Dokumentansicht: M062-N1.xml [XML, CMDI, OAI_DC]

Metadaten

Texttitel (Kurzbezeichnung)Drei Jünglinge im Feuerofen; Ältere Judith
Textkürzel in ReM (und in der Mittelhochdeutschen Grammatik)ÄJud
Textkürzel im Mittelhochdeutschen WörterbuchÄJud
Textsorte, spezifischReligion, Poesie
TextsorteBibeldichtung
Textart (P = Prosatext, U = Urkunde, V = Verstext)V
Primäre Referenz (Edition, Handschrift)Edition
Sekundäre Referenz (Edition, Handschrift)Handschrift
AufbewahrungsortVorau, Stiftsbibl.
SignaturCod. 276
Link zum Handschriftencensushttp://www.handschriftencensus.de/1432
Überlieferungstyp (Handschrift, Rolle, Inschrift)Handschrift
Blattangabe99va-100va
Ausschnitt-
Sprachstufe (in ReM steht “mhd”)mhd
sprachlicher Großraum, weit (oberdeutsch, mitteldeutsch, niederdeutsch)oberdeutsch
sprachlicher Großraum, enger (z.B. ostoberdeutsch, westmitteldeutsch)ostoberdeutsch
Sprachlandschaft/Dialekt (z.B. nordbairisch, schwäbisch, hessisch)bairisch
Lokalisierung/Schreibort-
Zeit (Jahrhundert(hälfte)) (z.B. 12,2 = 12. Jh., 2. Hälfte)12,2
Bemerkungen zum Überlieferungsträger-
Zeit (genauere Datierung)12,1D
Lokalisierung (Entstehungsort) des Textes-
Autor des Textes-
Sprache des Autors-
Übersetzungsvorlage-
Edition (Standardedition, auf die sich ggf. die primäre oder sekundäre Referenz bezieht)Friedrich Maurer (Hg.), Die religiösen Dichtungen des 11. und 12. Jahrhunderts, Tübingen 1964-1970, Nr. 15; Werner Schröder (Hg.), Kleinere deutsche Gedichte des 11. und 12. Jahrhunderts. Nach der Auswahl von Albert Waag, Tübingen 1972, Nr. 4
Korpuszugehörigkeit (ReM I, ReM II, MiGraKo)ReM I
Bemerkungen zur Texterfassung/Transkription-
Bemerkungen zur Annotation-
Digitalisierung von: Name(n) (Arbeitsstelle)Thomas Klein (Bonn)
Kollationierung von: Name(n) (Arbeitsstelle)Maja Blömer (Bonn)
Präeditiert durch: Name(n) (Arbeitsstelle)Maja Blömer (Bonn)
Annotierung von: Name(n) (Arbeitsstelle)Maja Blömer (Bonn)
Abschlusskorrektur durch: Name(n) (Arbeitsstelle)Oksana Fofulit (Bonn)

Dokumenttext

ZeileTranskription (Unicode)Transliteration
[0a,1]
[0a,2]
[0a,3]
[0a,4]
[0a,5]
[0a,6]
[0a,7]
[0a,8]
[0a,9]
[0a,10]
[0a,11]
[0a,12]
[0a,13]
[0a,14]
[0a,15]
[0a,16]
[0a,17]
[0a,18]
[0a,19]
[0a,20]
[0a,21]
[0a,22]
[0a,23]
[0a,24]
[0a,25]
[0a,26]
[0a,27]
[0a,28]
[0a,29]
[0a,30]
[0a,31]
[0a,32]
[0a,33]
[0a,34]
[0a,35]
[0a,36]
[0a,37]
[0a,38]
[0a,39]
[0a,40]
[0a,41]
[0a,42]
[0a,43]
[0a,44]
[0a,45]
[0a,46]
[0a,47]
[0a,48]
[0a,49]
[0a,50]
[0a,51]
[0a,52]
[0a,53]
[0a,54]
[0a,55]
[0a,56]
[0a,57]
[0a,58]
[0a,59]
[0a,60]
[0a,61]
[0a,62]
[0a,63]
[0a,64]
[0a,65]
[0a,66]
[0a,67]
[0a,68]
[0a,69]
[0a,70]
[0a,71]
[0a,72]
[0a,73]
[0a,74]
[0a,75]
[0a,76]
[0a,77]
[0a,78]
[0a,79]
[0a,80]
[0a,81]
[0a,82]
[0a,83]
[0a,84]
[0a,85]
[0a,86]
[0a,87]
[0a,88]
[0a,89]
[0a,90]
[0a,91]
[0a,92]
[0a,93]
[0a,94]
[0a,95]
[0a,96]
[0a,97]
[0a,98]
[0a,99]
[0a,100]
[0a,101]
[0a,102]
[0a,103]
[0a,104]
[0a,105]
[0a,106]
[0a,107]
[0a,108]
[0a,109]
[0a,110]
[0a,111]
[0a,112]
[0a,113]
[0a,114]
[0a,115]
[0a,116]
[0a,117]
[0a,118]
[0a,119]
[0a,120]
[0a,121]
[0a,122]
[0a,123]
[0a,124]
[0a,125]
[0a,126]
[0a,127]
[0a,128]
[0a,129]
[0a,130]
[0a,131]
[0a,132]
[0a,133]
[0a,134]
[0a,135]
[0a,136]
[0a,137]
[0a,138]
[0a,139]
[0a,140]
[0a,141]
[0a,142]
[0a,143]
[0a,144]
[0a,145]
[0a,146]
[0a,147]
[0a,148]
[0a,149]
[0a,150]
[0a,151]
[0a,152]
[0a,153]
[0a,154]
[0a,155]
[0a,156]
[0a,157]
[0a,158]
[0a,159]
[0a,160]
[0a,161]
[0a,162]
[0a,163]
[0a,164]
[0a,165]
[0a,166]
[0a,167]
[0a,168]
[0a,169]
[0a,170]
[0a,171]
[0a,172]
[0a,173]
[0a,174]
[0a,175]
[0a,176]
[0a,177]
[0a,178]
[0a,179]
[0a,180]
[0a,181]
[0a,182]
[0a,183]
[0a,184]
[0a,185]
[0a,186]
[0a,187]
[0a,188]
[0a,189]
[0a,190]
[0a,191]
[0a,192]
[0a,193]
[0a,194]
[0a,195]
[0a,196]
[0a,197]
[0a,198]
[0a,199]
[0a,200]
[0a,201]
[0a,202]
[0a,203]
[0a,204]
[0a,205]
[0a,206]
[0a,207]
[0a,208]
[0a,209]
[0a,210]
[0a,211]
[0a,212]
[0a,213]
[0a,214]
[0a,215]
[0a,216]
[0a,217]
[0a,218]
[0a,219]
[0a,220]
E got gib orin wrdi.
do wilt er aller dirri werihi.
daz luth was heidin.
undi was doch undir ſcheidin.
dar undir wa=rin.
di dir uon gote larin.
daz warin di herrin.
di gutin iſrahe=lin.
ein andir ſi ſagitin.
alſo ſi gileſin habitin.
daz got weri uffi demo himili.
ſam giwaltig ſami hi nidini.
Ein kunic hiz na=buchodonoſor.
den richin got den uir koſer.
ſinuv abgot er w=orchti.
ani gotiſ uorchti.
eini ſuvl guldin.
widir demo himiliſchin kunigi.
do ſprach uzzir der ſuwli.
daz dicki was ungihuiri.
ſi wantin daz iz wari.
der ir heileri.
ſi ir uul=tin alli ſin gibot.
ſi gi loubtin uil uaſti an duv ab got.
Do luithin ſimo zi ſamini.
mid trumbin ioch mid cymbilin.
mid phigilin un̄ ſuegilbeinin
mid rottin un̄ mid lyrin
mid phiffin un̄ mit ſam=buce
ſo bigingin ſi ir e mid michilir stimmi mid cimbilin. ſo lobitin ſi den grimmin
mid ſo gitanimo gu luti.
ſo bigingin ſi ſini ziti .
Dar komin dri herrin.
didir go=ti lib warin.
der eini hiz ſydrac.
dir andir miſahel.
dir dritti abde=nago.
uoni goti bridigotin ſin do.
den heidin kunic woltin ſi bicherin.
erini wolti ſi ni wicht ho=rin.
Der kuninc hiz do wirc=hin.
einin ouin erinin.
den hizzer dri dagi eddin.
duv druv kint zi demo ouini leiddin.
ob min in daz fuvr nanti.
daz ſi ir got ir chantin.
ob ſi daz fiur ſahin.
daz ſi ſinin got iahin.
duv druv kint ſprach chin uor deim uuri.
dinuv ab got ſint ungihuiri .
wir gi lonbin ani den criſt.
der giſchuf alliz daz dir iſt.
der dir hiz werdin.
den himil ioch di erdin.
ſin iſt al der ertrinc.
kunic nabochodonoſor dinvv ab got ſint ungihuiri ein drugi dinc.
Der kunic hiz duv heidini gen zi ſami=ni.
dragin duv druv kint zi dem ouini.
wi ubili ſiſ ginuzzin.
di ſin den ouin ſchuzzin
daz fuir ſlug in in gegini.
iz uir branti der heidin=in eini michil menigi.
got mid ſinir giwalt.
machit in den ouim kalt.
di uzzirin brunnin.
di inni=rin ſungin
do ſungin ſi dar inni.
diſuzzirin ſtimmi.
do ſungin ſin den ouini
gl̄a tˢ d̄ne.
d̄s m̄s lauda=muſ te
ſi lobitin criſt in dem ouini.
Alſo di heidini daz gi ſa=hin.
uil harti ſi zu iuilo tin.
alſo har=ti. ſo ſi getorſtin.
ſo lobitin ſi den uur=ſtin.
ſi ſprachin daz unſir got weri.
ein uil gut helpheri.
daz er mid ſinir giwalt.
machit in den ouin calt
un̄ er mid ſimo droſti .
duv druv kint alſo ſampfti ir loſti.
Der kunic nabuchodonoſor un̄ ſinuv abgot.
wrdin beidu zi baby=lonia gi laſtirot.
ein herzogi hiz ho=lofern.
der ſtreit widir goti gerni.
er hiz di alliri wirſiſin man.
ſinin ſiti lernin.
daz ſi warin nidic
undi niminni gnadich.
noch uzzir iri mundi.
niman ruch heini guͦti re=di uundi.
ni heini guͦti antwrti.
newari mid iri ſcarphin ſuerti.
Waz=zir un̄ uur.
machin uili diuri.
un=di ſich ſuer dir ebreſchin icht kan.
daz iri inbilibin lebin dic niman.
daz waſ dir argiſti lib.
ſith ſlug in iv dith ein wib.
Do gi wan oloferni .
ein heri michil undi ureiſ=ſam.
ander ſelbin ſtunt.
der heidin manic thuiſint.
er reit uerri hini weſtir.
durch duv gotiſ laſtir.
da bi ſazzit ir eini burch duv hezzit bat=hania.
da ſlugin duv ſchoni iuditha.
Do ſazzer drumbi daz iſ w=ar.
mer danni ein iar.
daz er mid ſinin gnechtin.
alli dagi gi zideri burc uechtin.
di drinni warin.
deſ hungiriſ nach ir chomen.
di dir uori ſazzin.
di ſpiſi gari gazzin.
do ſprach olofern.
di burc habit er ger=ni.
nu hat mich michil wndir.
daz habitich gerni ir uundin.
an wen diſi burgeri iehin.
odir ani wen ſi ſich helphi uirſehin.
odir wer in helphi dingi.
ſi ſint nach andem endi.
Do ſp=rach der burcgraui.
ſuigint olofer=ni.
wir giloubin anden criſt.
der dir gi ſchuf alliz daz dir iſt.
derdir hiz werdin.
den himil ioch di er=din.
ſin iſt al der ertrinc.
kuninc nabuchodonoſor dinuv abgot ſint ein drugi dinc.
Do ſprach abir einir.
der ſelben burgeri
nu giwin unſ eini uriſt biſcof bebilin.
ob iz uwiri gnadi megin ſin.
ir giwinnit uns eini uriſt.
ſo lanc ſo undir drin tagin iſt
ob unſich got durch ſini guti.
loſi uzzi drrri noti.
nu loſer unſich nicht danni.
in dirri burc dingi ſuer ſo dir welli.
Do gi ded duv guti iudith.
duv zi goti wol digiti.
ſu hizzir machin ein bat.
ziwari ſagichuv daz
ſo w=aſ dizallic ſchoniſ wib
ſu zirti woli den ir lib
ſu undi ir wib ava
di gingin zi wari.
vzzir der bur=gi
undir di heidiniſchi menigi.
Do ſprach oloferni
di burc habit er gerni
nu dar kamirari.
ir ma=chit mirz biwarin
ich gi ſihi ein wib luſſam.
dort in gegin mir gan.
mir ni werdi daz ſchoni wib.
ich uirluſi den lib.
daz ich gi niti miniſ libiſ.
in ſamint demo ſconin wibi.
Di kamirari daz gihortin.
wi ſchiri ſi dar kertin.
di urowin ſi uf hubin.
in daz gezelt ſi ſi drugin.
do ſprah duv guti iudith.
duv zigoti woli digiti.
nu daz alſo weſin ſol.
daz du kuninc mich zi wi=bi nemin ſolt.
wirt duv bruͦth lou=ft gitan.
iz ureiſkint wib un̄ man.
nu heiz dragin zaſamini.
di ſpiſi alſo manigi.
do ſprach oloferni.
urouy daz dun ich gerni.
Do hiz min dragin zi ſamini.
di ſpiſi alſo manigi.
mit alli di ſpiſi duv indemo hero waſ.
zi wari ſagin ich uv daz.
do ſchancthi duv guͦti iudith.
duv zi goti woli digiti.
ſu undi iri wib ava.
di ſchanctin wol zi wari.
der zenti ſaz uffin der banc.
der hetti din win andir hant.
do dranc holoferni.
di burc di habit er gerni.
durch des wibiſ. vruti
er wart des nwi=niſ mudi.
Den kunic druc min ſlaffin.
iudith duv ſtalim daz waf=fin.
do gi ſu uallin andiz graſ.
ſu betti alſir waſ.
ſu ſprah nu hilf mir alwaltintir got
der mir zi lebi=ni gibot.
daz ih diſ armin gi lou=bigin.
irloſi uon den heidinin.
Do ir barmotiz doch.
den alwaltintin got.
do ſanter ein eingil uoni himili.
der kuntiz deri uro=win hinidini.
nu ſtant uf duv guͦti iudith.
duv zigoti woli digiti.
unde geinc dir zidemo gizel=ti
da daz ſuert ſi gi borgin.
du heiz din wib avin.
uur daz bettigahin.
ober uf welli.
daz ſu ineddewaz auelli .
du zuhiz wiblichi.
un̄ ſlabranihichi .
du ſla holofer=ni.
daz houbit uon dem buchi
du laligin den ſatin buch.
daz ho=ubit ſtoz in ginin ſtuchin.
undi genc widir
in zi der hurgi .
dir gibu=tit got uoni himili.
daz du ir loſiſ di iſraheliſchin menigi.
di guoten Israhelen.
ein küninc hiez Nabuchodonosor.
sîniu apgot er worhte.
der eine hiez Sidrac.
der ander Misahel.
der dritte Abdenago.
got mit sîner gewalt.
glena ter dene.
dens mens lauda=mus te
daz er mit sîner gewalt.
der küninc Nabuchodonosor unde sîniu apgot.
wurden beidiu ze baby=lonia gelasteret.
ein herzoge hiez Holoferne.
sînen site lernen.
sît sluoc in Juditch ein wîp.
gewan Holoferne.
der heidene manic tûsent.
sluoc in diu schoene Juditch.
sprach Holoferne.
swîgent Holoferne.
küninc Nabuchodonosor dîniu apgot sint ein truge dinc.
sprach aber einer.
loese ûze dirre noete.
getet diu guote Juditch.
sprach Holoferne
sprach diu guote Juditch.
sprach Holoferne.
schankte diu guote Juditch.
tranc Holoferne.
Juditch diu stal im daz wâfen.
stant ûf guote Juditch.
heiz dîn wîp Aven.
ziuch iz wîplîche.
unde slach vrevellîche.
slach Holoferne.