Anmelden (DTAQ) DWDS     dlexDB     CLARIN-D

Pachelbel-Gehag, Johann Christoph von: Ausführliche Beschreibung Des Fichtel-Berges, Jn Norgau liegend. Leipzig, 1716.

Bild:
<< vorherige Seite
Beschreibung des Fichtelbergs.
XII. Hinc opinionem illorum nauci pendent emunctioris ju-
dicii viri, dicentium: ut aer putridus & corruptus (qualis deprehen-
ditur tempore pestis, aut in puteis longo tempore contectis,) delete-
rium est, hominesque interficit: sic aer corruptus in cavernis terrae ta-
le gignit venenum. Nam stante hac opinione, nunquam tuti erunt
metallici a metu hoc, qui alias exigui mercedis gratia summis cum la-
boribus vitam circumferunt venalem. Ego certe mallem decies sta-
re in acie, & cum hoste pugnare, quam semel loca jugis veneni vi-
dere, vitamque inglorius amittere: Nullo enim non momento evola-
rent & obvium factos perimerent. At hoc falsum: sciunt enim Me-
tallurgi tempus spatiumque temporis ad aeris purgationem necessa-
rium. Quid? quod aer etiam illis in cavernis movetur, agitatur, pur-
gatur. Imo ipsemet tam purum aliquibus in locis Schlaccowalden-
sium cuniculorum inveni, ut puriorem in terrae convexo desiderarem.
XIII. Dicis forsan: Crederem, si non sulphur in spiraculis fur-
nulorum metallicorum reperiretur. At heus tu! simplexne sulphur?
nonne arsenicum separare possum? quapropter illud fornacibus adhae-
rens venenum arsenicum sulphuratum est. Facillime autem sulphur &
arsenicum commisceri sciunt illi, qui ex arsenico, antimonio, & sulphu-
re lapidem fecere dulcissimum.
XIV. Adhuc dubitas forsan, cum credere non possis, quomodo
tanta possit adesse arsenici copia, si solummodo in extremitate lapidum
a lapidibus secernatur? at ego dico, calorem illum maximum etiam
in medulla, ut ita dicam, lapidum aerosorum in arsenicum agere & fa-
cere, ut evolet. Nam, si per 3. alembicos transeunt spiritus, quid ob-
stabit, quo minus per lapides poris abundantes? Natura cauta viam
monstrat, & educit non prohibente lapidum soliditate. Quid in em-
pyicis pus per Urinam vel alvum, ceu ipsemet vidi, excernitur. Quis
anatomicorum vias illas occultas vidit? natura inscrutabilis, natura, in-
quam, invenit, & per illas materiam nocentem educit.
XV. Dicis: Omne solidum densum & durum est; si itaque la-
pides solidi sunt, duri ac densi erunt, prohibebuntque transitum corpo-
ris arsenici, cum penetrationem non concedant. At heus? Spongia est-
ne solida? est certe. Aer & ignis suntne corpora solida? lectis certe
ingeniis sunt: cum tota Sphaera ignis vel aeris sit sui plena, non alieni.

Vide
Beſchreibung des Fichtelbergs.
XII. Hinc opinionem illorum nauci pendent emunctioris ju-
dicii viri, dicentium: ut aër putridus & corruptus (qualis deprehen-
ditur tempore peſtis, aut in puteis longo tempore contectis,) delete-
rium eſt, hominesque interficit: ſic aër corruptus in cavernis terræ ta-
le gignit venenum. Nam ſtante hac opinione, nunquam tuti erunt
metallici a metu hoc, qui alias exigui mercedis gratia ſummis cum la-
boribus vitam circumferunt venalem. Ego certe mallem decies ſta-
re in acie, & cum hoſte pugnare, quam ſemel loca jugis veneni vi-
dere, vitamque inglorius amittere: Nullo enim non momento evola-
rent & obvium factos perimerent. At hoc falſum: ſciunt enim Me-
tallurgi tempus ſpatiumque temporis ad aeris purgationem neceſſa-
rium. Quid? quod aer etiam illis in cavernis movetur, agitatur, pur-
gatur. Imò ipſemet tam purum aliquibus in locis Schlaccowalden-
ſium cuniculorum inveni, ut puriorem in terræ convexo deſiderarem.
XIII. Dicis forſan: Crederem, ſi non ſulphur in ſpiraculis fur-
nulorum metallicorum reperiretur. At heus tu! ſimplexne ſulphur?
nonne arſenicum ſeparare poſſum? quapropter illud fornacibus adhæ-
rens venenum arſenicum ſulphuratum eſt. Facillime autem ſulphur &
arſenicum commiſceri ſciunt illi, qui ex arſenico, antimonio, & ſulphu-
re lapidem fecere dulcisſimum.
XIV. Adhuc dubitas forſan, cum credere non posſis, quomodo
tanta posſit adeſſe arſenici copia, ſi ſolummodo in extremitate lapidum
a lapidibus ſecernatur? at ego dico, calorem illum maximum etiam
in medulla, ut ita dicam, lapidum æroſorum in arſenicum agere & fa-
cere, ut evolet. Nam, ſi per 3. alembicos transeunt ſpiritus, quid ob-
ſtabit, quo minus per lapides poris abundantes? Natura cauta viam
monſtrat, & educit non prohibente lapidum ſoliditate. Quid in em-
pyicis pus per Urinam vel alvum, ceu ipſemet vidi, excernitur. Quis
anatomicorum vias illas occultas vidit? natura inſcrutabilis, natura, in-
quam, invenit, & per illas materiam nocentem educit.
XV. Dicis: Omne ſolidum denſum & durum eſt; ſi itaque la-
pides ſolidi ſunt, duri ac denſi erunt, prohibebuntque tranſitum corpo-
ris arſenici, cum penetrationem non concedant. At heus? Spongia eſt-
ne ſolida? eſt certe. Aer & ignis ſuntne corpora ſolida? lectis certe
ingeniis ſunt: cum tota Sphæra ignis vel aeris ſit ſui plena, non alieni.

Vide
<TEI>
  <text>
    <body>
      <div n="1">
        <div n="2">
          <cit>
            <quote>
              <pb facs="#f0239" n="204"/>
              <fw place="top" type="header"> <hi rendition="#b">Be&#x017F;chreibung des Fichtelbergs.</hi> </fw><lb/> <hi rendition="#aq">XII. Hinc opinionem illorum nauci pendent emunctioris ju-<lb/>
dicii viri, dicentium: ut aër putridus &amp; corruptus (qualis deprehen-<lb/>
ditur tempore pe&#x017F;tis, aut in puteis longo tempore contectis,) delete-<lb/>
rium e&#x017F;t, hominesque interficit: &#x017F;ic aër corruptus in cavernis terræ ta-<lb/>
le gignit venenum. Nam &#x017F;tante hac opinione, nunquam tuti erunt<lb/>
metallici a metu hoc, qui alias exigui mercedis gratia &#x017F;ummis cum la-<lb/>
boribus vitam circumferunt venalem. Ego certe mallem decies &#x017F;ta-<lb/>
re in acie, &amp; cum ho&#x017F;te pugnare, quam &#x017F;emel loca jugis veneni vi-<lb/>
dere, vitamque inglorius amittere: Nullo enim non momento evola-<lb/>
rent &amp; obvium factos perimerent. At hoc fal&#x017F;um: &#x017F;ciunt enim Me-<lb/>
tallurgi tempus &#x017F;patiumque temporis ad aeris purgationem nece&#x017F;&#x017F;a-<lb/>
rium. Quid? quod aer etiam illis in cavernis movetur, agitatur, pur-<lb/>
gatur. Imò ip&#x017F;emet tam purum aliquibus in locis Schlaccowalden-<lb/>
&#x017F;ium cuniculorum inveni, ut puriorem in terræ convexo de&#x017F;iderarem.<lb/>
XIII. Dicis for&#x017F;an: Crederem, &#x017F;i non &#x017F;ulphur in &#x017F;piraculis fur-<lb/>
nulorum metallicorum reperiretur. At heus tu! &#x017F;implexne &#x017F;ulphur?<lb/>
nonne ar&#x017F;enicum &#x017F;eparare po&#x017F;&#x017F;um? quapropter illud fornacibus adhæ-<lb/>
rens venenum ar&#x017F;enicum &#x017F;ulphuratum e&#x017F;t. Facillime autem &#x017F;ulphur &amp;<lb/>
ar&#x017F;enicum commi&#x017F;ceri &#x017F;ciunt illi, qui ex ar&#x017F;enico, antimonio, &amp; &#x017F;ulphu-<lb/>
re lapidem fecere dulcis&#x017F;imum.<lb/>
XIV. Adhuc dubitas for&#x017F;an, cum credere non pos&#x017F;is, quomodo<lb/>
tanta pos&#x017F;it ade&#x017F;&#x017F;e ar&#x017F;enici copia, &#x017F;i &#x017F;olummodo in extremitate lapidum<lb/>
a lapidibus &#x017F;ecernatur? at ego dico, calorem illum maximum etiam<lb/>
in medulla, ut ita dicam, lapidum æro&#x017F;orum in ar&#x017F;enicum agere &amp; fa-<lb/>
cere, ut evolet. Nam, &#x017F;i per 3. alembicos transeunt &#x017F;piritus, quid ob-<lb/>
&#x017F;tabit, quo minus per lapides poris abundantes? Natura cauta viam<lb/>
mon&#x017F;trat, &amp; educit non prohibente lapidum &#x017F;oliditate. Quid in em-<lb/>
pyicis pus per Urinam vel alvum, ceu ip&#x017F;emet vidi, excernitur. Quis<lb/>
anatomicorum vias illas occultas vidit? natura in&#x017F;crutabilis, natura, in-<lb/>
quam, invenit, &amp; per illas materiam nocentem educit.<lb/>
XV. Dicis: Omne &#x017F;olidum den&#x017F;um &amp; durum e&#x017F;t; &#x017F;i itaque la-<lb/>
pides &#x017F;olidi &#x017F;unt, duri ac den&#x017F;i erunt, prohibebuntque tran&#x017F;itum corpo-<lb/>
ris ar&#x017F;enici, cum penetrationem non concedant. At heus? Spongia e&#x017F;t-<lb/>
ne &#x017F;olida? e&#x017F;t certe. Aer &amp; ignis &#x017F;untne corpora &#x017F;olida? lectis certe<lb/>
ingeniis &#x017F;unt: cum tota Sphæra ignis vel aeris &#x017F;it &#x017F;ui plena, non alieni.</hi><lb/>
              <fw place="bottom" type="catch"> <hi rendition="#aq">Vide</hi> </fw><lb/>
            </quote>
          </cit>
        </div>
      </div>
    </body>
  </text>
</TEI>
[204/0239] Beſchreibung des Fichtelbergs. XII. Hinc opinionem illorum nauci pendent emunctioris ju- dicii viri, dicentium: ut aër putridus & corruptus (qualis deprehen- ditur tempore peſtis, aut in puteis longo tempore contectis,) delete- rium eſt, hominesque interficit: ſic aër corruptus in cavernis terræ ta- le gignit venenum. Nam ſtante hac opinione, nunquam tuti erunt metallici a metu hoc, qui alias exigui mercedis gratia ſummis cum la- boribus vitam circumferunt venalem. Ego certe mallem decies ſta- re in acie, & cum hoſte pugnare, quam ſemel loca jugis veneni vi- dere, vitamque inglorius amittere: Nullo enim non momento evola- rent & obvium factos perimerent. At hoc falſum: ſciunt enim Me- tallurgi tempus ſpatiumque temporis ad aeris purgationem neceſſa- rium. Quid? quod aer etiam illis in cavernis movetur, agitatur, pur- gatur. Imò ipſemet tam purum aliquibus in locis Schlaccowalden- ſium cuniculorum inveni, ut puriorem in terræ convexo deſiderarem. XIII. Dicis forſan: Crederem, ſi non ſulphur in ſpiraculis fur- nulorum metallicorum reperiretur. At heus tu! ſimplexne ſulphur? nonne arſenicum ſeparare poſſum? quapropter illud fornacibus adhæ- rens venenum arſenicum ſulphuratum eſt. Facillime autem ſulphur & arſenicum commiſceri ſciunt illi, qui ex arſenico, antimonio, & ſulphu- re lapidem fecere dulcisſimum. XIV. Adhuc dubitas forſan, cum credere non posſis, quomodo tanta posſit adeſſe arſenici copia, ſi ſolummodo in extremitate lapidum a lapidibus ſecernatur? at ego dico, calorem illum maximum etiam in medulla, ut ita dicam, lapidum æroſorum in arſenicum agere & fa- cere, ut evolet. Nam, ſi per 3. alembicos transeunt ſpiritus, quid ob- ſtabit, quo minus per lapides poris abundantes? Natura cauta viam monſtrat, & educit non prohibente lapidum ſoliditate. Quid in em- pyicis pus per Urinam vel alvum, ceu ipſemet vidi, excernitur. Quis anatomicorum vias illas occultas vidit? natura inſcrutabilis, natura, in- quam, invenit, & per illas materiam nocentem educit. XV. Dicis: Omne ſolidum denſum & durum eſt; ſi itaque la- pides ſolidi ſunt, duri ac denſi erunt, prohibebuntque tranſitum corpo- ris arſenici, cum penetrationem non concedant. At heus? Spongia eſt- ne ſolida? eſt certe. Aer & ignis ſuntne corpora ſolida? lectis certe ingeniis ſunt: cum tota Sphæra ignis vel aeris ſit ſui plena, non alieni. Vide

Suche im Werk

Hilfe

Informationen zum Werk

Download dieses Werks

XML (TEI P5) · HTML · Text
TCF (text annotation layer)
TCF (tokenisiert, serialisiert, lemmatisiert, normalisiert)
XML (TEI P5 inkl. att.linguistic)

Metadaten zum Werk

TEI-Header · CMDI · Dublin Core

Ansichten dieser Seite

Voyant Tools ?

Language Resource Switchboard?

Feedback

Sie haben einen Fehler gefunden? Dann können Sie diesen über unsere Qualitätssicherungsplattform DTAQ melden.

Kommentar zur DTA-Ausgabe

Dieses Werk wurde gemäß den DTA-Transkriptionsrichtlinien im Double-Keying-Verfahren von Nicht-Muttersprachlern erfasst und in XML/TEI P5 nach DTA-Basisformat kodiert.




Ansicht auf Standard zurückstellen

URL zu diesem Werk: https://www.deutschestextarchiv.de/pachelbel_fichtelberg_1716
URL zu dieser Seite: https://www.deutschestextarchiv.de/pachelbel_fichtelberg_1716/239
Zitationshilfe: Pachelbel-Gehag, Johann Christoph von: Ausführliche Beschreibung Des Fichtel-Berges, Jn Norgau liegend. Leipzig, 1716, S. 204. In: Deutsches Textarchiv <https://www.deutschestextarchiv.de/pachelbel_fichtelberg_1716/239>, abgerufen am 19.04.2024.