Dokumentansicht: M403-G1.xml [XML, CMDI, OAI_DC]

Metadaten

Texttitel (Kurzbezeichnung)Buch der Könige (D1)
Textkürzel in ReM (und in der Mittelhochdeutschen Grammatik)BKön
Textkürzel im Mittelhochdeutschen WörterbuchBuchdKg
Textsorte, spezifischReligion
Textsortebiblische Erzählung
Textart (P = Prosatext, U = Urkunde, V = Verstext)P
Primäre Referenz (Edition, Handschrift)Handschrift
Sekundäre Referenz (Edition, Handschrift)Edition [Seite]
AufbewahrungsortKarlsruhe, Landesbibl.
SignaturCod. Donaueschingen 739
Link zum Handschriftencensushttp://www.handschriftencensus.de/8263
Überlieferungstyp (Handschrift, Rolle, Inschrift)Handschrift
BlattangabeBl. 1-21ra
AusschnittBl. 1ra-14ra,1
Sprachstufe (in ReM steht “mhd”)mhd
sprachlicher Großraum, weit (oberdeutsch, mitteldeutsch, niederdeutsch)oberdeutsch
sprachlicher Großraum, enger (z.B. ostoberdeutsch, westmitteldeutsch)ostoberdeutsch
Sprachlandschaft/Dialekt (z.B. nordbairisch, schwäbisch, hessisch)bairisch
Lokalisierung/SchreibortRegensburg
Zeit (Jahrhundert(hälfte)) (z.B. 12,2 = 12. Jh., 2. Hälfte)13,2
Bemerkungen zum Überlieferungsträger-
Zeit (genauere Datierung)1274/75-1282 (VL 1, 1091)
Lokalisierung (Entstehungsort) des Textes-
Autor des Textes-
Sprache des Autorsostschwäb. (Augsburg) (VL 1, 1091)
Übersetzungsvorlage-
Edition (Standardedition, auf die sich ggf. die primäre oder sekundäre Referenz bezieht)Alexander von Daniels und Hans F. Maßmann (Hg.), Rechtsdenkmaeler des deutschen Mittelalters. Bd. 3: Land- und Lehenrechtbuch. Sächsisches Land- und Lehenrecht. Schwabenspiegel und Sachsenspiegel. Teil 1: Landrechtbuch, Berlin 1860; Karl August Eckhardt und Irmgard Eckhardt (Hg.), Studia iuris Suevici III. Schwabenspiegel Langform E (Bibliotheca rerum historicarum, Studia 6), Aalen 1976, S. 10-15, 50-295
Korpuszugehörigkeit (ReM I, ReM II, MiGraKo)MiGraKo
Bemerkungen zur Texterfassung/Transkription-
Bemerkungen zur Annotation-
Digitalisierung von: Name(n) (Arbeitsstelle)(Bochum)
Kollationierung von: Name(n) (Arbeitsstelle)(Bochum)
Präeditiert durch: Name(n) (Arbeitsstelle)Susanne Strubel-Burgdorf (Bonn)
Annotierung von: Name(n) (Arbeitsstelle)Susanne Strubel-Burgdorf (Bonn)
Abschlusskorrektur durch: Name(n) (Arbeitsstelle)Thomas Klein, Kathrin Chlench (Bonn)

Dokumenttext

ZeileTranskription (Unicode)Transliteration
[1ra,1]
[1ra,2]
[1ra,3]
[1ra,4]
[1ra,5]
[1ra,6]
[1ra,7]
[1ra,8]
[1ra,9]
[1ra,10]
[1ra,11]
[1ra,12]
[1ra,13]
[1ra,14]
[1ra,15]
[1ra,16]
[1ra,17]
[1ra,18]
[1ra,19]
[1ra,20]
[1ra,21]
[1ra,22]
[1ra,23]
[1ra,24]
[1ra,25]
[1ra,26]
[1ra,27]
[1ra,28]
[1ra,29]
[1ra,30]
[1ra,31]
[1ra,32]
[1ra,33]
[1ra,34]
[1rb,1]
[1rb,2]
[1rb,3]
[1rb,4]
[1rb,5]
[1rb,6]
[1rb,7]
[1rb,8]
[1rb,9]
[1rb,10]
[1rb,11]
[1rb,12]
[1rb,13]
[1rb,14]
[1rb,15]
[1rb,16]
[1rb,17]
[1rb,18]
[1rb,19]
[1rb,20]
[1rb,21]
[1rb,22]
[1rb,23]
[1rb,24]
[1rb,25]
[1rb,26]
[1rb,27]
[1rb,28]
[1rb,29]
[1rb,30]
[1rb,31]
[1rb,32]
[1rb,33]
[1rb,34]
[1rb,35]
[1rb,36]
[1va,1]
[1va,2]
[1va,3]
[1va,4]
[1va,5]
[1va,6]
[1va,7]
[1va,8]
[1va,9]
[1va,10]
[1va,11]
[1va,12]
[1va,13]
[1va,14]
[1va,15]
[1va,16]
[1va,17]
[1va,18]
[1va,19]
[1va,20]
[1va,21]
[1va,22]
[1va,23]
[1va,24]
[1va,25]
[1va,26]
[1va,27]
[1va,28]
[1va,29]
[1va,30]
[1va,31]
[1va,32]
[1va,33]
[1va,34]
[1va,35]
[1va,36]
[1vb,1]
[1vb,2]
[1vb,3]
[1vb,4]
[1vb,5]
[1vb,6]
[1vb,7]
[1vb,8]
[1vb,9]
[1vb,10]
[1vb,11]
[1vb,12]
[1vb,13]
[1vb,14]
[1vb,15]
[1vb,16]
[1vb,17]
[1vb,18]
[1vb,19]
[1vb,20]
[1vb,21]
[1vb,22]
[1vb,23]
[1vb,24]
[1vb,25]
[1vb,26]
[1vb,27]
[1vb,28]
[1vb,29]
[1vb,30]
[1vb,31]
[1vb,32]
[1vb,33]
[1vb,34]
[1vb,35]
[1vb,36]
[2ra,1]
[2ra,2]
[2ra,3]
[2ra,4]
[2ra,5]
[2ra,6]
[2ra,7]
[2ra,8]
[2ra,9]
[2ra,10]
[2ra,11]
[2ra,12]
[2ra,13]
[2ra,14]
[2ra,15]
[2ra,16]
[2ra,17]
[2ra,18]
[2ra,19]
[2ra,20]
[2ra,21]
[2ra,22]
[2ra,23]
[2ra,24]
[2ra,25]
[2ra,26]
[2ra,27]
[2ra,28]
[2ra,29]
[2ra,30]
[2ra,31]
[2ra,32]
[2ra,33]
[2ra,34]
[2ra,35]
[2ra,36]
[2rb,1]
[2rb,2]
[2rb,3]
[2rb,4]
[2rb,5]
[2rb,6]
[2rb,7]
[2rb,8]
[2rb,9]
[2rb,10]
[2rb,11]
[2rb,12]
[2rb,13]
[2rb,14]
[2rb,15]
[2rb,16]
[2rb,17]
[2rb,18]
[2rb,19]
[2rb,20]
[2rb,21]
[2rb,22]
[2rb,23]
[2rb,24]
[2rb,25]
[2rb,26]
[2rb,27]
[2rb,28]
[2rb,29]
[2rb,30]
[2rb,31]
[2rb,32]
[2rb,33]
[2rb,34]
[2rb,35]
[2rb,36]
[2va,1]
[2va,2]
[2va,3]
[2va,4]
[2va,5]
[2va,6]
[2va,7]
[2va,8]
[2va,9]
[2va,10]
[2va,11]
[2va,12]
[2va,13]
[2va,14]
[2va,15]
[2va,16]
[2va,17]
[2va,18]
[2va,19]
[2va,20]
[2va,21]
[2va,22]
[2va,23]
[2va,24]
[2va,25]
[2va,26]
[2va,27]
[2va,28]
[2va,29]
[2va,30]
[2va,31]
[2va,32]
[2va,33]
[2va,34]
[2va,35]
[2va,36]
[2vb,1]
[2vb,2]
[2vb,3]
[2vb,4]
[2vb,5]
[2vb,6]
[2vb,7]
[2vb,8]
[2vb,9]
[2vb,10]
[2vb,11]
[2vb,12]
[2vb,13]
[2vb,14]
[2vb,15]
[2vb,16]
[2vb,17]
[2vb,18]
[2vb,19]
[2vb,20]
[2vb,21]
[2vb,22]
[2vb,23]
[2vb,24]
[2vb,25]
[2vb,26]
[2vb,27]
[2vb,28]
[2vb,29]
[2vb,30]
[2vb,31]
[2vb,32]
[2vb,33]
[2vb,34]
[2vb,35]
[2vb,36]
[3ra,1]
[3ra,2]
[3ra,3]
[3ra,4]
[3ra,5]
[3ra,6]
[3ra,7]
[3ra,8]
[3ra,9]
[3ra,10]
[3ra,11]
[3ra,12]
[3ra,13]
[3ra,14]
[3ra,15]
[3ra,16]
[3ra,17]
[3ra,18]
[3ra,19]
[3ra,20]
[3ra,21]
[3ra,22]
[3ra,23]
[3ra,24]
[3ra,25]
[3ra,26]
[3ra,27]
[3ra,28]
[3ra,29]
[3ra,30]
[3ra,31]
[3ra,32]
[3ra,33]
[3ra,34]
[3ra,35]
[3ra,36]
[3rb,1]
[3rb,2]
[3rb,3]
[3rb,4]
[3rb,5]
[3rb,6]
[3rb,7]
[3rb,8]
[3rb,9]
[3rb,10]
[3rb,11]
[3rb,12]
[3rb,13]
[3rb,14]
[3rb,15]
[3rb,16]
[3rb,17]
[3rb,18]
[3rb,19]
[3rb,20]
[3rb,21]
[3rb,22]
[3rb,23]
[3rb,24]
[3rb,25]
[3rb,26]
[3rb,27]
[3rb,28]
[3rb,29]
[3rb,30]
[3rb,31]
[3rb,32]
[3rb,33]
[3rb,34]
[3rb,35]
[3rb,36]
[3va,1]
[3va,2]
[3va,3]
[3va,4]
[3va,5]
[3va,6]
[3va,7]
[3va,8]
[3va,9]
[3va,10]
[3va,11]
[3va,12]
[3va,13]
[3va,14]
[3va,15]
[3va,16]
[3va,17]
[3va,18]
[3va,19]
[3va,20]
[3va,21]
[3va,22]
[3va,23]
[3va,24]
[3va,25]
[3va,26]
[3va,27]
[3va,28]
[3va,29]
[3va,30]
[3va,31]
[3va,32]
[3va,33]
[3va,34]
[3va,35]
[3va,36]
[3vb,1]
[3vb,2]
[3vb,3]
[3vb,4]
[3vb,5]
[3vb,6]
[3vb,7]
[3vb,8]
[3vb,9]
[3vb,10]
[3vb,11]
[3vb,12]
[3vb,13]
[3vb,14]
[3vb,15]
[3vb,16]
[3vb,17]
[3vb,18]
[3vb,19]
[3vb,20]
[3vb,21]
[3vb,22]
[3vb,23]
[3vb,24]
[3vb,25]
[3vb,26]
[3vb,27]
[3vb,28]
[3vb,29]
[3vb,30]
[3vb,31]
[3vb,32]
[3vb,33]
[3vb,34]
[3vb,35]
[3vb,36]
[4ra,1]
[4ra,2]
[4ra,3]
[4ra,4]
[4ra,5]
[4ra,6]
[4ra,7]
[4ra,8]
[4ra,9]
[4ra,10]
[4ra,11]
[4ra,12]
[4ra,13]
[4ra,14]
[4ra,15]
[4ra,16]
[4ra,17]
[4ra,18]
[4ra,19]
[4ra,20]
[4ra,21]
[4ra,22]
[4ra,23]
[4ra,24]
[4ra,25]
[4ra,26]
[4ra,27]
[4ra,28]
[4ra,29]
[4ra,30]
[4ra,31]
[4ra,32]
[4ra,33]
[4ra,34]
[4ra,35]
[4ra,36]
[4rb,1]
[4rb,2]
[4rb,3]
[4rb,4]
[4rb,5]
[4rb,6]
[4rb,7]
[4rb,8]
[4rb,9]
[4rb,10]
[4rb,11]
[4rb,12]
[4rb,13]
[4rb,14]
[4rb,15]
[4rb,16]
[4rb,17]
[4rb,18]
[4rb,19]
[4rb,20]
[4rb,21]
[4rb,22]
[4rb,23]
[4rb,24]
[4rb,25]
[4rb,26]
[4rb,27]
[4rb,28]
[4rb,29]
[4rb,30]
[4rb,31]
[4rb,32]
[4rb,33]
[4rb,34]
[4rb,35]
[4rb,36]
[4va,1]
[4va,2]
[4va,3]
[4va,4]
[4va,5]
[4va,6]
[4va,7]
[4va,8]
[4va,9]
[4va,10]
[4va,11]
[4va,12]
[4va,13]
[4va,14]
[4va,15]
[4va,16]
[4va,17]
[4va,18]
[4va,19]
[4va,20]
[4va,21]
[4va,22]
[4va,23]
[4va,24]
[4va,25]
[4va,26]
[4va,27]
[4va,28]
[4va,29]
[4va,30]
[4va,31]
[4va,32]
[4va,33]
[4va,34]
[4va,35]
[4va,36]
[4vb,1]
[4vb,2]
[4vb,3]
[4vb,4]
[4vb,5]
[4vb,6]
[4vb,7]
[4vb,8]
[4vb,9]
[4vb,10]
[4vb,11]
[4vb,12]
[4vb,13]
[4vb,14]
[4vb,15]
[4vb,16]
[4vb,17]
[4vb,18]
[4vb,19]
[4vb,20]
[4vb,21]
[4vb,22]
[4vb,23]
[4vb,24]
[4vb,25]
[4vb,26]
[4vb,27]
[4vb,28]
[4vb,29]
[4vb,30]
[4vb,31]
[4vb,32]
[4vb,33]
[4vb,34]
[4vb,35]
[4vb,36]
[5ra,1]
[5ra,2]
[5ra,3]
[5ra,4]
[5ra,5]
[5ra,6]
[5ra,7]
[5ra,8]
[5ra,9]
[5ra,10]
[5ra,11]
[5ra,12]
[5ra,13]
[5ra,14]
[5ra,15]
[5ra,16]
[5ra,17]
[5ra,18]
[5ra,19]
[5ra,20]
[5ra,21]
[5ra,22]
[5ra,23]
[5ra,24]
[5ra,25]
[5ra,26]
[5ra,27]
[5ra,28]
[5ra,29]
[5ra,30]
[5ra,31]
[5ra,32]
[5ra,33]
[5ra,34]
[5ra,35]
[5ra,36]
[5rb,1]
[5rb,2]
[5rb,3]
[5rb,4]
[5rb,5]
[5rb,6]
[5rb,7]
[5rb,8]
[5rb,9]
[5rb,10]
[5rb,11]
[5rb,12]
[5rb,13]
[5rb,14]
[5rb,15]
[5rb,16]
[5rb,17]
[5rb,18]
[5rb,19]
[5rb,20]
[5rb,21]
[5rb,22]
[5rb,23]
[5rb,24]
[5rb,25]
[5rb,26]
[5rb,27]
[5rb,28]
[5rb,29]
[5rb,30]
[5rb,31]
[5rb,32]
[5rb,33]
[5rb,34]
[5rb,35]
[5rb,36]
[5va,1]
[5va,2]
[5va,3]
[5va,4]
[5va,5]
[5va,6]
[5va,7]
[5va,8]
[5va,9]
[5va,10]
[5va,11]
[5va,12]
[5va,13]
[5va,14]
[5va,15]
[5va,16]
[5va,17]
[5va,18]
[5va,19]
[5va,20]
[5va,21]
[5va,22]
[5va,23]
[5va,24]
[5va,25]
[5va,26]
[5va,27]
[5va,28]
[5va,29]
[5va,30]
[5va,31]
[5va,32]
[5va,33]
[5va,34]
[5va,35]
[5va,36]
[5vb,1]
[5vb,2]
[5vb,3]
[5vb,4]
[5vb,5]
[5vb,6]
[5vb,7]
[5vb,8]
[5vb,9]
[5vb,10]
[5vb,11]
[5vb,12]
[5vb,13]
[5vb,14]
[5vb,15]
[5vb,16]
[5vb,17]
[5vb,18]
[5vb,19]
[5vb,20]
[5vb,21]
[5vb,22]
[5vb,23]
[5vb,24]
[5vb,25]
[5vb,26]
[5vb,27]
[5vb,28]
[5vb,29]
[5vb,30]
[5vb,31]
[5vb,32]
[5vb,33]
[5vb,34]
[5vb,35]
[5vb,36]
[6ra,1]
[6ra,2]
[6ra,3]
[6ra,4]
[6ra,5]
[6ra,6]
[6ra,7]
[6ra,8]
[6ra,9]
[6ra,10]
[6ra,11]
[6ra,12]
[6ra,13]
[6ra,14]
[6ra,15]
[6ra,16]
[6ra,17]
[6ra,18]
[6ra,19]
[6ra,20]
[6ra,21]
[6ra,22]
[6ra,23]
[6ra,24]
[6ra,25]
[6ra,26]
[6ra,27]
[6ra,28]
[6ra,29]
[6ra,30]
[6ra,31]
[6ra,32]
[6ra,33]
[6ra,34]
[6ra,35]
[6ra,36]
[6rb,1]
[6rb,2]
[6rb,3]
[6rb,4]
[6rb,5]
[6rb,6]
[6rb,7]
[6rb,8]
[6rb,9]
[6rb,10]
[6rb,11]
[6rb,12]
[6rb,13]
[6rb,14]
[6rb,15]
[6rb,16]
[6rb,17]
[6rb,18]
[6rb,19]
[6rb,20]
[6rb,21]
[6rb,22]
[6rb,23]
[6rb,24]
[6rb,25]
[6rb,26]
[6rb,27]
[6rb,28]
[6rb,29]
[6rb,30]
[6rb,31]
[6rb,32]
[6rb,33]
[6rb,34]
[6rb,35]
[6rb,36]
[6va,1]
[6va,2]
[6va,3]
[6va,4]
[6va,5]
[6va,6]
[6va,7]
[6va,8]
[6va,9]
[6va,10]
[6va,11]
[6va,12]
[6va,13]
[6va,14]
[6va,15]
[6va,16]
[6va,17]
[6va,18]
[6va,19]
[6va,20]
[6va,21]
[6va,22]
[6va,23]
[6va,24]
[6va,25]
[6va,26]
[6va,27]
[6va,28]
[6va,29]
[6va,30]
[6va,31]
[6va,32]
[6va,33]
[6va,34]
[6va,35]
[6va,36]
[6vb,1]
[6vb,2]
[6vb,3]
[6vb,4]
[6vb,5]
[6vb,6]
[6vb,7]
[6vb,8]
[6vb,9]
[6vb,10]
[6vb,11]
[6vb,12]
[6vb,13]
[6vb,14]
[6vb,15]
[6vb,16]
[6vb,17]
[6vb,18]
[6vb,19]
[6vb,20]
[6vb,21]
[6vb,22]
[6vb,23]
[6vb,24]
[6vb,25]
[6vb,26]
[6vb,27]
[6vb,28]
[6vb,29]
[6vb,30]
[6vb,31]
[6vb,32]
[6vb,33]
[6vb,34]
[6vb,35]
[6vb,36]
[7ra,1]
[7ra,2]
[7ra,3]
[7ra,4]
[7ra,5]
[7ra,6]
[7ra,7]
[7ra,8]
[7ra,9]
[7ra,10]
[7ra,11]
[7ra,12]
[7ra,13]
[7ra,14]
[7ra,15]
[7ra,16]
[7ra,17]
[7ra,18]
[7ra,19]
[7ra,20]
[7ra,21]
[7ra,22]
[7ra,23]
[7ra,24]
[7ra,25]
[7ra,26]
[7ra,27]
[7ra,28]
[7ra,29]
[7ra,30]
[7ra,31]
[7ra,32]
[7ra,33]
[7ra,34]
[7ra,35]
[7ra,36]
[7rb,1]
[7rb,2]
[7rb,3]
[7rb,4]
[7rb,5]
[7rb,6]
[7rb,7]
[7rb,8]
[7rb,9]
[7rb,10]
[7rb,11]
[7rb,12]
[7rb,13]
[7rb,14]
[7rb,15]
[7rb,16]
[7rb,17]
[7rb,18]
[7rb,19]
[7rb,20]
[7rb,21]
[7rb,22]
[7rb,23]
[7rb,24]
[7rb,25]
[7rb,26]
[7rb,27]
[7rb,28]
[7rb,29]
[7rb,30]
[7rb,31]
[7rb,32]
[7rb,33]
[7rb,34]
[7rb,35]
[7rb,36]
[7va,1]
[7va,2]
[7va,3]
[7va,4]
[7va,5]
[7va,6]
[7va,7]
[7va,8]
[7va,9]
[7va,10]
[7va,11]
[7va,12]
[7va,13]
[7va,14]
[7va,15]
[7va,16]
[7va,17]
[7va,18]
[7va,19]
[7va,20]
[7va,21]
[7va,22]
[7va,23]
[7va,24]
[7va,25]
[7va,26]
[7va,27]
[7va,28]
[7va,29]
[7va,30]
[7va,31]
[7va,32]
[7va,33]
[7va,34]
[7va,35]
[7va,36]
[7vb,1]
[7vb,2]
[7vb,3]
[7vb,4]
[7vb,5]
[7vb,6]
[7vb,7]
[7vb,8]
[7vb,9]
[7vb,10]
[7vb,11]
[7vb,12]
[7vb,13]
[7vb,14]
[7vb,15]
[7vb,16]
[7vb,17]
[7vb,18]
[7vb,19]
[7vb,20]
[7vb,21]
[7vb,22]
[7vb,23]
[7vb,24]
[7vb,25]
[7vb,26]
[7vb,27]
[7vb,28]
[7vb,29]
[7vb,30]
[7vb,31]
[7vb,32]
[7vb,33]
[7vb,34]
[7vb,35]
[7vb,36]
[8ra,1]
[8ra,2]
[8ra,3]
[8ra,4]
[8ra,5]
[8ra,6]
[8ra,7]
[8ra,8]
[8ra,9]
[8ra,10]
[8ra,11]
[8ra,12]
[8ra,13]
[8ra,14]
[8ra,15]
[8ra,16]
[8ra,17]
[8ra,18]
[8ra,19]
[8ra,20]
[8ra,21]
[8ra,22]
[8ra,23]
[8ra,24]
[8ra,25]
[8ra,26]
[8ra,27]
[8ra,28]
[8ra,29]
[8ra,30]
[8ra,31]
[8ra,32]
[8ra,33]
[8ra,34]
[8ra,35]
[8ra,36]
[8rb,1]
[8rb,2]
[8rb,3]
[8rb,4]
[8rb,5]
[8rb,6]
[8rb,7]
[8rb,8]
[8rb,9]
[8rb,10]
[8rb,11]
[8rb,12]
[8rb,13]
[8rb,14]
[8rb,15]
[8rb,16]
[8rb,17]
[8rb,18]
[8rb,19]
[8rb,20]
[8rb,21]
[8rb,22]
[8rb,23]
[8rb,24]
[8rb,25]
[8rb,26]
[8rb,27]
[8rb,28]
[8rb,29]
[8rb,30]
[8rb,31]
[8rb,32]
[8rb,33]
[8rb,34]
[8rb,35]
[8rb,36]
[8va,1]
[8va,2]
[8va,3]
[8va,4]
[8va,5]
[8va,6]
[8va,7]
[8va,8]
[8va,9]
[8va,10]
[8va,11]
[8va,12]
[8va,13]
[8va,14]
[8va,15]
[8va,16]
[8va,17]
[8va,18]
[8va,19]
[8va,20]
[8va,21]
[8va,22]
[8va,23]
[8va,24]
[8va,25]
[8va,26]
[8va,27]
[8va,28]
[8va,29]
[8va,30]
[8va,31]
[8va,32]
[8va,33]
[8va,34]
[8va,35]
[8va,36]
[8vb,1]
[8vb,2]
[8vb,3]
[8vb,4]
[8vb,5]
[8vb,6]
[8vb,7]
[8vb,8]
[8vb,9]
[8vb,10]
[8vb,11]
[8vb,12]
[8vb,13]
[8vb,14]
[8vb,15]
[8vb,16]
[8vb,17]
[8vb,18]
[8vb,19]
[8vb,20]
[8vb,21]
[8vb,22]
[8vb,23]
[8vb,24]
[8vb,25]
[8vb,26]
[8vb,27]
[8vb,28]
[8vb,29]
[8vb,30]
[8vb,31]
[8vb,32]
[8vb,33]
[8vb,34]
[8vb,35]
[8vb,36]
[9ra,1]
[9ra,2]
[9ra,3]
[9ra,4]
[9ra,5]
[9ra,6]
[9ra,7]
[9ra,8]
[9ra,9]
[9ra,10]
[9ra,11]
[9ra,12]
[9ra,13]
[9ra,14]
[9ra,15]
[9ra,16]
[9ra,17]
[9ra,18]
[9ra,19]
[9ra,20]
[9ra,21]
[9ra,22]
[9ra,23]
[9ra,24]
[9ra,25]
[9ra,26]
[9ra,27]
[9ra,28]
[9ra,29]
[9ra,30]
[9ra,31]
[9ra,32]
[9ra,33]
[9ra,34]
[9ra,35]
[9ra,36]
[9rb,1]
[9rb,2]
[9rb,3]
[9rb,4]
[9rb,5]
[9rb,6]
[9rb,7]
[9rb,8]
[9rb,9]
[9rb,10]
[9rb,11]
[9rb,12]
[9rb,13]
[9rb,14]
[9rb,15]
[9rb,16]
[9rb,17]
[9rb,18]
[9rb,19]
[9rb,20]
[9rb,21]
[9rb,22]
[9rb,23]
[9rb,24]
[9rb,25]
[9rb,26]
[9rb,27]
[9rb,28]
[9rb,29]
[9rb,30]
[9rb,31]
[9rb,32]
[9rb,33]
[9rb,34]
[9rb,35]
[9rb,36]
[9va,1]
[9va,2]
[9va,3]
[9va,4]
[9va,5]
[9va,6]
[9va,7]
[9va,8]
[9va,9]
[9va,10]
[9va,11]
[9va,12]
[9va,13]
[9va,14]
[9va,15]
[9va,16]
[9va,17]
[9va,18]
[9va,19]
[9va,20]
[9va,21]
[9va,22]
[9va,23]
[9va,24]
[9va,25]
[9va,26]
[9va,27]
[9va,28]
[9va,29]
[9va,30]
[9va,31]
[9va,32]
[9va,33]
[9va,34]
[9va,35]
[9va,36]
[9vb,1]
[9vb,2]
[9vb,3]
[9vb,4]
[9vb,5]
[9vb,6]
[9vb,7]
[9vb,8]
[9vb,9]
[9vb,10]
[9vb,11]
[9vb,12]
[9vb,13]
[9vb,14]
[9vb,15]
[9vb,16]
[9vb,17]
[9vb,18]
[9vb,19]
[9vb,20]
[9vb,21]
[9vb,22]
[9vb,23]
[9vb,24]
[9vb,25]
[9vb,26]
[9vb,27]
[9vb,28]
[9vb,29]
[9vb,30]
[9vb,31]
[9vb,32]
[9vb,33]
[9vb,34]
[9vb,35]
[9vb,36]
[10ra,1]
[10ra,2]
[10ra,3]
[10ra,4]
[10ra,5]
[10ra,6]
[10ra,7]
[10ra,8]
[10ra,9]
[10ra,10]
[10ra,11]
[10ra,12]
[10ra,13]
[10ra,14]
[10ra,15]
[10ra,16]
[10ra,17]
[10ra,18]
[10ra,19]
[10ra,20]
[10ra,21]
[10ra,22]
[10ra,23]
[10ra,24]
[10ra,25]
[10ra,26]
[10ra,27]
[10ra,28]
[10ra,29]
[10ra,30]
[10ra,31]
[10ra,32]
[10ra,33]
[10ra,34]
[10ra,35]
[10ra,36]
[10rb,1]
[10rb,2]
[10rb,3]
[10rb,4]
[10rb,5]
[10rb,6]
[10rb,7]
[10rb,8]
[10rb,9]
[10rb,10]
[10rb,11]
[10rb,12]
[10rb,13]
[10rb,14]
[10rb,15]
[10rb,16]
[10rb,17]
[10rb,18]
[10rb,19]
[10rb,20]
[10rb,21]
[10rb,22]
[10rb,23]
[10rb,24]
[10rb,25]
[10rb,26]
[10rb,27]
[10rb,28]
[10rb,29]
[10rb,30]
[10rb,31]
[10rb,32]
[10rb,33]
[10rb,34]
[10rb,35]
[10rb,36]
[10va,1]
[10va,2]
[10va,3]
[10va,4]
[10va,5]
[10va,6]
[10va,7]
[10va,8]
[10va,9]
[10va,10]
[10va,11]
[10va,12]
[10va,13]
[10va,14]
[10va,15]
[10va,16]
[10va,17]
[10va,18]
[10va,19]
[10va,20]
[10va,21]
[10va,22]
[10va,23]
[10va,24]
[10va,25]
[10va,26]
[10va,27]
[10va,28]
[10va,29]
[10va,30]
[10va,31]
[10va,32]
[10va,33]
[10va,34]
[10va,35]
[10va,36]
[10vb,1]
[10vb,2]
[10vb,3]
[10vb,4]
[10vb,5]
[10vb,6]
[10vb,7]
[10vb,8]
[10vb,9]
[10vb,10]
[10vb,11]
[10vb,12]
[10vb,13]
[10vb,14]
[10vb,15]
[10vb,16]
[10vb,17]
[10vb,18]
[10vb,19]
[10vb,20]
[10vb,21]
[10vb,22]
[10vb,23]
[10vb,24]
[10vb,25]
[10vb,26]
[10vb,27]
[10vb,28]
[10vb,29]
[10vb,30]
[10vb,31]
[10vb,32]
[10vb,33]
[10vb,34]
[10vb,35]
[10vb,36]
[11ra,1]
[11ra,2]
[11ra,3]
[11ra,4]
[11ra,5]
[11ra,6]
[11ra,7]
[11ra,8]
[11ra,9]
[11ra,10]
[11ra,11]
[11ra,12]
[11ra,13]
[11ra,14]
[11ra,15]
[11ra,16]
[11ra,17]
[11ra,18]
[11ra,19]
[11ra,20]
[11ra,21]
[11ra,22]
[11ra,23]
[11ra,24]
[11ra,25]
[11ra,26]
[11ra,27]
[11ra,28]
[11ra,29]
[11ra,30]
[11ra,31]
[11ra,32]
[11ra,33]
[11ra,34]
[11ra,35]
[11ra,36]
[11rb,1]
[11rb,2]
[11rb,3]
[11rb,4]
[11rb,5]
[11rb,6]
[11rb,7]
[11rb,8]
[11rb,9]
[11rb,10]
[11rb,11]
[11rb,12]
[11rb,13]
[11rb,14]
[11rb,15]
[11rb,16]
[11rb,17]
[11rb,18]
[11rb,19]
[11rb,20]
[11rb,21]
[11rb,22]
[11rb,23]
[11rb,24]
[11rb,25]
[11rb,26]
[11rb,27]
[11rb,28]
[11rb,29]
[11rb,30]
[11rb,31]
[11rb,32]
[11rb,33]
[11rb,34]
[11rb,35]
[11rb,36]
[11va,1]
[11va,2]
[11va,3]
[11va,4]
[11va,5]
[11va,6]
[11va,7]
[11va,8]
[11va,9]
[11va,10]
[11va,11]
[11va,12]
[11va,13]
[11va,14]
[11va,15]
[11va,16]
[11va,17]
[11va,18]
[11va,19]
[11va,20]
[11va,21]
[11va,22]
[11va,23]
[11va,24]
[11va,25]
[11va,26]
[11va,27]
[11va,28]
[11va,29]
[11va,30]
[11va,31]
[11va,32]
[11va,33]
[11va,34]
[11va,35]
[11va,36]
[11vb,1]
[11vb,2]
[11vb,3]
[11vb,4]
[11vb,5]
[11vb,6]
[11vb,7]
[11vb,8]
[11vb,9]
[11vb,10]
[11vb,11]
[11vb,12]
[11vb,13]
[11vb,14]
[11vb,15]
[11vb,16]
[11vb,17]
[11vb,18]
[11vb,19]
[11vb,20]
[11vb,21]
[11vb,22]
[11vb,23]
[11vb,24]
[11vb,25]
[11vb,26]
[11vb,27]
[11vb,28]
[11vb,29]
[11vb,30]
[11vb,31]
[11vb,32]
[11vb,33]
[11vb,34]
[11vb,35]
[11vb,36]
[12ra,1]
[12ra,2]
[12ra,3]
[12ra,4]
[12ra,5]
[12ra,6]
[12ra,7]
[12ra,8]
[12ra,9]
[12ra,10]
[12ra,11]
[12ra,12]
[12ra,13]
[12ra,14]
[12ra,15]
[12ra,16]
[12ra,17]
[12ra,18]
[12ra,19]
[12ra,20]
[12ra,21]
[12ra,22]
[12ra,23]
[12ra,24]
[12ra,25]
[12ra,26]
[12ra,27]
[12ra,28]
[12ra,29]
[12ra,30]
[12ra,31]
[12ra,32]
[12ra,33]
[12ra,34]
[12ra,35]
[12ra,36]
[12rb,1]
[12rb,2]
[12rb,3]
[12rb,4]
[12rb,5]
[12rb,6]
[12rb,7]
[12rb,8]
[12rb,9]
[12rb,10]
[12rb,11]
[12rb,12]
[12rb,13]
[12rb,14]
[12rb,15]
[12rb,16]
[12rb,17]
[12rb,18]
[12rb,19]
[12rb,20]
[12rb,21]
[12rb,22]
[12rb,23]
[12rb,24]
[12rb,25]
[12rb,26]
[12rb,27]
[12rb,28]
[12rb,29]
[12rb,30]
[12rb,31]
[12rb,32]
[12rb,33]
[12rb,34]
[12rb,35]
[12rb,36]
[12va,1]
[12va,2]
[12va,3]
[12va,4]
[12va,5]
[12va,6]
[12va,7]
[12va,8]
[12va,9]
[12va,10]
[12va,11]
[12va,12]
[12va,13]
[12va,14]
[12va,15]
[12va,16]
[12va,17]
[12va,18]
[12va,19]
[12va,20]
[12va,21]
[12va,22]
[12va,23]
[12va,24]
[12va,25]
[12va,26]
[12va,27]
[12va,28]
[12va,29]
[12va,30]
[12va,31]
[12va,32]
[12va,33]
[12va,34]
[12va,35]
[12va,36]
[12vb,1]
[12vb,2]
[12vb,3]
[12vb,4]
[12vb,5]
[12vb,6]
[12vb,7]
[12vb,8]
[12vb,9]
[12vb,10]
[12vb,11]
[12vb,12]
[12vb,13]
[12vb,14]
[12vb,15]
[12vb,16]
[12vb,17]
[12vb,18]
[12vb,19]
[12vb,20]
[12vb,21]
[12vb,22]
[12vb,23]
[12vb,24]
[12vb,25]
[12vb,26]
[12vb,27]
[12vb,28]
[12vb,29]
[12vb,30]
[12vb,31]
[12vb,32]
[12vb,33]
[12vb,34]
[12vb,35]
[12vb,36]
[13ra,1]
[13ra,2]
[13ra,3]
[13ra,4]
[13ra,5]
[13ra,6]
[13ra,7]
[13ra,8]
[13ra,9]
[13ra,10]
[13ra,11]
[13ra,12]
[13ra,13]
[13ra,14]
[13ra,15]
[13ra,16]
[13ra,17]
[13ra,18]
[13ra,19]
[13ra,20]
[13ra,21]
[13ra,22]
[13ra,23]
[13ra,24]
[13ra,25]
[13ra,26]
[13ra,27]
[13ra,28]
[13ra,29]
[13ra,30]
[13ra,31]
[13ra,32]
[13ra,33]
[13ra,34]
[13ra,35]
[13ra,36]
[13rb,1]
[13rb,2]
[13rb,3]
[13rb,4]
[13rb,5]
[13rb,6]
[13rb,7]
[13rb,8]
[13rb,9]
[13rb,10]
[13rb,11]
[13rb,12]
[13rb,13]
[13rb,14]
[13rb,15]
[13rb,16]
[13rb,17]
[13rb,18]
[13rb,19]
[13rb,20]
[13rb,21]
[13rb,22]
[13rb,23]
[13rb,24]
[13rb,25]
[13rb,26]
[13rb,27]
[13rb,28]
[13rb,29]
[13rb,30]
[13rb,31]
[13rb,32]
[13rb,33]
[13rb,34]
[13rb,35]
[13rb,36]
[13va,1]
[13va,2]
[13va,3]
[13va,4]
[13va,5]
[13va,6]
[13va,7]
[13va,8]
[13va,9]
[13va,10]
[13va,11]
[13va,12]
[13va,13]
[13va,14]
[13va,15]
[13va,16]
[13va,17]
[13va,18]
[13va,19]
[13va,20]
[13va,21]
[13va,22]
[13va,23]
[13va,24]
[13va,25]
[13va,26]
[13va,27]
[13va,28]
[13va,29]
[13va,30]
[13va,31]
[13va,32]
[13va,33]
[13va,34]
[13va,35]
[13va,36]
[13vb,1]
[13vb,2]
[13vb,3]
[13vb,4]
[13vb,5]
[13vb,6]
[13vb,7]
[13vb,8]
[13vb,9]
[13vb,10]
[13vb,11]
[13vb,12]
[13vb,13]
[13vb,14]
[13vb,15]
[13vb,16]
[13vb,17]
[13vb,18]
[13vb,19]
[13vb,20]
[13vb,21]
[13vb,22]
[13vb,23]
[13vb,24]
[13vb,25]
[13vb,26]
[13vb,27]
[13vb,28]
[13vb,29]
[13vb,30]
[13vb,31]
[13vb,32]
[13vb,33]
[13vb,34]
[13vb,35]
[13vb,36]
[14ra,1]
WIR. SVLIN
des bvches beginnē mit
got. vn̄ ez ſol ſich enden mit
got. vn̄ wir ſvln ez bewærn mit dˢ alten
ê. vnd mit der newen ê. daz tv wír
da mit vn̄ dar vmb. daz ez die valſcſchen
lævt vn̄ die vngetriwen lævt
niht ver keren megen. wan des bvchesíſt
erdaht. dvrch rehten fride.
vnd dvrch rehtes gerihte. ze gvt
dem armen. ſam dem richen.
So ſvln wir des alreſten nēnē
den. dem der almæhtic got geriht vnd
gewalt enphalh. vf ertriche in dˢ altē ê
abraham der waz ein patriarch der
gewan eínen ſvn der hiez yſaac. der
waz ovch ein patriarche. der gewā
einen ſvn der hiez iacob. die dri patriarchen.
verdienten mit ir gerihte
daz ſí nv zehimel gewaltíc patriarken
ſint. vn̄ alſo ſvln hvͤte drie patⁱarken
ſin vf ertriche. Der ſol einer ſín
ín Conſtantínopel. der andˢ ze antyo=che.
der dritte ín Indya. ín dem land
da ſant Thoman inne waz. dˢ got in
ſin wͮnden greif. diſe dríe patriarcken.
habent drie patriarchen vndˢin
wan dív ſelben driv lant ſint vō Rom
ſo verre gelegen. daz ſi ê vn̄ kríſtenlich
reht ze Rome niht genemē mvͤgen.
da von hat in der ſtvͦl ze Rome
den gewalt verlihen alſ dˢ Babeſt
hat. Iacob gab got díe genade daz
er zwelf ſvne gewan. dˢ waz einˢ
Ioſeph genant. der wart got libeſt vn̄
ſínē vater. vn̄ allen den lívten díe ín
dem lande waren. Nv ſach Ioſeph an
ſínen brvdern daz ſi an got ſvͤnten .
daz waz im leit. vn̄ ſi ſahen daz er
ſinem vater der libeſt waz. vn̄ wurden
im ge haz. Ioſeph lag an ſinem
bette. vn̄ trovmt im wi er vn̄ ſin brvder
ſtvnden vf einē aker vn̄ ſi fvndē
geſnitenſ korn da. vn̄ ez want iglicher
ein garb da. vn̄ ſatzt ſi fvr ſich vf
daz ertriche. vn̄ si ſprachen alſo wir
ſvln hie beſehn. wes garb diu beſte ſi
Die eínlif garbe vilen fvr díe zwelften
vnd betten ſi an. Do ſach Ioſeph
ein andern trovm. wi er vor ſineſ vater
hvſe ſtvnde. vn̄ er ſach ſvn̄en vnd
manen bi eín andˢ ſten. an dem himel
vn̄ einlif ſchone ſtern. Div ſvnne und
der mân. vnd einlif ſtern neígten
ſích von hímel vnd betten Ioſebn. an.
Die zwen trevm ſeit er ſinē vater vn̄
ſinen brvdern. vn̄ der vater ſtraft ín
dar vmb wan er weſt wol daz ín die
brvder hazten. dˢ vater beſchied ím
die trevm. vn̄ ſprach. Die eínlif garb
ſint die brvder dín. vnd werdent dih
an bettent. vn̄ div ſvnne vn̄ dˢ man.
daz bin ich vn̄ die mvter din. wír
werden dich mit eín andˢ an betent
durch rehteſ hvngerſ not. Daz
hazten die brvdˢ īmer mer vf in
Daz chomeínes tages alſo. daz in sin
vater hiez zv ſinen brvdern gen
vn̄ daz er beſæh waz ſi tæten.
do lieffen ſi an vnd wolden ín han
er ſlagen. vn̄ ſprachen alſo. ſehet wa
der trovmer her gat. nv suln wir beſehē waz
ím ſín trævme frvm ſín./ Do waz einˢ
vndˢ den brvdˢn der híez Rvben. der
wolt ín niht lan ſlahen. vn̄ bat ſí ín
werfen ín eín Cyſtern indˢ wuͤſte
da waz niht wazzerſ ínne ſi zvgē
im ab vn̄ w①rfen ín dar ín dar nach
wͮrden ſi vil fro. zehant komē kvͦflævte
von Iſmahel do riet Iudas/
der brvder eíner daz ſi ín den kovflævten
gæben. die wolten gein egiptē
daz wær bezzer. denne ob im ſin blvte
von in wurde ver gozzen. Si
gaben in vmb drizzic ſilberin pfēnínge./
Die brvdˢ ſlvgen ein týer vn̄
bewullen Ioſebes Rock dar ínne
vnd zeigten ín dem vater vn̄ ſprachen
in hiet eín tyer frezzen. der
vater ſprach daz wær ein vbel tyer
geweſen. Von Ioſeph .
Die kovf lævte gaben ín ze kovfen
dem Bonefar der rittermeiſter
waz. des kvniges pharao=nis
der gab ín dem kvníg. Ioſeph
waz daz ſchonſt menſch. daz bi den
ziten lebt. vnd got waz mít ím.
nv wart er dem kvníg alſ liep. daz
er ím ſín kamer enphalh. er verdienet
in dem hof. des kvnígeſ volk alles
mít libe. Daz kom alſo eines ta=ges.
daz ín div kvneginne bat. daz er
bi ír læg. daz verſeít er ir. dar nah
traht. die kvnegínne. wi er bi ir læg
edˢ im den lip genæm. aber eínſ tageſ
bat ſi in in des kvnigeſ hvſe
er ſprach mir iſt liber daz ich den
lip verlíez dān ſele vnd líp. Si begreif
in bi dem mandel. vn̄ rvfte
vil lvte. er lie den mandel vn̄ floh
von ir. Do ſi alſo rvfte. do kom dˢ kvníc
vnd ſín lêvte. vn̄ ſi klagt im
Ioſeph wold bi ir gelegen ſin. vnd si
zeigt dem kvnig den mandel vn̄ ir
gewant. daz het ſi ze zerret. vn̄ iah
daz hiet er getan. Der kvnic hiez
in werfen mit zorn in den karcher.
den trevmē Dar nach fvgt ez
ſich alſo. daz des kvniges ſchēke
vn̄ pfyſter. wͮrden in den charcher
geworfen. dem ſchenchen trovmte
ein trovme. vnd dem phiſter eíner.
Dem ſchenken trovmt wi er vor dē
kvnig ſtvnde. do er ob dem tiſch ſaz
vn̄ wi ein koph vor im ſtvnde. vn̄
wi er drie wín trovben hiet ín ſinˢ
hant. vn̄ die drvkt er in den choph
vn̄ bot in dem kvníg. der kvních
nam ín vn̄ tranc. des bat er Ioſeb
daz er im den trovm beſchied . do
ſprach Ioſeph. die drie wíntrovbē
ſint drie tag. die dv noch hínn biſt
dar nach nímt dich der kvníc hín
vz vn̄ ſetzet dich widˢ an dín ere.
ſo bit ich dich daz dv min gedencheſt.
wider den kvnic. vn̄ daz er gedenk
daz ich verkovft wͮrde ín
ditz lant. Der phiſter ſprach mír
iſt ovch eín trovm getrovmet. Ioſeph
den beſcheide mír. mir trov̄t
wi ich drie choͤrbe. volle brotes trvge
vf mínē hvbet. vn̄ ez azzen
mír díe vogel ab dem hovbet. Ioſep
ſprach. die drie choͤrbe ſint dri tag
die dv noch hinne be libeſt. vn̄ der
kvnic beget ein hoh zite. den tac ſiner gebvrte
nach. den tagen. nam si der künec her uze vn̄ ſetzet den
ſchenken an ſín an ſín ampte. vnd
heízzet den phiſter henchen. do vergaz
dˢ ſchench Ioſebeſ in dem charchˢ
alſo tvn wir indˢ werlde. alſ vnſ got
lat chomen in ein arbeit. ſo rvff wir
got an. vn̄ alſ er vnſ gehilfet. ſo vergezze
wir ſin alſo tet der ſchenche.
den trvmē Dar nach vber zwei
íar do trovmt dem kvnig an ſinē
bette. wi er ſtvnde bi einē wazzer.
vn̄ wi er ſæh ſiben ſchone vn̄ veiſt
ohſen. vn̄ ſiben mager ohſen. vn̄ die
ſiben mager ohſen lieffen die ſiben/
veiſten an. vn̄ frazzen ſi in ir halſ/
vn̄ trovmt im mer. wi er ſiben ſchoͤn
eher. vn̄ ſiben boſe ſæh vf einē akeR
ſten. vn̄ dív ſiben boſen. azzen div
ſiben gvten von den trvͤmen .
Der kvníc er wachet. vn̄ er vorhte
die trevm. vn̄ beſant alle
die meiſter. die in ſinē kvnechrich
waren. daz ſi im beſchiden die trêvm
Die meiſter beríten ſich. vn̄ mohten
ſi niht ervinden waz ez wær. der
chvnic drævt in an den lip. Daz
hort dˢ ſchench. dˢ bi Ioſeb waz gelegen.
in dē charchær. vn̄ ſprach. Hˢre
mír vn̄ dem phiſter trovmtē zwen
trêvm die beſcheidet vnſ Ioſeph
vn̄ wi dv mich an mín ere ſatzteſ
vn̄ den phiſter hiezzet henken./
Daz geſchah vn̄ bat mich Ioſeb ſin gedenchen.
vor dir vnd ich han des niht getan.
des iſt ie zv zway iar. Do gebot
dˢ kvnic daz man ioſeph her vz næm
vn̄ in badet vn̄ gvt gewant gæbe.
vn̄ in dar nach im bræht. Nv waz
Ioſeph alſ ſchone alſ do man in ín
den karcher leít. ER chom fvr den
kvníc vn̄ dˢ grvzt ín. vn̄ ſprach alſo
ich bit dich mir ſínt zwen trævm getrovmt
ín einer naht. die kvndē mir
die meiſter niht beſcheiden. daz dv
mír die ſageſt waz ſi bedvͤten. Do ſprach
ioſeph nv leg ſi mir fvr daz geſchach.
Do ſprach Ioſeph die ſiben gvten
Ohſen die dv ſæhe. daz ſínt ſiben
gvtív iar die beſten dív ie wͮrden./
vn̄ div boſen ſiben Ríndˢ. daz ſint ſibē
boſív iar. div ver zerent. ſwaz dív gvten
genvhtſam da brahten. Der andˢ/
trovm von den ehern. bedvtet ovch/
div hvnger iar. Do ſprach Ioſeph/
zem kvnig do ſolt dir ſvchen eín wíſen
man. dem dv lant vn̄ lvte enphelheſt.
Der kvníc beriet ſich mit
den wiſen. vn̄ ſi ri êten alle vf Ioſebē
wan der hilige geiſt wont mit im.
Der kvnic tet gewaltic Ioſeph levte
land vn̄ gvt . vn̄ ſtiez im ſín víngerlin
an die hant. vn̄ leit im kvnichlich
gewant an. vn̄ hiez im die rihtær
ge horſam ſín. vn̄ ſwer des niht
tæt der wær des todes. nv komē
div ſiben gvten iâr. vn̄ ioſeph kovft
daz fvͤnfteil. des chornes ſwaz dem
manne wart Dar nach chomē div
boſen íar. vn̄ daz livt ſtarb vō hvnger.
Do Iacob hort daz chorn în
egîpten waz. er ſprach zv ſínē ſvnen.
chovft vnſ des korneſ. daz/
wir iht hvngerſ ſterben. vn̄ nēt
golt vn̄ ſilber genvg mit iv. Der
brvdˢ fvrn zehn mít eín andˢ. vn̄
liezzen den ívngiſten brvdˢ da
heím der hiez Benyamín. Sí komen
zv Ioſeph vn̄ alſ ſí ín er ſahē
ſi vilen an irív kníe vn̄ betten in
an. Ioſeph er kand ſi wol vn̄ ſi ſín
niht. er vragt ſi wanne ſi wærn
ſi ſprachen von kanaan. er ſprach
ſi wæren ſpehær. ſi ſprachen ſi wæren
sine dienær. vn̄ eínes manneſ kīt
vn̄ wolten gern ſpiſe chovffen.
vn̄ haben ein ivngern brvder da
heim. Ioſeph ſprach daz mvzzet ír
mír bewæren. vn̄ var iv̂r eínˢ hin
heím vn̄ bring ívren brvder. die
andˢn legt er inden charchær.
vn̄ hiez ir vbel phlegn. an dē vîr=den
tag hiez er ſi her vz nemen
vn̄ ſprach er vorht got. vn̄ hiez ſi
ſpiſe bringē ir vatˢ vn̄ ir mvtˢ. vn̄
daz ir eínˢ da belibe. Do be leib Symeon
da den bant man vn̄ warf
in inden charchêr. Si fvren hin.
do ſi vndˢ wegen waren. do ſprach
Ivdaſ. ditz vngelvke lid wir billiche.
wan wir haben geſvndet an
vnſerm brvdˢ. vn̄ do er nakend vor
vnſ ſtvnd. do erbarmt wir vnſ vbˢ
in niht. ſam tvt got vber vnſ./
Si komen hin heim vn̄ fvndē ir
gvt in den ſeken. daz ſi dar vmb
heten gegebn. vn̄ dˢ vater er ſchrak
da von. er fragt nach Symeō
vnd ſprach. ſwer iv daz gvt hat
in geſtozzē daz chvmt iv ze vngemache.
ſi ſprachen Símeon mvſt
wir dem hˢren dort lazzen. vnz
wir im vnſern brvdˢ Benyamín
bræhten. Der vatˢ ſprach nv han
ich Ioſebſ niht. vnd ir welt mich
Benyamínſ anen. ir welt mich
toten e miner tag nv wuhſ
dˢ hvngˢ ſer in dem land. vn̄ dˢ vatˢ
bat ſin ſvne nach chorn varn. ſie
wolten nindˢ an Beniamín. varn dˢ vatˢ
er lovbt in den brvdˢ. vn̄ hiez ſie
zwier alſ vil gvtes ín díe ſecke.
ſtozzen. vn̄ daz ſi daz dē herrē bræhtē.
wan ſwer dē māne ſin gvt ab
nimt mit vnreht. dˢ ſol daz mít dˢ
zwivalt gelten. vn̄ iſt dē rihtær
ſchuldic ſineſ libeſ. Daz ewangely
ſprichet aber. man ſvl viervalt
gelten. daz tet zachevſ. Die ſvne/
namē vrlvb vō Iacob. vn̄ er weīt
ſer vmb ſiniv kint. Do Ioſeph ſínen
ívngen brvdˢ ſach. do wart er
vro. er hiez im bereiten ein grozze
hohzite. vn̄ bat ſi zehvſe ſi
waren mit im. vn̄ ſprachen alſo
herre verním vnſerív wort genædichlich.
Do wir hin heī chom̄
do fvnd wir daz gvt inden ſekn
daz wir vmb daz korn dir heten
gegebn. daz hab wir zwívalt
braht daz heiz nemen./
ER ſprach gotes fride ſi mit iv. vnd
ir ſvlt. iv niht fvrhten. wan ivrſ vatˢ
got. ſtiez iv daz gvt widˢ in. Si vilen
an iriv knie fvr Ioſeph. er enphie ſi
vn̄ ir gab gvtelich. vn̄ fragt ſi ob ir
vatˢ noch lebt. ſi ſprachen ia. er ſprah
iſt daz ivr ivngiſter brvdˢ. ſi ſprachē
ia. er gie von in in eín gaden vnd
weint ſer. vor frevden vmb den brvdˢ.
Dar nach wuſch er ſin antlvtze
vn̄ gie her widˢ vz. vn̄ ſaz zv ín an
einen tiſch. vn̄ ſatzt den eltſten brvdˢ
an ſich. vn̄ zv dem den elſten dar
nach. da von ſol man noch hiute daz alter
eren. do ſi enbizzen. do hiez er ſin phleger
dar gen. vn̄ gebot im daz er im
ir ſek alle fvlt. mit korn. vn̄ ſwaz ſi
im gvtes gæben. daz er ín daz heínlich
widˢ ín die ſeke lît . vn̄ ſinē gvten
choph næm. vn̄ leit den in des
ivngiſten ſak daz ge ſchach alſo Vō Ioſeph .
Si fvren vf ir ſtrazze
froliche. Ioſeph hiez in nah rîten
vn̄ hiez ſi vahen. ſi ſprachen waz haben
wir getan. da habt ir minē herren
ſínen gvten choph ver ſtolne.
ſi sprachen waz wær vnſ des not. wir habē
dir ver golten. Nv bind vnſer ſek
vf. vn̄ in ſwelhes gewalt dv in vindeſt
den toͤte. Si lvden ab ir ſecke
er vand ín ín benyamînſ ſack. er
fvrt ſi widˢ fvr Ioſeph. Do ſprach Ivdaſ
vnd nímſt dv vnſ daz chint
ſo ſtirbet vnſer vater vor leide
vnd wir chomen nīmer von dir
vnd ſwaz den kinden geſchiht
daz mvz ovch vnſ geſchehn. eR
hiez die lvte alle vz dˢ kamer gen
vn̄ weint alſo lvͦt. daz ez die lvͤte
horten. do tet er die chamer vf vn̄
bat ſin brvdˢ hin in gen. vn̄ ſprah
ích bin Ioſeph ivr brvdˢ. den ir
da verkovft ín egipten. ſi vorhtē
in ſêr. er ſprach fvrht iv niht. got
hat ditz getan. durch ivr heil.
Er ſprach zwei vbelív iar ſint fvͤr.
noch ſint boſer fvnfiv. vn̄ ir mvgt ivh
niht enthalten. in ivren landen ir sterbet
vor hvnger. ſi chvſten in alle vnd
fvren heim. Er ſprach nv bringt
ívren vater. vn̄ alleſ îver livt.
vnd alleſ ivr gvt. wan ſwaz ir da
heím lat daz iſt alleſ ver dorbē.
Dem kvníg pharaon wart geſeit
daz Ioſebſ brvdˢ komen wærn. er
ſand nach im. vnd nach den brvdˢn
vn̄ enphie ſi gvte lichen vn̄ ſprach
ze Ioſeph heiz ſí heim varn. vn̄ gebivt
in. daz ſi ir vatˢ. vn̄ ir gvt vnd
alleſ ir geſinde her fvren. vn̄ gib
in choſt hin vnd her. Si chomen
heim vn̄ ſprachen zv ir vatˢ. dín ſvn
Ioſeph lebt er gelovbt ez chovm. alſ
er do ſach daz ſi ſo vil wægen. vnd
gvtes brahten. do gelovbt er in.
ſi ſamten ſich vn̄ fvren gein egiptē
vndˢ wegen chom got zv Iacob. vn̄
ſprach zv im fvrht dir niht. zevaren
in egipten. ich mache vz dinē
geſlæhte. alſ vil volkes daz ez vnzalhaft
iſt. Do Ioſeph hort. daz ſin
vater vn̄ ſin brvdˢ choͤmen. er eilt
fvr gein in. vn̄ alſ er den vater ſah do
kvſt er in. ſi komen fvr den kvnic pharaon.
dˢ enphie ſi gvtelichen. vn̄ fragt
den vater wi alt er wær. Iacob ſprach
ich bin hvndert iar alt. vn̄ drizzic íar
Der kvnic verleh im ein gvt lant. daz
heizzet Ireſſen. vn̄ hiez in div fvnfe
iar geben. alle die koſte dˢ ſi bedorftē
Ioſeph gewan dem kvnig witív lant
vn̄ groz gvt. vnd vil lævt die ſich im
ze eigen gaben vmb die koſt. Nv w①rden
Iacobs tag ver ſlizzen. vn̄ er gelag
an dem tode. vn̄ ſand nah ſinen
ſvnen. vn̄ ſprach ich wil iv kvnftigiv
dinch ſagen. er wiſſagt von Ieſv (Christ)o
elliv div dinch div ſit geſchahen. er
ſeit in vor. fvrht got ſo vart ir wol
vn̄ ſeit ir mer alſ in dˢ bibel ſtet. Iacob
ſtarb in klagten alle die in egiptē
waren. in namen ſin ſvne. vn̄ fvrten
in. in kanaan. vn̄ leiten in in ſíneſ
vater grab yſaacſ. vn̄ in ſineſ enen
abrahames. Von Ioſeph
Die brvdˢ ſanten. an Ioſebn vnd
hiezzen. alſo reden. din vater riet
vnſ do er an dem tode lac. daz wir
dich bæten daz dv vnſ ver gæbeſt.
ſwaz wir vbelſ heten an dir getan.
Ioſeph wart weinent vn̄ ſprach.
widˢ got ſvln wir niht tvn. ívr vbeltat
hat got ze gvt braht. dar vmb
ſi iv ver geben vnd bit ivch daz ir mir
vergebt ſwaz ich iv hab getan.
Ich ver gih ovch got daz ich ívz ze
gvt tet. dar vmb daz ez der ſele iht
w①rde ge ſpart. Si fvren in daz lant
daz in phaarao ver lihen het.
Do ioſeph ge lebt het hvndˢt iar
vn̄ zehn iar er ſand. nach ſinen
kinden. vn̄ nach ſinen brvdern
vn̄ ſprach alſo. Min tag ſint vervarn.
ich mvz ſterben. nv volget
mineſ vater ler vn̄ fvrht got
vn̄ habit alleſ gvt. vn̄ ívreſ geſlæhtes
des wirt vil. vn̄ den geheiz
den got. abraham vn̄ Iſaac vn̄
Iacob. da tet dˢ wirt er vollet an
ivren nach komen. vn̄ er fvͤrt ívh
vz diſem lande in daz ge heizzen
lant. vn̄ ich bit ivch alſ ich ſterbe
ſo legt mich hie in egipten. dar
nach grabt mich vz ivren nahkomen .
vn̄ fvret mich ín mineſ vatˢ
grab. Ioſeph ſtarb vn̄ klagten in ſiniv
kint. vn̄ daz lant von egipten.
rich vnd arme. Von Moiſe .
Dar nach vber lanc kom eī kvnic
der tet den ivden we. vn̄ wart
ſi ſer drvkent. vnd ſi rvften hinz got
daz er ſi loſte. got er hort ſi vn̄ ſant
in einen gvten man. dˢ hiez Moiſes
zv dē ſprach got ginch vn̄ loſe mir
min volck. von dem kvníg. vn̄ wiſ
ſin leittær. in daz geheizzen lant
Moiſeſ ſprach dˢ kvnic ge lovbt mír
niht. got antwͮrt im. tv dē kvnig
div zeichen vor. alſ ich dich wiſe.
dannoh læt er daz volck niht. do
ſprach ovch Moiſeſ. ſo gelovbt ovch mir
daz volk niht. dem tv daz zeichen
vor. alſ ich dich wiſe. ſo gelovbt ez
dir. div zeichent ſtent in Moiſes
bvche. Der kvnic lie daz volk vngˢn von im
wan ez waz im dienſthaft. got dˢ tet
dem kvnig vn̄ dem volk vbel vnzer
daz volk mvſt lazzen. Moiſeſ grvb
Ioſebes gebin widˢ vz. vn̄ fvrt ez
vnd die Ivden mit im. vnz an daz
Rot mêr. Der kvnic pharao. ſamt
ein groz her. vn̄ fvͦr nah in. alſ daz
volk hort daz er nach ín fvr. do ſprachen
ſi ze Moiſe. dv ſolteſt vnſ in Egipten
haben lazzen. daz wær bezzer
geweſen. danne daz wir von ím
er ſterben. Moiſeſ ſprach. fvrht iv niht
ir ſeht hivte ivr vient vn̄ nímmer
mer. got wil ſelb fvr ivch vehten.
vn̄ ir ſvlt ſwigen. Got ſprach ze Moiſes.
ním die Rvͦten. vn̄ ſlah ín daz
mer ſo teilt ſich daz mer en zwei.
vn̄ wirt hert alſam ein movr./
Moiſeſ ſlvch in daz mer. daz mer
tet ſich vf. vn̄ fvr daz livt durch
mít gvtē gemache. do ſprach pharao
zv ſinen lævten. wir ſvln hin
nach ín varn. vnſer got ſint alſ
ſtarch alſ dˢ ir. er fvr mit ſinem
her vn̄ mit ſinē gvt nah in. Got
ſlvc daz mer zeſamen. vn̄ ertrākt
lævt. daz er ſah Moiſeſ. vn̄ daz
Iſrahelich volk. vn̄ si ſvngē got eín
lobliet daz ſprichet alſo. Cantemus
domino gloriose enim magnificatus est.
daz geſanch víndet man in dem
ſalter. Moiſeſ vn̄ ſin lvͤte fvͦrē fvͤrbaz.
vn̄ chomen ín deheín lant. ſi
ge ſigten dem volk an. vn̄ namen
in dem lande ſwaz ſi wolten. Dar
nach nahtenſ einē lande. daz hiez
Moab. da waz ein kvnic inne dˢ hiez
Balac. dˢ hort wol daz ſi ellív dív lant
betwͮngen. heten da ſi durch fvren er ſant
nach ſinem rat. vn̄ ſprach alſo. Daz
lívt wirt an vnſ vr livgend. alſ dˢ ohſe
daz krvͦt ab izzet vnz an die w①rtz
do ſprach ſin wiſer rat. dv haſt ein
wiſen man. in dinē lande dˢ heizzet
Balam. vn̄ ſin vater hiez Reor. dˢ iſt
alſo hilic ſwen er verflvchet. der iſt
verflvchet. vn̄ ſwen er geſegent dˢ
iſt gesegent Der kvnic ſand im ſin
boten zv Balam. vn̄ ſand im kleinod
Balam ſprach got waz hinet bíe
mir. vn̄ ver bot mir daz ich im
ſin volk iht ver flvchet. ez wær von
im geſegent. vn̄ hat mir ge wert
daz ich zv dem kvníg iht chome
die boten chomē widˢ. vn̄ brahtē des
wiſſagen niht. daz waz dem chvnig
leít. Dar nach ſand ím der chvnich
riche boten. vn̄ grozzer gvt danne ./
vn̄ bat daz er daz von im næme.
vn̄ choͤm er er wold im. wol mer gebn
vn̄ daz er daz volk verflvchet.
Balam ſprach alſo. vn̄ gæb mir der
kvnic ſin hvͦſ halbeſ volleſ goldes/
ich moht niht ver wandeln. ich moͤhte
niht ver wandeln vnſerſ herren
wort. er hiez die boten die
boten die naht aber da be liben
Do ſprach got ſtand vf vn̄ var mit
in. vn̄ ſwaz ich dír gebiet daz tv
vnd andˢſ niht. do ſatelt man ím
ſinen eſel vn̄ reit mit in. do
weſt got wol. daz er ez mer durh
die miet tæt. dann durch ſin gebot.
vn̄ het er dannoh got gevolget
ſo hiet er goteſ hvld behalden. do tet
got mer durch ſinen willen. den worten
daz er wær widˢ ge cheret. In
einem weg ſtvnd dˢ engel zwiſchen
zwein wingarten. mit erzogem
ſwerte gein Balam. do het Balam allen
ſinen ſin geſetzet wi im des
gvteſ mer wurde. vn̄ traht in ſínē
ſinne. wi er daz volk ver flvchet.
daz got geſegent het. ſwi ez im got
wert. vnd ſin engel. deſ Balam dan
noh niht ſach. do vorht im dˢ e ſel.
vn̄ vloh ovf den aker. Balam ſlvc
vf den eſel. vnz er in wider vf den weck
braht. do ſtvnd dˢ engel aber. vn̄ werte
im die vart. div eſelin floh zv
der wende. v̄ zedrvcht im den fvz
er ſlvc vaſt vf ſi. vn̄ chom widˢ vf den
irren wek. dˢ engel ſtvnd aber ín dē
weg. do moht dˢ eſel wedˢ zv der
gerehten hant noch zv dˢ vinſtern
vnd viel vndˢ im nidˢ. Balam ſlvc
vaſt zv mít einem ſteken. do tet
vnſer herre durch Balamen. daz
er vor noh ſit níe getet. daz er alleſ
wolt. daz er widˢ wær gechert.
er tet der eſelin mvnt vf. daz ſie
ſprechent wart. alſ ein menſche
vnd ſprach. warumb ſlehſt dv mih
nv zem dritten mal. Do ſprach
Balam. dv haſt min geſpottet. daz
wold got. daz ich eín ſwert hiet. ich
wold dich erſlahen. Balam het ez
da fvr ez wær dˢ tifel dˢ vz dem
eſel ſpræch. Do tet got Balames
ovgen vf. vn̄ er ſach den engel ſten
mit er zogem ſwerte. er bett den
engel an. do ſprach dˢ engel. dˢ wek
iſt widˢ mich. vn̄ wær die eſelin
niht gevallen. ich hiet dich erſlagen.
Balam antwͮrt dem engel
ich han geſvndet. vn̄ iſt min wek
widˢ dich. ich var widˢ heim. Der
engel ſprach var fvr dich. vn̄ hvͤte
daz dv iht tvſt. wan alſ ich dir gebiet
Der kvnic Balac reit gein Balam.
vn̄ enphienc in herlichen. dˢ
kvnic leit im fvr ſin ſorg die er
gein dem volc het. Balam sprach Ich han antwurtte
niht wan alſ got in minen muot gesetzt hat. Si riten
mit ein andˢ vf ein Berch vnd
geſahen daz livt. Balam ſprach
zv dem kvnig. Balac mache ſiben
ælter hie. vnd opfern got daz er
mir erſchin. vnd mir ſag waz ich
ſprechen ſvl. Balam ſprach zv dem
kvnige. ich mach daz livt niht
verflvchen. daz got geſegent hat
Do ſprach Balac. Nv geſegen ſie
niht. vn̄ verflvche ſi niht. Do
cho m dˢ engel zv Balam. vn̄ wiſſagt.
daz got geborn ſolt werden
von einer magt. vn̄ wiſſagt vil
mer ding dív ſidˢ war wurden
alſ man liſt in einem bvch heizzet
Ioſephvs. odˢ in Scolaſtica hiſtoria.
Balam nam vrlovb von
dem kvnig vn̄ von den ſínen
der kvníc ſprach ze balam nv
rat mir doch. do ſprach Balam ich
rat dir. dv ſolt die ſchonſten Ivnchfrown
ſvchen die dv indˢ haſt. vn̄ ſolt
in kleinod gebn. vn̄ ſend ſi vndˢ die
ívden. daz ſi in daz ze kovffen gebn
vn̄ vmb ſvſ. vn̄ daz ſi bi ín ligen vn̄
mit in ſvnden. ſo wer dent ſi in alſo
liep. daz ſi tvnt ſwaz ſi wellent. ſo ſvln
ſi ſiv biten. daz ſi ir abgot. an beten
daz wer dent di ívden tvnt vn̄ verliſent
goteſ hvlde. Diſen rat gab Balam
dem kvníg. da nach chom got
nimer zv im Nv mer ket alle die
den got gewalt vn̄ geriht hat verlihen.
wi oft got warnt diſen man.
vz ſinem mvnde vn̄ daz niht half
im wær liber div miet dann got.
da von warn ich ivch. dvrch got. daz ir dehein
miet nemt. vmb reht geriht
vnd wizzet daz vnreht miet liber.
iſt danne rehteſ gvt. Von Moiſe
Der kvníc fvr widˢ heim vn̄ tet
alſ im Balam Riet. alſ die Ivden
die ſvͤnde getaten. do heten ſi
goteſ hulde ver lorn. nv waz eín fvrſte
vndˢ den. dˢ waz der zwelf rihtær
einer. dˢ het ein hoh heidenīne ze
hvſe ge ſetzet. div hiez Corby. daz
chom alſo/ daz ein groz hohzit dˢ
Ivden geviel an einen tac. vn̄ ſi chomen
hinz ir bethvſe. vn̄ brahten
groz opher dar. vn̄ dar chom dˢ ſelb
ivde. niht hin. dˢ die heidenínne
het. der ſelb hiez Zambri. dˢ wart
gervget Moyſi. von dem livt.
vmb die ſvnde. do veriah er. daz
er div apgot an beten wold. durch
ir willen. vn̄ er wold niht tvn daz
im Moiſeſ ge bvte. vn̄ er gie danne
vnredelichen. vor allen den livten
daz volk daz klagt vnd rvft vber in
vor dem goteſ hvſ. vnd baten Moiſen
daz er riht vber in. vnd wͮndˢt ſi daz
er in niht totte. do gie ein herr hiez
Pines nah zambry. vn̄ ergreif ein
ſwert. vnd gie in daz hvrhvſ. vnd
vand zambri. ob Corby vnreht tvnd
er ſtach durh ſi beid an dˢ ſtat. da div
kraft dˢ mīne lit. ſi ſtvrben bediv
daz waz goteſ wille. Do hiez got erſlahen.
alle die ſich mit den heidenī
bewollen heten. dˢ waz vier vn̄ zweīzic
tvſent. die heten alle libe vn̄ ſel
ver lorn. dív wip ſint indˢ zal niht
daz geſchah alleſ von Balamſ rate.
vn̄ von dˢ miet. die im dˢ kvnic gap.
Moiſeſ viel vf ſin venie. deſ nahteſ
gein got. got erhort in vn̄ ret
mit im. Moiſeſ ſprach ze got. waz ſol
ich mit den andern rihtærn nv tvn
do ſprach got. wan ſi niht rihten vbˢ
daz volck do ſi ſchvldic wurden. alſo
ſoltv vber ſi rihten. alſ ob ſi ſelb die
ſchvlde heten getan. die vrteil gib
ich ſprach got vber alle die rihtær di
niht rihtent. die ſelben pin ſvln die
rihtær liden. vn̄ daz ober gerihte
ſol rihten vber ſi. Do ſprach got zv
Moiſeſ. dv ſolt die einlif rihtær
henken. vn̄ ſolt in daz antlvtze an
dem galgen. allen oſter halb dˢ ſvnn
cheren. dar an gedenchet ir rihtæˢ
wan riht ez got niht hie vbˢ ívch
er riht ez aber vber ívch an dē ív̄giſten
tag. an libe vn̄ an dˢ ſele.
Do die Rihter er hangen wurdē
do hiez Moiſeſ. daz volk ſich bereitē
gein Balac. ſi mvſten mit im ſtritē
do wold in got ſignvnft ge bn. wan er
waz er rochen an den ſchuldigen.
Moiſeſ gebot dem livt daz ſi ir vind
alle er ſlugen vn̄ div wip vn̄ di meid
behielten. do wart dˢ vinde er ſlagen
zwei vn̄ drizzic tvſent. an wip vnd
an chint. do rach ſich got an Balam
der mvz mit dem chvnig varn. tet
er ez gern odˢ vngern. der wart er ſlagen
bi dem chvnig. Nv ſeht zv
diſem wiſen manne. wi den div miet
be trovc. daz er im ſelben vnd
manigē menſchen lib vnd ſel verloz
bi diſen dingen ſvln alle rat ge ben
bilde nemen. vn̄ ſvln gewærlichen
raten. Do got er rochen wart an den
rihtærn. vn̄ an den ſchvldigen do lí
er ſinen zorn ab. Der kvnic bat Balam
daz er mit im fvͤr. daz ver ſeit
er ím. dˢ kvníc ſprach dv mvſt mit
mir die her vart. varn Do ſprach Balam
ſol ich vf daz livt varn daz got geſeget
hat. der kvnic ſprach ich han getan
alleſ daz dv mir rîet . vn̄ da vō
habent ſi goteſ hvld ver lorn. Balam
ſprach. ich hoͤr ſagen. daz hab
got vber ſív ge rochen. vn̄ iſt daz
war ſo habent ſi ſin hvlde alſ da vor
ir got iſt ſo gewaltic. vn̄ ſo genædíc
ſwem er ver gít ſin ſchvlde. dem
iſt er holt alſ vor. Der kvnic ſprach
ſi haben ir goteſ hvld ver lorn
vn̄ daz iſt von dinē rat ge ſchehn. Balā
ſprach. vn̄ habent ſi goteſ hvld niht
ſo ge ſigſt dv ín an. Balam mvſt varē
Moiſeſ ſamt ovch ſín her vnd legete ſich
gein ín vf ein ſchone velt. eínſ morgenſ
frv. do ſtriten ſi mit ein ander
got half den ſinen. Moiſes ge ſigt
Balac wart er ſlagen. vnd Balam
mít ím. an ſiner ſiten. vnd dri riche
kvníg vnd alle die gein in da komen.
ir genaz kovm alſ vil. di dív
mær brahten. vnd ſi enſlvgē wedˢ
wip noch kint. die vingē ſi vn̄ riten
in ir lant. vn̄ namen alleſ daz
dar inne waz. vnd ver wvſtē bvrg
vnd ſtet. lævt. vnd gvt. dar nach
chomē ſi an ir gemach. do wart
Moiſeſ geſagt. ſi fvrten wip vnd
chint. mit in ge vangen. daz waz
im zorn. vn̄ er ſprach warvmb habt
ir daz getan. nv hab wir alle vnſer
vnſæld von ín. er ſprach ich gebívt
daz ir dív wíp vnd chínt toͤtet.
vn̄ ſwaz dar vndˢ meid ſi. die behaltet.
nv ſeht waz vbelſ geſchah
von dem boſen rat. die ſint ovch
ſchvldic die dem boſen vngetríwē
rat volgent von Neaman
Hie vor waz ein kvnic ín Syría.
der het einen Rat geben.
der hiez Neaman. vn̄ waz ein
fvrſte. vnd waz riche. vn̄ waz
ein helt. er ge ſigt oft. ſwar in dˢ/
chvnic ſand/ in ſtvrme vnd in
ſtrite. vnd waz ovch Malatſch.
idoch lie in dˢ kvnic von den lvten
niht. er waz dem kvnig liep vnd
getorſt niemen ge ſchævhen . in dˢ
zit waz dˢ kvnic von ſirya. vn̄ der
kvnic von Iſmahel. vínt an einādˢ
vn̄ reit deſ livt von ſiria. in daz
lant ze Iſmahel. vn̄ namen eínē
grozzen rovp. vn̄ vingen eī ſchone
ivnchfrowen. vn̄ brahten die Neamanſ
hvſfrowen. dˢ waz ſi ſo fro. do
div ivnchfrowe daz geſach daz dˢ herre
ſiech waz. do ſprach ſi zv ir frowē
nv wold got daz min herre wær
ín ſamaria. da iſt ein wiſſag vnd
choͤm er dar er machet in geſvnt
div frowe ſeit ez dem wirt. dˢ wart
fro vnd gie zv dem kvnig. vn̄ ſeit
im dˢ Ivnchfrowen rede. daz gevil
dem kvnig wol. vn̄ er hiez gvt brif
ſchriben an den kvnic vō Iſmahel
Neaman fvͦr vf ſin ſtrazze. vnd
fvrt mit im fvnfzic march ſilbˢs/
vn̄ ſehzic march goldeſ vn̄ zehn
par ſchoneſ gewandeſ. vn̄ gedaht
im alſo. der wiſſag heliſevſ nīt
liht min chleit. daz gib ich im gˢn
edˢ ſinem ge ſinde. wil er ez niht edˢ gibe ich ez in deſ kvnigſ
hof. er chom in deſ chvniges hof
mit gvtem fride . vn̄ antwurt im
ſineſ herren brief. den enphie er
gvtelichen. vn̄ Neaman alſ ſchon
ovch. der kvníc laſ den brief. da
ſtvnt alſo. Dich grvzzet dˢ kvníc
vnd bitet dich durch ſinen díenſt
daz dv im ſinen fvrſten Neamā
ſchone macheſt. alſ er die ſchrift gelaſ.
er rvft allen den dar die in dē
hvſe waren. vn̄ zart ſin gewant vō
zorn. vnd ſprach alſo bin ich got.
daz ich die livte. ſlahen ſol. vn̄ widˢ
lebentig machen. In vragt daz volc
war vmb er zornic wær. er ſprach
mir hat dˢ kvnic. von Siria geſāt
Neaman. daz ich im den ge ſvnt
mache. von dˢ vz ſetzicheit. vnd
traht wi er min ſpotte. vn̄ wi gˢn
er ſin vbel vf mich ſatzt . do helyſevſ
daz er horte. daz dˢ kvnic zornic
waz. er ſant im ſinen boten.
vnd enbot im alſo. daz er doch wol
weſt. daz ein wiſſag iniſrahel wær
vn̄ daz er im ſand Neaman. er
wolt ín ge ſvnt machen. durch ſinen
willen. dˢ kvnic wart fro vnd
tet ovch daz. Neaman chom frolich
vnd rihlich fvr heliſevm. er hiez
die tvr zu ſliezzen. Neaman ſaz
vor der tvr ab. vn̄ ſtvnd der fvr.
heliſevſ enbot Neaman. daz er
fvͤr gein dem Iordan. vn̄ waſche
dich ſibenſtvnt. dar vz vn̄ du wirdeſt
ge ſvnt. Neaman waz zorn dar er
niht ſelb zv im chom. vn̄ ſchiet
von danne vnwertlichen. vnd
bot ovch im ſiner gab niht. wā
er het dhein aht. daz er da von
ge ſvnt wurde. Neaman ſprach
zv ſinen chnehten. wir haben
alſ gvt wazzer ín Damaſco
alſ ín Iſrahel da waſch ich mich
vz Von Neaman
Do ſprachen Neamanſ chneht
herre ir tvt vnreht ir ſvlt tvn daz
er ivch heizze. ob ez ein grozzer dīk
wær er iſt ein hilic man. ív ge ſchiht
ie wol. do volgt er vn̄ fvr zv dē Iordā.
vn̄ wͮſch ſich ſi ben ſtvnt dar vz. vnd
wart wol geſvnt an allem ſinē libe
ez waz der Iordan. da got ſit vz getovft
wart. Neaman wart liep daz
er gevolget het. vnd ſprach zv ſinen
knehten. wir ſvln widˢ zv heliſeo vn̄
ſvln im danchen. do ſprach Neaman
zv eliſeo. nv weiz ich wol daz niht
mer got iſt. nvr dˢ vz Iſrahel. vnd ich
bit dich. daz dv etwaz nemſt von
mír. wan ich han dir wol ze gebn
heliſevſ ſprach got. dˢ lebt vnd ſol
mir niht geſtaten daz ich niht nem
dv ſolt ovch got danchen von himel
vmb din geſvnt. Do bat Neaman
eliſevm daz er ím gæb. deſ ertrihſ
da er vf ſtvnde. dˢ gab er ím. Do ſpra
Neaman er wold nīmer mer dheinē
andˢn got an beten. wan den vō Iſrahel
zehant fvr er dan elyſeuſ ſegent in
Iezî Do het heliſevſ ein kint
daz híez Iezi. daz sprach waz vervaht min herren
daz er niht nam Neamanſ kleinot
ich wil nach im lovffen. vn̄ wil
etwaz von ím nemen. Do Neaman
erſach daz Iezí im nach lief. er vorhte
er híet etwaz getan. daz ím niht
liep wær. er ſpranch ab dē wagen
vn̄ lief geín ím. vn̄ ſprach han ich reht
reht edˢ vnreht. er ſprach minem
herren ſint komen zwen ívnglíng
von Effraim die ſint der wiſſagen
chint. den gib ein phvnt ſilberſ. Do
ſprach Neaman ez iſt bezzer dv nemeſt
zwei phvnt. vn̄ zweir hande
gewant. daz alleſ band er vf zwei
kindelin. die waren mít ím ge lovffen
vn̄ si chomen heim ze veſper zit.
vn̄ er nam die ſeke vn̄ behielt die.
dar nach chom er fvr ſinen herrē
der fragt wann chvmſtv. níndˢ wā
in dinē dienſt. Der herre ſprach deſ
iſt niht. wa waz ich do Neaman ab
dem wagen ſpranch. dv haſt vō im
genomen ſilber vnd gewant. an reht
vn̄ widˢ minen willen. vnd woldeſt
daz an dinen nvtz geleít haben.
vmb die lvg díe dv von mir getan
haſt. dar vmb ver flvche ich dich/..
vn̄ wiſ alſ ovz ſetzic alſ Neaman.
waz. vnd alle die von dinē ſamen
chomen. er wart alſ vbel getan daz
in níemen moht an ge ſehen. Nv
merken alle die werlt waz von anegeng
dˢ werlde. von vnrehtem gvt vbelſ
iſt geſchehn. vn̄ vō lvg vn̄ vō valſcheit.
achab Eín kvnich hiez achab
der waz kvníc ze Iervſalem.
die wile er got vorht do tet ím got
wol. in dˢ ſtat da er inne herre. waz
da het ein man inne ein wíngartē
dˢ waz deſ kvnigeſ hovſ alſo nahen
gelegen. daz deſ chvnigeſ mvt dar
nah ſtvnt. deſ dˢ wingart waz der
hiez Naboth. Der kvnic ſant nach
im vn̄ hiez im den wingarten ze
chovffen geben. wan er lít minē
hvſe ſo nahen. daz ich ſin wol bedarf
vn̄ ich gib ovch dir ſwaz dir liep iſt. Do
ſprach Naboth got ſol niht ver hengē
daz ich mineſ vater erb iht an werd
dv mvſt mir e den lip nemen. vnd
weiſt ovch wol. daz niemē mach ſinſ
vater erbe ver kovffen wan dvrch ehaft
not. dˢ kvnic ſchiet von ím mít
zorn. dˢ arm man er vorhte daz. dˢ
chvnic gie hin heím. vn̄ lít ſich an
ſin bette vn gaz vn̄ gedaht. wi er
im den wín garten mit liſten an ge=wunne.
er gedaht er wold weder
ezzen noch trinchen. vmb den wíngarten.
Div kvnegīn Ieſabel gi nah
dem kvníg iín die chamer. vn̄ fragt
in waz ím wær. vn̄ hiez ín vf ſten
vn̄ frolich ſín mit ſinen lvͤten. eR
ſprach ich bat Nabot vmb ſinē wíngarten.
daz er mir den ze chovffen
geb. daz ver ſeit er mir. da von wil
ich nīmer fro mer werden. er wˢde
mir. Dív kvnegínne ſprach dv trvreſt
vmb ſvſt. dv haſt alleſ dín kv=nichriche
ver rihte . daz dv nie vngaz
vn̄ vngetrvnchē wærd wiſ fro
vn̄ wizze daz dˢ wingartte. din wírt
in drin tagen. er ſtvnd vf vnd waz
fro. div kvneginne ſchreib brief
vn̄ ver ſigelt die mit deſ kvnigeſ
vingerlín. vn̄ ſant ſi ín die ſtat da
der arm man ínne waz. vnd ſi enbot
dē rihter vn̄ den gewaltigen
daz ſi eín vaſten gebvten. vn̄ daz
lívt ze ſamen alleſ chome ín díe
ſtaat. sie sprach vn̄ fvͤrt Naboth fvr ívch vn̄
heizzet zwen valſche zevg vber in ſagē
daz er den kvnic ver flvchet habe vn̄
ſo er vber zivgt ſi. ſo heizzet in ſteínen
vnz er ſterb. daz geſchach. der Rihter
enbot dem chvníg Naboth wær tot.
div kvneginne ſprach nv ním den wingarten
vmb ſvſt. deſ er dir niht wold
geben vmb gvt. Der kvnic ſprach owe
ſvln wir vnſ niht fvrhten vmb diſen
tot. geín got. ſi ſprach herre ez iſt bezzer
daz er tot iſt. danne dv. Der chvnic
fvrt die chvnegīne in den wíngartten.
vn̄ vnder want ſich ſin. er tet
mer vbelſ er nam in der witwen vn̄ den chínden.
vnd andˢ ir gvt. vn̄ ſi mvſten deſ
almvſenſ biten. dar an begie er drie
meíntat. er brach ſin triwe an ſínem
manne. er begíe die manſlaht vnd
den Re rovp. an wiben vn̄ an chinden
da von verloz er vn̄ ſin wip goteſ hvld
daz waz reht. vō wiſſagē helias
BI den ziten waz ein wiſſag dˢ hiez
helyaſ der waz ein hilic man. mit dem
ret got alſo. heliaſ ſag dem kvnig
achap von Iſrahel. dv haſt Nabot er ſlagen.
vn̄ haſt dˢ witwen vnd den chíndē
den wíngarten. vn̄ ir gvt alleſ genomen.
mit ge walt an reht. dar vmb
ſol dir ge ſchehn. alſ got ſprichet. da
die hvnd Nabothes blvt lechent. an
der ſelben ſtat ſwi ge waltic kvnic dv
biſt. da leckent die hvnde dín blvt.
din lip vnd din ſel ſínt ver lorn. vnd
ſag im mer. daz die hvnde frezzen
die kvnegīne ín dem wingarten.
den ſi dem armen manne ver rîet.
vn̄ iſt ir az niht wirdic. daz ez dˢ erd
ze teil werde. Nv ſich kvnic wi gewaltic
got ſi. er wil niht daz dir diz
dinch nindˢ wider var wan in din
ſelbeſ ſtat. do dˢ wiſſag daz ge ſagt
dem kvnig dem wart leide vnd gelovbet
dem wiſſagē niht Ioſaphat
Bi den ziten waz ein kvnic dˢ híz
Ioſaphat. dˢ waz im vient. vn̄ widerbot
dem kvnig achap. vn̄ fvr vf in
mit her. daz waz vber driv iar nah
dirre meintat. Nv waz got ie genedick
vnd gvt. vn̄ beit dem chvnige
dar vmb alſ lang ob er wolt wider
chomen. ſo het ir in enphangen.
Do fvr der chvnic achap gein Ioſaphat.
vf ein velt vnd ſi ſtriten mít einandˢ.
do wart achap dvrch ſinen lip
ge ſchozzen. alſo vaſt daz alleſ daz in
im waz wol halbeſ teil vz im viel.
er wart flvhtic vnd alle die ſin. er
híez ſich vf einen wagen legen vn̄
fvren gein ſiner ſtat. in der ſelben
zite chomen die vinde in die ſtat
vn̄ die den wagen fvrten. die entrvnnen
da von. do beleip dˢ kvnic
an der ſtat da dˢ arme geſteint wart.
vn̄ ſtarb ovf dem wagen. vnd
die viende w①rffen ín ab. vn̄ fvrten
den wagen vnd div Roſ hín. do
lac der kvnic alſ er an dem arme
verdient het. vnd frazzen in di hv̄d
vnd die vogel. die vinde ſlvgen in
der ſtat daz volc alleſ vn̄ fvnden di
chvnegīne in dem wíngarten. ſi
wart er ſlagen. die hvnd frazzen
ir aſe. alſ ſi wol ver dinet het an
dem armen manne. Nv ſvln ez
die frowen niht zvrnen daz man
von in vbel ret. wan eva verriet
adamē. da tet ſi vbel an. Swaz Eva
vbelſ ie ge tet. daz ver ſvnet
Maria vn̄ hat allen frowē ir lop
widˢ ge gebn. da von ſvln die frowē
bezzer ſin dan̄ die man. da von
ſetze wir die knvgeīne Ieſabel
in diſem bvche. an even ſtat. den
itwiz den die frowē. von even
heten den hat Maria ver ſvnet
hie man wir aber die ge riht
vn̄ gewalt habent. daz ſi bilde
nemen bi diſem kvnig. vnd lazzen
in niht raten. wedˢ wip noh
chint daz widˢ got ſi. Nv ſprechēt
ſvmelich lvͤte. got enriht nv niht
alſo. vn̄ troſtent ſich des di tvmbē
ez wær vil bezzer daz er riht in
dirre wer lde. dann in iener. riht
aber got hie. ſo lident ſi ez ſo vngvtelichen.
daz ſi ovch dort gewitziget
werdent. Nv ſvl wir
got biten. daz er vnſ lazze alſo
hie gerihten. vn̄ ge bvzzen. daz
wir dˢ ewigē mar ter vber werdē
deſ ver lih vnſ der vater vn̄ der
ſvn. vn̄ der hilig geiſt ameN.
kvnig Nabuchodonoſor
Der gewaltic kvnic Nabvchodonoſor
be ſamt ein grozz
her vn̄ beſaz die ſtat ze Iervſalem.
vnd gewan ſi chvrzelich
vnd nam da inne grozze gvt
vn̄ viench alle die er wolt. vnd
nam in dem templo alle die gezierde
die er vant. vn̄ reit widˢ/
heim in ſin lant ze Sennaar vn̄
fvrt mit im lævt vn̄ gvt. Der
kvnic waz ein heiden. vn̄ die er
gevangen fvrt. daz waren. Ivdē
die het er in dˢ vanchnvſſe ſibīzic
iar. vn̄ ſwaz er gezierde nam
in dem templo. die teilt er vndˢ/
ſin goteſ hvſ ſinen goten ze eren
er ſprach zv einem ritter dˢ ſiner
ritter ſcheft phlac. dv ſolt mir weln
vz den lævtē von Iſrahel die
elſten vn̄ die wiſiſten. vn̄ die ſchoniſten
ivngeling . die vndˢ zweinzic
iarn ſint. die wil ich die kal=deiſchen
bvch leren. vn̄ die wiſē
wil ich an minen rat nemen. dˢ
chind waren virív von Ivda geſlæht
geborn. vn̄ hizzen alſo. Daniel.
ananyaſ. azarias. misahel Daniel ſprach
zv der chinde meiſter. wir ezzē
der ſpiſe niht. die dv vnſ giſt. do
ſprach dˢ kinde meiſter. min herre
hat ív gvt ſpiſe geſchaffet. dar v̄b
daz ir ſchone ſit ſo ír vor im ſtat
da von getar ich ív niht wan gvt
ſpiſe geben. Do ſprach Daniel nv
gib vnſ zehn tag niht wan ſmalſat
ze ezzen. vn̄ wazzer zetríncchen.
vnd ſwa wir niht ſchoner ſín
danne ellív div chínt. der dv pfligeſt.
ſo ezzen wir dar nah ſwaz
dv vnſ giſt. er tet alſo vn̄ nah dē
zehnden tag ſchowet er div kint
vn̄ waren dheniv ſo ſchoͤne. alſ Daniel
vnd ſin geſellen. got gab in
groz chvnſt vn̄ genad. mer dān den
andˢn. Der chvnic hiez div chint
fvr ſich gen. von Iervſalem. vnd
ver ſvht ſi an ir kvnſte. do antwurten
ſi im alſo wiſelich. vn̄ vil baz
danne die meiſter. Nabvchodonoſor
lac eineſ nahteſ an ſinē bette. vnd/ ez
trovmt ín eín trovm. vn̄ er erwachet
ze hant. vn̄ im wart ſwær vō dem
trovme. vn̄ do er erwachet. do en
weſt er war dˢ trovm waz chomen
er hiez beſenden alle ſin meister
den ſeit dˢ kvnic. mir iſt ein trovm
getrovmt. deſ han ich ver gezzen
ir ſagt mir waz mir getrovmet ſi/
vn̄ bedvtet mir waz da von geſchehen
ſvl. oder ich nim ív allen den lip. vn̄
ver derb elliv ivrív chint. vn̄ nim
iv alleſ ívr gvt. Die meiſter ſprachen
herre. ez lebt hívt niemē der
dinen worten gevolgen mvͤg. an den
got der vf dem ertriche niht en iſt.
Der kvnic wart vor zorn alſ vnſinníc
daz er alle die wiſen lævt hîz
ver derben. díe in dem land warn
vn̄ in Babilony div vrteil chom an
Daniel. dˢ fragt warvmb diſív grævlich
vrteil. gegebn wær. daz man
niht wan die wiſen toten ſolde. arioch
ſeit Danieli alſ ez er gangē waz.
Daniel gie fvr den chvníc vn̄ ſeit ím
alſo. herre la die wiſen lvͤte geneſen.
vn̄ gib mir ein friſt ich ſag
dir den trovme. vn̄ waz er bedvͤt
daz tet dˢ kvinc vn̄ waz ſin fro. Da
gie heim vn̄ waz fro daz er die wiſen
het er ner t. Daniel bat ſin ge ſellē
daz ſi im got hvlfen biten. daz er im
die heimlichen ſache er offent. in dˢ
ſelben naht tet got danieli chvnt.
do lobt er got vnd ſprach alſo. Gotes
nam ſi ge ert von ewen ze ewen. er
gie fvr den kvníc vnd ſprach. diſív
tovgen chvnnen dir elliv goter . vnd
alle meiſter niht be ſcheiden. die vndˢ
dem himel ſint. wan der got dˢ vf
dem himel iſt. dˢ hat mich geínnert
der tovgen. daz ich dir ſagen ſol waz
dir vnd andˢn lævten kvnftic iſt. er
ſeit im wi ím ge trovmt waz vnd
be ſchied im waz er be dvͦt. er ſeit im
elliv dinc. div her nah chvnftic ſint.
Daniel wiſſagt da von Ieſv (Christ)o. daz
ovch ſit geſchehn iſt. alſ man liſt an danielſ
bvche von diſem trovm. Dˢ kvníc
ſprach ze daniel. din got iſt vber alle
gote. vn̄ alle kvnig. da wart got da=nieli
holt. vn̄ tet im grozze genade
vn̄ machet in ze fvrſten vber elliv
div lant div ze Babilony horten.
Swi wol got dem kvníg tet. daz er
in liezze vn̄ hiez warnen ſin libes
chint danieln. daz half niht. er chert
doch ſinen mvt von got. Nabuchodonoſor.
den be trovc dˢ tifel. vnd hiez
im ein ſovl vf rihten dív waz ſehzic
klafter hoh vn̄ ſehſ chlafter wîet
vn̄ waz gvldin vn̄ er hiez ſammen alle
wiſe lævt. vn̄ die gewaltigen. daz ſi
im ſin ſævl hvlfen wihen. die chomē
alle dar. der kvnic ſtvnd vor dˢ ſævl.
vn̄ die ſin. vnd hiez rvffen sinen ruofere alſ man
hort an dˢ Mvſica ſingen. daz ſi alle
nidˢ vilen vn̄ die ſævl an beten. vnd
ſwer deſ niht tæt. den ſolt man werfen.
ín ein glvnden oven. Dar nach
giengen. die kaldein zv dē kvnig
vn̄ ſprachen die ivden wellent diner
ſevl niht an beten. Do ſprach dˢ chv=nic
bett min ſevl an. edˢ ich heizz
ivch in ein glvͤnden oven werfen.
des mag ivch ivr got nīmer beſchirmen.
ſi ſprachen vnſer got mag
vnſ wol er loſen von dir. dˢ chvnic/
wart zornic. vnd heiz den oven
ſibenſtvnt alſ heiz machen. alſ vor
vn̄ hiez div kint elliv driv werfē
dar in. daz fivr ſlvc vz dē oven.
vn̄ ver brant alle die vor dē oven
ſtvnden. vn̄ den chinden. war wedˢ
an gewande noch an har. noch an
dem libe vn̄ ſie ſvngen den ſalmen.
Benedicite omnia opera domini domino
laudate et super exal. Der chvnich
gie fvr den oven. vnd ſach daz wunder
vn̄ ſprach. Nv wurffe wir drív/
chínt in den oven. vn̄ ſint ir vîrív
vn̄ in tvt daz fivr niht. vn̄ dˢ eín
iſt goteſ ſvn ge lich. zehant hiez
er div chint her vz gen. vn̄ ſant
nach allen ſinen wiſen. daz ſi ſæhen
goteſ wundˢ. Der kvnic hiez
ſmeken die meiſter zv ir gewand
vn̄ ob ín har vnd lip ín dˢ fívr
gervͤret hiet. do waz in niht geſchehn.
dˢ kvnic ver iach got
do Nabuchodonosor horte daz er künic. worden was er ſande sin boten dar. vn̄ hiez in vahen.
vn̄ fvrt in in Babiloni. vnd
ſatzet ſinen vetern ze kvnige
dˢ hiez Sedechiaſ. vn̄ ſwaz gezirde
waz be liben die hiez er alle
nemen. Ioachím waz aht iar
alt. do er kvníc wart. vn̄ waz
dri manode vn̄ zehn tag kvͤnc
Sedechías Sedechias waz Ioachímſ
veter. den ſatzet Nabuchodonoſor
ze kvnig. er tet vbeliv
dinc. widˢ gotes ovgen. er gelvbet
Ieremia niht in dovht ein geſpotte
ſwaz man ím von got ſeit
er lie die levt leben nah ir willen.
ſi fremten den goteſ tempel
mit boſen dingē. die levt warn
alſ der herre. Do chom goteſ zoren
vber den kvnic. vn̄ vber die
levt. vn̄ chom Nabvchodonoſor ín
díe ſtat ze Ieruſalem. vn̄ er ſlvgē
alle die dar inne warn. vn̄ hiez
hiez die viende nemen. alleſ daz
gvt daz in dē tēpel waz. vn̄ indˢ
ſtat. vn̄ híez fivr zvnden in den
tempel. vnd in die ſtat. do ge ſchah
grozzer iamer an levten vn̄ an
gvt. ſi ze fvrten die movr vnd
die tvͤrn. ſi fvrten die levt in babilonie
gevangē. da mvſten ſie
dínen dem kvníg. vn̄ ſinē ſvnē
ſibinzic iar. do lie got ſine zorn
ab. gein den ívden. Do waz Nabvchodonoſor
vervarn vn̄ ſin
ſvne vn̄ wart ein kvnic nah/
im in Perſia. dˢ waz geheizzē
Cyrus. an dem wolt got er fvllē
daz Ieremíaſ ge ſprochen het
ein gvt geiſt kvmt in Cirvm
von Perſẏa. dˢ wart div wort bredigent .
in allem ſinē riche ellív
riche hat mir got von himel vndˢ tan.
gemachet dˢ ſelb got von himel hat
mir geboten. daz ich in ſíner ſtat
ein hvſe zimber. dív ſtat lit in Ivdea.
dˢ ſelb Cirvſ loſt die Ivden in
Babilon. er waz der ſtat geweltic
vn̄ des kvnec riches. er nam allen
den ſchatze den Nabuchodonoſor
ze Iervſalem genomen het vnd
antwurt in einem fvrſten. dˢ híez
Saſabaſſar. vn̄ gebot ím. daz er daz
gvt widˢ an den tēpel/ lít. vn̄ den
tempel widerbreht . daz tet er willeclichen.
tvſent vn̄ vier hvndˢt
warn der vazze. div ín den tēpel
horten. er bat alle die ínſinē rich
warn. daz ſi ir ſtevr gæben. daz
dˢ tempel widˢ braht wurde. er ſamet
alle die briſter. vn̄ hiez den
tempel wihen. vn̄ daz er loſte
volc lobet got. Cyrvs braht den
tēpel widˢ. Do dˢ tēpel bereit waz
do waz ein biſchof ze Iervſalem
dˢ hiez zorobabel. vn̄ ſin ſvn Salathiel.
vn̄ Ioſeve . vn̄ ſin ſvn Ioſedeh
vnd die andˢn die dar zuo gehorten wihten den tēpel.
dar komen vil levt. vnd lie got
ſinen zorne . Cyruſ vnd die Ivden
lebten mít gemache. zehant ſtarbe
Cyruſ. do wart eín kvnic híez
artaxeſn von Perſẏa. dem rîeten
ſin wiſen. daz er Iervſalē iht bovt
er verbot in daz Die von Iervſalē
ſprachen. in het daz bowē cirvs
erlovbet. vn̄ bewærtē daz an der
koronic artalxeſſen. von ſyria eī
kvnic riche von kvnic Darío
Darivſ wart nah im kvnic ín
Syria. dˢ wart den ívden genedíc.
vn̄ bat díe ſtat bowen. Do Darívſ
waz geweſen ſehſ iar kvnic. dˢ tēpel
wart bereit. alſ ſchone. alſ er
do waz eín Biſchof dˢ hiez E ſrom
dem gab der kvnic gewalt. ín allē
ſinen landen. daz er rih ter ſatzet
vnd ſwer nah moiſes e niht tæt
den tot man. eſrom lobt got vn̄
daz volc. daz er dem kvnig ſo gvten
geiſt gab. daz er ſin genad ſo
vollechlichen an daz volc leit. Dar
nach ver gaz daz levt goteſ. vnd
ſineſ gebotes. da geſchah daz no
geſchiht. die hohen fvrſten vn̄
die gelertē meiſter. die daz levt
lern ſolten. die hvben zemerſten
da mit an. vn̄ brachen gotſ
ge bot bi dē erſten. Do ir ewart
e ſras daz erhort. daz klagt er got
vn̄ reiſ ſin mandel ab im. vnd
beſant daz levt fvr ſich. vn̄ kleít
vber die gewaltigen vnd vber di
lerær. vnd ſprah alſo. vnſer vætˢ
hant geſvndet. vor vnſ an got
daz rach got an in Nv hat er vnſ
die genad genomē. daz wir von
vnſ ſelben niht kvnigeſ ſvln haben.
da widˢ hat er vnſ die genad
gegebn. daz vnſ die fremden
kvníge alſo genedíc ſint. daz
ſi vnſ ge ſtattent. daz wir vnſˢ
e alſo be halten. vn̄ den tēpel
vn̄ díe ſtat widˢ bowen. di gewaltigen
vnd die ge lertē. die habent
wip ín dˢ heiden gewalt
genomen. vn̄ habent iriv kínt
ín ír gewalt ge geben. Daz iſt
wider goteſ gebot. vn̄ got wirt
zvrnent widˢ vnſ. alſ eſraſ diſe
wort geſprach. do wart daz levt
weínt. hínz got. vnd baten eſ=ras .
daz er vber die riht die
ſchuldic wærn. esras bat alle die
die vor im warn. daz die in drín
tagen fvr ín komen. Die hohen
vnd die nidern chomen fvr in.
vn̄ ſwuren alle ſwer die ſvͤnt getan
hiet. daz er ſich daz lizze ríven.
vn̄ fremdív wip von in tætē
vn̄ ſwer des niht entæt. daz der
ſin gvt da mit ver wurchet híet
eſras macht daz levt gvt vnd
gerehte. vn̄ si gewunnē goteſ hvl=de.
vn̄ lebt daz levt bi den ziten
mit fride. Der tempel chō/
widˢ bi eſramſ zitē. dˢ gebot eín
hohzite vnd andˢ briſter die ín/
wihten. In dē tempel ophert daz
livt mit gvtē willen. Do hiez/
eſras Moiſes bvch. fvr tragen.
vn̄ hiez den levten div zehn gebot
leſen vn̄ div ge riht vnd
rihten dar nach. Div hohzit
wert aht tag. Do ſchiet daz
levt froliche dan. Der kvnic waz
ein bi der be man. doch er ſlvch in
ein kvnic der hiez alexandˢ. der
philippi macedo . sun der waz dˢ erſte
kvnic. der in kriechen ze kvnig
wart. Von dem ditz bvch mˢ ſeit
von antiocho Hie hebt ſich
daz bvch an. daz da heizzet
Machabeon . der alexandˢ. dˢ hi vor
genennet iſt der ſlvc Darivm.
vn̄ wart dar nach ein gewaltich
man. er twanc vndˢ ſich krichen
vn̄ land vil. er nam hohen vnd/
nidern alles ir varnde gvt. vnd
ge wan ein grozzen hort. er/
machet im div lant elliv zínſhaft.
alſ er do in ſinen hohtē
eren waz. do warnd er ſich vnd
ſand nach ſinen fvrſten. vn̄ nach
ſinen chinden. vnd teilt ſin rich
vn̄ ſin var nd gvt. vndˢ div kint
vn̄ vndˢ die herren. vnd er ſtarb
do er zwelf iar waz gewaltiger
kvnic ge weſn. ſin frivnd chleiten
mit flizze. Sin ſvn vn̄ ſiner
ſvne kint. warn manigiv iar
nah im gewaltig kvnige. vz dē
ge ſlæht dˢ ſvnden ſtvnd ein wizig
man vf. dˢ hiez antiochꝰ. dˢ rihſent
bi den ziten. Dat ze kriechē . alexandˢ.
daz alexandˢ kvnic was vnz
antiochvm. dˢ warn hvndˢt iar
vn̄ ſiben íar. bi ſinen ziten wart
er ein ge waltiger kvnic. Daz
levt von Iervſalem. chert aber
von got. wan ſi niht meíſter
heten. vnd ge ſelten ſich abˢ zv den
heiden. Si komen zv dem kvníg
antiocho. vn̄ ſprachen alſo. herre
kvnic wir biten dich. daz dv erlovbeſt
vnſ din e. ze halten wir wellen
ver lovgen gotes e. Do er lovbet
er in ſin e. antiochuſ twanch
daz kvnichriche egipten. vnder
ſich. vn̄ fvr ze Iervſalē. vnd gewan
die mit ge walt. vnd kom
in den tempel. vnd brach da einē
gvldinen alter vnd nam die
ge zierd. div in dem tempel waz
vnd alleſ daz golt vnd alleſ daz
ſilber. daz in der ſtat was. vnd
fvr wider in ſin lant. do wart
daz levt grozliche klagent. wā
ſwer des chvniges willen niht
entæt der mvſt den tot liden.
do ver zagt daz levt wan ſi heten
niht chvniges. Der kvnic ſand
ſin boten. vnd hiez die ſtat verderben.
die boten chomen dar
vn̄ zvnten in die ſtat. vn̄ er ſlvgen
daz levt. vn̄ da wart grozzer
iamer. bi den ziten waz ein
bi derb man. vndˢ den ivden. dˢ
waz ein kvnic. vn̄ hiez Mathathiaſ.
dˢ ſaz in einer ſtat. div hiez
Modin. do er den iamer ſach. do
ſant er nah ſinen ſvnen. vnd
chlagt in die grozzen not.
die der kvnic an den levten
begie. eR ſprach warvmb ſol
ich nv leben. der tot wer mir
nv bezzer. danne daz ich alſo
lebe. Mathathiaſ vn̄ ſin ſvne.
die rizzen ir gewant. ab ín vnd/
leiten hær inſ an. vn̄ klagte got
die grozzen not. dˢ er geſtat vbˢ/
daz levt. Der kvnic ſant ín díe
ſtat zv Mathathiaſ. vn̄ wenic levt
mit ím. dˢ bot waz ein kvndich
man. vnd gewan des levtes vil
an ſich heimlichen. er bat Mathathiam.
daz er daz levt fvr ſich ín
daz gotes hvſe ladet da ſolt er īne
des kvnigeſ botſchaft ſagen. des
volgt er im vnd gebot den levtē
in daz goteſ hvſe. daz levt chom
zv Mathathía vn̄ ſprach. Owol dir
edel fvrſte in dirre ſtat. dv biſt geziret.
mit ſvnen vnd mit brvdern .
dv ſolt ſin dˢ erſte der des kvnigeſ
gebot er vollet. Nv kvm her
vn̄ op her den goten. alſ andˢ din
genoz hant getan. in Ieruſalem
vnd ín Ivdea. Din ſvne vnd dín brvder
ſvln nach dir ophern. dem
tifel. deſ wirt dír gedanchet von
dem kvnig mít golde. Mathathiaſ
der antwͮrtte mit grozzer
ſtímme. ob alle mín genoz dem
kvníg antiocho vndˢtænic wˢdēt
ich vnd min ſvne vn̄ min brvder
werdē im nīmer gehorſam. wir
wellen vnſer væter e behalten.
got ſi vnſ genedíc. wir lazzen goteſ
reht niht noh ſiner ê. zehant
waz ein hoher Ivde da. dˢ gie vndˢ/
Mathathias ovgen. vnd ophert
dem tifel. daz er ſach Mathathiaſ
dˢ er ſchrach. vn̄ wart alſ zornic.
daz er den ívden vf den altˢ
leít. vnd ſlvg im ab den hals/
vn̄ tet des kvniges hohſten boten
daz ſelb. vn̄ alſ er daz getet
do rvfte er mít alſo grozzer ſtīme.
alle die got vnd goteſ ê mī=nen.
die gen mít mir vz. Mathathiaſ
vnd ſin ſvne. vnd mit ím
tvſent man die rovmten di ſtat.
vn̄ liezzen durch got. alleſ daz/
ſi im der ſtat vnd in dem lande
heten. vnd flvhen. an daz gepirg
daz taten ſi dvrch reht. vil levt
flvhen zv in. vnd bovten dí perg
vn̄ machten veſtiv hvſe . Der kvnic
antiochvs. hiez ſi an vehten
vnd an dem ſātztag ſo die ívdē
veirten. ſo liezzen ſich die ívden
ſlahen. Mathathias gebot den/
levten fvr ſich. vnd ſprach alſo/
vnſer brvdˢ ſint in einer eínvalticheit
tot. alſo ſvl wir niht er=ſterben.
er gebot daz ſi vrlevgten
an dē ſamztag. alſ an andˢn
tagen. Do daz levt ſach/ daz ſi eī
hovbt man heten. do flvhen ſi all
an daz ge pírg zv Mathathias
ſi gewunnen wol fvnftovſent/
man. Da mít beſchirmten ſi gotes
ê. Do nahent . Mathathia ſin/
ende. er bewart ſich er ſande
nah ſínen ſvnen. vn̄ ſprach alſo
gedenchet libív kínt. wi wol
vnſ got getan hat. mít weníc
levten. wir ſvln vnſer ê behaltē/
Min ſvne weſet ſtæt an dē vrlevg
vnd wer bet mænlichen. ſo habt
ir ere in dirre werlde. vn̄ enphahet
von got den ewigen lone . Gedenchet
an abrahamſ ver ſvchen
daz in got tet. an Ioſebſ gedvltikeit.
die er in grozzen noten het
vn̄ Iob. vnd finees manheit. an
Galephen . an helyam. an aniam
azariam. vn̄ an Myſahel vnd an
Daniele . vnd allen vnſern vætern
wi die mit got. alle ir arbeit vberwunden.
alſo lebt ovch ir in ſinē
gebot. ſo chvmt er iv ze helfe. ſwˢ/
got noh fvrhtet. vnd minnet
der hat ſin hilfe. ze aller zit.
Mathathyaſ ſegent ſin ſvne vnd ſtarp
Ivdas Machabevſ Sin ſvn
Ivdaſ Machabevſ ſtvnt an ſin
ſtat. er waz eín ſtark man. er waz
ein leo an allen ſinen werken. er
ſlvg vil levt ze tode mit ſin eines
hant. Bi den ziten waz ein fvrſt
in ſyria. dˢ hiez apolloniꝰ. dˢ ſamēt
ein grozze hêr. vn̄ fvr gein Ivda
Machabeo. dˢ beſamt ſich ovch vn̄
fvr gein im. ſi ſtriten mit eínādˢ
vf einē witen velde Ivdaſ ſlvge
apolloniv̄ ze tode. mit ſinē ſwˢte.
vn̄ nam im ſin ſwert vz ſiner hant.
da er ſit manigē. man mít
ſlvc. ſin levt wart daz mererteil
er ſlagen. die andˢn entrv̄ne
des half ín got. wan er het vil
mīner/ levt . Ivdas vnd die ſine
namen den vînden grozzē rovp
ein fvͤrſte hiez ſeron. dˢ chō mit
her gein Ivda vn̄ wurden mit
ein andˢ ſtritent. Ivdas dˢ ge ſigt
vnd ſlvg im der ſinen aht hvndˢt
ze tode. die andˢ n entrvnnē vnd/
er nam in vil gvtes. alſ antiochꝰ
horte. daz ſín lvͤte waz er ſlagen
er wart zor nic. vnd tet ſínē hort
vf. vnd gab mit milter hant.
er gewan driv grozziv her. eine
fvrſte hiez lyſyas dem enphalhe
er ſinen ſvn. vnd ein her daz er
da ſchickt gein Ivda. der künic nam div
zwei teil. vnd fvr vber daz wazzer
evfraten oſten in div lant. vn̄ twāc
div vndˢ ſich. Lyſias ſande einē fvrſten
gein Ivdā. mit vierzic tvſent.
fvz gengeln. vn̄ ſiben tvſent rittˢn.
dˢ hiez Ptolomeus. alſ daz Ivdas horte.
do be ſant er ſin levt. Bi den ſelbē
ziten lac Iervſalē wvͤſte. Ivdas ſprach
zv dem levt. wir ſvln chomen
ze Maſphat. da ſvl wir vnſer gebet
ſprechen. vn̄ ſvln got anrvffen daz
er vnſ beſchírme. vor des kvniges
zorn. vnd vor ſinen levten. an goteſ
hilfe mvge wir ſo vil lævten
niht widˢ ſten. do chomē ſi zeſamē
in daz goteſ hvſe . vn̄ leiten hærin
hemde an. vn̄ gingen wvllin vn̄
par fvz. vnd be ſchvtten iriv hvbet
mit aſchen. vn̄ rvften got an. daz
er ſi be ſchirmet vor ir vinden got
er hort ir gebet. Si chomen des
morgenſ an ein andˢ. Ivdas geſígt
inan . vnd ſlvg der heiden driv/
tvſent. Ivdas ver bot. daz niemē
dheinē rovb næme ſi mvſtē mer
ſtriten. Do daz die heiden ſahen
daz Gorgyas ir fvrſte ſigeloz waz
worden. do flvhen ſi alle ſamt. vn̄
lizzen. hindˢ in grozzen hort. vn̄
fvr in Ivdas nah. vnd nam grozzē
hort. des half im got. wan er zeallen
ziten minner levt het Demetriꝰ
Demetrivſ waz ein Romær. dē
het antiochvſ ſin kvnicriche
genomen nah ſines vater tode
do er eín kint waz. Romer tatē
ir zvht. vnd ſanten mit im ein
grozze her. vnd er chom in ſineſ
vater ſtat. div hiez maritima/
die beſatzet er mit levten. vnd
vrlevgt da von mit antiocho
antiochꝰ vn̄ Lyſia gewͮnnē ein grozze
hêr. vn̄ wolten in be ſetitzē
in der ſtat. Romær warn bidˢbe
lævt. Demetriꝰ nam Romer zv im
vn̄ der lantherrē chom vil anín
widˢ antioche . ſi ſtritē mit ein ādˢ
vf eínē velde. Demetriꝰ ge ſigt. antiochꝰ
vnd Liſyaſ wurden gevangē
Dem kvnig demetrio wart daz
chvnt getan. er ſprach alſo fvret
ir vndˢ mínív ovgen niht. ich wil
ir niht an ſehen Die herrē wurden
beide. er ſlagen. do het got die
ſin er rochen. Demetriꝰ ſaz an ſines
vater riche. Do Ivdas hort daz Demetrívs
geſigt mit Romer hilf
do ſand er im ſin er werig boten.
daz ſi mít im vnd ſinē brvdˢneī
ſtæt frivntſchaft machten. daz
geſchah. ſi ſwͮren zv ein andˢ alſo
ſwaz die von Iervſalē an gieng übels
daz ſi ir helfær wærn. daz tatē
ſi hin widˢ. Demetrivs wolt Ivda
vbel haben getan. daz wantē Romær.
ſi warn gewaltic. in mvſt
manic lant zínſen. daz ſi mit ir
kraft betwungē. Demetriꝰ ſād ī
ein her. vnd ſand daz ſinē fvrſtē
Bachaide . daz er an ivdam vaht
er ſamt ovch ein grozze her geī
im. Ivdas wart sigelos. vn̄ wart
ovch er ſlagē in dem ſtrite. alſo
daz levt erſach. daz Ivdas was
er ſlagen. do hvben ſi die flvhte.
Ionathas vnd ſymeō hvben ir
brvdˢ vf. vnd fvrten in in die
ſtat ze Modin. vn̄ be ſtaten in in
ſines vater grab. vnd weinten
in ſere. vn̄ alles daz volc in Iſrahel.
indˢ Bibel. vindet man mer von
ir manheit. vn̄ von ír tvgende.
Ionathaſ ſtvnde vf an ſín ſtat.
vn̄ wart des levteſ fvrſte. des/
wart Bachaides ínne. er ſatzte
ím lag . vn̄ wold in han er ſlagen
Ionathas vn̄ ſin brvdˢ die entrv̄n
dan. Die viende chomē an Ioachī
den ſí zetode ſlvgen. daz waren Iābres
ſvne. vn̄ dˢ ſelbe Ivngelinch
nam eineſ fvrſten tohter. Do Io=nathaſ
daz erhorte. vn̄ ſymeon
ſin brvdˢ. ſi ſatzten im lag . vf dē
weg . da ſí díe brovt hin fvrtē
ſi ríten mit grozzē ſchalle. vn̄
fvrtē grozzē vbermvͦt. ſi rantē
ſi an. vn̄ er ſlvgē die brvdˢ beide
die in ir brvdˢ heten er ſlagē. andˢ
levt ſlvgen ſi mít ín. div brovtloft
nam boſe ende. alſo rachen ſi
ir brvdˢ. ſi namē alles daz gvt daz
ſi fvrten. von alchímo
Alchimꝰ híez ein fvrſte. dˢ chom/
ze Iervſalem vn̄ ſwaz dānoh
movr da waz. die hiez er ze fv=ren.
vn̄ alſ er daz wort geſprah
do wart er vnſprechent. vn̄ be=leib
alſo vnz an ſinen tot. vn̄ wart
ovch paraliticꝰ. an allē ſinē libe.
er gewan manigen andˢn ſihtvm
vn̄ ſtarp. dar nach iæmerliche.
Got beſchirmet ſin hvſe wol. vor ime ſi ſtríten
dar nach einē ſtrít. mít Bachaide.
vn̄ geſigten im an. vn̄ ſlvgē
im tvſent man ze tode alexandˢ
bi den ziten wart antiochy ſvn
alexandˢ rihſent. er gewan eī grozze
hêr. vn̄ fvr vf Demetrívm.
Do daz demetriꝰ erhorte. do gedaht
er ím. Ich wil Ionatham.
vnd ſin brvder an mich gewīne
ê alexandˢ dˢ edel ſi ſint alſ gvte
vrlevger. daz ín dem lande niht
bezzer iſt. Der chvníc chom zeIonathan.
vnd machet eín ſtæte/
frívntſchaft mít ím. Der kvníc/
gab ím gewalt. daz er Iervſalē
widˢ bôwet. vnd alle die veſte.
die da vor zebrochen warn. daz
tet er mít willen. Díe fvrſten
rieten alexandro. daz er ſin boten
ſande ín andrív lant. zu Ionatha.
daz er den man an ſich gewvnne.
er wær ein chvne man. vn̄
het chvne lævt. an ím. er ſand ím
ſinen brief. dˢ ſprach alſo. Der kvͤnich
alexandˢ grvzzet dich. alſ ſínen
brvdˢ. dv ſeiſt mit heil. wír haben
vernomen. dv ſiſt eín kreftic mā
vn̄ ſiſt ovch tvgenthaft. da von/
iſt daz wol gevellechliche. daz dv
vnſer frevnt ſiſt. wir wellen dich
zebiſchof ſetzen vber Ivdeā. vn̄ vber
Iervſalem. vnd dv ſolt vnſer friv̄t
ſin. er ſant im eín phelle vn̄ ein
chrone. Ionathas ſatzte die krone
vf. vnd lít an ſich daz hilig gewāt
vn̄ gebot den levten zeſamen .
vn̄ ſagt den levten daz. wi er ſich/
mit dem kvníge gefrivndet híet/
daz lívt waz der mær fro. alſ Demetriꝰ
horte. daz ím Ionathaſ waz
ab gegangē. ſineſ ge lvbdeſ. daz waz
im leit. er ſand ím ſin hoh boten .
vnd ſín ſchrift div ſprach alſo. Der
kvnic Demetriꝰ enbivt dir. vn̄ allen
Ivden. alleſ heil. Ionathaſ dv/
haſt eín frivntſchaft ge machet
die hab ſtæt. ich wil dich vn̄ alle
dín Ivden. alſ gewaltic machen/
alſam ír ie gewaltigeſt wurdet.
Ich wil ív alle ívr gevangen ledic
machen. vnd wil ív den tempel
wider bôven. an iv̂rn ſchaden. er
ge hiez im vil eren vnd gvtes./
doch wolde ſich Ionathas. an ín/
nicht cheren. er vnd die. ſín hêtē
ê ir fride niht be halten. Si belibē an
alexandro. alexandˢ gewan. ein grozze
her. ſam tet Demetriꝰ ſi ſtritē
mit einandˢ. do floh alexandˢs her
do iagt demetriꝰ nach. do er holt ſih
daz flihent her. vnd chert ſich
vmb. vn̄ er ſlvc daz her meiſteil
vnd wart dˢ kvnic Demetⁱvs erſlagen.
do lie Demetrivſ einē ſvn
hindˢ im. der hiez ovch Demetrívſ
vn̄ beſaz daz kvnic rich an ſiner
ſtat er waz dānoch ein chint. er
ſatzet apollonivm ze phlegær. apolloniꝰ
ſand ſinen boten. ze Ionatha.
vnd ſprachen alſo. dv aleine
widˢ ſteſt vnſ. des haſtv dinen ſpot
dv biſt alles in den pergen. moht
dv her ab. an daz velt gen. vnd
viht mít vnſ. ob dv diner tvgnd
des getroweſt. daz dv vnſ an geſigeſt.
eR ſprach zv den boten. ich
getrôwe miner tvgend wol. ich
wil zv iv vf daz velde . er gewan
zehn tvſent man. vehteneſ volckeſ.
vnd hvb ſich von Iervſalem
im kom ſin brvdˢ ſymeon. mít/
alſ vil herſ er chom zv einer ſtaͭ
div híez Iobt . div waz apollony
die gewan er mít gewalte. er
lie in dˢ ſtat ſineſ levtes driv tv=ſent.
vn̄ fvr mit in vf ein velt
vnd ſtríten mit eínandˢ. apolloniꝰ
entran mit tvſent manne Ionathas
fvr fvͤr ein ſtat. div hiez azota.
da en tran im daz levt. die gewan.
er do flvhen die lævt ín daz
goteſ hvͦſe . dazvnt er an. vn̄ verbrant
ſi alle ſamt. do ver lvrn tvſent
man ir lip. an wibe vn̄ an kint
Ptolomeo Ptolomevſ
hiez ein kvnic. dˢ waz ín Cecilia dˢ
reít alexandrv̄ an. mit einem
grozzen hêr. ſi ſtriten mit einādˢ
ptolomevſ geſigt alexandˢ an.
alexandˢ. vnd die ſin flvhen inarabya.
Der kvníc hiez kadidiel arabſ
dˢ ſlvc alexandro ſín hovbt ab
vnd ſant ez ptolomeo. des waz er
fro. dar nach ſtarb ptolomevs.
an dem dritten tag. Demetrivs
wart nach im rihſent. er wart
Ionatha genedic. er gab ím gewalt
mit hantveſte. er gab im
ſiner ſtet dri ín ſamaria lithony
vn̄ tramathe. und fines die ſtet wurden
im vndˢtan kvnic triffōn
TRyfon hiez ein kvnic vnd
antiochvſ. die ſamten ein grozze
hêr. vn̄ fvren vf Demetrívm
Demetrívs wart flvhtic ī wart
vil lævt er ſlagen. Ionathaſ ſād
ein boten hínz Rome. vn̄ wold
ſin frivntſchaft neîv machen.
Romær genvzzen Ionathaſ friv̄tſchaft.
alſo genoz ovch er ír tryfon
ſamt eín groz hêr. vn̄ wold
vf antiochvm er enbot Ionathe
daz er im ze helfe choͤm. do chom er ím
mit vierzehn tvſent manne.
er enphiench in mit grozzen
eren. ſwi wol er in enphíench
er vorht in doch. er ſprach Io=nathaſ
waz woldeſtv dˢ lævt aller
er ſprach herre ze dinen eren iſt
daz geſchehn. do ſprach trifon.
ez wil niemen mit vnſ vehten
la daz levt heim varn vnz an tvſent
man. Ionathaſ tet alſo. der
kvnic fvrt in mit im in grozzē
vntrîwen. in eín ſtat. div hiez ptolomadya.
vnd iah dˢ wold er in
gewaltic machen. Do er ín die ſtat
kom. do ver ſlvzzen ſi die ſtat.
vn̄ er ſlvgē alle die mit im komen
waren. dar vndˢ viengen ſí
Ionatham ſelben. vnd brach dˢ
chvnic ſin triwe an ím. Der/
kvníc ſand nach ſymeōn. vnd
wolde in ovch han er ſlagen.
do wart er gewarnt. vn̄ chom
widˢ heim mit fride der halfe
im got. Símeon
SImeon ſtvnt an ſiner brvdˢ
ſtat. daz livt klagt im ovch. Tryfon
gewan ein her vnd fvr vf
Demetrivm. vnd ſtriten mit ī
demetriꝰ wart. flvhtíc im wart
vil lævt er ſlagē. Ionathaſ ſand
ſinen boten ze rome. vn̄ wolde/
ſín frívnt ſchaft mít in nîwe/
machen. des warn Romær fro
trifon ſant ein groz her. vnd
wolt vf antyochv̄. er enbot Ionathe
daz er im choͤm er kom im
mít vierzic tvſent māne. er ēphiench
in mit grozzen eren
ſwi wol er ín enphie er vorht
in doh vnd ſprach. herre ze/
dinen eren iſt daz ge ſchehen.
Symeon ſtvnt an ſines brvder
ſtat. er ſamt ſin levt fvr ſic. er
klagt ſinen brvdˢ von herzen trifon
gewan eín groz her. vn̄ fvr
vf ſymeon. vn̄ reit im in ſin lāt
tryfon ſand in díe ſtat da Ionathaſ
inne waz gevangen. vn̄ híez
in mit in bringe. daz er ſin lāt
an ſæh . alſ ſymeon horte/ daz trifon
ein her het. er beſamt ſich/
ovch vnd ſprach alſo zv den ſinē.
ir wizzet wol w ich vnd min vatˢ/
vn̄ min brvdˢ mit dem kvnige
gevrlevgt habent. vnd wi wir
gotes ê vn̄ vnſer væter ê beſchírmet
haben. mit goteſ hilfe. Nv bī/
ich aleine. welt ir nv daz ich îv/
nvͤtze ſi. ſo bin ich fvrſte ivreſ hˢs
Si ſprachen alle vz einem mvnde.
ia dv ſolt vnſer herzog ſin. vnd
ſolt vnſ ſchermen. alſ din vater
vnd din brvdˢ. Do trifon horte/
daz ſimeon mit einem hêr. vz waz chomen.
er wold mit im niht vehten.
er ſand ſinen boten z v im
vn̄ enbot ím. er hiet Ionathā/
dar vmb gevangen. er ſold ím
hvndˢt phvnt ſilbers. vn̄ ſprach ſende
mir ſin zwen ſvne mít dē ſilber ze gisel
vn̄ daz ich ſicher ſi vor im vn̄ vor
dir. Simeon wolde den brvdˢ loͤſē
mít den chínden vnd mit dem
ſilber. got half im wol. daz div
chint ledic wurden. do dˢ brvder
ledic wart. er ſant daz ſilber vnd
div kint dar. alſ er daz enphie
er hiez Ionatham enthovbten.
vn̄ ſin ſvne. Simeon ſand hinz trifon.
daz er im ſande ſineſ brvder
gebeine. daz tet er. do begrvb er
in mit michelr klag. in dˢ ſtat
ze Modin. in ſines vatˢ grab. da/
machet er vber in ein epitaphivm.
von gold vn̄ von ſilber. Tryfō
ladet den ivngen chvnic. antyochvm
zv ím in gvten triwen. vnd
er ſlvg ín mit ſin ſelbes hant.
vnd do er im den lip genam. do nā/
er im ovch daz kvnechriche. vn̄
er ſluc der lævt vil vngetrívlich
Der kvnic Demetriꝰ ſamt eíne
groz her. vnd fvr ín Edyam. vnd
wold trifon ſin lant an gewīne.
Bi den ziten waz ein kvnic ze (Per)=ſyda.
dˢ hiez arſaces. vn̄ waz ouch chvnc
in edya. do dˢ hort. daz dˢ kvnic Demetrivs
in ſin lant waz gevarn
mit gewalt. do ſand er ſiner fvrſten
einen dar mit her vn̄ gebot
dem. daz er im Demetriv̄. gevangen
vnd lebndigen bræhte. ſi chomen
an eínandˢ. vnd ſtritē mit eīandˢ.
Do wart Demetrivs ſigeloz/
vn̄ viench in der fvrſte. vn̄ braht
in dem kvníge. arſaceſ. dˢ phlac
ſin mit hvͦt. Symeon ſaz dar nah
mit fride manigen tac. daz levt
het do gvten fride. alſ Romer horten.
daz Ionathas tot was. ſi klagten
in mit trîwen vnd ſandē
ir erwerig boten ze Iervſalem
z v Syméon den fvnden die boten
in der ſtat. Symeon ſāmet
daz levt fvr ſich. do lobten im
Romær. die frivnt ſchaft behalten
ſtæt. daz ín Symeon hín wider
ſam tæt. ſi machten hant=veſte
beidenthalb vber die frivntſchaft.
Dar nah ſande Símeō
ſin boten ze Rome. vn̄ ſand Romær n
einen gvldinē ſchilte. dˢ
waz groz. vnd wac tvſent marc
Romær danchten im des flizze=chliche.
ſi ſchriben ir frivntſchaft
im an ein eryn taveln. vn̄ dancten
ſymeon ſiner grozzen gab/
vnd ſwaz im vn̄ den ſinen vbels/
geſcheh . daz wær ín vnd ir læv=ten
ge ſchehn. Romær ſantē allē
den kvnigen brief. vnd allen den
herren. dˢ lant andˢ Iuden lant
ſtiez. vn̄ enbvten in alleſ gvt.
vnd taten in kvnt. daz si Simeon
vnd ſin lant. vn̄ ſin lævt in ir/
ſcherme heten genomē. vn̄ batē
ſi daz ſi die Ivden ſcher mten.
vn̄ in vor wærn ſwa ſie mohten.
dar vmb heten ſi ir díenſt. vnd
tæten ſi des niht ſi mvſen ir vnwillen
haben. Die kvnig vn̄ di
herren antwurten Romærn
alſo. wir klagen ív vil. ſi habēt
vnſer ſtet inne. vnd tvnt vnſ
vil ze leide. ſwa wir daz dvrch
Romær vberſehn mvgen daz ſvl
wir tvn. ez. waz ein gvt frivntſchaft
zwiſchen Romærn vnd
ſymeoneſ .
sulen wir des allrêresten nennen
in Constantinopel. der ander ze Antiochae.
im gehaz. Josepch lac an sînem
und beteten si an. sach Josepch
sich von himel und beteten Josephen. an.
von Ismahel riet Judas/
gæben. die wolten gein Egipten
bewullen Josephes roc dâr inne
gewesen. von Josepch.
was. des küninges pharao=nis
der gap in dem küninge. Josepch
Josepch wolte ir gelegen sîn. und --
nam in unde tranc. des bat er Josepch
heim der hiez Benjamîn. si kômen
Judas. ditz ungelücke lîden wir billîche.
wir im unsern bruoder Benjamîn
ich Josephes niht. und ir wellt mich
Benjamînes ânen. ir wellt mich
gelten. daz tet Zacheus. die süne/
hêrre vernim unseriu wort genædiclîche.
unde ire gâbe guotelîche. unde vrâgete si ob ire
im guotes gæben. daz er in daz heimelîche
vroelîche. Josepch hiez in nâch rîten
er vant in in Benjamînes sacke. er
vuorte si wider vüre Josepch. sprach Judas
unde entvie si guotelîchen unde sprach
in Egipten. ich mache ûz dînem
ist. Josepch hôrte. daz sîn
der entvie si guotelîchen. unde vrâgete
dinc sagen. er wîssagete von Jêsû (Christ)o
in. in Canaan. unde leiten in in sînes
Abrahames. von Josepch
die brüeder sanden. an Josephen und
daz in Pharao verlihen hæte.
den got. Abraham unde Isaac unde
leget mich hier in Egipten. dâr
kint. unde daz lant von Egipten.
rîche und arme. von Moise.
si ze Moise. soltest uns in Egipten
gewesen. danne daz wir von im
Moises sluoc in daz mer. daz mer
domino gloriose enim magnificatus est.
Balaam. unde sîn vater hiez Reor. der ist
swerte gein Balaam. hæte Balaam allen
unser hêrre durch Balaamen. daz
esel spræche. tet got Balaames
der küninc Balac reit gein Balaam.
Josephus. eder in Scolastica historia.
Balaam nam urloup von
als im Balaam riet. als die juden
Pines nâch Zambri. unde ergreif ein
vant Zambri. ob Corby unreht tuonte
mit im. Moises sprach ze gote. waz sol
Balac wart erslagen. und Balaam
râte volgent von Neaman
der hiez Neaman. unde was ein
lant ze Ismahel. unde nâmen einen
in Samaria. ist ein wîssage und
guotelîchen. unde Neaman als schône
Neaman. daz ich im den gesunt
unde daz er im sande Neaman. er
tet ouch daz. Neaman kom vroelîche
und rîchelîche vüre helisevm. er hiez
Heliseus entbôt Neaman. daz er
gesunt. Neaman was zorn daz er
als guot wazzer in Damasco
als in Israhel wasche ich mich
ûz von Neaman
sprâchen Neamanes knehte
wart. Neaman wart liep daz
mêr got ist. niur der ûz Israhel. und ich
Heliseus sprach got. der lebet und sol
Iezi hæte Heliseus ein kint
daz er niht nam Neamanes kleinôt
ist niht. was ich Neaman ab
Ahap ein küninc hiez Ahap
Ahap von Israhel. hâst Nabotch erslagen.
die hunde Nabothes bluot leckent. an
dem wîssagen niht Iosaphat
vuor der küninc Ahap gein Iosaphat.
Adâmen. tet si übel an. swaz Eva
von dem küninge Nabuchodonosor
der gewaltic küninc Nabuchodonosor
und gewan si kurzelîche
in dem templo. die teilte er under/
ûz den liuten von Israhel die
Ananias. Azarias. Misahel Daniel sprach
si im alsô wîselîche. unde vile baz
danne die meister. Nabuchodonosor
seite Danieli als ez ergangen was.
selben naht tet got danieli kunt.
Daniel wîssagete von Jêsû (Christ)o. daz
kint Danieln. daz half niht. er kêrte
doch sînen muot von gote. Nabuchodonosor.
Benedicite omnia opera domini domino
laudate et super exal. der küninc
der hiez Sedechias. unde swaz gezierde
nemen. Joachim was ahte jâr
Sedechias Sedechias was Joachimes
veter. den satzte Nabuchodonosor
liute. unde kom Nabuchodonosor in
die türne. si vuorten die liute in Babilônie
ab. gein den juden. was Nabuchodonosor
im in Persia. der was geheizen
daz Jeremias gesprochen hæte
den schatz den Nabuchodonosor
Sasabassar. unde gebôt im. daz er daz
tÉmpel widerbræhte. daz tet er williclîchen.
der hiez Zorobabel. unde sîn sun Salathihel.
unde Joseve. unde sîn sun Iosedech
Artaxerses von Persia. dem rieten
krônike Artaxersen. von Syria ein
volliclîchen an daz volc leite. dâr
Esras Moises buoch. vüre tragen.
liut vroelîche dannen. der küninc was
ein küninc der hiez Alexander. der
philippi macedo. sun der was der êrste
von antiocho hier hebet sich
Machabeon. der Alexander. der hier vore
man. er twanc under sich Kriechen
man ûf. der hiez Antiochus. der rîchesente
den zîten. daz ze Kriechen. Alexander.
-- -- küninc was unz
Antiochum. der wârn hundert jâr
er in sîn ê. Antiochus twanc
daz liut grôzlîche klagente. wan
was ein küninc. unde hiez Mathathias.
Modin. er den jâmer sach.
bezzer. danne daz ich alsô
lebe. Mathathias unde sîn süne.
stat zuo Mathathias. unde wênic liut
an sich heimelîchen. er bat Mathathiam.
zuo Mathathia unde sprach. ô wole dir
dem küninge mit golde. Mathathias
Mathathias ougen. und opferte
dem tiuvel. daz ersach Mathathias
die gên mit mir ûz. Mathathias
Antiochus. hiez si an vehten
slahen. Mathathias gebôt den/
an daz gebirge zuo Mathathias
ê. nâhte. Mathathia sîn/
an Abrahames versuochen
daz in got tet. an Josephes gedulticheit.
unde Jop. und Finees manheit. an
Galephen. an helyam. an Ananiam
Azariam. unde an Misahel und an
Judas Machabevs sîn sun
Judas Machabevs stuont an sîn
in Syria. der hiez Apollonius. der samenete
apollonivn ze tôde. mit sînem swerte.
er nam in vile guotes. als Antiochus
der hiez Ptolomeus. als daz Judas hôrte.
Demetrius was ein Rômær. dem
vateres stat. diu hiez Maritima/
urliugte von mit antiocho
Antiochus unde Lysia gewunnen ein grôze
liute. Demetrius nam Rômær zuo im
ûf einem velde. Demetrius gesigete. Antiochus
dem küninge demetrio wart daz
sîn errochen. Demetrius saz an sînes
vateres rîche. Judas hôrte daz Demetrius
si hin wider. Demetrius wolte Ivda
kraft betwungen. Demetrius sande in
Bacchide. daz er an ivdam vaht
Jonathas und Simeon huoben ire
in sêre. unde allez daz volc in Israhel.
Jonathas stuont ûf an sîn stat.
wart Bacchides inne. er satzte
daz erhôrte. unde Simeon
si vuorten. von alchimo
Alchimus hiez ein vürste. der kom/
ouch paraliticus. an allem sînem lîbe.
unde starp. dâr nâch jâmerlîche.
dâr nâch einen strît. mit Bacchide.
im tûsent manne ze tôde Alexander
den zîten wart antiochy sun
her. unde vuor ûf Demetrivm.
er im. ich wile Ionatham.
êr Alexander der edel si sint als guote
bezzer ist. der küninc kom ze Jonathan.
rieten alexandro. daz er sîn boten
sande in anderiu lant. zuo Ionatha.
Alexander grüezet dich. als sînen
krône. Jonathas satzte die krône
daz liut was der mær vrô. als Demetrius
hôrte. daz im Jonathas was
juden. allez heil. Jonathas /
doch wolte sich Jonathas. an in/
alexandro. Alexander gewan. ein grôze
her. sam tet Demetrius si striten
mit einander. vlôch Alexanders her
lie Demetrius einen sun
hinder im. der hiez ouch Demetrius
satzte apollonivm ze pflegær. Apollonius
sande sînen boten. ze Ionatha.
im kom sîn bruoder Simeon. mit/
diu hiez Jobt. diu was apollony
und striten mit einander. Apollonius
von Ptolomeo Ptolomeus
reit alexandrvn an. mit einem
Ptolomeus gesigete Alexander an.
Alexander. und die sîn vluhen in Arabia.
der küninc hiez Kadidiel Arabs
der sluoc alexandro sîn houbet ab
und sande ez ptolomeo. des was er
vrô. dâr nâch starp Ptolomeus.
an dem dritten tage. Demetrius
Ionatha genædic. er gap im gewalt
sîner stete drî in Samaria Lithone
unde Tramathe. und Finees die stete wurden
Antiochus. die sameneten ein grôze
her. unde vuoren ûf Demetrivm
Demetrius wart vlühtic im wart
ûf antiochvm er entbôt Ionathe
er vorhte in doch. er sprach Jonathas
manne. Jonathas tet alsô. der
untriuwen. in ein stat. diu hiez Ptolomaida.
Ionatham selben. und brach der
im got. Simeon
Demetrivm. und striten mit im
Demetrius wart. vlühtic im wart
Tryfon sande ein grôz her. und
wolte ûf antyochvn. er entbôt Ionathe
Tryfon sande in die stat Jonathas
an sæhe. als Simeon hôrte/ daz Tryfon
unde entbôt im. er hiete Ionathan/
er hiez Ionatham enthoubeten.
unde sîn süne. Simeon sande hin ze Tryfon.
machete er über in ein epitaphivm.
ladete den jungen küninc. antyochvm
der küninc Demetrius samenete ein
grôz her. und vuor in Edyam. und
in Edya. der hôrte. daz der küninc Demetrius
dem. daz er im Demetrivn. gevangen
wart Demetrius sigelôs/
in dem küninge. Arsaces. der pflac
daz Jonathas tôt was. si klageten
in der stat. Simeon samenete
stæte. daz in Simeon hin wider
dâr nâch sande Simeon
Rômær danketen im des vlîziclîche.
und tâten in kunt. daz si Simeon
Simeones.