#x017F;truantur, ut plures intelligant, &amp; intelligantur à<lb/>
pluribus, qui plurimorum nece&#x017F;&#x017F;itatibus revelandis, Cæ&#x017F;areæ<lb/>
&#x017F;ublimitati a&#x017F;&#x017F;i&#x017F;tant, in partem &#x017F;olicitudinis con&#x017F;tituti. Qua-<lb/>
propter &#x017F;tatuimus, ut Illu&#x017F;trium Principum, puta, Regis Bohe-<lb/>
miæ, Comitis Palatini, Ducis Saxoniæ &amp; Marchionis Bran-<lb/>
denburgen&#x017F;is, Electorum filii, vel hæredes &amp; &#x017F;ucce&#x017F;&#x017F;ores, cum<lb/>
veri&#x017F;imiliter Teuronicum Idioma, &#x017F;ibi naturaliter inditum, &#x017F;ci-<lb/>
re præ&#x017F;umantur, &amp; ab infantiâ didici&#x017F;&#x017F;e, incipiendo à &#x017F;eptimo<lb/>
ætatis &#x017F;uæ anno, in Germanica, Italica &amp; Sclavica linguis in-<lb/>
&#x017F;truantur, ita quod infra 14. ætatis annum exi&#x017F;tant in talibus,<lb/>
juxta datam à <hi rendition="#g">DEO</hi> &#x017F;ibi gratiam, eruditi, cum illud non &#x017F;olum<lb/>
utile, imò ex cau&#x017F;is præmi&#x017F;&#x017F;is &#x017F;ummè nece&#x017F;&#x017F;arium habeatur, eo<lb/>
quod illæ linguæ, ut plurimum ad u&#x017F;um, &amp; utilitatem Sacri Im-<lb/>
perii, frequentari &#x017F;int &#x017F;olitæ, &amp; in his ardua ip&#x017F;ius Imperii nego-<lb/>
tia ventilentur.</hi> </p><lb/>
          <p> <hi rendition="#aq">Hunc autem proficiendi modum in præmi&#x017F;&#x017F;is po&#x017F;uimus<lb/>
ob&#x017F;ervandum, vel relinquetur optioni in filios, &#x017F;i quos habuerint,<lb/>
&#x017F;eu proximos, quos in principatibus &#x017F;ibi credunt veri&#x017F;imiliter<lb/>
&#x017F;ucce&#x017F;&#x017F;uros, eosque ad loca dirigant, in quibus de hujusmodi po&#x017F;-<lb/>
&#x017F;int linguis edoceri, vel in propriis domibus pædagogos in-<lb/>
&#x017F;tructores, &amp; pueros con&#x017F;ocios, in his peritos, eis adjungant,<lb/>
quorum conver&#x017F;atione pariter &amp; Doctrina, in linguis ip&#x017F;is va-<lb/>
leant erudiri.</hi> </p><lb/>
          <p>Wann aber deß Heil. Ro&#x0364;mi&#x017F;. Reichs Hochwu&#x0364;rdigkeit von<lb/>
mancherley <hi rendition="#aq">Nation,</hi> die an Sitten/ Leben und Sprachen unter-<lb/>
&#x017F;chieden &#x017F;eynd/ ihr Ge&#x017F;etz und Regiment zu ma&#x0364;&#x017F;&#x017F;igen hat/ &#x017F;o i&#x017F;t<lb/>
mit aller wei&#x017F;en Leuten Rath/ ge&#x017F;cha&#x0364;tzt und geacht ziemlich zu<lb/>
&#x017F;eyn/ daß die Chur-Fu&#x0364;r&#x017F;ten deß Reichs/ die &#x017F;eyn &#x017F;ollen Sa&#x0364;uten<lb/>
und Aufhaltnu&#x0364;ß mancherley Sprachen und Zungen/ Unter-<lb/>
&#x017F;cheidnu&#x0364;ß zu unterwei&#x017F;en/ daß &#x017F;ie ver&#x017F;tehen/ und von Ma&#x0364;nniglich<lb/>
ver&#x017F;tanden werden/ die von mancher Nothdu&#x0364;rfftigkeit wegen<lb/>
fu&#x0364;rbringen/ Ka&#x0364;y&#x017F;erl. Wu&#x0364;rdigkeit bey&#x017F;tehen/ und zum Theil der<lb/>
Sorgfa&#x0364;ltigkeit ge&#x017F;etzt &#x017F;ind. Darum gebieten Wir/ und &#x017F;etzen/<lb/>
daß der Durchleuch<supplied>t</supplied>igen Fu&#x0364;r&#x017F;ten und Herren/ der Ko&#x0364;nigen zu<lb/>
Bo&#x0364;heim/ der Pfaltz-Grafen bey Rhein/ der Hertzogen von Sach-<lb/>
&#x017F;en/ der Marggrafen von Brandenburg/ Chur-Fu&#x0364;r&#x017F;ten So&#x0364;hne/<lb/>
<fw place="bottom" type="catch">oder</fw><lb/></p>
        </div>
      </div>
    </body>
  </text>
</TEI>
[456/0470] Deß Academiſchen Cùm & Sacri Romani celſitudo Imperii, diverſarum Natio- num, moribus, vita, & idiomate diſtinctarum, leges habeat, & gubernacula moderari, dignum eſt, & cunctorum ſapientum ju- dicio cenſetur expediens, quod Electorcs, Principes, ipſius Im- perii columnæ, & latera, diverſorum idiomatum, & linguarum differentiis inſtruantur, ut plures intelligant, & intelligantur à pluribus, qui plurimorum neceſſitatibus revelandis, Cæſareæ ſublimitati aſſiſtant, in partem ſolicitudinis conſtituti. Qua- propter ſtatuimus, ut Illuſtrium Principum, puta, Regis Bohe- miæ, Comitis Palatini, Ducis Saxoniæ & Marchionis Bran- denburgenſis, Electorum filii, vel hæredes & ſucceſſores, cum veriſimiliter Teuronicum Idioma, ſibi naturaliter inditum, ſci- re præſumantur, & ab infantiâ didiciſſe, incipiendo à ſeptimo ætatis ſuæ anno, in Germanica, Italica & Sclavica linguis in- ſtruantur, ita quod infra 14. ætatis annum exiſtant in talibus, juxta datam à DEO ſibi gratiam, eruditi, cum illud non ſolum utile, imò ex cauſis præmiſſis ſummè neceſſarium habeatur, eo quod illæ linguæ, ut plurimum ad uſum, & utilitatem Sacri Im- perii, frequentari ſint ſolitæ, & in his ardua ipſius Imperii nego- tia ventilentur. Hunc autem proficiendi modum in præmiſſis poſuimus obſervandum, vel relinquetur optioni in filios, ſi quos habuerint, ſeu proximos, quos in principatibus ſibi credunt veriſimiliter ſucceſſuros, eosque ad loca dirigant, in quibus de hujusmodi poſ- ſint linguis edoceri, vel in propriis domibus pædagogos in- ſtructores, & pueros conſocios, in his peritos, eis adjungant, quorum converſatione pariter & Doctrina, in linguis ipſis va- leant erudiri. Wann aber deß Heil. Roͤmiſ. Reichs Hochwuͤrdigkeit von mancherley Nation, die an Sitten/ Leben und Sprachen unter- ſchieden ſeynd/ ihr Geſetz und Regiment zu maͤſſigen hat/ ſo iſt mit aller weiſen Leuten Rath/ geſchaͤtzt und geacht ziemlich zu ſeyn/ daß die Chur-Fuͤrſten deß Reichs/ die ſeyn ſollen Saͤuten und Aufhaltnuͤß mancherley Sprachen und Zungen/ Unter- ſcheidnuͤß zu unterweiſen/ daß ſie verſtehen/ und von Maͤnniglich verſtanden werden/ die von mancher Nothduͤrfftigkeit wegen fuͤrbringen/ Kaͤyſerl. Wuͤrdigkeit beyſtehen/ und zum Theil der Sorgfaͤltigkeit geſetzt ſind. Darum gebieten Wir/ und ſetzen/ daß der Durchleuchtigen Fuͤrſten und Herren/ der Koͤnigen zu Boͤheim/ der Pfaltz-Grafen bey Rhein/ der Hertzogen von Sach- ſen/ der Marggrafen von Brandenburg/ Chur-Fuͤrſten Soͤhne/ oder

Suche im Werk

Hilfe

Informationen zum Werk

Download dieses Werks

XML (TEI P5) · HTML · Text
TCF (text annotation layer)
XML (TEI P5 inkl. att.linguistic)

Metadaten zum Werk

TEI-Header · CMDI · Dublin Core

Ansichten dieser Seite

Voyant Tools ?

Language Resource Switchboard?

Feedback

Sie haben einen Fehler gefunden? Dann können Sie diesen über unsere Qualitätssicherungsplattform DTAQ melden.

Kommentar zur DTA-Ausgabe

Dieses Werk wurde gemäß den DTA-Transkriptionsrichtlinien im Double-Keying-Verfahren von Nicht-Muttersprachlern erfasst und in XML/TEI P5 nach DTA-Basisformat kodiert.




Ansicht auf Standard zurückstellen

URL zu diesem Werk: https://www.deutschestextarchiv.de/happel_roman_1690
URL zu dieser Seite: https://www.deutschestextarchiv.de/happel_roman_1690/470
Zitationshilfe: Happel, Eberhard Werner: Der Academische Roman. Ulm, 1690, S. 456. In: Deutsches Textarchiv <https://www.deutschestextarchiv.de/happel_roman_1690/470>, abgerufen am 22.07.2024.